VI GC 1344/18 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Rejonowy w Gdyni z 2019-03-06
Sygn. akt VI GC 1344/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 06 marca 2019 roku
Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:
Przewodniczący: |
SSR Justyna Supińska |
Protokolant: |
sekr. sąd. Agnieszka Kaim |
po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2019 roku w Gdyni
na rozprawie
sprawy z powództwa I. B.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. na rzecz powódki I. B. kwotę 3 900 złotych ( trzy tysiące dziewięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 27 lutego 2018 roku do dnia zapłaty;
II. w pozostałym zakresie umarza postępowanie;
III. zasądza od pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. na rzecz powódki I. B. kwotę 74,57 złotych ( siedemdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt VI GC 1344/18
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 27 lutego 2018 roku powódka I. B. domagała się zasądzenia od pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. kwoty 4 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów procesu.
W uzasadnieniu powódka wskazała, iż dochodzi zapłaty powyższej należności z tytułu kosztów zastępstwa procesowego przyznanych jej we wskazanych prawomocnych orzeczeniach wydanych w sprawach przeciwko pozwanym D. B. (kwota 3 300 złotych) i M. B. (kwota 700 złotych), w których to sprawach reprezentowała spółdzielnię pozwaną w niniejszej sprawie. Powódka swoje roszczenie uzasadniła treścią umowy zlecenia z dnia 14 października 2002 roku, na podstawie której wykonywała jako radca prawny obsługę prawną pozwanej spółdzielni mieszkaniowej i jednocześnie wskazała, że prowadzona przez pozwanego egzekucja wierzytelności przeciwko dłużnikom D. B. i M. B. okazała się bezskuteczna.
Nakazem zapłaty z dnia 06 czerwca 2018 roku wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VI GNc 1451/18 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.
W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwany Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując, że roszczenie powódki jest przedwczesne, gdyż nie spełnił się warunek dokonania na jej rzecz wypłaty kosztów zastępstwa procesowego w postaci faktycznego wyegzekwowania od dłużnika odpowiedniej części należności pozwanego. Pozwany podniósł także zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że w przypadku roszczeń powódki termin przedawnienia wynosi 2 lata (art. 751 pkt 1 k.c.).
Pismem procesowym z datą w nagłówku „dnia 30 lipca 2018 roku” (data prezentaty: 2018-07-31, k. 148-155 akt) powódka I. B. ograniczyła żądanie pozwu o kwotę 100 złotych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 14 października 2002 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. jako zleceniodawca zawarł z I. B. jako zleceniobiorcą umowę o obsługę prawną spółdzielni.
Zleceniodawca za wykonanie obsługi prawnej zobowiązał się płacić I. B. wynagrodzenie w kwocie 1 000 złotych netto miesięcznie w terminie do 30. dnia każdego miesiąca.
Zgodnie z § 4 umowy zleceniobiorcy przysługiwały koszty zastępstwa procesowego w wysokości 65% brutto, zasądzonych wyrokiem Sądu lub ugodą, zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o radcach prawnych.
Przy zawieraniu umowy strony nie uzgadniały, kiedy i w jaki sposób wypłacane będą jej koszty zastępstwa procesowego w przypadku wyegzekwowania należności od dłużnika, jak i w przypadku braku wyegzekwowania zasądzonej należności od dłużnika.
umowa zlecenie – k. 19 akt, zeznania powódki I. B. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:42-01:13:16)
W toku współpracy pomiędzy stronami ukształtowała się praktyka, zgodnie z którą Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. wypłacała I. B. koszty zastępstwa procesowego aż do wysokości zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego, przy czym wypłaty były liczone jako uzgodniony procent należności wyegzekwowanej. Przebiegało to w ten sposób, że księgowość rozliczała należności przekazywane przez komornika sądowego lub uiszczone bezpośrednio przez dłużnika i przesyłała I. B. zestawienie dłużników oraz kwoty wyegzekwowanych należności wraz z rozliczeniem kosztów zastępstwa procesowego. W oparciu o otrzymywane od spółdzielni rozliczenie, I. B. wystawiała rachunek w kwocie wynikającej z rozliczenia. Taki sposób rozliczenia nie był kwestionowany przez żadną ze stron.
I. B. nie domagała się wypłaty zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego, jeżeli choćby część należności spółdzielni nie została zaspokojona.
umowa zlecenie – k. 19 akt, zestawienia dłużników wraz z rachunkami – k. 79-84 akt, zeznania świadka Ł. G. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:05:39-00:38:42), zeznania powódki I. B. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:42-01:13:16), zeznania prezesa zarządu pozwanego E. W. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:13:16-01:36:16)
W dniu 14 sierpnia 2015 roku pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) z siedzibą w G. jako zleceniodawcą oraz I. B. jako zleceniobiorcą został zawarty aneks numer (...) do umowy zlecenia z dnia 14 października 2002 roku.
Stosownie do postanowień aneksu, § 4 umowy uległ zmianie i zgodnie z jego nowym brzmieniem zleceniobiorcy przysługiwały koszty zastępstwa procesowego w wysokości 100% brutto zasądzonych wyrokiem Sądu lub ugodą (w niej będzie się zawierał podatek VAT).
Rozliczenie z tytułu kosztów zastępstwa procesowego następowało według zasad: po wyegzekwowaniu 20% spłaty zadłużenia z danego tytułu wykonawczego nastąpi wypłata 20% kosztów zastępstwa procesowego stwierdzonych tym tytułem (nie mniej niż 100 złotych). Zasady wprowadzone przedmiotowym aneksem obowiązywały od dnia 01 września 2015 roku.
aneks – k. 20-21 akt
W dniu 14 marca 2016 roku pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową (...) z siedzibą w G. jako zleceniodawcą oraz I. B. jako zleceniobiorcą został zawarty aneks numer (...) do umowy zlecenia z dnia 14 października 2002 roku.
Stosownie do postanowień aneksu, § 4 umowy uległ zmianie i zgodnie z jego nowym brzmieniem zleceniobiorcy przysługiwały koszty zastępstwa procesowego w wysokości 100% brutto zasądzonych wyrokiem Sądu lub ugodą (w niej będzie się zawierał podatek VAT).
