Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Jolanta Miotke – Sztuba

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2024 roku w Gdyni

w postępowaniu gospodarczym

na rozprawie

sprawy z powództwa W. M.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda W. M. kwotę 862,79 złotych (osiemset sześćdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt dziewięć groszy) wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 12 lutego 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda W. M. kwotę 1 641,38 złotych (jeden tysiąc sześćset czterdzieści jeden złotych trzydzieści osiem groszy) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć od powoda W. M. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 6,40 złotych (sześć złotych czterdzieści groszy) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo uiszczonych ze środków Skarbu Państwa;

V.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 8,27 złotych (osiem złotych dwadzieścia siedem groszy) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo uiszczonych ze środków Skarbu Państwa.

Sygn. akt VI GC 446/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 lutego 2023 roku powód W. M. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 1 530,22 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 12 lutego 2023 do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 05 stycznia 2023 roku miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...). Poszkodowany zgłosił zaistniałą szkodę z ubezpieczenia autocasco pozwanemu i zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu powodowi, który po jej przeprowadzeniu wystawił fakturę na kwotę 9 604,91 złotych netto. Pozwany przyjął swoją odpowiedzialność i uregulował należność w kwocie 8 074,68 złotych netto. Do zapłaty pozostała zatem kwota 1 530,23 złotych, której powód – po nabyciu tej wierzytelności – domaga się w niniejszym postępowaniu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 01 marca 2023 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 823/23 starszy referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że pozwany dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami (...)”, w tym w zakresie stawek za prace naprawcze. Jak wskazał bowiem pozwany koszty naprawy wymagały uzgodnienia z ubezpieczycielem, co nie zostało uwzględnione w wystawionej przez zakład naprawczy fakturze, albowiem opiewała ona na zakres prac i stawki niezaakceptowane przez pozwanego, stąd też zostały one zweryfikowane do zakresu i wysokości zgodnych z umową. Pozwany zakwestionował również, aby stawka zakładu naprawczego w kwocie 180 złotych netto była „stawką średnią w regionie” zarzucając, że jest zawyżona i nie stanowi ekwiwalentu świadczonej usługi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 05 stycznia 2023 roku doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

W dniu zdarzenia przedmiotowy pojazd objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem autocasco, na mocy umowy zawartej z (...) spółką akcyjną z siedzibą w S.. Integralną częścią umowy były „Ogólne Warunki (...)”.

Umowa ubezpieczenia zawarta została w wariancie serwisowym, zaś sumę ubezpieczenia określono w kwocie netto. Jako ubezpieczonego wskazano (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Potwierdzeniem zawarcia umowy była polisa numer (...).

niesporne, a nadto: polisa – k. 10-13 akt, kserokopia dowodu rejestracyjnego – k. 14 akt, „Ogólne Warunki (...) – k. 41-48 akt

Zgodnie z § 18 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku ustalania wartości szkody w wariancie serwisowym na podstawie faktur, sposób naprawy i wysokość jej kosztów powinny być uprzednio uzgodnione z ubezpieczycielem, w takim wypadku nie znajdzie zastosowanie ograniczenie wysokości szkody wskazane w § 20 ust. 4.

Stosownie do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., 2) średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego, 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową.

Zgodnie zaś z § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...) w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem zgodnie z § 18 ust. 1, koszty naprawy podlegają weryfikacji do kwoty nie większej niż 80 złotych netto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2.

„Ogólne Warunki (...)” – k. 41-48 akt

Użytkownik pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) zlecił naprawę tego pojazdu w zakresie uszkodzeń wynikających ze zdarzenia z dnia 05 stycznia 2023 roku zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez W. M..

Zakład naprawczy sporządził kalkulację naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) m. in. z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją, w tym dokumentacją zdjęciową, przesłał je ubezpieczycielowi.

W odpowiedzi (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu w zakresie niektórych czynności naprawczych jako niezasadnych (robocizna związana z polerowanie drzwi przednich prawych i tylnych) i obniżył stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych do kwoty 140 złotych netto.

