Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 kwietnia 2025 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2025 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa Towarzystwo (...) z siedzibą w W.

przeciwko A. L. (1)

o zapłatę

I.  umarza postępowanie w zakresie żądania kwoty 734 złotych (siedemset trzydzieści cztery złote);

II.  zasądza od pozwanego A. L. (1) na rzecz powoda Towarzystwo (...) z siedzibą w W. odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych liczone od kwoty 734 złotych za okres od dnia 07 grudnia 2023 roku do dnia 14 października 2024 roku, z tym ustaleniem, że zostały już zapłacone;

III.  zasądza od pozwanego A. L. (1) na rzecz powoda Towarzystwo (...) z siedzibą w W. kwotę 30 złotych (trzydzieści złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu w postaci opłaty sądowej od pozwu;

IV.  kosztami procesu w postaci uzupełniającej opłaty sądowej od pozwu w kwocie 70 złotych (siedemdziesiąt złotych) obciąża powoda Towarzystwo (...) z siedzibą w W. uznając je za uiszczone;

V.  znosi koszty procesu w pozostałym zakresie wzajemnie między stronami.

Sygn. akt VI GC 962/24

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 18 lipca 2024 roku stanowiącym kontynuację postępowania toczącego się w elektronicznym postępowaniu upominawczym (pod sygn. akt Nc-e 442698/24), sprecyzowanym w piśmie z datą w nagłówku „dnia 06 sierpnia 2024 roku” (data prezentaty: 2024-08-08, k. 15 akt), powód Towarzystwo (...) z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanego A. L. (1) kwoty 734 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 07 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty – tytułem zapłaty należnej powodowi składki ubezpieczeniowej, a także kosztów procesu.

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 03 września 2024 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 2620/24 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany A. L. (1) domagał się oddalenia powództwa w całości podnosząc zarzut spełnienia świadczenia w kwocie 734 złotych oraz wskazał, że w związku z tym, iż należność tę uiścił przed doręczeniem mu nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, nie dał podstaw powodowi do wytoczenia niniejszego powództwa.

W piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 25 października 2024 roku” (data prezentaty: 2024-10-30, k. 69 akt) powód Towarzystwo (...) z siedzibą w W. cofnął pozew w zakresie żądania kwoty 734 złotych wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w tej części.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. L. (1) zawarł z Towarzystwo (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC) dotyczącą pojazdu marki R. model S. o numerze rejestracyjnym (...), a także umowę ubezpieczenia (...) i (...) w wariancie standard, potwierdzone polisą numer (...), na okres od dnia 29 listopada 2023 roku do dnia 28 listopada 2024 roku, za zapłatą składki w łącznej kwocie 734 złotych, w terminie do dnia 06 grudnia 2023 roku.

polisa – k. 4-5, 36 akt

A. L. (1)nie uiścił we wskazanym terminie składki w powyższej wysokości.

niesporne

Pismem z dnia 08 lutego 2024 roku Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wezwał A. L. (1) do zapłaty kwoty 744,18 złotych tytułem składki i naliczonych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie, w terminie do dnia 15 lutego 2024 roku, jednakże bezskutecznie.

wezwanie do zapłaty – k. 6 akt

W związku z brakiem uiszczenia powyższej należności, Towarzystwo (...) z siedzibą w W. w pozwie z dnia 22 marca 2024 roku wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym domagał się zasądzenia od pozwanego A. L. (1) kwoty 734 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 07 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty – tytułem zapłaty należnej powodowi składki ubezpieczeniowej, a także kosztów procesu.