Rozliczenie z tytułu kosztów zastępstwa procesowego następować miało miesięcznie według następujących zasad: z każdej przekazanej przez komornika lub wpłaconej przez dłużnika należności do spółdzielni zleceniodawca otrzyma 60%, a zleceniobiorca otrzyma 40% (aż do wypłaty 100% kosztów zastępstwa procesowego z danego tytułu wykonawczego).
Koszty zastępstwa prawnego w egzekucji zleceniobiorca otrzymać miał po całkowitej spłacie zadłużenia z danego tytułu wykonawczego.
Postanowiono również, że powyższe zasady dotyczą rozliczenia kosztów przekazanych po dniu 01 marca 2016 roku.
aneks – k. 77 akt, zeznania świadka Ł. G. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:05:39-00:38:42), zeznania powódki I. B. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:42-01:13:16), zeznania prezesa zarządu pozwanego E. W. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:13:16-01:36:16)
W dniu 02 maja 2016 roku strony zgodnie rozwiązały umowę o obsługę prawną ze skutkiem na dzień 02 maja 2016 roku.
niesporne
W tej samej dacie strony zawarły umowę, na mocy której Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. zobowiązała się do zapłaty na rzecz I. B. kosztów zastępstwa procesowego, zasądzonych nakazami zapłaty oraz wyrokami Sądu, w wysokości 40% z przekazanych należności spółdzielni w stosunku miesięcznym (aż do wypłaty 100% kosztów zastępstwa procesowego z danego tytułu wykonawczego).
Koszty zastępstwa prawnego w egzekucji, zgodnie z umową, I. B. otrzymać miała po całkowitej spłacie zadłużenia z danego tytułu wykonawczego.
umowa o wypłatę kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów zastępstwa prawnego w egzekucji – k. 78 akt
W dniu 06 września 2012 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał wyrok zaoczny w sprawie o sygn. akt I 1 C 1189/12 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. (reprezentowanej przez radcę prawnego I. B.) przeciwko M. B. zasądzając od niej kwotę 2 960,33 złotych wraz z odsetkami ustawowymi oraz koszty postępowania w kwocie 717 złotych, w tym kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Powyższy wyrok zaoczny uprawomocnił się, po czym na wniosek wierzyciela została mu nadana klauzula wykonalności.
Prowadzona przez komornika sądowego Jolantę Tilsa na podstawie powyższego tytułu wykonawczego egzekucja przeciwko M. B. postanowieniem z dnia 27 września 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt Km 3226/11 została umorzona z uwagi na jej bezskuteczność.
W tym czasie I. B. nie domagała się wypłacenia należnych jej kosztów zastępstwa procesowego, albowiem nie była jeszcze prowadzona egzekucja z nieruchomości należącej do tego dłużnika, a taka egzekucja – z nieruchomości – dawała realną szansę na wyegzekwowanie należności spółdzielni.
Egzekucja z nieruchomości przeprowadzona przeciwko M. B. zakończyła się w marcu 2016 roku. Jakkolwiek lokal dłużnika został sprzedany w drodze licytacji, to uzyskana kwota przeznaczona została na zaspokojenie wierzytelności banku – wierzyciela hipotecznego i pozwoliła na zaspokojenie wierzytelności Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. jedynie w zakresie kosztów egzekucyjnych. Pozostałe należności objęte tytułami wykonawczymi, w tym wyrokiem zaocznym z dnia 06 września 2012 roku w sprawie o sygn. akt I 1 C 1189/12, nie zostały zaspokojone.
Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego przeciwko M. B., w dniu 05 kwietnia 2017 roku I. B. wezwała Spółdzielnię Mieszkaniową (...) z siedzibą w G. do zapłaty kosztów zastępstwa procesowego wynikających ze wskazanych w tym piśmie orzeczeń wydanych przeciwko temu dłużnikowi wystawiając stosowny rachunek.
Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. pismem z dnia 12 kwietnia 2017 roku zwróciła I. B. rachunek z dnia 05 kwietnia 2017 roku wskazując na brak środków na wypłatę kosztów zastępstwa procesowego z tytułu licytacji.
W dniu 15 listopada 2017 roku I. B. wezwała Spółdzielnię Mieszkaniową (...) z siedzibą w G. do zapłaty m. in. kwoty 700 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wynikających z wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Gdyni wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 C 1189/12 wystawiając stosowny rachunek.
Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. nie składała więcej wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi M. B., nie jest także znane miejsce jej zamieszkania.
kserokopia wyroku zaocznego – k. 35, 36 akt, pełnomocnictwo – k. 37 akt, rachunek – k. 39 akt, pismo – k. 38 akt, rachunek – k. 165 akt, zeznania świadka Ł. G. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:05:39-00:38:42), zeznania powódki I. B. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:42-01:13:16), zeznania prezesa zarządu pozwanego E. W. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:13:16-01:36:16)
W dniu 29 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał wyrok w sprawie o sygn. akt I 1 C 3284/14 (zaoczny w stosunku do D. B.) z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. (reprezentowanej przez radcę prawnego I. B.) przeciwko D. B. i A. W. zasądzając od pozwanego D. B. kwotę 1 904,91 złotych wraz z odsetkami ustawowymi oraz koszty postępowania w kwocie 647 złotych, w tym kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zaś w stosunku do A. W. – oddalając powództwo.
Powyższy wyrok uprawomocnił się, po czym na wniosek wierzyciela Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. została mu nadana klauzula wykonalności przeciwko dłużnikowi D. B..
W dniu 16 października 2015 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 6036/15 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. (reprezentowanej przez radcę prawnego I. B.) przeciwko D. B. zasądzając od niego kwotę 2 736,70 złotych wraz z odsetkami ustawowymi oraz koszty postępowania w kwocie 642 złotych, w tym kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Powyższy nakaz zapłaty uprawomocnił się, po czym na wniosek wierzyciela została mu nadana klauzula wykonalności.
W dniu 28 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 9462/15 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. (reprezentowanej przez radcę prawnego I. B.) przeciwko D. B. zasądzając od niego kwotę 2 110,26 złotych wraz z odsetkami ustawowymi oraz koszty postępowania w kwocie 642 złotych.
Powyższy nakaz zapłaty uprawomocnił się, po czym na wniosek wierzyciela została mu nadana klauzula wykonalności.
