Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 października 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 02 października 2024 roku w Gdyni

na rozprawie

w postępowaniu gospodarczym

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G.

przeciwko K. K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami procesu obciąża powoda (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. uznając je za uiszczone.

Sygn. akt VI GC 1355/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 czerwca 2023 roku powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanej K. K. kwoty 15 584,12 złotych wraz z odsetkami: ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 15 441,15 złotych za okres od dnia 11 października 2022 roku do dnia zapłaty i ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 142,97 złotych za okres od dnia 03 lutego 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem zapłaty za dostarczoną i sprzedaną pozwanej na podstawie umowy kompleksowej z dnia 29 czerwca 2016 roku energię elektryczną.

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 13 października 2021 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 3228/23 starszy referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwana K. K. wniosła o oddalenie powództwa wskazując, że umowa przedłożona przez powoda dotyczy działki numer (...) przy ulicy (...), zaś pozwana nie prowadzi tam działalności gospodarczej i nie pobiera tam energii elektrycznej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 maja 2016 roku K. K. zawarła z Gminą W. umowę dzierżawy nieruchomości stanowiącej działkę o numerze (...) położonej przy ulicy (...) we W. z przeznaczeniem na prowadzenie tam działalności o charakterze handlowo – usługowo – gastronomicznym.

umowa dzierżawy – k. 14-15 akt

W dniu 29 czerwca 2016 roku K. K. zawarła z (...) spółką akcyjną z siedzibą w G. umowę kompleksową dla przedsiębiorstw w grupie taryfowej (...), której przedmiotem była sprzedaż i dystrybucja energii elektrycznej do nieruchomości stanowiącej działkę numer (...) położonej przy ulicy (...) we W. na potrzeby lokalu gastronomicznego (numer (...)).

Umowa miała wejść w życie z chwilą zainstalowania układu pomiarowo – rozliczeniowego i obowiązywać do dnia 30 września 2016 roku.

Przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nastąpiło w dniu 27 czerwca 2016 roku.

umowa kompleksowa dla przedsiębiorstw – k. 10-11 akt, oświadczenie o wykonaniu przyłączenia – k. 17 akt, wniosek o wydanie warunków przyłączenia – k. 18 akt

W dniu 26 września 2022 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. wystawił K. K. fakturę numer (...) dokumentującą sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług jej dystrybucji do nieruchomości położonej we W. przy ulicy (...) (numer (...)) w okresie od dnia 16 sierpnia 2022 roku do dnia 22 września 2022 roku, na kwotę 15 441,15 złotych brutto, z terminem płatności do dnia 10 października 2022 roku.

faktura – k. 19-20 akt

W dniu 27 września 2022 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. wystawił K. K. notę odsetkową numer (...) na kwotę 101,27 złotych brutto, z terminem płatności do dnia 11 października 2022 roku tytułem nieterminowej zapłaty za fakturę numer (...) (numer (...)).

W dniu 04 października 2022 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. wystawił K. K. notę odsetkową numer (...) na kwotę 41,70 złotych brutto, z terminem płatności do dnia 18 października 2022 roku tytułem nieterminowej zapłaty za fakturę numer (...) (numer (...)).

noty – k. 21, 22 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w G. wzywał K. K. do zapłaty kwoty 15 584,12 złotych tytułem faktury numer (...) i powyższych not odsetkowych, jednakże bezskutecznie.