W wiadomości mailowej z dnia 03 lutego 2023 roku ubezpieczyciel poinformował zakład naprawczy, że (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. przyjął odpowiedzialność za przedmiotową szkodę, zaś do ustalenia wysokości odszkodowania konieczne jest przedłożenie dowodu poniesienia kosztów naprawy – faktury.

zlecenie naprawy – k. 15-16 akt, wydruk wiadomości mailowej wraz z kosztorysem naprawy i pozostałą dokumentacją – k. 165-194 akt, zweryfikowany kosztorys – k. 17-20, 204-207 akt, wydruk korespondencji mailowej – k. 228-229 akt

Po przeprowadzeniu naprawy W. M. wystawił w dniu 06 lutego 2023 roku (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. fakturę numer (...) na kwotę 9 604,91 złotych netto, z uwzględnieniem stawki za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto. Jednocześnie zakład naprawczy zwrócił się do ubezpieczyciela o uwzględnienie operacji polerowania drzwi wskazując, że przy lakierze uni nie ma operacji lakierowania wierzchniego, w zamian stosuje się polerowanie sąsiadujących elementów w celu niwelacji różnicy odcienia lakieru.

faktura – k. 232-233 akt, wydruk wiadomości mailowej – k. 230 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w S. po zweryfikowaniu faktury numer (...) za naprawę pojazdu przyznał tytułem odszkodowania kwotę 8 074,68 złotych netto obniżając stawki za prace naprawcze do kwoty 140 złotych netto i nie uznając jako uzasadnionego zakresu prac robocizny związanej z polerowaniem drzwi przednich prawych i tylnych.

decyzja – k. 244 akt, zweryfikowana faktura – k. 21-22, 243 akt

W dniu 14 lutego 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (cedent) zawarł z W. M. (cesjonariuszem) umowę przelewu wierzytelności w postaci odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) – w zakresie kwoty 1 530,23 złotych.

umowa przelewu wierzytelności – k. 23 akt, pełnomocnictwo – k. 24 akt

W okresie likwidacji szkody stawki za roboczogodzinę prac naprawczych stosowane przez autoryzowane stacje naprawy pojazdów, w tym pojazdów marki F., w W. wynosiły 150-220 złotych netto.

Uwzględnienie w kosztach naprawy robocizny związanej z polerowaniem drzwi przednich prawych i tylnych było uzasadnione.

Celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) pozostający w związku przyczynowo – skutkowym ze zdarzeniem z dnia 05 stycznia 2023 roku określony z uwzględnieniem stawki w kwocie 180 złotych netto za roboczogodzinę prac naprawczych i pozostałych postanowień umowy oraz „Ogólnych Warunków (...)” wynosił kwotę 8 937,47 złotych netto.