W dniu 09 maja 2016 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2761/16 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. (reprezentowanej przez radcę prawnego I. B.) przeciwko D. B. zasądzając od niego kwotę 1 961,34 złotych wraz z odsetkami ustawowymi oraz koszty procesu w kwocie 924,50 złotych.
Powyższy nakaz zapłaty uprawomocnił się, po czym na wniosek wierzyciela została mu nadana klauzula wykonalności.
W dniu 19 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 334/15 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. (reprezentowanej przez radcę prawnego I. B.) przeciwko D. B. i A. W. zasądzając od nich solidarnie kwotę 2 136,64 złotych wraz z odsetkami ustawowymi oraz koszty procesu w kwocie 642 złotych, w tym kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Powyższy nakaz zapłaty uprawomocnił się, po czym na wniosek wierzyciela została mu nadana klauzula wykonalności.
niesporne, a nadto: kserokopie orzeczeń i pełnomocnictw – k. 9-18 akt
Przeciwko dłużnikowi D. B. na podstawie innych tytułów wykonawczych niż powyżej wskazane prowadzone było pod sygn. akt Km 1972/14 przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni Jolantę Tilsa postępowanie egzekucyjne, które jednakże z uwagi na bezskuteczność egzekucji zostało postanowieniem z dnia 28 grudnia 2015 roku umorzone.
kserokopia postanowienia w sprawie o sygn. akt Km 1972/14 – k. 206-207, 159-160 akt
Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego w sprawie o sygn. akt Km 219/17 m. in. na podstawie tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 09 czerwca 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2239/14 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. przeciwko R. K. (1), A. W. i D. B., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, doprowadziło do częściowego wyegzekwowania od dłużnika A. W. należności, z której kwotę 506 złotych wypłacono I. B. tytułem zasądzonych w tym tytule kosztów zastępstwa procesowego.
okoliczność znana Sądowi z urzędu z prowadzonej sprawy o sygn. akt VI GC 1699/17
Postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt Km 219/17 było prowadzone przez komornika sądowego również m. in. na podstawie:
- -
-
tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 19 marca 2015 roku w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 334/15 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. przeciwko A. W. i D. B., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności,
- -
-
tytułu wykonawczego – wyroku zaocznego z dnia 29 maja 2015 roku w sprawie o sygn. akt I 1 C 3284/14 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. przeciwko D. B., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności,
- -
-
tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16 października 2015 roku w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 6036/15 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. przeciwko D. B., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności,
- -
-
tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 grudnia 2015 roku w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 9462/15 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. przeciwko D. B., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności,
- -
-
tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 09 maja 2016 roku w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2761/16 z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. przeciwko D. B., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.
Na poczet powyższych tytułów wykonawczych od żadnego z dłużników nie wyegzekwowano należności głównych, czy kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych w tych tytułach.
Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2017 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku Sebastian Piątkowski umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone pod sygn. akt Km 219/17 przeciwko D. B. na podstawie powyższych tytułów wykonawczych z powodu bezskuteczności egzekucji. Przeprowadzone bowiem postępowanie nie doprowadziło do wyjawienia majątku tego dłużnika, nie ustalono również jego miejsca aktualnego zameldowania oraz ustalono, że nie podlega on ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, ani nie pobiera świadczeń emerytalno – rentowych i zasiłków.
postanowienie w sprawie o sygn. akt Km 219/17 – k. 213-214 akt, kserokopia wysłuchania wierzyciela przed umorzeniem postępowania – k. 31-32, 161-162 akt, zeznania świadka Ł. G. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:05:39-00:38:42), zeznania powódki I. B. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:42-01:13:16), zeznania prezesa zarządu pozwanego E. W. – protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2019 roku – k. 279-281 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:13:16-01:36:16)
Wszczęta przeciwko dłużnikowi R. K. (2) egzekucja z nieruchomości została umorzona z powodu jej zgonu. Po śmierci dłużniczki R. K., Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Gdyni o stwierdzenie nabycia spadku po niej.
Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po R. K. (1) nie zostało jeszcze prawomocnie zakończone, jednakże D. B. – jej syn – złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku po matce.
niesporne, a nadto: postanowienie – k. 136 akt, kserokopia oświadczenia o odrzuceniu spadku – k. 156-157 akt
Pismem z dnia 23 stycznia 2018 roku I. B. wezwała Spółdzielnię Mieszkaniową (...) z siedzibą w G. do zapłaty kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych we wskazanych wyrokach i nakazach zapłaty w sprawach przeciwko D. B. wystawiając rachunek, jednakże bezskutecznie.
rachunek – k. 27 akt, pismo z dnia 06 lutego 2018 roku – k. 28 akt
Sąd zważył, co następuje:
Ustalając stan faktyczny, który był w znacznej części bezsporny, Sąd uwzględnił powyższe dokumenty (w tym przedłożone w kopiach) nie znajdując podstaw do podważenia ich wiarygodności i mocy dowodowej, tym bardziej, że ich autentyczność i prawdziwość, poza załącznikiem do rachunku z dnia 05 kwietnia 2017 roku (k. 40 akt), nie była kwestionowana przez żadną ze stron.
Odnosząc się natomiast do owego załącznika, Sąd nie oparł się na nim i stanowiącym integralną jego część rachunku z dnia 05 kwietnia 2017 roku w zakresie, w jakim stanowić miał on dowód wzywania pozwanego przez powódkę do zapłaty kosztów zastępstwa procesowego wynikających z wyroku zaocznego wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 C 1189/12. Zważyć bowiem należało, że pozwany kwestionował dopisanie pod pozycją numer 12 przedmiotowej sygnatury i zaprzeczał, ażeby widniała ona na rachunku przedłożonym pozwanej spółdzielni. Powyższa okoliczność nie miała jednakże znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej okoliczności, albowiem bezspornie powódka wezwała pozwanego do zapłaty kosztów zastępstwa procesowego wynikających z wyroku zaocznego wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 C 1189/12 rachunkiem z dnia 15 listopada 2017 roku (k. 165 akt) powodując tym aktem wymagalność dochodzonego roszczenia, o czym szerzej w poniższej części uzasadnienia.