wezwanie do zapłaty – k. 23-24 akt, wezwanie przedsądowe – k. 25 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów z dokumentów przedłożonych przez powoda w toku postępowania, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary. Jakkolwiek pozwana kwestionowała, aby na umowie kompleksowej z dnia 29 czerwca 2016 roku znajdował się jej podpis, niemniej jednak wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 253 k.p.c. jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. W przeciwieństwie więc do domniemania autentyczności dokumentu urzędowego, prawne domniemanie autentyczności dokumentu prywatnego (a takim jest sporna umowa) zostało ograniczone jedynie do sytuacji, gdy prawdziwość dokumentu jest kwestionowana przez jego wystawcę, a więc osobę podpisaną pod dokumentem. Wówczas ciężar dowodu zarówno w aspekcie formalnym, jak i materialnym wykazania podrobienia lub przerobienia dokumentu obciąża stronę zaprzeczającą, czyli tę, której podpis znajduje się pod dokumentem, a więc od której dokument pochodzi. Takie unormowanie uzasadnione jest tym, że dowodzenie ewentualnego fałszu dokumentu jest łatwiejsze dla strony, od której dokument pochodzi oraz tym, że zapobiega to przewlekaniu sporu, gdyż w odmiennym wypadku groziłoby przeniesieniem ciężaru dowodu na stronę przeciwną (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 września 2003 roku, sygn. akt I CK 60/02). A zatem z przepisu art. 253 k.p.c. wynika, że to na stronie, która dokument prywatny podpisała (tu: pozwana), spoczywa powinność obalenia domniemania, że zawarte w tym dokumencie oświadczenie od niej (tu: od pozwanej) nie pochodzi. Strona może przy tym wykazywać, że to nie ona złożyła podpis, jak też, że nie złożyła oświadczenia o treści ujętej w dokumencie, czy że dokument został przerobiony, podrobiony, czy też bezpodstawnie wypełniony, gdy podpis był złożony np. in blanco. Dowodzenie twierdzeń odnoszących się do autentyczności dokumentów prywatnych może przebiegać za pomocą wszelkich dostępnych środków dowodowych (tak Sąd Okręgowy w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 06 czerwca 2020 roku, sygn. akt I AGa 228/19), z tym, że ustalenie, czy wskazany podpis jest w istocie podpisem pozwanej, czy nie – wymaga wiadomości specjalnych zastrzeżonych dla biegłego sądowego z zakresu badania pisma ręcznego. Tymczasem w niniejszej sprawie pozwana K. K. poprzestała jedynie na podniesieniu zarzutu, że podpis pod umową kompleksową dotyczącą nieruchomości numer (...) przy ulicy (...) we W. nie pochodzi od niej, nie podejmując w tym zakresie jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej, wobec czego zarzut ten należało uznać za gołosłowny, a w konsekwencji w oparciu o treść art. 253 k.p.c. – że na przedłożonym przez stronę powodową dokumencie umowy kompleksowej widnieje podpis pozwanej K. K.. Nie zdołała ona bowiem obalić domniemania w tym zakresie, nie zaoferowała na tę okoliczność jakiegokolwiek dowodu.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 02 października 2024 roku na podstawie art. 458 ⁵ § 1 i § 4 k.p.c. Sąd pominął dowód z przesłuchania stron zgłoszony przez pozwaną w piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 10 czerwca 2024 roku” (data prezentaty: 2024-06-11, k. 118 akt) jako spóźniony. Sąd miał bowiem na uwadze, że zarządzeniem z dnia 17 listopada 2023 roku zobowiązano pozwaną w trybie art. 458 ⁵ § 2 k.p.c. do powołania wszystkich twierdzeń i dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, pod rygorem utraty prawa ich powoływania w toku dalszego postępowania, jak też zarządzeniem z dnia 03 lutego 2024 roku zobowiązano pozwaną do ustosunkowania się do treści pisma powoda z datą w nagłówku „dnia 18 stycznia 2024 roku” (data prezentaty: 2024-01-23), przy czym w zakreślonych terminach żadna korespondencja od pozwanej do akt nie wpłynęła. W tej sytuacji wniosek pozwanej o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron złożony przez pozwaną dzień przed wyznaczonym terminem rozprawy uznać należało za spóźniony.

Na powyższą decyzję procesową Sądu żadna ze stron nie złożyła zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanej K. K. kwoty 15 584,12 złotych wraz z odsetkami: ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 15 441,15 złotych za okres od dnia 11 października 2022 roku do dnia zapłaty i ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 142,97 złotych za okres od dnia 03 lutego 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – w oparciu o dołączoną do pozwu umowę kompleksową z dnia 29 czerwca 2016 roku, której przedmiotem była sprzedaż i dystrybucja energii elektrycznej do nieruchomości stanowiącej działkę numer (...) położonej przy ulicy (...) we W. na potrzeby lokalu gastronomicznego (numer (...)), przy czym faktura oraz noty odsetkowe, na podstawie których powód wyliczył dochodzoną pozwem należność dotyczyły innego punktu poboru, tj. zlokalizowanego przy ulicy (...) we W. (numer (...)).

Następnie w piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 18 stycznia 2024 roku” (data prezentaty: 2024-01-23, k. 82-87 akt) powód wskazał, że w niniejszej sprawie swoje roszczenie wywodzi jednak z umowy kompleksowej numer (...) z dnia 15 marca 2021 roku, zaś do pozwu jedynie przez omyłkę załączono umowę kompleksową z dnia 29 czerwca 2016 roku.

Nie ulega wątpliwości, że sprawa niniejsza podlegała rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym, zgodnie bowiem z art. 505 ¹ pkt 1 k.p.c. przepisy o tym postępowaniu stosuje się w sprawach o świadczenie, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych. Zgodnie zaś z treścią art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. zmiana powództwa jest niedopuszczalna, a przepisów art. 75 – 85 k.p.c. oraz art. 194 – 196 k.p.c. i art. 198 k.p.c. nie stosuje się. Jednocześnie niniejsze postepowanie prowadzone było także na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych, zgodnie zaś z treścią art. 458 ⁸ § 1 k.p.c. w toku takiego postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych.

