Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Jolanta Miotke – Sztuba

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2024 roku w Gdyni

w postępowaniu gospodarczym

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 2 125 złotych (dwa tysiące sto dwadzieścia pięć złotych) wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 10 lipca 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 1 117 złotych (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 209/24

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 09 października 2023 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 2 125 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 10 lipca 2023 do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 05 marca 2023 roku miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...). Poszkodowany zgłosił zaistniałą szkodę z ubezpieczenia autocasco pozwanemu i zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L., który po jej przeprowadzeniu wystawił fakturę na kwotę 38 583,41 złotych netto. Pozwany przyjął swoją odpowiedzialność i uregulował należność w kwocie 36 458,41 złotych netto weryfikując stawkę za prace naprawcze z kwoty 200 złotych netto do kwoty 125 złotych netto. Do zapłaty pozostała zatem kwota 2 125 złotych, której powód – po nabyciu tej wierzytelności – domaga się w niniejszym postępowaniu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 stycznia 2024 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 4400/23 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że pozwany dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami (...)” w zakresie stawek za prace naprawcze. Jak wskazał bowiem pozwany choć koszty naprawy zostały uzgodnione z ubezpieczycielem, nie zostały one uwzględnione w wystawionej przez zakład naprawczy fakturze i faktura opiewała na stawki niezaakceptowane przez pozwanego, stąd też zostały one zweryfikowane do wysokości zgodnej z umową, tj. w kwocie 125 złotych netto. Pozwany zakwestionował również, aby stawka zakładu naprawczego w kwocie 200 złotych netto była „stawką średnią w regionie” zarzucając, że jest zawyżona i nie stanowi ekwiwalentu usługi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 05 marca 2023 roku doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność (...) (Polska) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Użytkownikiem tego pojazdu na mocy zawartej umowy leasingu był (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

W dniu zdarzenia przedmiotowy pojazd objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem autocasco, na mocy umowy zawartej z (...) spółką akcyjną z siedzibą w S.. Integralną częścią umowy były „Ogólne Warunki (...)”.

Umowa ubezpieczenia zawarta została w wariancie serwisowym, zaś sumę ubezpieczenia określono w kwocie netto. Jako ubezpieczonego wskazano (...) (Polska) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Potwierdzeniem zawarcia umowy była polisa numer (...) (stanowiąca integralną część polisy numer (...)).

(...) (Polska) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. upoważnił (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową z siedzibą w W. do podejmowania wszelkich czynności, w tym składania oświadczeń woli, w związku z likwidacją szkód w jego pojazdach i zawierania umów cesji wierzytelności.

niesporne, a nadto: polisa – k. 44 akt, „Ogólne Warunki(...)” – k. 45-48 akt, pełnomocnictwo – k. 10 akt, dokumentacja z postępowania likwidacyjnego – w aktach szkody, k. 49 akt

Zgodnie z § 18 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku ustalania wartości szkody w wariancie serwisowym na podstawie faktur, sposób naprawy i wysokość jej kosztów powinny być uprzednio uzgodnione z ubezpieczycielem, w takim wypadku nie znajdzie zastosowanie ograniczenie wysokości szkody wskazane w § 20 ust. 4.

Stosownie do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...) w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., 2) średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego, 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową.

Zgodnie zaś z § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem zgodnie z § 18 ust. 1, koszty naprawy podlegają weryfikacji do kwoty nie większej niż 80 złotych netto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2.

„Ogólne Warunki (...)” – k. 45-48 akt

Użytkownik pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) zlecił naprawę tego pojazdu w zakresie uszkodzeń wynikających ze zdarzenia z dnia 05 marca 2023 roku zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L..

Zakład naprawczy sporządził kalkulację naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją przesłał ją ubezpieczycielowi.

W odpowiedzi (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu obniżając stawkę za roboczogodzinę tychże prac do kwoty 125 złotych netto.

W trakcie przeprowadzanej naprawy ujawniły się dodatkowe uszkodzenia. Zakład naprawczy w wiadomości mailowej z dnia 17 kwietnia 2023 roku poinformował o nich szczegółowo ubezpieczyciela wysyłając mu również dokumentację zdjęciową i nowy kosztorys uwzględniający rozszerzony zakres naprawy oraz stawkę za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac.