Pozostałe dokumenty, zwłaszcza dotyczące innych dłużników pozwanej spółdzielni, czy też odnoszące się do dłużnika D. B. w zakresie, w jakim uzasadniać miały one przeświadczenie pozwanego odnośnie zamieszkiwania tego dłużnika w lokalu przy ulicy inż. J. Ś. (...) w G., nie miały znaczenia, gdyż nie wnosiły nowych i istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy okoliczności.
Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadka Ł. G. oraz zeznania stron w poniżej wskazanym zakresie.
Sąd oparł się na zeznaniach świadka Ł. G. uznając je za wiarygodne w zakresie, w jakim świadek wskazała, że w czasie wieloletniej współpracy z powódką nie zdarzyło się, ażeby powódka domagała się wypłaty zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji, gdy nie zostały one wyegzekwowane od dłużnika w jakiejkolwiek części, a także w zakresie, w jakim świadek wskazywała na zmieniające się w toku współpracy zasady dotyczące wypłaty kosztów zastępstwa procesowego, tj. procentowej wartości tych kosztów w zależności od zaspokojenia należności spółdzielni oraz, że przyczyną tych coraz to nowych uzgodnień w tym zakresie był przedłużający się czas oczekiwania na ich wyegzekwowanie, a wreszcie – chęć kompleksowego uregulowania zasad ich wypłacania. Sąd miał również na uwadze, że świadek wskazała, że w przypadku bezskuteczności egzekucji, egzekucja za jakiś czas była ponawiana, a także, że po zakończeniu egzekucji z nieruchomości przeciwko dłużnikowi M. B. nie była ona wznawiana oraz że egzekucja przeciwko dłużnikowi D. B. również została umorzona z powodu jej bezskuteczności i pozwana spółdzielnia po ostatnim umorzeniu postępowania nie ponawiała już wniosku egzekucyjnego.
Odnosząc się do zeznań prezesa zarządu pozwanego – E. W., to Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie, w jakim wskazała ona na przyczyny zawarcia z powódką aneksów do umowy, których celem było jednoznaczne uregulowanie zasad wypłacania powódce należnych jej kosztów zastępstwa procesowego sankcjonujących dotychczasową obowiązującą między stronami praktykę wypłacania jej sukcesywnie tych kosztów w miarę postępów egzekucji, a także na czynności, jakie pozwana spółdzielnia podejmowała celem uzyskania stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej dłużniczce R. K. (1), po to, by móc kontynuować egzekucję z pozostawionego przez nią majątku. Sąd uznał za wiarygodne także jej zeznania dotyczące bezskuteczności egzekucji przeprowadzonej z majątku dłużnika M. B. oraz D. B., okoliczności te znajdowały bowiem potwierdzenie w przedłożonych postanowieniach komorników sądowych.
Za niewiarygodne Sąd natomiast uznał zeznania świadka Ł. G. oraz prezesa zarządu pozwanego E. W. dotyczące prowadzenia egzekucji w sprawie o sygn. akt Km 219/17 przeciwko A. W. tylko na podstawie jednego tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 334/15. Okoliczność ta stoi w sprzeczności z treścią postanowienia komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku Sebastiana Piątkowskiego wydanego w dniu 18 grudnia 2017 roku (w sprawie o sygn. akt Km 219/17), z którego jednoznacznie wynika, że przedmiotowe postępowanie egzekucyjne prowadzone było m. in. w celu zaspokojenia należności wynikających z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 334/15 oraz z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2239/14. Okoliczność ta ma o tyle znaczenie, że w trybie art. 228 k.p.c. Sąd pouczył strony o znanym mu z urzędu (z prowadzenia sprawy o sygn. akt VI GC 1699/17 między tymi samymi stronami m. in. o koszty zastępstwa procesowego zasądzone nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2239/14) fakcie, że w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt Km 219/17 od dłużnika A. W. wyegzekwowano część należności, wskutek czego powódce I. B. wypłacono kwotę 506 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wynikających z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2239/14, co było podstawą do cofnięcia pozwu przez powódkę w tym zakresie.
W tej sytuacji za nieskuteczny należało uznać podniesiony na rozprawie przez pełnomocnika pozwanego w istocie zarzut spełnienia świadczenia z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 334/15 w postaci uzyskania zaspokojenia należności wynikających z tego tytułu skoro należność ta, jak wynika ze sprawy o sygn. akt VI GC 1699/17, została przekazana na zaspokojenie należności powódki wynikających z innego tytułu – z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 2239/14.
Odnosząc się natomiast do zeznań powódki to Sąd oparł się na nich ustalając, że strony w czasie, gdy zawierały umowę w 2002 roku nie uzgadniały sposobu wypłacenia kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji bezskutecznej egzekucji i że taka sytuacja pojawiała się po raz pierwszy dopiero w przypadku dłużnika M. B. w 2016 roku, jak również odnośnie przebiegu i rezultatu działań egzekucyjnych podejmowanych przez pozwaną spółdzielnię w stosunku do tego dłużnika, jak i dłużnika D. B.. Jakkolwiek za wiarygodne Sąd uznał jej zeznania także w zakresie, w jakim wskazywała, że o hipotece obciążającej nieruchomość dłużnika M. B. dowiedziała się ona dopiero w czasie postępowania egzekucyjnego, to okoliczność ta w żadnej mierze nie mogła przesądzać o rozpoczęciu w tym czasie biegu przedawnienia roszczenia powódki, o czym szerzej w poniższej części uzasadnienia. Sąd oparł się również uznając je za logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym na zeznaniach powódki w zakresie w jakim wskazywała, że po umorzeniu pierwszej egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi M. B. nie domagała się ona wypłacenia należnych jej kosztów zastępstwa procesowego, albowiem nie była jeszcze prowadzona egzekucja z nieruchomości należącej do tego dłużnika, a taka egzekucja – z nieruchomości – dawała realną szansę na wyegzekwowanie należności spółdzielni.
W niniejszej sprawie, uwzględniając zawarte w piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 30 lipca 2018 roku” (data prezentaty: 2018-07-31, k. 148-155 akt) oświadczenie powódki w przedmiocie ograniczenia żądania pozwu o kwotę 100 złotych, powódka I. B. domagała się ostatecznie zasądzenia od pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. kwoty 3 900 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów procesu, tytułem należnych jej kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych we wskazanych w pozwie wyrokach zaocznych i nakazach zapłaty wydanych przeciwko M. B. i D. B..