Powyższe przepisy stanowią niewątpliwie odstępstwo od obowiązujących w zwykłym procesie zasad dopuszczających przedmiotową zmianę powództwa (art. 193 § 1 k.p.c.) oraz zmiany podmiotowe. Trzeba przy tym wskazać, że obowiązujący w postępowaniu uproszczonym i gospodarczym zakaz przedmiotowej zmiany powództwa jest zakazem bezwzględnym, co oznacza, że dotyczy zarówno zmiany żądania, jak również zmiany podstawy faktycznej żądania zgłoszonego w pozwie. Należy tym samym przyjąć, że czynność procesowa strony powodowej zmierzająca do przedmiotowej zmiany powództwa jest bezskuteczna nawet wtedy, gdy nowe żądanie nadaje się również do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym. Powództwo identyfikowane jest przy tym przez żądanie i jego podstawę faktyczną. Przedmiotowa zmiana powództwa może polegać więc na przekształceniu obu tych elementów składowych bądź jednego z nich. Może zatem wyrażać się w zmianie ilościowej polegającej na rozszerzeniu albo ograniczeniu pierwotnego żądania bądź jakościowej prowadzącej do zmiany żądania – jego przedmiotu albo rodzaju żądanej ochrony prawnej – lub polegać na przekształceniu podstawy faktycznej powództwa (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 02 grudnia 2004 roku, sygn. akt II CK 144/04, podobnie w wyroku z dnia 20 października 2005 roku w sprawie o sygn. akt IV CK 298/05). Zmiana podstawy faktycznej żądania polega zaś na uzasadnieniu tego samego żądania innymi okolicznościami faktycznymi. O zastąpieniu podanej pierwotnie podstawy faktycznej nową podstawą w sprawie o świadczenie można mówić wtedy, gdy zmiana okoliczności faktycznych powoduje, że żądanie (choć tak samo sformułowane, np. dotyczące zapłaty takiej samej sumy pieniężnej) nie jest już tym samym, gdyż inne jest materialnoprawne źródło obowiązku, którego realizacji powód dochodzi, np. inna umowa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 09 listopada 2004 roku, sygn. akt V CK 246/04, czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1998 roku, sygn. akt III CKN 32/98).

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zgodnie z treścią pozwu zapłaty kwoty 15 584,12 złotych swoje roszczenie wywodząc z łączącej strony umowy kompleksowej z dnia 29 czerwca 2016 roku dołączonej do pozwu. Następnie, wobec zarzutów pozwanej, powód wskazał, że dochodzona należność wynika jednak z innej umowy, a mianowicie z umowy kompleksowej z dnia 15 marca 2021 roku. Mając na względzie powyższe, w ocenie Sądu powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. dokonał zmiany powództwa w zakresie jego podstawy faktycznej, początkowo bowiem swoje roszczenie wywodził z umowy kompleksowej z dnia 29 czerwca 2016 roku udokumentowanej dowodami wskazanymi w pozwie i do niego dołączonymi, by następnie zmienić ją na umowę kompleksową z dnia 15 marca 2021 roku. Są to zaś inne umowy, a tym samym inne jest także materialnoprawne źródło obowiązku, którego realizacji powód dochodzi w niniejszym procesie.

Na marginesie jedynie wskazać należy, że trudno powyższe uznać za omyłkę, zwłaszcza, że wobec reprezentowania powoda przez zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego prawidłowe określenie podstawy faktycznej roszczenia nie powinno rodzić żadnych trudności, tym bardziej, że bez trudności tę inną umowę dołączono do kolejnego pisma w sprawie, jak też wobec niezmiernie lakonicznej treści uzasadnienia pozwu, gdzie okoliczności faktyczne jednoznacznie wynikały z dołączonych do pozwu dokumentów, w tym umowy kompleksowej z dnia 29 czerwca 2016 roku mającej łączyć strony i stanowić źródło zobowiązania pozwanej do uregulowania kwoty dochodzonej w niniejszym procesie. Jednocześnie wskazać należy, że fakt omyłkowego dołączenia umowy do pozwu pozostawał bez znaczenia również i z tego względu, że na tak określonej i uzasadnionej przez powoda podstawie faktycznej zawisł spór w niniejszej sprawie, i co do takiego dokładnie żądania powoda strona pozwana ustosunkowała się wnosząc sprzeciw i zarzucając, że umowa taka nie łączy stron, a energia elektryczna nie jest pobierana w nieruchomości przy ulicy (...) we W..