Rozszerzony zakres naprawy został – po przedłożeniu przez zakład naprawczy faktur źródłowych dokumentujących zakup części – zaakceptowany tak w zakresie rodzaju części, jak i czasochłonności prac naprawczych, ubezpieczyciel dokonał jednak weryfikacji powyższego kosztorysu obniżając stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych do kwoty 125 złotych netto.

korespondencja mailowa, kosztorys naprawy, zweryfikowany kosztorys naprawy – w aktach szkody, k. 49 akt, kosztorys – k. 93-95 akt

Po przeprowadzeniu naprawy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. wystawił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w dniu 30 maja 2023 roku fakturę numer (...) na kwotę 38 583,41 złotych netto, z uwzględnieniem stawki za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto.

faktura – k. 14 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w S. po zweryfikowaniu faktury numer (...) za naprawę pojazdu decyzją z dnia 06 czerwca 2023 roku i z dnia 14 sierpnia 2023 roku przyznał tytułem odszkodowania łącznie kwotę 36 458,41 złotych netto obniżając stawki za prace naprawcze do kwoty 125 złotych netto.

decyzje – k. 15, 16 akt, zweryfikowany kosztorys – k. 55 akt

W dniu 22 sierpnia 2023 roku (...) (Polska) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (cedent) reprezentowany przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową z siedzibą w W. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. (cesjonariuszem) umowę przelewu wierzytelności w postaci odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...).

W dniu 05 września 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. (cedent) zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. (cesjonariuszem) umowę przelewu wierzytelności w postaci odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...).

oświadczenie o cesji praw – k. 9 akt, pełnomocnictwo – k. 10 akt, umowa powierniczego przelewu wierzytelności – k. 11 akt, pełnomocnictwo – k. 12, 13 akt

W okresie likwidacji szkody stawka za roboczogodzinę prac naprawczych w kwocie 200 złotych netto miała charakter rynkowy.

niesporne

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkody, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 2 125 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 10 lipca 2023 do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem pozostałej części odszkodowania w związku z uszkodzeniem w dniu 05 marca 2023 roku pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Kwestionując żądanie pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. podnosił, że dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami (...)”, a w szczególności w oparciu o postanowienia dotyczące stawek za prace naprawcze. Jak wskazał bowiem pozwany choć koszty naprawy zostały uzgodnione z ubezpieczycielem, nie zostały one uwzględnione w wystawionej przez zakład naprawczy fakturze i faktura opiewała na stawki niezaakceptowane przez pozwanego, stąd też zostały one zweryfikowane do wysokości zgodnej z umową, tj. w kwocie 125 złotych netto. Pozwany zakwestionował również, aby stawka zakładu naprawczego w kwocie 200 złotych netto była stawką średnią na rynku lokalnym.

Mając na uwadze powyżej zaprezentowane stanowiska stron wskazać należy, że niesporny był między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (w wariancie serwisowym, z ustaleniem sumy ubezpieczenia w wartości netto), co do zasady umownej odpowiedzialności pozwanego oraz zakres powstałych w wyniku zdarzenia uszkodzeń przedmiotowego pojazdu, sposób jego naprawy i ceny części zamiennych, jak też legitymacja procesowa powoda.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec zweryfikowania przez pozwanego wyłącznie zastosowanych przez warsztat naprawczy stawek za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych z kwoty 200 złotych netto do kwoty 125 złotych netto, co jednoznacznie wynika z treści zweryfikowanej faktury poprzednika prawnego powoda (k. 17-17v akt).

Zgodnie z § 18 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku ustalania wartości szkody w wariancie serwisowym na podstawie faktur, sposób naprawy i wysokość jej kosztów powinny być uprzednio uzgodnione z ubezpieczycielem, w takim wypadku nie znajdzie zastosowanie ograniczenie wysokości szkody wskazane w § 20 ust. 4. Stosownie natomiast do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., 2) średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego, 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową. W razie natomiast udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem zgodnie z § 18 ust. 1, koszty naprawy podlegają weryfikacji do kwoty nie większej niż 80 złotych netto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2 (§ 20 ust. 4).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zważyć należy, że jak wynikało z ustalonego stanu faktycznego, w tym korespondencji mailowej znajdującej się w aktach szkody, po przyjęciu zlecenia naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...), zakład naprawczy sporządził kalkulację naprawy tego pojazdu z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją przesłał ją ubezpieczycielowi. W odpowiedzi ubezpieczyciel dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu obniżając stawkę za roboczogodzinę tychże prac do kwoty 125 złotych netto. Następnie, w związku z tym, że w trakcie przeprowadzanej naprawy ujawniły się dodatkowe uszkodzenia, zakład naprawczy w wiadomości mailowej z dnia 17 kwietnia 2023 roku poinformował o nich szczegółowo ubezpieczyciela wysyłając mu również dokumentację zdjęciową tych nowych ujawnionych uszkodzeń, jak też nowy kosztorys uwzględniający rozszerzony zakres naprawy oraz stawkę za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac. Rozszerzony zakres naprawy został – po przedłożeniu przez zakład naprawczy faktur źródłowych dokumentujących zakup części – zaakceptowany ostatecznie w całości tak w zakresie rodzaju części, jak i czasochłonności prac naprawczych, ubezpieczyciel dokonał jednak weryfikacji powyższego kosztorysu obniżając stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych do kwoty 125 złotych netto, przy czym z akt sprawy nie wynika, aby ubezpieczyciel podjął jakąkolwiek próbę wyjaśnienia, w jaki sposób ustalił przyjętą przez siebie stawkę jako zgodną z zapisami umowy, w tym „Ogólnych Warunków (...)”, a więc, że jest ona stawką średnią adekwatną dla warsztatu naprawczego. Następnie zakład naprawczy po przeprowadzeniu naprawy wystawił fakturę numer (...) na kwotę 38 583,41 złotych netto, bez uwzględnienia obniżenia stawki za prace naprawcze dokonanego przez ubezpieczyciela i wyliczając koszty naprawy według stawek przez siebie stosowanych, tj. w kwocie 200 złotych netto.