Poza sporem pozostawało, że strony łączyła umowa o świadczenie usług obsługi prawnej pozwanej spółdzielni. Tego rodzaju umowa jest umową starannego działania, do której należy stosować odpowiednio przepisy o zleceniu, jednakże jedynie w zakresie nie uregulowanym ustawą o radcach prawnych (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 roku, sygn. akt II CKN 1216/00). Niesporna pomiędzy stronami była także okoliczność, że powódka reprezentowała pozwanego w sprawach przeciwko dłużnikom M. B. i D. B. (oraz A. W.) doprowadzając do uzyskania tytułów wykonawczych przeciwko tym dłużnikom oraz przeprowadzenia na podstawie tych tytułów egzekucji, w tym egzekucji z nieruchomości należącej do M. B., która jednakże nie pozwoliła na zaspokojenie roszczeń wierzyciela (pozwanej spółdzielni).
Oś sporu stanowiła kwestia wymagalności roszczeń powódki I. B. o wypłatę zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego. Mając na względzie stanowisko stron zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy upatrywać należało w wykładni umowy z dnia 14 października 2002 roku zmienionej kolejnymi aneksami oraz umowy z dnia 02 maja 2016 roku. Strony bowiem odmiennie interpretowały postanowienia tychże umów w zakresie należnego powódce wynagrodzenia w postaci kosztów zastępstwa procesowego.
Wskazać w tym miejscu należy, iż kwestię wynagrodzenia powódki umowa z dnia 14 października 2002 roku regulowała dwojako. Zapis § 2 przewidywał wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 1 000 złotych płatne w terminie do 30. dnia każdego miesiąca. Niezależnie od powyższego wynagrodzenia, w § 4 umowy przewidziano, że powódce przysługują koszty zastępstwa procesowego w wysokości 65% brutto zasądzone wyrokiem sądu lub ugodą, zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, przy czym w związku ze zmianą przepisów tej ustawy dokonano zmiany ich wysokości na 100%. Brzmienie postanowienia § 4 umowy zostało jednakże zmienione aneksem numer (...) z dnia 14 sierpnia 2015 roku i aneksem numer (...) z dnia 14 marca 2016 roku, na podstawie których ustalono ostatecznie, że zleceniobiorcy przysługują koszty zastępstwa procesowego w wysokości 100% brutto zasądzone wyrokiem Sądu lub ugodą (w niej będzie się zawierał podatek VAT). Rozliczenie z tytułu kosztów zastępstwa procesowego nastąpić miało miesięcznie według następujących zasad: z każdej przekazanej przez komornika lub wpłaconej przez dłużnika należności do spółdzielni zleceniodawca otrzyma 60%, a zleceniobiorca otrzyma 40% (aż do wypłaty 100% kosztów zastępstwa procesowego z danego tytułu wykonawczego). Takie same zasady dotyczące wypłaty zawarto również w umowie z dnia 02 maja 2016 roku, zgodnie z którą pozwana spółdzielnia zobowiązała się do zapłaty na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego, zasądzonych nakazami zapłaty oraz wyrokami Sądu, w wysokości 40% z przekazanych należności spółdzielni w stosunku miesięcznym (aż do wypłaty 100% kosztów zastępstwa procesowego z danego tytułu wykonawczego).
Nie ma wątpliwości, że celem procesu wykładni jest odtworzenie znaczenia, jakie obie strony nadawały składanemu oświadczeniu woli w momencie jego wyrażania (tzw. subiektywny wzorzec wykładni). Dopiero gdy okaże się, że nie da się stwierdzić, jak strony rozumiały sporne postanowienia umowy w chwili jej zawarcia, Sąd powinien ustalić ich znaczenie według wzorca obiektywnego opartego na założeniu, że zastosowanie reguł określonych w art. 65 k.c. nakazuje otoczyć ochroną adresata oświadczenia woli, który przyjął je określając jego treść przy zastosowaniu starannych zabiegów interpretacyjnych (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 stycznia 2011 roku, sygn. akt I CSK 193/10).
Jednocześnie w niniejszej sprawie na podstawie stanowisk stron nie było możliwe dokonanie wykładni postanowień umowy według wzorca subiektywnego. Konieczne stało się więc sięgnięcie do drugiej fazy wykładni – obiektywnej, w której właściwy sens oświadczenia woli ustala się na podstawie tego, jak adresat sens ten rozumiał i zrozumieć powinien przy dołożeniu starannych zabiegów interpretacyjnych, jednakże prawidłowa wykładnia nie może abstrahować od treści zwerbalizowanej w danym piśmie. Sformułowania i pojęcia zawarte w treści tekstu, ale i sama semantyka oraz struktura aktu są jednym z istotnych wykładników woli stron, pozwalają ją poznać i ocenić. Jest więc oczywiste, że wykładnia umowy nie może prowadzić do stwierdzeń pozostających w sprzeczności z jej treścią. Należy przy tym mieć również na uwadze, że stronami przedmiotowej umowy były podmioty profesjonalne, sama zaś umowa została zredagowana przez powódkę – radcę prawnego.
W niniejszej sprawie niewątpliwie strony różnią się w zakresie sposobu rozumienia § 4 umowy z dnia 14 października 2002 roku zmienionej kolejnymi aneksami oraz umowy z dnia 02 maja 2016 roku. W ocenie powódki mogła ona domagać się wypłaty przedmiotowych kosztów zastępstwa procesowego już z chwilą wydania orzeczenia lub zawarcia ugody, a zdaniem pozwanego powyższy zapis oznaczał, że warunkiem wypłaty przedmiotowych kosztów było uprzednie wyegzekwowanie należności od dłużnika.
Spór dotyczył więc ustalenia, czy wobec przewidzianego w § 4 umowy, a następnie powtórzonego w umowie z dnia 02 maja 2016 roku zapisu, żądanie powódki wypłaty kosztów zastępstwa procesowego jest wymagalne.