W związku zaś z tym, że w postępowaniu gospodarczym i uproszczonym zmiana powództwa jest niedopuszczalna, Sąd postanowieniem z dnia 02 października 2024 roku pominął powyższą zmianę (w zakresie okoliczności faktycznych) na podstawie art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. oraz art. 458 ⁸ § 1 k.p.c. i rozstrzygnął o żądaniu powoda (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. na podstawie faktycznej zgłoszonej w pozwie, tj. jako roszczenie o zapłatę za dostarczoną i sprzedaną pozwanej – na podstawie umowy kompleksowej z dnia 29 czerwca 2016 roku – energię elektryczną. W konsekwencji dokumenty dołączone przez powoda do jego odpowiedzi na sprzeciw pozwanej (pismo procesowe powoda z datą w nagłówku „dnia 18 stycznia 2024 roku”, k. 82-110 akt) nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych, bowiem – wobec niedopuszczalności modyfikacji roszczenia – nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż Sąd mając na uwadze treść art. 321 k.p.c. zwolniony był z badania zasadności pozwu opartego na zmienionej podstawie faktycznej (tak też na tle zbliżonego stanu faktycznego i prawnego Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 stycznia 2019 roku, sygn. akt XII Ga 498/18, czy Sąd Rejonowy w Gdyni w uzasadnieniu wyroku z dnia 05 marca 2023 roku, sygn. akt VI GC 801/23).

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 roku, poz. 266 ze zmianami) dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji i umowy o świadczenie usług magazynowania paliw gazowych lub umowy o świadczenie usług skraplania gazu. Jednocześnie ustawodawca dopuścił możliwość dostarczania paliw gazowych i energii na podstawie jednej umowy zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, zwanej umową kompleksową (art. 5 ust. 3 cytowanej ustawy).

Podstawę prawną żądania powoda stanowił zatem art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (test jednolity: Dz. U. z 2024 roku, poz. 266 ze zmianami) dotyczący umowy kompleksowej, która zawiera zarówno postanowienia umowy sprzedaży, jak i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii. W przypadku owej umowy mieszanej, która w swej treści łączy elementy dwóch umów nazwanych, tj. umowy sprzedaży energii elektrycznej i umowy dystrybucji (dostarczania) energii elektrycznej, konieczne jest stosowanie do roszczeń wynikających z tej umowy przepisów dotyczących zarówno umowy sprzedaży, jak i świadczenia usług przesyłu, także w zakresie stosowania instytucji przedawnienia (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 stycznia 2012 roku, sygn. akt IV CSK 201/11).

Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ciężarowi temu powód nie sprostał. Żądając bowiem od pozwanej zapłaty należności z faktury numer (...) dołączonej do pozwu, a dotyczącej należności za sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług jej dystrybucji do nieruchomości położonej we W. przy ulicy (...) (numer (...)) w okresie od dnia 16 sierpnia 2022 roku do dnia 22 września 2022 roku oraz należności z not odsetkowych odnoszących się do opóźnienia w zapłacie należności z faktury numer (...) (numer (...)), powód nie udowodnił, że wiązała go z pozwaną umowa uprawniająca go do ich wystawienia. Umowa bowiem, w oparciu o którą powód sformułował roszczenie w niniejszej sprawie, tj. umowa kompleksowa z dnia 29 czerwca 2016 roku, nie tylko dotyczyła innego punktu poboru znajdującego się w innej lokalizacji (działka numer (...) przy ulicy (...) we W., numer (...)), ale i przestała wiązać strony z dniem 30 września 2016 roku, nie mogła więc w żadnej mierze stanowić podstawy zobowiązania pozwanej do zapłaty powodowi za energię sprzedaną i dostarczoną do innej lokalizacji wskazanej w spornej fakturze i notach.

Mając na względzie całokształt powyższych rozważań i uznając, że powód nie zdołał wykazać zasadności swojego roszczenia z przyczyn wskazanych wyżej, Sąd w punkcie pierwszym wyroku na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 roku, poz. 266 ze zmianami) w zw. z art. 535 k.c. i art. 750 k.c. w zw. z art. 4 i art. 7 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 1790) w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 482 k.c. a contrario w zw. z art. 6 k.c. a contrario powództwo oddalił.

W punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, kosztami procesu – uznając je za już uiszczone – Sąd obciążył powoda jako przegrywającego sprawę w całości.

ZARZĄDZENIE

1.  (...),

2.  (...),

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 09 października 2024 roku