Powyższa przedstawiona sekwencja zdarzeń jednoznacznie wskazuje, że zakład naprawczy kontaktował się z ubezpieczycielem w celu ustalenia nie tylko zakresu naprawy i sposobu naprawy, ale i wysokości odszkodowania, a zatem zdaniem Sądu powód zainicjował procedurę uzgodnienia kosztów naprawy, co czyni powoływanie się przez pozwanego na postanowienie zawarte w § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” za nieskuteczne z przyczyn wskazanych poniżej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 października 2021 roku wydanego w sprawie o sygn. akt XII Ga 643/21, (zapadłego na tle podobnego stanu faktycznego i prawnego, podobnież w wyrokach z dnia 23 kwietnia 2024 roku, sygn. akt XII Ga 15/24 i z dnia 18 lipca 2024 roku, sygn. akt XII Ga 218/24), że powyższe postanowienie, tj. postanowienie zawarte w § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” nie znajdzie zastosowania w sytuacji – co oczywiste – nie tylko uzgodnienia kosztów naprawy, ale także w sytuacji, gdy strony jedynie podjęły próbę ustalenia wysokości stawki, jaka powinna zostać uwzględniona przy ustalaniu wysokości odszkodowania, choć nie wypracowały wspólnego stanowiska, przy czym jak wynika z zapisów „Ogólnych Warunków (...)” musi mieć to miejsce jeszcze przed naprawą pojazdu. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby bowiem – jak wskazał Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu powyższego wyroku – do sytuacji, w której pozwany dowolnie i w sposób całkowicie ocenny każdorazowo mógłby zakwestionować stawkę stosowaną przez zakład naprawczy, w jego interesie nie leży przecież uzgodnienie kosztów naprawy, skoro konsekwencją braku uzgodnienia jest obniżenie stawki do wskazanej kwoty.

Analizowane postanowienie zawarte § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” znajdzie zatem zastosowanie jedynie w takiej sytuacji, gdy powód dokonałby naprawy pojazdu bez jakiejkolwiek wcześniejszej konsultacji z ubezpieczycielem, w tym nawet próby porozumienia się co do m. in. jej kosztów, tj. w przypadku gdy poszkodowany przedłożyłby po wykonanej naprawie np. samą fakturę, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Jedynie zaś na marginesie wskazać należy, że z decyzji ubezpieczyciela z dnia 06 czerwca 2023 roku (k. 15 akt) i z dnia 14 sierpnia 2023 roku (k. 16 akt) bynajmniej nie wynika, ażeby przyznane w niej odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o treść § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)”, tj. w oparciu o stawkę w kwocie 80 złotych netto oraz ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) w maksymalnej wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2. Wręcz przeciwnie, ze stanowiącego podstawę decyzji zweryfikowanego przez pozwanego kosztorysu wynika, że zaakceptowano ostatecznie ceny części i materiału lakierniczego określone przez zakład naprawczy bez pomniejszania ich wartości, jedynie – bez jakiegokolwiek wyjaśnienia – obniżono stawki za pracę naprawcze, w tym zaś zakresie weryfikację uznać należy za całkowicie dowolną.

Wobec zaś uznania, że pozwany niezasadnie dokonał obniżenia należnego powodowi odszkodowania w oparciu o postanowienia § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” wskazać należy, co następuje.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa dochodzone pozwem roszczenie wywodziła z umowy ubezpieczenia autocasco, której integralną część stanowiły „Ogólne Warunki (...)”, w których określony został szczegółowo sposób ustalenia wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, w szczególności w odniesieniu do stawki za roboczogodzinę prac naprawczych (średnia stawka za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego). O ile więc strony umowy o dzieło (zlecenia naprawy) związane były postanowieniami umowy przewidującymi zastosowanie stawki za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto, o tyle pozwany nie był stroną tejże umowy, a zatem jej postanowienia go nie wiążą. Pozwany jest natomiast związany postanowieniami umowy ubezpieczenia, w tym regulacją zawartą w „Ogólnych Warunków (...)” i według zasad tam zawartych zobowiązany jest naprawić szkodę. To one bowiem stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego (powoda) oraz pozwanego.

Stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Jak wynika z zawartej w art. 805 k.c. definicji kodeksowej zobowiązanie ubezpieczyciela dotyczy spełnienia określonego świadczenia. Zwrot ten oznacza, iż treść umowy powinna określać co najmniej sposób ustalenia świadczenia odszkodowawczego w taki sposób, ażeby w chwili zajścia wypadku objętego ubezpieczeniem możliwe było obiektywne zweryfikowanie wysokości odszkodowania bez odwoływania się do swobodnego uznania jednej ze stron, a w szczególności swobodnego uznania strony zobowiązanej do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” nie spełniają wskazanego wyżej kryterium. Zgodnie bowiem z § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o m. in. średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego.

Ogólnikowo sformułowane powyższe postanowienie mówiące o ustalaniu kosztu robocizny w oparciu o wskazaną tam średnią stawkę bez wskazania rodzaju tejże średniej (nie musi to być przecież średnia arytmetyczna), bez określenia obszaru badania, czy liczby zakładów naprawczych uwzględnionych w badaniu, nie dają podstawy do wskazania sposobu obliczania takiej stawki, który dałoby się ująć w ramy obiektywnie weryfikowalnej metodologii ustalania stawki za roboczogodzinę będącej podstawą kalkulacji odszkodowania, a oczywistym jest, że uwzględnienie wszystkich zakładów naprawczych danej kategorii na nieokreślonym terytorialnie obszarze nie jest możliwe. Powyższe postanowienie nie wskazuje także kryterium wyboru określonej liczby warsztatów porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, co dawałoby możliwość ustalania wskazanej w tym postanowieniu średniej w oparciu np. jedynie o dwa badane podmioty, w tym te dwa, które stosują stawki najniższe. Tym bardziej więc zapisy takie nie mogą być podstawą do jednostronnych i arbitralnych ustaleń pozwanego zmierzających do ustalenia wyliczenia odszkodowania ubezpieczeniowego. Takie ich rozumienie powodowałoby, że de facto od woli strony stosunku zobowiązaniowego – w tym przypadku ubezpieczyciela – zależałaby wysokość umówionego świadczenia, w tym przypadku – odszkodowania. Jest oczywistym, iż taka interpretacja byłaby sprzeczna zarówno z treścią art. 807 § 1 k.c. w zw. z art. 805 k.c., jak i z treścią art. 353 ¹ k.c. jako sprzeczna z właściwością (naturą) stosunku zobowiązaniowego, co powodowałoby stwierdzenia nieważność takiego postanowienia na podstawie art. 58 k.c.

Jak wyżej zaznaczono nie ulega wątpliwości, iż strony dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego mogą ustalić umownie sposób kalkulacji świadczenia odszkodowawczego, które – zgodnie z takimi ustaleniami – może nie pokrywać w całości uszczerbku majątkowego ubezpieczonego. Uzgodnienie stawki za roboczogodzinę także jest poddane woli stron. Jednakże dopóki ubezpieczyciel jako profesjonalny podmiot nie określi takiego sposobu na tyle precyzyjnie, że możliwa będzie jednoznaczna weryfikacja takiej stawki w oparciu o obiektywne kryteria, postanowienia umów ubezpieczeniowych nie mogą być w tym zakresie interpretowane na niekorzyść ubezpieczonego. Podgląd ten jest powszechnie od lat akceptowany w orzecznictwie (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 lutego 1996 roku, sygn. akt I ACa 37/96, OSA 1996/9/43, Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 lipca 1997 roku, sygn. akt I ACa 181/97). W przedmiotowej sprawie – ze względu na zastosowanie wzorca umownego oraz ze względu na brak inicjatywy dowodowej stron – w ograniczonym zakresie możliwe było badanie zgodnego zamiaru stron umowy ubezpieczenia autocasco w odniesieniu do sposobu ustalania stawki za roboczogodzinę prac warsztatowych. Z tego względu Sąd w tej kwestii oparł się raczej na celu umowy, którym jest niewątpliwie uzyskanie przez ubezpieczonego wyrównania uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zajścia wypadku objętego umową ubezpieczeniową, a dla ubezpieczyciela uzyskanie składki.

Jeżeli zatem ubezpieczony – zgodnie z procedurami przewidzianymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia – dokonał naprawy ubezpieczonego pojazdu korzystając z usług warsztatu naprawczego, to o wysokości odszkodowania powinna przesądzać stawka stosowana przez ten warsztat, jeżeli mieści się ona w przedziale cen rynkowych na danym obszarze. Taki pogląd podyktowany jest nie tylko przywołanymi wyżej argumentami, ale także faktem, iż w przypadku stawek za roboczogodzinę prac na rynku danych usług istnieje ich pewien przedział i niemożliwym jest arbitralne ustalenie jednej uśrednionej stawki. W obecnej sytuacji rynkowej opartej na wolności prowadzenia działalności gospodarczej wysokość tak ustalonej stawki byłaby zawsze uzależniona od metodologii przyjętej do jej wyznaczenia i dopóki metodologia taka nie znajduje podstaw w postanowieniach umownych lub powszechnie obowiązujących przepisach prawa, jej stosowanie zawsze należałoby ocenić jako dowolne.

Wobec więc braku rzetelnego i jednoznacznego wskazania w umowie sposobu obliczenia stawki za prace naprawcze, pojęcie tejże stawki należało wyjaśnić w kontekście stawek stosowanych na rynku lokalnym (tak Sąd Okręgowy w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z dnia 04 grudnia 2017 roku, sygn. akt VII Ga 484/17), przy czym podkreślić należy, że także i w tym przypadku nie ma znaczenia średnia stawka, lecz to, czy dana stawka występuje na rynku lokalnym.

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował przy tym rynkowego charakteru stawki powoda, tj. tego, że występuje ona na lokalnym dla poszkodowanego rynku.

Sąd miał bowiem na uwadze, że pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym kwestionował jedynie, by stawka powoda była „stawką średnią w regionie” uznając ją (jako średnią) za zawyżoną, przy czym określenie średniej stawki nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy – postanowienia umowy w tym zakresie jako nieprecyzyjne nie znajdowały zastosowania dla ustalenia wysokości odszkodowania w niniejszej sprawie, o czym szczegółowo w powyższej części uzasadnienia. Nadto pojęcie „stawki średniej w regionie” nie funkcjonuje na rynku, który obejmuje przecież pewien zakres, przedział stawek i nie jest możliwe zlecenie konkretnemu podmiotowi naprawy pojazdu za średnią stawkę w regionie, tylko za konkretną stawkę. Nie ma też ogólnodostępnych danych, aktualizowanych i uzupełnianych przez niezależny podmiot odnośnie do średniej (chociażby arytmetycznej) stawki dla danego regionu. Zarzut zatem pozwanego, że stawka powoda nie była stawką średnią w regionie, jak też że przekraczała stawkę średnią w regionie, nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Raz jeszcze podkreślić należy, że pozwany nie podnosił, by stawka powoda nie występowała na lokalnym rynku tego typu usług.

Mając więc na uwadze, że celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki F. model (...) o numerze rejestracyjnym (...) ustalony zgodnie z warunkami wynikającymi z umowy ubezpieczenia i z uwzględnieniem – z przyczyn wskazanych powyżej – stawki za prace naprawcze w kwocie 200 złotych netto, wynosi 38 583,41 złotych netto i na taką kwotę opiewała faktura za naprawę pojazdu wystawiona przez poprzednika prawnego powoda, zaś pozwany wypłacił dotychczas tytułem odszkodowania kwotę 36 458,41 złotych netto, do zapłaty pozostała kwota 2 125 złotych netto, co czyniło żądanie powoda zasadnym w całości.

Uwzględniając więc całokształt powyższych rozważań Sąd na podstawie art. 805 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 482 k.c. w zw. z art. 6 k.c. oraz § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w zw. z art. 6 k.c. a contrario oraz art. 58 k.c. w zw. z § 20 ust. 1 pkt 2 „Ogólnych Warunków (...)” zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 2 125 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 10 lipca 2023 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. zasądzając od przegrywającego w całości sprawę pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu (wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty) w kwocie 1 117 złotych (200 złotych – opłata sądowa od pozwu, 17 złotych – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 900 złotych – koszty zastępstwa procesowego).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 04 października 2024 roku