Bezsporne było, że powódka I. B. wykonała na rzecz pozwanej spółdzielni usługę prawną polegającą na reprezentowaniu pozwanego w sprawach przeciwko M. B. i D. B. doprowadzając do uzyskania tytułów wykonawczych przeciwko tym dłużnikom, a to oznacza, że równowartość przyznanych wierzycielowi w tych orzeczeniach kosztów zastępstwa procesowego stanowi należne powódce wynagrodzenie, przy czym nabycie prawa do wynagrodzenia w postaci tych kosztów nie jest obwarowane warunkiem ich ściągnięcia od dłużnika i prawo do tego wynagrodzenia powstało po stronie powódki z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Taka konstatacja jest zasadna tym bardziej, że w umowie mowa jest o kosztach zasądzonych, a nie wyegzekwowanych, brak jest również wprost postanowienia uzależniającego powstanie prawa do otrzymania tej części wynagrodzenia – zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego – od uprzedniego wyegzekwowania należności od dłużnika. Nie sposób więc doszukać się w zapisie umowy warunku w rozumieniu art. 89 k.c. uzależniającego nabycie prawa do tych należności od ich faktycznego wyegzekwowania. Kolejne aneksy do umowy, jak również umowa z dnia 02 maja 2016 roku, niczego w tej kwestii nie zmieniają, uregulowania tam zawarte przewidują bowiem wyłącznie uszczegółowiony sposób rozliczeń pomiędzy stronami rozumiany jako sposób wypłaty tego wynagrodzenia w miarę postępów toczącej się przeciwko danemu dłużnikowi egzekucji aż do wypłaty powódce pełnej wysokości kosztów zastępstwa procesowego. Skoro zatem strony umowy nie zawarły w niej zastrzeżenia, że powstanie roszczenia o wypłatę wynagrodzenia w wysokości zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego uzależnione jest od uprzedniego ich wyegzekwowania, to brak jest podstaw do uznania, że ten składnik wynagrodzenia należał się powódce wyłącznie jako tzw. premia za sukces, a więc pod warunkiem ich wyegzekwowania. Wskazać także należy, że w ocenie Sądu oświadczenie powódki o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia zawartego w umowie z dnia 02 maja 2016 roku jako złożonego pod wpływem błędu uznać należało za nieskuteczne, albowiem powołanie się na interpretację umowy przez drugą stronę, a więc rozbieżność w rozumieniu jej zapisów, nie spełnia kryterium błędu według przepisów kodeksu cywilnego i w konsekwencji zdaniem Sądu brak jest podstaw do uznania, że zawierając wskazaną umowę powódka działała pod jego wpływem, a tym bardziej pod wpływem błędu wywołanego przez pozwanego podstępnie.
Uwagi powyższe poczyniono jedynie na marginesie, zważywszy, że w okolicznościach niniejszej sprawy umowa z dnia 02 maja 2016 roku w ogóle nie znajdzie zastosowania, jeżeli chodzi o kwestię terminu wypłaty należnych powódce kosztów zastępstwa procesowego. Umowa ta bowiem nie reguluje sposobu rozliczania kosztów zastępstwa procesowego za te sprawy, co do których spółdzielnia nie uzyskała zaspokojenia. Jak już wskazano w powyższej części uzasadnienia, nie można uznać, że powódka zrzekła się wynagrodzenia w wysokości kosztów zastępstwa procesowego przyznanych w sprawach, w których należności spółdzielni nie zostały wyegzekwowane. O ile bowiem była zgodna wola stron co do sposobu rozliczania kosztów zastępstwa procesowego w sprawach skutecznie egzekwowanych, nie było takich zgodnych ustaleń w zakresie spraw, w których egzekucja nie odniosła skutku.
W ocenie Sądu powódce I. B. przysługuje zatem prawo do wynagrodzenia w postaci kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych we wskazanych w pozwie wyrokach i nakazach zapłaty, jej roszczenie w tym zakresie jest wymagalne i nie jest – wbrew twierdzeniom strony pozwanej – przedawnione.
Jeszcze raz podkreślić, że zarówno § 4 umowy z dnia 14 października 2002 roku zmienionej kolejnymi aneksami, jak i umowa z dnia 02 maja 2016 roku dotyczyły zasad wypłaty kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji egzekucji skutecznej prowadzącej do zaspokojenia wierzyciela – wówczas wymagalność roszczenia o wypłatę odpowiedniej części kosztów zastępstwa procesowego następowała dopiero z chwilą przekazania należności spółdzielni (przez komornika sądowego, czy samodzielnie wpłaconych przez dłużnika). Strony natomiast nie uregulowały zasad, czy sposobu wypłaty kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji egzekucji bezskutecznej, a więc w sytuacji, w której wiadomym jest, że dany dłużnik nie zaspokoi wierzytelności spółdzielni.
Z sytuacją taką mamy do czynienia niewątpliwie w niniejszej sprawie w przypadku dłużnika M. B., albowiem zbyto jej majątek, w tym nieruchomość, w drodze egzekucji, nie wystarczyło to jednakże na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, w tym pozwanej spółdzielni, nie jest także znane miejsce aktualnego pobytu tego dłużnika, a pozwany nie ponawiał wobec niej wniosków egzekucyjnych od czasu zakończenia poprzedniej egzekucji w marcu 2016 roku.
Sytuacja taka ma miejsce również w przypadku dłużnika D. B., przeprowadzone bowiem postępowanie egzekucyjne (sygn. akt Km 1972/14 oraz o sygn. akt Km 219/17) nie doprowadziło do wyjawienia majątku tego dłużnika, nie ustalono również jego miejsca aktualnego zamieszkania oraz ustalono, że nie podlega on ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, ani nie pobiera świadczeń emerytalno – rentowych i zasiłków. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że wprawdzie postępowanie spadkowe po jego matce R. K. (1) nie zostało jeszcze prawomocnie zakończone, ale z uwagi na złożenie przez D. B. – jej syna – oświadczenia o odrzuceniu spadku po niej, z całą pewnością dłużnik ten nie nabędzie spadku po R. K. (1), w skład którego wchodzi m. in. nieruchomość.
Wobec powyższego zarówno w przypadku M. B., jak i w przypadku D. B. przyjąć można w świetle przebiegu prowadzonych postępowań egzekucyjnych, że praktycznie nie ma żadnych szans na wyegzekwowanie od nich należności spółdzielni i z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością zasadne jest więc uznanie, że egzekucja przeciwko tym dłużnikom pozostanie bezskuteczna.