częściowo opinia biegłego sądowego P. C. – k. 100-114 akt, uzupełniająca opinia biegłego sądowego P. C. – k. 320-329 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkody, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w niniejszej sprawie miał natomiast dowód z opinii biegłego sądowego w zakresie techniki i mechaniki motoryzacyjnej oraz ruchu drogowego P. C.. Powyższa opinia – podstawowa i uzupełniająca – została sporządzona przez osobę posiadającą wiadomości specjalne z powyższego zakresu, a zatem uprawnioną do przeprowadzania badań i sporządzania opinii danego rodzaju. Wykonano ją w sposób rzetelny i obiektywny, zgodnie z zasadami wiedzy fachowej i wymogami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Biegły sądowy ustalił, że stawki stosowane w okresie likwidacji szkody przez autoryzowane stacje obsługi pojazdów (a więc adekwatne dla zakładu naprawczego prowadzonego przez powoda) na terenie W. i okolic zawierały się w przedziale od 150 do 220 złotych netto za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i prac lakierniczych. Nadto biegły sądowy wskazał, że wobec postanowień łączącej strony umowy konieczne było uwzględnienie normatywów producenta pojazdu marki F. zawartych w systemie A., a nie wskazanych w systemie D., z wykorzystaniem którego powód sporządził kosztorys naprawy, a który to wniosek Sąd w pełni podziela. Biegły sądowy wskazał także, że w odniesieniu do kosztów zabezpieczenia antykorozyjnego czasochłonność związana z takim zabezpieczaniem jest w całości uwzględniona w operacji „wymiana”, a dodatkowemu rozliczeniu podlegają wyłącznie materiały antykorozyjne, których wartość odpowiada czasochłonności wynoszącej 0,1 rbg na elementy z pełnym dostępem oraz 0,2 rbg na profile zamknięte, i w ten sposób należało powyższą czynność rozliczyć uzupełniając o koszt mastyki uszczelniającej krawędzie wewnętrzne pokrywy silnika. Po zapoznaniu się z pełnymi aktami szkody biegły sądowy uznał również, że polerowanie drzwi lewych i prawych w związku z wymianą i lakierowaniem błotników przednich było w przedmiotowej sprawie zasadne. Jak bowiem wskazał biegły sądowy pomimo, że lakier w uszkodzonym pojeździe nie był lakierem metalicznym, to w przypadku długotrwałego użytkowania pojazdu narażonego na wpływ czynników atmosferycznych oraz wyblakniętego, czy zmatowiałego, np. w wyniku licznych nieintensywnych drobnych zarysować na skutek korzystania z myjni automatycznych, mogą pojawić się różnice kolorystyczne pomiędzy elementami lakierowanymi na nowo a nielakierowanymi, zwłaszcza na styku sąsiadujących ze sobą poszyć w bezpośrednim polu widzenia użytkownika pojazdu. Lakier nie posiadający porównywalnej głębi jest zwykle odbierany jako różnica w odcieniu i stan ten utrzymuje się do momentu uzyskania porównywalnego stopnia wyeksploatowania, aby zaś tego uniknąć – stosuje się właśnie polerowanie i jest to dopuszczalna technologia w naprawach renowacyjnych.

W związku z tym, że żadna ze stron nie wnosiła merytorycznych zastrzeżeń do powyższej opinii, jak też i Sąd nie znalazł podstaw do zdezawuowania jej wartości i mocy dowodowej, podzielając słuszność zawartych w tejże opinii, w tym opinii uzupełniającej, założeń i wniosków, Sąd oparł się na niej w całości dokonując rozstrzygnięcia kwestii spornych w sprawie i uznając, że celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) pozostający w związku przyczynowo – skutkowym ze zdarzeniem z dnia 05 stycznia 2023 roku określony z uwzględnieniem postanowień umowy oraz „Ogólnych Warunków (...)” wynosił kwotę 8 937,47 złotych netto.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie powód W. M. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 1 530,22 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 12 lutego 2023 do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem pozostałej części odszkodowania w związku z uszkodzeniem w dniu 05 stycznia 2023 roku pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Kwestionując żądanie pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. podnosił, że dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami (...)”, w tym w zakresie stawek za prace naprawcze. Jak wskazał bowiem pozwany koszty naprawy wymagały uzgodnienia z ubezpieczycielem, co nie zostało uwzględnione w wystawionej przez zakład naprawczy fakturze i faktura ta opiewała na zakres prac i stawki niezaakceptowane przez pozwanego, stąd też zostały one zweryfikowane do zakresu i wysokości zgodnych z umową. Pozwany zakwestionował również, aby stawka zakładu naprawczego w kwocie 180 złotych netto była „stawką średnią w regionie” zarzucając, że jest zawyżona i nie stanowi ekwiwalentu świadczonej usługi.

Mając na uwadze powyżej zaprezentowane stanowiska stron wskazać należy, że niesporny był między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (w wariancie serwisowym, z ustaleniem sumy ubezpieczenia w wartości netto), co do zasady umownej odpowiedzialności pozwanego, jak też legitymacja procesowa powoda.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec zweryfikowania przez pozwanego zastosowanych przez warsztat naprawczy stawek za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych z kwoty 180 złotych netto do kwoty 140 złotych netto oraz w związku z nieuwzględnieniem jako uzasadnionej wskazanej przez zakład naprawczy robocizny związanej z polerowaniem drzwi przednich prawych i tylnych, co jednoznacznie wynika z treści zweryfikowanej faktury powoda.