W nakazie zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 31 marca 2024 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI NC-e 442698/24 referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie uwzględnił żądanie pozwu w całości.

pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym – k. 7-8 akt

W dniu 03 kwietnia 2024 roku A. L. (1) zapłacił na rzecz Towarzystwo (...) z siedzibą w W. kwotę 734 złotych tytułem „polisa (...), R. (...)”.

potwierdzenie przelewu – k. 37 akt

Odpis nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 31 marca 2024 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI NC-e 442698/24 został doręczony pozwanemu A. L. (1) w dniu 08 kwietnia 2024 roku i w związku z wniesionym przez niego sprzeciwem, postępowanie w sprawie o sygn. akt VI NC-e 442698/24 zostało umorzone postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2024 roku.

z.p.o. – k. 8 akt, sprzeciw od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym – k. 8 akt, postanowienie o umorzeniu – k. 9 akt

W dniu 14 października 2024 roku A. L. (1) zapłacił na rzecz Towarzystwo (...) z siedzibą w W. kwotę 81,05 złotych tytułem „odsetki za opóźnienie płatności, polisa (...), (...) R. (...)”.

potwierdzenie przelewu – k. 64 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron w zakresie, w jakim nie były one kwestionowane przez stronę przeciwną, a nadto na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów i dowodów z wydruków polis (uznając je za dowody w rozumieniu art. 308 k.p.c. w zw. z art. 243 ¹ k.p.c.) przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich wiarygodności i mocy dowodowej przez żadną ze stron.

Oświadczeniem złożonym w piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 25 października 2024 roku” (data prezentaty: 2024-10-30, k. 69 akt) powód Towarzystwo (...) z siedzibą w W. cofnął pozew w zakresie żądania kwoty 734 złotych wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w tej części.

Zgodnie z treścią art. 355 k.p.c. Sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew, a strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne. Stosownie zaś do art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. W niniejszej sprawie powód cofnął pozew we wskazanym zakresie (co do kwoty 734 złotych) wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, a Sąd oceniając tę czynność powoda z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 203 § 4 k.p.c. nie dopatrzył się, ażeby była ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego lub by zmierzała do obejścia prawa. Uznając zatem, że przedmiotowa czynność procesowa powoda jest zgodna z prawem, Sąd na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 i § 4 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie wynikającym z oświadczenia o cofnięciu pozwu (punkt pierwszy wyroku).

W ocenie Sądu powództwo w pozostałym zakresie zasługiwało na uwzględnienie, z tym ustaleniem, że należność ta została już przez pozwanego uregulowana w dniu 14 października 2024 roku.

W niniejszej sprawie, uwzględniając powyższe oświadczenie o cofnięciu pozwu, powód domagał się w dalszym toku postępowania zasądzenia od pozwanego A. L. (1) odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwoty 734 złotych za okres od dnia 07 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Umowa ubezpieczenia jest zatem umową dwustronnie zobowiązującą – ubezpieczający jest obowiązany uiścić umówioną składkę w zamian za ochronę ubezpieczeniową, przy czym o ile świadczenie ubezpieczającego jest bezwarunkowe, o tyle świadczenie ubezpieczyciela jest uzależnione od zajścia przewidzianego w umowie wypadku, tj. zdarzenia losowego. Nadto wskazać należy, że czym innym jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, a czym innym potwierdzająca ją polisa. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dochodzi do skutku solo consensu – poprzez zgodne oświadczenie stron umowy i do jej zawarcia nie jest wymagana forma pisemna, czy inna forma szczególna. Natomiast polisa, o jakiej mowa w art. 809 k.c., stanowi jedynie zewnętrzny nośnik potwierdzający treść zawartej umowy. Na marginesie dodać jedynie należy, że polisa nie warunkuje ważności zawarcia umowy ubezpieczenia (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 04 kwietnia 2013 roku, sygn. akt VI ACa 1324/12).

Uwzględniając całokształt materiału dowodowego złożonego w przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu nie było wątpliwości, że strony łączył ważny węzeł obligacyjny nakładający na każdą z nich obowiązek spełnienia określonych świadczeń – na powoda świadczenie ochrony ubezpieczeniowej związanej z odpowiedzialnością cywilną i inną za szkody wyrządzone ruchem pojazdu wskazanego w polisie we wskazanym w niej okresie, na pozwanego zaś – świadczenie zapłaty łącznie kwoty 734 złotych tytułem wynagrodzenia za przedmiotową ochronę, a więc zapłaty składki w tej (łącznej) wysokości. Powód wykazał bowiem, że obie strony wymieniły oświadczenia woli obejmujące ofertę zawarcia umowy ze strony powoda i oświadczenie woli o przyjęciu tej oferty przez pozwanego. W tym zakresie obie strony przedłożyły bowiem wydruk polisy zawierający wszystkie elementy przedmiotowo istotne składające się na treść umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Ustalono w nim zarówno świadczenie powoda (ryzyko związane z odpowiedzialnością cywilną wynikającą z ruchu wskazanego pojazdu we wskazanym okresie, a także (...) i (...)), jak i świadczenie pozwanego w postaci zapłaty składki (tak też Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 kwietnia 2014 roku, sygn. akt VI ACa 114/13). Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że pozwany nie tylko nie kwestionował faktu zawarcia tej umowy ani jej warunków, w tym wysokości składki, ale i ostatecznie składkę tę w pełnej wysokości uregulował, co stanowi tzw. niewłaściwe uznanie długu.

Nie było przy tym wątpliwości, że pozwany spełnił swoje świadczenie pozostając w opóźnieniu, jak wynikało bowiem z łączącej strony umowy ubezpieczenia, był on zobowiązany do zapłaty kwoty 734 złotych w terminie do dnia 06 grudnia 2023 roku. Skoro zaś uregulował tę należność w dniu 03 kwietnia 2024 roku, powodowi przysługiwało prawo do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwoty 734 złotych za okres od dnia 07 grudnia 2024 roku do dnia ich zapłaty, czemu Sąd dał wyraz w punkcie drugim wyroku w oparciu o treść art. 1, art. 4 i art. 7 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniem w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 1790), z tym ustaleniem, że zostały one już uregulowane. Jak bowiem wynikało z przeprowadzonych w sprawie dowodów, pozwany w dniu 14 października 2024 roku zapłacił powodowi kwotę 81,05 złotych tytułem „odsetki za opóźnienie płatności, polisa (...), (...) R. (...)”. W tym miejscu wskazać należy, że ewentualna nadpłata nie mogła zostać zaliczona na poczet kosztów postępowania, albowiem pozwany jako dłużnik dokonując zapłaty wyraźnie wskazał rodzaj zaspokajanej należności (odsetki). Jednoczenie wskazać należy, że możliwość żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia z umowy ubezpieczenia znajduje m. in. uzasadnienie w postanowieniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 grudnia 2023 roku (sygn. akt C-303/23), w którym jednoznacznie wskazano, że pojęcie „transakcji handlowej” obejmuje również umowę ubezpieczenia.

Odnośnie do kosztów procesu (punkty od trzeciego do piątego wyroku), to Sąd zważył, iż zgodnie z treścią art. 505 ³⁷ k.p.c. w przypadku umorzenia postępowania (w elektronicznym postępowaniu upominawczym – przyp. mój) każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie (§ 1). Jeżeli w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Na żądanie stron Sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym (§ 2).

Sytuacja taka miała miejsce w niniejszej sprawie, postępowanie w sprawie o sygn. akt VI NC-e 442698/24 zostało bowiem umorzone postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2024 roku, zaś powód pozew w przedmiotowej sprawie wniósł w dniu 18 lipca 2024 roku, a zatem z zachowaniem wskazanego w powyższym przepisie terminu, uprawniony był zatem co do zasady domagać się zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Sąd miał przy tym na uwadze, że pozwany uregulował należność główną w kwocie 734 złotych w dniu 03 kwietnia 2024 roku, a zatem już po wytoczeniu przeciwko niemu powództwa (w elektronicznym postępowaniu upominawczym), co przesądza o uznaniu, że w tym zakresie jest stroną, która przegrała postępowanie przed Sądem Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie i to powodowi należą się koszty postępowania, w tym opłata sądowa w kwocie 30 złotych (zasądzona w punkcie trzecim wyroku na rzecz powoda na podstawie art. 100 k.p.c.) oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 270 złotych (jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 kwietnia 2024 roku, sygn. akt III CZP 53/23 w sprawie zainicjowanej pozwem na zasadach określonych w art. 505 ³⁷ § 2 zd. 1 k.p.c. Sąd rozstrzygając o kosztach procesu na żądanie strony zgłoszone zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 zd. 2 k.p.c. uwzględnia jedną opłatę za czynności pełnomocnika w wysokości odpowiadającej temu postępowaniu). Jednakże Sąd zważył również, że powód niezasadnie wytoczył powództwo o całe roszczenie w niniejszej sprawie, albowiem roszczenie w kwocie 734 złotych już wygasło. Żądanie jednakże tejże kwoty spowodowało konieczność podjęcia obrony przez pozwanego, w tym poprzez złożenie sprzeciwu w jego imieniu przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego i konieczność podniesienia zarzutu spełnienia świadczenia. W związku zaś z podniesionym przez pozwanego zarzutem powód cofnął pozew w tym zakresie, a mając na uwadze, że zapłata nastąpiła przed wytoczeniem powództwa w niniejszej sprawie, koszty procesu w tym zakresie obejmujące koszty zastępstwa procesowego w kwocie 270 złotych (i 17 złotych tytułem opłaty skarbowej) należały się pozwanemu. Powyższe zaś przesądziło o zniesieniu tychże kosztów procesu między stronami (punkt V wyroku). Znajduje to przy tym potwierdzenie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2024 roku (sygn. akt III CZP 66/23), w której wskazano, że spełnienie przez dłużnika określonego świadczenia powoduje, iż w tym zakresie wierzytelność wygasa. Wystąpienie na drogę sądową o zasądzenie tego rodzaju świadczenia jest zatem pozbawione podstawy prawnej wynikającej z przepisów prawa materialnego, a przepisy postępowania nie mogą stanowić podstawy do dokonania odmiennej oceny zasadności roszczenia o zasądzenie świadczenia pieniężnego, które nie przysługuje wierzycielowi w chwili wniesienia pozwu z uwagi na spełnienie świadczenia przez dłużnika. Nakazuje to rozważenie, czy pojęcie tego samego roszczenia użyte w art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c. ogranicza się wyłącznie do przypadku, gdy powód w nowym postępowaniu dochodzi zasądzenia tej samej kwoty, która była przedmiotem żądania pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Dla stwierdzenia, czy w nowym postępowaniu, toczącym się po zakończeniu elektronicznego postępowania upominawczego, powód wystąpił o to samo roszczenie zasadnicze znaczenie ma ustalenie, czy nie ulegała zmianie relacja podmiotowa, rodzaj roszczenia i jego podstawa faktyczna, zaś tym samym roszczeniem w rozumieniu art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c. może być roszczenie w wysokości niższej niż jego wysokość dochodzona w elektronicznym postępowaniu upominawczym. A zatem w niniejszym postępowaniu powód winien był wytoczyć powództwo przed tutejszym Sądem wyłącznie o pozostałą niezaspokojoną jeszcze część roszczenia (odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych) i koszty procesu należne mu od całego roszczenia dochodzonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Wnosząc pozew do tutejszego Sądu również o kwotę 734 złotych, które to roszczenie w tej części już w tym czasie nie istniało, powód spowodował konieczność podjęcia przez pozwanego obrony w tym zakresie, a więc odpowiada za powstałe w związku z tym koszty. Podsumowując wskazać należy, że powodowi należał się zwrot kosztów w kwocie 30 złotych, 270 złotych i 17 złotych, pozwanemu zaś w kwocie 270 złotych i 17 złotych, co spowodowało, że w zakresie kwoty 287 złotych koszty te zniosły się (punkt piaty wyroku), zaś kwotę 30 złotych (wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty) Sąd zasądził na rzecz powoda w punkcie trzecim wyroku.

W związku zaś z tym, że wytoczenie przed tutejszym Sądem powództwa o zapłatę kwoty 734 złotych było niezasadne (bo roszczenie w tym zakresie nie istniało), Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. kosztami opłaty uzupełniającej od pozwu w kwocie 70 złotych obciążył powoda uznając je za uiszczone, w tym zakresie bowiem skoro roszczenie nie istniało, wytoczenie o nie powództwa nie było celowe i kosztów w związku z tym powstałych (a kwota 734 złotych wpłynęła na konieczność uregulowania opłaty uzupełniającej od pozwu) nie można uznać za niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (punkt czwarty wyroku).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 25 kwietnia 2025 roku