Skoro zaś, jak już wskazano powyżej, strony nie objęły żadnymi ustaleniami kwestii wymagalności kosztów zastępstwa procesowego w sprawach, w których egzekucja okazała się bezskuteczna, należności te należą do kategorii bezterminowych (art. 455 k.c.), których wymagalność uzależniona jest od wezwania do zapłaty. Nie można przy tym uznać tych roszczeń za wymagalne z datą uprawomocnia się orzeczenia koszty te przyznającego, bowiem na tym etapie nie sposób było stwierdzić, czy egzekucja przeciwko dłużnikowi okaże się skuteczna, czy też nie. Oczywistym jest przy tym, w świetle realiów kilkunastoletniej współpracy stron, że gdyby egzekucja przeciwko M. B., czy D. B. była skuteczna, to powódka akceptowałaby płatność należnych jej kosztów zastępstwa procesowego proporcjonalnie do wpływów należności od komornika sądowego, zgodnie z umową z 02 maja 2016 roku oraz wypracowaną przez strony praktyką. Egzekucja przeciwko tym dłużnikom okazała się jednakże bezskuteczna, co w świetle przebiegu prowadzonych postępowań egzekucyjnych, w tym okoliczności związanych z ustalonym majątkiem dłużników (a w zasadzie ich brakiem) uzasadnia przyjęcie, że pozostanie ona również bezskuteczna w przyszłości.
Zgodnie z treścią art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. W okolicznościach sprawy niniejszej zastosowanie znajduje zdanie drugie powołanego przepisu. Najwcześniejszym zaś terminem, w jakim powódka mogła domagać się zapłaty kosztów w sprawach przeciwko dłużnikowi M. B. i D. B., w których egzekucja nie doprowadziła do zaspokojenia wierzyciela, jest zakończenie egzekucji. W tym bowiem momencie odpadły podstawy faktyczne dotychczas praktykowanego sposobu rozliczenia należności objętego konsensusem stron, uwzględnionego również w porozumieniu z dnia 02 maja 2016 roku.
Odnosząc się do dłużnika M. B. wskazać należy, że prowadzona przeciwko niej przez komornika sądowego Jolantę Tilsa egzekucja postanowieniem z dnia 27 września 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt Km 3226/11 została umorzona z uwagi na jej bezskuteczność. W tym czasie powódka, jak wynikało z jej zeznań, nie domagała się wypłacenia należnych jej kosztów zastępstwa procesowego, albowiem nie była jeszcze prowadzona egzekucja z nieruchomości należącej do tego dłużnika, a taki sposób egzekucji – z nieruchomości – dawał realną szansę na wyegzekwowanie należności spółdzielni (na marginesie tylko wskazać należy, że pozwany podnosił, że przedmiotowe postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt Km 3226/11 skierowane było również do nieruchomości, okoliczność ta pozostała jednakże całkowicie gołosłowna). Egzekucja z nieruchomości przeprowadzona przeciwko M. B. zakończyła się natomiast niewątpliwie dopiero w marcu 2016 roku i w ocenie Sądu dopiero ten moment uznać należy za rozpoczynający bieg terminu przedawnienia roszczenia powódki o zwrot kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych orzeczeniami wydanymi przeciwko pozwanej M. B.. W ocenie Sądu zaś nie sposób przyjąć, że bezskuteczność egzekucji zaistniała już w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego z nieruchomości, w toku którego zaspokojenia swojej wierzytelności domagał się także bank jako wierzyciel hipoteczny (korzystający jako mający zabezpieczenie hipoteką z pierwszeństwa zaspokojenia), czy z chwilą powzięcia przez powódkę informacji o hipotece obciążającej nieruchomość dłużnika M. B.. Dopóki bowiem nie zakończyło się postępowanie egzekucyjne, nie można było z całą pewnością ustalić pełnego składu majątku dłużnika, jego wartości, czy sposobu podziału. Wreszcie nawet po dokonaniu planu podziału uzyskanych przez komornika sądowego środków możliwe było przecież ustalenie nowych składników majątku dłużnika, w postaci np. wynagrodzenia za pracę (gdyby dłużnik pracę w tym czasie podjął). Powyższe zaś powoduje, że termin przedawnienia roszczenia powódki rozpoczął swój bieg z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu egzekucji jako bezskutecznej, co miało miejsce w marcu 2016 roku (okoliczność niesporna) i od tego czasu należy liczyć dwuletni okres przedawnienia przewidziany w art. 751 § 1 k.c. W dacie wniesienia pozwu, tj. w dniu 27 lutego 2018 roku, roszczenie powódki nie było zatem przedawnione.
Na marginesie jedynie wskazać należy, że po zakończeniu postępowania egzekucyjnego przeciwko M. B., w dniu 15 listopada 2017 roku powódka wezwała pozwanego Spółdzielnię Mieszkaniową (...) z siedzibą w G. do zapłaty m. in. kwoty 700 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wynikających z wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Gdyni wydanego w sprawie o sygn. akt I 1 C 1189/12 wystawiając stosowny rachunek.