Zgodnie z § 18 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku ustalania wartości szkody w wariancie serwisowym na podstawie faktur, sposób naprawy i wysokość jej kosztów powinny być uprzednio uzgodnione z ubezpieczycielem, w takim wypadku nie znajdzie zastosowanie ograniczenie wysokości szkody wskazane w § 20 ust. 4. Stosownie natomiast do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., 2) średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego, 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową. W razie natomiast udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem zgodnie z § 18 ust. 1, koszty naprawy podlegają weryfikacji do kwoty nie większej niż 80 złotych netto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2 (§ 20 ust. 4).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zważyć należy, że jak wynikało z ustalonego stanu faktycznego, w tym korespondencji mailowej znajdującej się w aktach szkody, po przyjęciu zlecenia naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...), zakład naprawczy sporządził kalkulację naprawy tego pojazdu z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac oraz m. in. polerowania drzwi przednich prawych i tylnych, i wraz z dokumentacją przesłał ją ubezpieczycielowi. W odpowiedzi ubezpieczyciel dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu obniżając stawkę za roboczogodzinę tychże prac do kwoty 140 złotych netto oraz nie uwzględniając polerowania, przy czym z akt sprawy nie wynika, aby ubezpieczyciel podjął jakąkolwiek próbę wyjaśnienia, w jaki sposób np. ustalił przyjętą przez siebie stawkę jako zgodną z zapisami umowy, w tym „Ogólnych Warunków (...)”, a więc, że jest ona stawką średnią adekwatną dla warsztatu naprawczego, jak też z jakiego powodu nie uznano robocizny związanej z polerowaniem drzwi przednich prawych i tylnych jako niezgodnej z technologią naprawy producenta pojazdów marki F.. Następnie zakład naprawczy po przeprowadzeniu naprawy wystawił fakturę numer (...) bez uwzględnienia obniżenia stawki za prace naprawcze dokonanego przez ubezpieczyciela i wyliczając koszty naprawy według stawek przez siebie stosowanych, tj. w kwocie 180 złotych netto oraz z uwzględnieniem polerowania drzwi przednich prawych i tylnych. Jednocześnie powód zwrócił się do ubezpieczyciela o uwzględnienie operacji polerowania tych drzwi wskazując, że przy lakierze uni nie ma operacji lakierowania wierzchniego, w zamian stosuje się polerowanie sąsiadujących elementów w celu niwelacji różnicy odcienia lakieru.

Powyższa przedstawiona sekwencja zdarzeń jednoznacznie wskazuje, że zakład naprawczy kontaktował się z ubezpieczycielem w celu ustalenia nie tylko zakresu naprawy i sposobu naprawy, ale i wysokości odszkodowania, a zatem zdaniem Sądu powód zainicjował procedurę uzgodnienia kosztów naprawy, co czyni powoływanie się przez pozwanego na postanowienie zawarte w § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków(...)” za nieskuteczne z przyczyn wskazanych poniżej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 października 2021 roku wydanego w sprawie o sygn. akt XII Ga 643/21, (zapadłego na tle podobnego stanu faktycznego i prawnego, podobnież w wyrokach z dnia 23 kwietnia 2024 roku, sygn. akt XII Ga 15/24 i z dnia 18 lipca 2024 roku, sygn. akt XII Ga 218/24), że powyższe postanowienie, tj. postanowienie zawarte w § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” nie znajdzie zastosowania w sytuacji – co oczywiste – nie tylko uzgodnienia kosztów naprawy, ale także w sytuacji, gdy strony jedynie podjęły próbę ustalenia wysokości stawki, jaka powinna zostać uwzględniona przy ustalaniu wysokości odszkodowania, choć nie wypracowały wspólnego stanowiska, przy czym jak wynika z zapisów „Ogólnych Warunków (...)” musi mieć to miejsce jeszcze przed naprawą pojazdu. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby bowiem – jak wskazał Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu powyższego wyroku – do sytuacji, w której pozwany dowolnie i w sposób całkowicie ocenny każdorazowo mógłby zakwestionować stawkę stosowaną przez zakład naprawczy, w jego interesie nie leży przecież uzgodnienie kosztów naprawy, skoro konsekwencją braku uzgodnienia jest obniżenie stawki do wskazanej kwoty.

Analizowane postanowienie zawarte § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” znajdzie zatem zastosowanie jedynie w takiej sytuacji, gdy powód dokonałby naprawy pojazdu bez jakiejkolwiek wcześniejszej konsultacji z ubezpieczycielem, w tym nawet próby porozumienia się co do m. in. jej kosztów, tj. w przypadku gdy poszkodowany przedłożyłby po wykonanej naprawie np. samą fakturę, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Jedynie zaś na marginesie wskazać należy, że z decyzji ubezpieczyciela z dnia 11 lutego 2023 roku (k. 244 akt) bynajmniej nie wynika, ażeby przyznane w niej odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o treść § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)”, tj. w oparciu o stawkę w kwocie 80 złotych netto oraz ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) w maksymalnej wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2. Wręcz przeciwnie, ze stanowiącego podstawę decyzji zweryfikowanego przez pozwanego kosztorysu wynika, że zaakceptowano ostatecznie ceny części i materiału lakierniczego określone przez zakład naprawczy bez pomniejszania ich wartości, jedynie – bez jakiegokolwiek wyjaśnienia – obniżono stawki za pracę naprawcze (i nie uwzględniono robocizny związanej z polerowaniem drzwi przednich prawych i tylnych), w tym zaś zakresie weryfikację uznać należy za całkowicie dowolną.

Wobec zaś uznania, że pozwany niezasadnie dokonał obniżenia należnego powodowi odszkodowania w oparciu o postanowienia § 20 „Ogólnych Warunków (...)” wskazać należy, co następuje.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa dochodzone pozwem roszczenie wywodziła z umowy ubezpieczenia autocasco, której integralną część stanowiły „Ogólne Warunki (...)”, w których określony został szczegółowo sposób ustalenia wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, w szczególności w odniesieniu do stawki za roboczogodzinę prac naprawczych (średnia stawka za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego). O ile więc strony umowy o dzieło (zlecenia naprawy) związane były postanowieniami umowy przewidującymi zastosowanie stawki za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto, o tyle pozwany nie był stroną tejże umowy, a zatem jej postanowienia go nie wiążą. Pozwany jest natomiast związany postanowieniami umowy ubezpieczenia, w tym regulacją zawartą w „Ogólnych Warunków (...)” i według zasad tam zawartych zobowiązany jest naprawić szkodę. To one bowiem stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego (powoda) oraz pozwanego.

Stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Jak wynika z zawartej w art. 805 k.c. definicji kodeksowej zobowiązanie ubezpieczyciela dotyczy spełnienia określonego świadczenia. Zwrot ten oznacza, iż treść umowy powinna określać co najmniej sposób ustalenia świadczenia odszkodowawczego w taki sposób, ażeby w chwili zajścia wypadku objętego ubezpieczeniem możliwe było obiektywne zweryfikowanie wysokości odszkodowania bez odwoływania się do swobodnego uznania jednej ze stron, a w szczególności swobodnego uznania strony zobowiązanej do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” nie spełniają wskazanego wyżej kryterium. Zgodnie bowiem z § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o m. in. średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego.

Ogólnikowo sformułowane powyższe postanowienie mówiące o ustalaniu kosztu robocizny w oparciu o wskazaną tam średnią stawkę bez wskazania rodzaju tejże średniej (nie musi to być przecież średnia arytmetyczna), bez określenia obszaru badania, czy liczby zakładów naprawczych uwzględnionych w badaniu, nie dają podstawy do wskazania sposobu obliczania takiej stawki, który dałoby się ująć w ramy obiektywnie weryfikowalnej metodologii ustalania stawki za roboczogodzinę będącej podstawą kalkulacji odszkodowania, a oczywistym jest, że uwzględnienie wszystkich zakładów naprawczych danej kategorii na nieokreślonym terytorialnie obszarze nie jest możliwe. Powyższe postanowienie nie wskazuje także kryterium wyboru określonej liczby warsztatów porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, co dawałoby możliwość ustalania wskazanej w tym postanowieniu średniej w oparciu np. jedynie o dwa badane podmioty, w tym te dwa, które stosują stawki najniższe. Tym bardziej więc zapisy takie nie mogą być podstawą do jednostronnych i arbitralnych ustaleń pozwanego zmierzających do ustalenia wyliczenia odszkodowania ubezpieczeniowego. Takie ich rozumienie powodowałoby, że de facto od woli strony stosunku zobowiązaniowego – w tym przypadku ubezpieczyciela – zależałaby wysokość umówionego świadczenia, w tym przypadku – odszkodowania. Jest oczywistym, iż taka interpretacja byłaby sprzeczna zarówno z treścią art. 807 § 1 k.c. w zw. z art. 805 k.c., jak i z treścią art. 353 ¹ k.c. jako sprzeczna z właściwością (naturą) stosunku zobowiązaniowego, co powodowałoby stwierdzenia nieważność takiego postanowienia na podstawie art. 58 k.c.

Jak wyżej zaznaczono nie ulega wątpliwości, iż strony dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego mogą ustalić umownie sposób kalkulacji świadczenia odszkodowawczego, które – zgodnie z takimi ustaleniami – może nie pokrywać w całości uszczerbku majątkowego ubezpieczonego. Uzgodnienie stawki za roboczogodzinę także jest poddane woli stron. Jednakże dopóki ubezpieczyciel jako profesjonalny podmiot nie określi takiego sposobu na tyle precyzyjnie, że możliwa będzie jednoznaczna weryfikacja takiej stawki w oparciu o obiektywne kryteria, postanowienia umów ubezpieczeniowych nie mogą być w tym zakresie interpretowane na niekorzyść ubezpieczonego. Podgląd ten jest powszechnie od lat akceptowany w orzecznictwie (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 lutego 1996 roku, sygn. akt I ACa 37/96, OSA 1996/9/43, Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 lipca 1997 roku, sygn. akt I ACa 181/97). W przedmiotowej sprawie – ze względu na zastosowanie wzorca umownego oraz ze względu na brak inicjatywy dowodowej stron – w ograniczonym zakresie możliwe było badanie zgodnego zamiaru stron umowy ubezpieczenia autocasco w odniesieniu do sposobu ustalania stawki za roboczogodzinę prac warsztatowych. Z tego względu Sąd w tej kwestii oparł się raczej na celu umowy, którym jest niewątpliwie uzyskanie przez ubezpieczonego wyrównania uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zajścia wypadku objętego umową ubezpieczeniową, a dla ubezpieczyciela uzyskanie składki.

Jeżeli zatem ubezpieczony – zgodnie z procedurami przewidzianymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia – dokonał naprawy ubezpieczonego pojazdu korzystając z usług warsztatu naprawczego, to o wysokości odszkodowania powinna przesądzać stawka stosowana przez ten warsztat, jeżeli mieści się ona w przedziale cen rynkowych na danym obszarze. Taki pogląd podyktowany jest nie tylko przywołanymi wyżej argumentami, ale także faktem, iż w przypadku stawek za roboczogodzinę prac na rynku danych usług istnieje ich pewien przedział i niemożliwym jest arbitralne ustalenie jednej uśrednionej stawki. W obecnej sytuacji rynkowej opartej na wolności prowadzenia działalności gospodarczej wysokość tak ustalonej stawki byłaby zawsze uzależniona od metodologii przyjętej do jej wyznaczenia i dopóki metodologia taka nie znajduje podstaw w postanowieniach umownych lub powszechnie obowiązujących przepisach prawa, jej stosowanie zawsze należałoby ocenić jako dowolne.

Wobec więc braku rzetelnego i jednoznacznego wskazania w umowie sposobu obliczenia stawki za prace naprawcze, pojęcie tejże stawki należało wyjaśnić w kontekście stawek stosowanych na rynku lokalnym (tak Sąd Okręgowy w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z dnia 04 grudnia 2017 roku, sygn. akt VII Ga 484/17), przy czym podkreślić należy, że także i w tym przypadku nie ma znaczenia średnia stawka, lecz to, czy dana stawka występuje na rynku lokalnym.

W niniejszej sprawie pozwany w istocie nie kwestionował rynkowego charakteru stawki powoda, tj. tego, że występuje ona na lokalnym dla poszkodowanego rynku. Sąd miał bowiem na uwadze, że pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym kwestionował jedynie, by stawka powoda była „stawką średnią w regionie” uznając ją (jako średnią) za zawyżoną, przy czym określenie średniej stawki nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy – postanowienia umowy w tym zakresie jako nieprecyzyjne nie znajdowały zastosowania dla ustalenia wysokości odszkodowania w niniejszej sprawie, o czym szczegółowo w powyższej części uzasadnienia. Nadto pojęcie „stawki średniej w regionie” nie funkcjonuje na rynku, który obejmuje przecież pewien zakres, przedział stawek i nie jest możliwe zlecenie konkretnemu podmiotowi naprawy pojazdu za średnią stawkę w regionie, tylko za konkretną stawkę. Nie ma też ogólnodostępnych danych, aktualizowanych i uzupełnianych przez niezależny podmiot odnośnie do średniej (chociażby arytmetycznej) stawki dla danego regionu. Zarzut zatem pozwanego, że stawka powoda nie była stawką średnią w regionie, jak też że przekraczała stawkę średnią w regionie, nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Niezależnie od powyższego, jak wynikało z opinii biegłego sądowego, w okresie likwidacji szkody stawki za roboczogodzinę prac naprawczych stosowane w w.i okolicach przez autoryzowane stacje naprawy pojazdów, w tym marki F., a więc zakłady naprawcze adekwatne do prowadzonego przez powoda, wynosiły 150-220 złotych netto. Powyższe więc oznacza, że stawka powoda (w kwocie 180 złotych netto) była stawką rynkową, przymiotu takiego zaś nie miała stawka pozwanego w kwocie 140 złotych netto.

Odnosząc się natomiast do weryfikacji zakresu czynności naprawczych dokonanych przez pozwanego, to wskazać należy, że stosownie do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E. (…) 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową.

Jak wynikało z opinii biegłego sądowego wobec powyższych postanowień umowy konieczne było uwzględnienie normatywów producenta pojazdu marki F. zawartych w systemie A., a nie wskazanych w systemie D., z wykorzystaniem którego powód sporządził kosztorys naprawy, który to wniosek Sąd w pełni podziela. Biegły sądowy wskazał przy tym, że w odniesieniu do kosztów zabezpieczenia antykorozyjnego czasochłonność związana z takim zabezpieczaniem jest w całości uwzględniona w operacji „wymiana”, a dodatkowemu rozliczeniu podlegają wyłącznie materiały antykorozyjne, których wartość odpowiada czasochłonności wynoszącej 0,1 rbg na elementy z pełnym dostępem oraz 0,2 rbg na profile zamknięte, i w ten sposób należało powyższą czynność rozliczyć uzupełniając o koszt mastyki uszczelniającej krawędzie wewnętrzne pokrywy silnika. Po zapoznaniu się z pełnymi aktami szkody biegły sądowy uznał również, że polerowanie drzwi lewych i prawych w związku z wymianą i lakierowaniem błotników przednich było w przedmiotowej sprawie zasadne. Jak wskazał biegły sądowy pomimo, że lakier w uszkodzonym pojeździe nie był lakierem metalicznym, to w przypadku długotrwałego użytkowania pojazdu narażonego na wpływ czynników atmosferycznych oraz wyblakniętego, czy zmatowiałego, np. w wyniku licznych nieintensywnych drobnych zarysować na skutek korzystania z myjni automatycznych, mogą pojawić się różnice kolorystyczne pomiędzy elementami lakierowanymi na nowo a nielakierowanymi, zwłaszcza na styku sąsiadujących ze sobą poszyć w bezpośrednim polu widzenia użytkownika pojazdu. Lakier nie posiadający porównywalnej głębi jest zwykle odbierany jako różnica w odcieniu i stan ten utrzymuje się do momentu uzyskania porównywalnego stopnia wyeksploatowania, aby zaś tego uniknąć – stosuje się właśnie polerowanie i jest to dopuszczalna technologia w naprawach renowacyjnych. Sąd wniosek ten w pełni podziela.

Mając więc na uwadze, że celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) pozostający w związku przyczynowo – skutkowym ze zdarzeniem z dnia 05 stycznia 2023 roku określony z uwzględnieniem – z przyczyn wskazanych powyżej – stawki w kwocie 180 złotych netto za roboczogodzinę prac naprawczych i z uwzględnieniem w pozostałym zakresie postanowień umowy oraz „Ogólnych Warunków (...)” wynosił kwotę 8 937,47 złotych netto, zaś pozwany wypłacił dotychczas tytułem odszkodowania kwotę 8 074,68 złotych netto, do zapłaty pozostała kwota 862,79 złotych netto, co czyniło żądanie powoda zasadnym w tej części.

Uwzględniając więc całokształt powyższych rozważań Sąd na podstawie art. 805 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 6 k.c. oraz § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w zw. z art. 6 k.c. a contrario oraz art. 58 k.c. w zw. z § 20 ust. 1 pkt 2 „Ogólnych Warunków(...)” zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda W. M. kwotę 862,79 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 12 lutego 2023 roku do dnia zapłaty.

Uznając zaś dalej idące żądanie pozwu za niezasadne z przyczyn omówionych w powyższej części uzasadnienia, Sąd oddalił je w punkcie drugim wyroku na podstawie powyższych przepisów w zw. z art. 6 k.c. a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie trzecim wyroku zgodnie z zasadą stosunkowego rozdziału kosztów wyrażoną w art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

W niniejszej sprawie powód wygrał sprawę w 56,38%, natomiast pozwany wygrał sprawę w 43,62%, tj. w zakresie, w jakim Sąd oddalił skierowane przeciwko niemu powództwo. W świetle powyższego powodowi należy się zwrot w 56,38% poniesionych przez niego kosztów, zaś pozwanemu należy się zwrot poniesionych przez niego kosztów w 43,62%.

Koszty procesu poniesione przez powoda wyniosły kwotę 2 917 złotych (900 złotych – koszty zastępstwa procesowego, 17 złotych – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 200 złotych – opłata sądowa od pozwu, 1 800 złotych – wykorzystana w całości zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego), zaś koszty procesu poniesione przez pozwanego wyniosły kwotę 7,38 złotych (koszt poświadczenia pełnomocnictwa przez notariusza).

Powodowi zatem należy się kwota 1 644,60 złotych tytułem zwrotu w 56,38% poniesionych przez niego kosztów, zaś pozwanemu należy się kwota 3,22 złotych tytułem zwrotu w 43,62% poniesionych przez niego kosztów.

Kompensując obie kwoty pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 1 641,38 złotych, którą to kwotę w punkcie trzecim wyroku Sąd zasądził na jego rzecz wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty na wyżej wskazanej podstawie prawnej.

W punkcie czwartym i piątym wyroku Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 roku, poz. 953) nakazał ściągnąć (zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia) od powoda i pozwanego odpowiednio kwoty: 6,40 złotych i 8,27 złotych tytułem wydatków tymczasowo uiszczonych przez Skarb Państwa jako pozostała część (14,67 złotych) wynagrodzenia biegłego sądowego nie pokryta zaliczką.

ZARZĄDZENIE

1.  (...),

2.  (...),

3.  (...),

4.  (...).

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 06 października 2024 roku