Odnosząc się natomiast do dłużnika D. B., to wskazać należy, że na podstawie innych tytułów wykonawczych niż wskazane w niniejszej sprawie prowadzone było przeciwko niemu pod sygn. akt Km 1972/14 przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni Jolantę Tilsa postępowanie egzekucyjne, które jednakże z uwagi na bezskuteczność egzekucji zostało postanowieniem z dnia 28 grudnia 2015 roku umorzone. Jednocześnie jak wynikało z zeznań powódki w tym okresie nie występowała ona wobec pozwanej spółdzielni o wypłatę należnych jej kosztów zastępstwa procesowego, albowiem dłużnik D. B. był dłużnikiem solidarnym z dłużnikiem R. K., która posiadała nieruchomość, a zatem istniała duża szansa na wyegzekwowanie należności. Sąd zważył przy tym, że jakkolwiek mogło to stanowić uzasadnienie dla niewystępowania o zwrot należnych jej kosztów z tych tytułów (tj. z tych, gdzie D. B. odpowiadał solidarnie z dłużnikiem R. K.), to nie mogło to uzasadniać wstrzymania się z tym w stosunku do tych tytułów wykonawczych, które są objęte niniejszym postępowaniem, w których dłużnikiem jest wyłącznie D. B. albo D. B. i A. W.. W odniesieniu do wynikających z tych tytułów kosztów zastępstwa procesowego powódka, mając wiedzę o braku majątku dłużnika D. B. z postępowania w sprawie o sygn. akt Km 1972/14, o więc o niecelowości wszczynania postępowania egzekucyjnego o należności wynikające ze spornych orzeczeń (dochodzonych w niniejszym postępowaniu), winna była zatem podjąć czynności w najwcześniej możliwym terminie, a zatem – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia z dnia 28 grudnia 2015 roku o umorzeniu egzekucji w sprawie o sygn. akt Km 1972/14 i z tą chwilą należy liczyć rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczeń dochodzonych w niniejszej sprawie (za wyjątkiem kosztów wynikających z nakazów zapłaty w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 9462/15 i o sygn. akt I 1 Nc 2761/16, jako wydanych w późniejszym okresie). Okoliczności tej nie zmienia przy tym postępowanie spadkowe prowadzone po R. K. (1) – matce D. B., skoro złożył on oświadczenie o odrzuceniu spadku po niej, to pewne było, że spadku po niej, w skład którego wchodzi nieruchomość, nie nabędzie, a zatem oczekiwanie na zakończenie postępowania spadkowego w tym przypadku byłoby niecelowe. Podkreślić przy tym należy, że stwierdzona bezskuteczność egzekucji w sprawie o sygn. akt Km 1972/14 stanowiła potwierdzenie przedmiotowego faktu (bezskuteczności), więc bez znaczenia pozostawało, że egzekucja ta była prowadzona w celu wyegzekwowania należności z innych tytułów egzekucyjnych. Skoro bowiem komornik sądowy stwierdził brak jakiejkolwiek możliwości wyegzekwowania należności ze wskazanych we wniosku egzekucyjnym tytułów, to zasadna jest konstatacja, że oznaczało to także niemożność wyegzekwowania należności z innych tytułów wykonawczych istniejących w tym momencie, a nie objętych wnioskiem. Odnośnie natomiast tytułów wykonawczych powstałych w późniejszym okresie, tj. nakazów zapłaty w sprawie o sygn. akt I 1 Nc 9462/15 i o sygn. akt I 1 Nc 2761/16, termin przedawnienia do żądania przez powódkę wypłaty zasądzonych w nich kosztów zastępstwa procesowego nie mógł rozpocząć swojego biegu z dniem uprawomocnienia się postanowienia z dnia 28 grudnia 2015 roku (bo te tytuły wykonawcze jeszcze nie istniały), ani z dniem uprawomocnienia się tych nakazów zapłaty (bo sytuacja majątkowa dłużnika D. B. mogła przecież ulec zmianie), a więc w tym przypadku – termin przedawnienia roszczenia powódki rozpoczynał swój bieg dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia komornika sądowego w sprawie o sygn. akt Km 219/17 potwierdzającego istniejący nadal stan bezskuteczności egzekucji. Powyższe zaś oznacza, że także w tym zakresie roszczenie powódki w chwili wniesienia pozwu nie było przedawnione.
Wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, to na pozwanym spoczywał ciężar wykazania, że do przedawnienia roszczenia powódki doszło. Tymczasem pozwany nie przedłożył żadnego dowodu pozwalającego na ustalenie, w jakim dniu postanowienie komornika sądowego z dnia 28 grudnia 2015 roku o umorzeniu egzekucji w sprawie o sygn. akt Km 1972/14 stało się prawomocne. Co więcej z odpisu postanowienia przedłożonego przez powódkę wynika, że stwierdzono prawomocność przedmiotowego postanowienia w dniu 28 maja 2018 roku (k. 206-207 akt), przy czym treść wzmianki o prawomocności nie pozwala na jednoznaczne ustalenie, czy jest to data uprawomocnienia się postanowienia, czy data naniesienia owej wzmianki. Brak wykazania, że do przedawnienia roszczenia doszło obciąża więc wyłącznie pozwanego i skutkuje przyjęciem, że nie było ono przedawnione w chwili wniesienia pozwu, tj. w dniu 27 lutego 2018 roku. Jednocześnie wskazać należy, że nie sposób utożsamiać momentu rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia z chwilą samego wydania postanowienia o umorzeniu postępowania, podlegało ono bowiem zaskarżeniu i jego treść mogła ulec zmianie. To rolą pozwanego reprezentowanego przez zawodowego pełnomocnika, przy podniesionym zarzucie przedawnienia, było przedstawienie dowodów pozwalających na ustalenie konkretnego terminu, od którego przedawnienie roszczenia powódki rozpoczęło swój bieg, czego pozwany zaniechał.
Mając na względzie powyższe rozważania, Sąd w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie cofniętego żądania (zgoda pozwanego nie była wymagana, gdyż częściowe cofnięcie pozwu nastąpiło przed rozpoczęciem rozprawy), a w punkcie pierwszym wyroku uznając żądanie pozwu zasadne w całości, na podstawie art. 750 k.c. w zw. z art. 735 k.c. w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 684) zasądził od pozwanego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. na rzecz powódki I. B. kwotę 3 900 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 27 lutego 2018 roku do dnia zapłaty.
O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów określoną w art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c.
W niniejszej sprawie powódka wygrała sprawę w 97,50%, a pozwany – w 2,50%. Koszty poniesione przez powódkę wyniosły 100 złotych (opłata sądowa od pozwu – 100 złotych). Koszty poniesione przez pozwanego wyniosły 917 złotych (koszty zastępstwa procesowego – 900 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych). Powódce zatem należy się zwrot kosztów procesu w kwocie 97,50 złotych (97,50% z kwoty 100 złotych), zaś pozwanemu – w kwocie 22,93 złotych (2,50% z kwoty 917 złotych). Po skompensowaniu obu powyższych kwot pozwany powinien zwrócić powódce kwotę 74,57 złotych, którą Sąd zasądził na jej rzecz w punkcie trzecim wyroku.
ZARZĄDZENIE
1. (...)
2. (...)
3. (...)
SSR Justyna Supińska
Gdynia, dnia 28 marca 2019 roku
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Gdyni
Osoba, która wytworzyła informację: Justyna Supińska
Data wytworzenia informacji: