Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Joanna Jank
Protokolant:	stażysta Katarzyna Chachulska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2016 r. w G.

sprawy z powództwa T. S.

przeciwko C. R. E. B.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnych

I.  Oddala powództwo,

II.  Zasądza od powoda T. S. na rzecz pozwanego C. R. E. B. kwotę (...) ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania.

Sygnatura akt: I C 1323/13

UZASADNIENIE

Powód T. S. wniósł pozew przeciwko C. R. E. B. domagając się uzgodnienia treści księgi wieczystej nr (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie w dziale III. tej księgi wpisu ostrzeżenia o toczącej się egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 2200/11 prowadzonej przez Komornika Sądowego w G. J. R. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego rep. A nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 sierpnia 2011r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 18 lipca 2011r. sygn. akt VII Co 4429/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 lipca 2011r. na rzecz powoda, a także poprzez dokonanie w dziale IV. tej księgi wpisu hipoteki przymusowej w kwocie 1.200.000 zł na rzecz powoda.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż w dniu 14 sierpnia 2012r. Sąd Rejonowy w Gdyni założył księgę wieczystą (...) dla nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) z wpisem prawa własności na rzecz E. K. i J. K.. Nieruchomość została odłączona z księgi wieczystej (...). Zdaniem powoda powyższy wpis jest wadliwy, albowiem w księdze (...) znajdują się wpisy w dziale III. i IV., które powinny zostać przeniesione do nowozałożonej księgi. Jak wskazał powód, wpis wzmianki o egzekucji został ujawniony księdze (...) w dniu 13 września 2011r., zaś hipoteki przymusowej w dniu 23 stycznia 2012r. Zdaniem powoda, skoro rozporządzenie nieruchomością nastąpiło już po dokonaniu zajęcia komorniczego oraz wpisu hipoteki przymusowej, to wraz z przeniesieniem własności wyodrębnionych lokali powinny przejść wszystkie obciążenia. Uzasadniając konieczność przeniesienia wpisów do księgi wieczystej nr (...) powód powołał się na przepisy art. 930 k.p.c. oraz art. 76 ustawy o księgach wieczystych i hipotece .

(pozew k. 2-7)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu.

Pozwany podniósł, iż jako osoba działająca zawodowo w branży dewelopersko – budowlanej, zajmująca się m.in. wynajmem lokali uzyskał od E. K. – za pośrednictwem jej córki – informację o możliwości zakupu spornego lokalu. Zgodnie ze swoimi doświadczeniami przy zakupie nieruchomości pozwany zażądał złożenia w akcie notarialnym oświadczenia o braku obciążeń oraz roszczeń osób trzecich i takie oświadczenia zostały złożone, zaś notariusz zawarła wzmiankę o sprawdzeniu księgi wieczystej, która potwierdzała ten stan. Zdaniem pozwanego, jeżeli powód chciał poinformować nabywców o swoich potencjalnych roszczeniach to miał obowiązek zapisać to w księdze wieczystej, nawet jako ostrzeżenie, lecz skoro tego nie uczynił, to nie może oczekiwać, że jego roszczenia będą skuteczne wobec nabywcy. Nadto, pozwany podniósł, że zbywcy nie informowali go o jakichkolwiek roszczeniach i obciążeniach czy też przeszkodach, a gdyby taką wiedzę posiadał zakupu by nie dokonał. Niezależnie od powyższego, pozwany zarzucił, że powód nie przedstawił żadnego dowodu, że pozwany miał wiedzę o roszczeniach powoda oraz ewentualnych zaniedbaniach dotyczących ustalenia stanu prawnego. Pozwany podniósł też, że w chwili zawierania umowy w księdze wieczystej nie było wzmianek w działach III. i IV., które zostały wykreślone z dniem 3 września 2013r. W okresie, kiedy pozwany ustalał warunki umowy sprzedaży treść księgi wieczystej nie budziła żadnych wątpliwości. Pozwany podniósł również, że nie łączą go żadne więzy rodzinne, pokrewieństwa czy powinowactwa ze sprzedającymi. Wobec powyższego pozwany wywodził, iż nabycia dokonał w dobrej wierze, w zaufaniu do treści księgi wieczystej. Nadto, zdaniem powoda, roszczenie powoda o wpisanie hipoteki przymusowej do nowoutworzonej księgi wieczystej jest bezzasadne z uwagi na treść art. 18 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, co jego zdaniem potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego.

(odpowiedź na pozew k. 427-432)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 kwietnia 2009r. przed notariusz B. K. prowadzącą kancelarię notarialną w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako sprzedający zawarła z E. K. i J. K. jako kupującymi przedwstępną umowę sprzedaży, na mocy której sprzedający zobowiązał się do wybudowania i sprzedania kupującym lokalu mieszkalnego zlokalizowanego w budynku (...) przy ul. (...) (na działce nr (...)) znajdującego się na parterze, piętrze, poddaszu o powierzchni użytkowej 108,42 m ², składającego się z 3 pokoi, kuchni, 2 łazienek, powierzchni przynależnych do lokalu (...) takich jak: box garażowy i pomieszczenie gospodarcze, z ogrodem o powierzchni 39 m ² oraz 2 tarasów o powierzchni 24,85 m ² wraz z udziałem we współwłasności, zaś kupujący zobowiązali się kupić od sprzedającego, w stanie wolnym od obciążeń ww. lokal wraz z pomieszczeniami przynależnymi oraz udziałem we współwłasności części wspólnych.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o przedwstępną umowę sprzedaży z dnia 27 kwietnia 2009r. k. 177-184 akt księgi wieczystej (...))

W dniu 19 października 2009r. E. K. i J. K. złożyli w Sądzie Rejonowym w Gdyni wniosek o wpis w dziele III. księgi wieczystej (...) roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości na podstawie ww. umowy przedwstępnej sprzedaży. W dniu 17 grudnia 2009r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni dokonał w dziale III. ww. księgi wieczystej na rzecz wnioskodawców wpisu o treści „roszczenie o przeniesieniu prawa własności lokalu mieszkalnego o powierzchni 108,42 m ², zlokalizowanego w budynku nr (...) przy ulicy (...), na działce numer (...), w terminie 40 dni od wydania zaświadczenia o samodzielności lokalu, nie później niż dnia 28.08.2010 roku”.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o wniosek k. 175-176 akt księgi wieczystej (...))

W dniu 13 września 2011r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni dokonał wpisu w dziale III. księgi wieczystej (...) ostrzeżenia o toczącej się egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 2200/11 prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. R. na podstawie tytułu wykonawczego: aktu notarialnego rep. A nr (...) na rok 2011 z dnia 4 kwietnia 2011r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 sierpnia 2011r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 18 lipca 2011r. sygn. akt VII Co 4429/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 lipca 2011r.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o zawiadomienie o wpisie k. 706 akt księgi wieczystej (...))

Wyrokiem zaocznym z dnia 30 września 2011r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 928/11 Sąd Okręgowy w Gdańsku nakazał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. złożenie zgodnie z żądaniem E. K. i J. K. oświadczenia woli następującej treści: „Pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (REGON (...), KRS (...)) oświadcza, że w wykonaniu postanowień przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 27 kwietnia 2009 roku zawartej w Kancelarii Notarialnej Notariusz B. K. w G. przy ul. (...) (Repertorium A numer (...)) wyodrębnia i przenosi na rzecz E. K., córki K. i H. (PESEL (...)) i na rzecz J. K., syna H. i A. (PESEL (...)) od ich majątku wspólnego prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w budynku (...) przy ul. (...) w G. o powierzchni użytkowej 108,42 m ², składającego się z 3 (trzech) pokoi, kuchni, 2 łazienek, pomieszczeń przynależnych do lokalu (...) takich jak: box garażowy i pomieszczenie gospodarcze, z ogrodem o powierzchni 39 m ² oraz 2 (dwóch) tarasów o powierzchni 24,85 m ² wraz z udziałem we współwłasności części budynku przeznaczonych do wspólnego korzystania przez wszystkich współwłaścicieli, wraz z udziałem we współwłasności działki nr (...) obszaru 1.335 m ² na której wybudowany został budynek, dla której to Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą Kw (...)”. Przedmiotowy wyrok uprawomocnił się w dniu 25 listopada 2011r. Następnie wyrok w zakresie punktu I. został sprostowany postanowieniem z dnia 28 marca 2012r.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 30 września 2011r. k. 891 akt księgi wieczystej (...))

W dniu 20 grudnia 2011r. przed notariuszem J. W. prowadzącym kancelarię notarialną w G. E. K. i J. K. złożyli oświadczenie, że realizując postanowienia prawomocnego wyroku zaocznego z dnia 30 września 2011r. sygn. akt I C 928/11 Sądu Okręgowego w Gdańsku wyrażają zgodę na wyodrębnienie (ustanowienie odrębnej własności) lokalu oznaczonego w inwentaryzacji jako M-1 położonego w budynku (oznaczonym w inwentaryzacji jako B1) w G. przy ul. (...) i ustalają, że z lokalem tym związany jest udział w nieruchomości wspólnej objętej księgą wieczystą (...) Sądu Rejonowego w Gdyni wynoszący 23/100 części. Jednocześnie E. K. i J. K. wnieśli do Sądu Rejonowego w Gdyni m.in. o bezciężarowe wydzielenie z księgi wieczystej (...) lokalu (...) i założenie dla niego nowej księgi wieczystej z wpisem prawa własności na ich rzecz oraz wpisanie w dziale I-Sp księgi (...), że do tego lokalu przynależy udział wynoszący 23/100 części w częściach wspólnych budynku i prawie własności działki gruntu pod budynkiem. W dniu 20 grudnia 2011r. o godz. 13:35 ww. wniosek o wpis został złożony w Sądzie Rejonowym w Gdyni.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o akt notarialny – oświadczenie o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie lokalu (ustanowienie odrębnej własności), przeniesienie własności lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej na podstawie orzeczenia sądowego z dnia 20 grudnia 2011r. k. 886-889 akt księgi wieczystej (...))

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2012r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni oddalił wniosek E. K. i J. K. o bezciężarowe wydzielenie z księgi wieczystej (...) lokalu mieszkalnego nr (...) i założenie dla niego nowej księgi wieczystej. Rozstrzygając wniesioną przez wnioskodawców skargę na to orzeczenie Sąd Rejonowy w Gdyni również oddalił wniosek. E. K. i J. K. wnieśli jednak apelację od orzeczenia Sądu I instancji. Postanowieniem z dnia 23 maja 2012r. w sprawie o sygnaturze akt III Ca 358/12 Sąd Okręgowy w Gdańsku zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nakazał Sądowi Rejonowemu w Gdyni dokonanie wpisów zgodnie z wnioskiem tj. bezciężarowe wydzielenie z księgi wieczystej (...) lokalu mieszkalnego nr (...) i założenie dla niego nowej księgi wieczystej.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 23 maja 2012r. wraz z uzasadnieniem k. 1050, 1055-1059 akt księgi wieczystej (...))

W dniu 16 stycznia 2012r. o godz. 12:45 powód T. S. złożył w Sądzie Rejonowym w Gdyni wniosek o wpis w dziale IV. księgi wieczystej (...) hipoteki przymusowej w kwocie 1.200.000 zł tytułem zabezpieczenia roszczenia wynikającego z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w dniu 4 listopada 2011r. w sprawie I Nc 490/11. W dniu 23 stycznia 2012r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wpisał hipotekę przymusową zgodnie z wnioskiem.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wniosek z dnia 16 stycznia 2012r. k. 942-944 akt księgi wieczystej (...), zawiadomienie o wpisie z dnia 23 stycznia 2012r. k. 958 tamże)

W dniu 14 sierpnia 2012r. Sąd Rejonowy w Gdyni założył dla lokalu nową księgę wieczystą nr (...) z wpisem prawa własności na rzecz E. K. i J. K. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Do działu III. i IV. nowozałożonej księgi wieczystej nie przeniesiono wzmianki o egzekucji oraz wpisu o hipotece przymusowej z księgi wieczystej (...).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 14 sierpnia 2012r. k. 1-4 akt księgi wieczystej nr (...))

Powód wniósł apelację od postanowienia z dnia 14 sierpnia 2012r. wnosząc o zmianę wpisu poprzez dokonanie w dziale III. nowozałożonej księgi wieczystej wpisu o toczącej się egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 2200/11 prowadzonej przez Komornika Sądowego w G. J. R. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego rep. A nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 sierpnia 2011r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 18 lipca 2011r. sygn. akt VII Co 4429/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 22 lipca 2011r. na rzecz powoda, a także dokonanie w dziale IV. tej księgi wpisu hipoteki przymusowej w kwocie 1.200.000 zł na rzecz powoda.

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2012r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt III Ca 805/12 Sąd Okręgowy w Gdańsku odrzucił apelację powoda od wpisu Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 14 sierpnia 2012r.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 12 grudnia 2012r. k. 48 akt księgi wieczystej nr (...))

Powód złożył zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 12 grudnia 2012r., jednakże postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2013r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt IV Cz 34/13 Sąd Najwyższy oddalił zażalenie.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2013r. k. 85-87 akt księgi wieczystej nr (...))

Na mocy umowy sprzedaży zawartej w dniu 6 grudnia 2013r. przed notariusz M. K. prowadzącą kancelarię notarialną w G. (rep. A (...)) E. K. i J. K. sprzedali lokal mieszkalny nr (...) C. R. E. B..

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o umowę sprzedaży z dnia 6 grudnia 2013r. k. 89-92)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadków J. K. i A. B. oraz dowodu z przesłuchania pozwanego.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż dowody z ww. dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych nr (...) są autentyczne oraz wiarygodne. Podkreślić bowiem należy, iż część z przedmiotowych dokumentów w postaci orzeczeń sądów różnych instancji czy aktów notarialnych ma charakter dokumentów urzędowych i korzysta z domniemania autentyczności oraz z domniemania zgodności z prawdą, których w toku postępowania żadna ze stron nie obaliła. Pozostałe dokumenty znajdujące się w aktach obu ksiąg wieczystych, z których Sąd przeprowadził dowód, także nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy były natomiast zeznania obu przesłuchanych świadków oraz pozwanego. Zważyć bowiem należy, iż zeznania wszystkich wymienionych powyżej osób dotyczyły zdarzeń, jakie miały miejsce już po prawnym wyodrębnieniu lokalu mieszkalnego nr (...) oraz po dokonaniu w księdze wieczystej nr (...) wpisu ostrzeżenia o egzekucji i wpisu hipoteki przymusowej, toteż nie były przydatne do rozstrzygnięcia sprawy.

Na mocy art. 242 k.p.c. Sąd oddalił wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. M.. Podkreślić należy, iż z uwagi na niestawiennictwo świadka na rozprawach w dniach 24 listopada 2015r. i 9 lutego 2016r. Sąd wyznaczył kolejny termin rozprawy jako ten, po którym przesłuchanie świadka będzie możliwe tylko wówczas, gdy nie spowoduje zwłoki w dalszym postępowaniu. Niemniej M. M. nie stawił się również na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2016r. Zważywszy, że kolejne wezwanie tej osoby celem przesłuchania w charakterze świadka groziłoby nieuzasadnioną zwłoką w rozpoznaniu sprawy, wniosek powoda należało oddalić.

Przechodząc do szczegółowych rozważań, wskazać należy, iż w niniejszej sprawie powód T. S. domagał się wpisania w dziale III. i IV. księgi wieczystej utworzonej dla lokalu wyodrębnionego z księgi wieczystej nr (...) ostrzeżenia o toczącej się o egzekucji oraz hipoteki przymusowej, które były pierwotnie wpisane w księdze wieczystej nr (...). Podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz.U.2013.707 ze zm.), zgodnie z którym w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

W ocenie Sądu brak było podstaw do uwzględnienia powództwa w zakresie żądania wpisu hipoteki przymusowej. W pozwie – uzasadniając swoje żądanie – powód powołał się na przepis art. 76 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zgodnie z którym w razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział (hipoteka łączna). Hipoteka na części ułamkowej nieruchomości obciąża w tym samym zakresie części ułamkowe wszystkich nieruchomości utworzonych przez podział. Nie ulega wątpliwości, że przepis art. 76 ustawy o księgach wieczystych i hipotece dotyczy wyłącznie przypadków, gdy nieruchomość dotychczas obciążona hipoteką ulega podziałowi. Wówczas ex lege powstaje hipoteka łączna, która obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział. W ocenie Sądu powołany przepis nie znajduje jednak zastosowania w niniejszym stanie faktycznym, gdyż w chwili wpisu hipoteki przymusowej w dziale IV. księgi wieczystej nr (...), lokal mieszkalny stanowiący obecnie własność pozwanego nie był już częścią tej nieruchomości. Jak wynika bowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosek o wyodrębnienie lokalu mieszkalnego nr (...) został złożony przez poprzedników prawnych pozwanego jeszcze przed złożeniem przez powoda wniosku o wpis hipoteki przymusowej w księdze wieczystej (...) prowadzonej dla nieruchomości wspólnej. Wniosek o wyodrębnienie lokalu mieszkalnego i założenie dla niego nowej księgi wieczystej został zawarty w akcie notarialnym – oświadczenie o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie lokalu (ustanowienie odrębnej własności), przeniesienie własności lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej na podstawie orzeczenia sądowego z dnia 20 grudnia 2011r. Jak wynika z prezentaty przedmiotowy akt notarialny wraz z zawartym w nim wnioskiem został złożony w Sądzie jeszcze tego samego dnia tj. 20 grudnia 2011r. o godz. 13:35. Z kolei wniosek powoda o wpis hipoteki przymusowej został złożony dopiero w dniu 16 stycznia 2012r. o godz. 12:45. Dla ustalenia daty złożenia wniosku o wyodrębnienie spornego lokalu mieszkalnego nie ma żadnego znaczenia fakt, iż sam wpis dotyczący wyodrębnienia lokalu i założenia dla niego nowej księgi wieczystej z wpisem prawa własności na rzecz E. K. i J. K. został dokonany znacznie później tj. na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 23 maja 2012r. w sprawie o sygnaturze akt III Ca 358/12 nakazującego Sądowi Rejonowemu w Gdyni dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem, co faktycznie nastąpiło w dniu 14 sierpnia 2012r. Zważyć bowiem należy, iż zgodnie z treścią art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Nie budzi wątpliwości, że skutki materialnoprawne na płaszczyźnie czasowej, jakie wynikają z art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, wiążą się z dokonaniem wpisu (por. uchwała SN z 18 lutego 1994 r., III CZP 4/94, OSN 1994, Nr 9, poz. 170; postanowienie SN z 21 września 2011r., I CSK 32/11, L.). Skoro zatem ostatecznie wpis został dokonany, to irrelewantny dla ustalenia daty wpisu będzie fakt, że wcześniej dwukrotnie wniosek został ten oddalony i został uwzględniony dopiero w następstwie złożenia przez wnioskodawców apelacji. Jak wskazuje się w doktrynie celem art. 29 jest ochrona pozycji uprawnionego, którego prawa dotyczy postępowanie prowadzone przez sąd wieczystoksięgowy. Przepis ten stabilizuje jego pozycję prawną i uniezależnia ją od czasu trwania postępowania wieczystoksięgowego (por. E. Gniewek, [w]: System prawa prywatnego, t. 3, s. 19). Kluczowy zatem jest ostateczny wynik postępowania wieczystoksięgowego. Reasumując wpis dotyczący wyodrębnienia lokalu mieszkalnego pozwanego i założenia dla niego odrębnej księgi wieczystej nastąpił ze skutkiem na dzień 20 grudnia 2011r., natomiast wpis hipoteki przymusowej ze skutkiem na dzień 16 stycznia 2012r. Wobec powyższego przepis art. 76 ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie może w żadnym wypadku stanowić podstawy do wpisu hipoteki przymusowej w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości pozwanego. W przedmiotowym stanie faktycznym w chwili ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości wspólnej dla której prowadzona jest księga wieczysta (...), lokal pozwanego bezsprzecznie nie był już częścią tej nieruchomości, skoro jak wskazano powyżej został odłączony od niej prawie miesiąc wcześniej.

Na uwzględnienie nie zasługiwało także żądanie dokonania w dziale III. księgi wieczystej nr (...) wpisu ostrzeżenia o egzekucji. Podkreślić należy, iż w toku niniejszego postępowania powstał spór czy w przedmiotowym stanie faktycznym należy zastosować przepis art. 18 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z tym przepisem równocześnie z wpisem prawa, do którego odnosi się ujawnione w księdze wieczystej roszczenie, wykreśla się z urzędu wpisy praw nabytych po ujawnieniu roszczenia, jeżeli wpisy te są sprzeczne z wpisem prawa, którego roszczenie dotyczyło, albo jeżeli w inny sposób naruszają to prawo. Kwestia zastosowania art. 18 ustawy o księgach wieczystych i hipotece była kilkukrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, przy czym w niniejszej sprawie szczególnie istotne znaczenie mają dwa orzeczenia. W postanowieniu wydanym w dniu z dnia 8 lutego 2006r. w sprawie o sygnaturze akt II CSK 146/05, LEX nr 192040 Sąd Najwyższy rozstrzygał na tle stanu faktycznego, w którym w księdze wieczystej zostało co prawda wpisane roszczenie o ustanowienie odrębnej własności, lecz umowa przedwstępna – stanowiąca podstawę wpisu – nie zawierała zastrzeżenia, że chodzi o ustanowienie odrębnej własności lokalu bez żadnych obciążeń. Roszczenie zostało następnie zrealizowane przez ustanowienie na rzecz wnioskodawcy odrębnego prawa do lokalu i wpisanie go do księgi wieczystej wraz z hipoteką wpisaną pierwotnie w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości macierzystej. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Najwyższy podniósł, iż „jednoczesne obciążenie tego prawa hipoteką łączną nie pozostawało w sprzeczności z wpisanym prawem własności ani nie naruszało jego istoty. Stąd też w sprawie nie było podstaw do zastosowania art. 18 u.k.w.h. O takiej sprzeczności wpisanego wcześniej roszczenia z ujawnionym później prawem można by ewentualnie mówić, gdyby treść tego roszczenia zawierała wyraźne zastrzeżenie, że chodzi o roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu bez żadnych obciążeń. Takiego zastrzeżenia w niniejszej sprawie jednak nie było, zatem nie sposób jest zaakceptować stanowiska skarżącego, że obciążenie hipoteką łączną prawa własności wyodrębnionego lokalu hotelowego było sprzeczne z treścią ujawnionego wcześniej roszczenia”. Odmienny stan faktyczny był przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego w sprawie V CSK 433/12, albowiem w tym przypadku umowa przedwstępna zawierała zastrzeżenie o bezciężarowym przeniesieniu własności. W konkluzji postanowienia z dnia 6 września 2013 r. w sprawie V CSK 433/12 LEX nr 1408229 Sąd Najwyższy stwierdził, że artykuł 18 u.k.w.h. ma zastosowanie do wpisu hipoteki w wypadku, gdy wcześniejszy wpis roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości został dokonany na podstawie umowy przedwstępnej, w której zastrzeżono, iż przeniesienie własności nieruchomości nastąpi bez wszelkich obciążeń. Z analogiczną sytuacją jak w drugim z wymienionych orzeczeń mamy do czynienia w przedmiotowym stanie faktycznym. Zważyć bowiem należy, iż w umowie przedwstępnej sprzedaży zawartej w dniu 27 kwietnia 2009r. przed notariusz B. K. prowadzącą kancelarię notarialną w G. przez ówczesnego (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. z E. K. i J. K. zastrzeżono w § 4 umowy, iż zbycie spornego lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniami przynależnymi oraz udziałem we współwłasności części wspólnych ma nastąpić w stanie wolnym od obciążeń. Następnie, powołując się na powyższe zastrzeżenie, w dniu 19 października 2009r. E. K. i J. K. złożyli w Sadzie Rejonowym w Gdyni wniosek o wpis w dziele III. księgi wieczystej (...) roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości, który został uwzględniony przez sąd wieczystoksięgowy. W ocenie Sądu, skoro w umowie przedwstępnej sprzedaży, będącej następnie podstawą wpisu roszczenia o przeniesienia własności w księdze wieczystej, zastrzeżono, że ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego ma nastąpić bez obciążeń, to wpis ostrzeżenia o toczącej się egzekucji byłby sprzeczny z takim zastrzeżeniem. Zwrócić należy uwagę, że podobne stanowisko zajął Sąd Okręgowy w Gdańsku, który w uzasadnieniu postanowienia z dnia 23 maja 2012r. wydanego w sprawie o sygnaturze III Ca 358/12 wskazał, iż z uwagi na treść art. 18 ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz z uwagi na wpis w dniu 19 października 2009r. roszczenia o przeniesiecie prawa własności lokalu mieszkalnego, na uwzględnienie zasługuje wniosek o bezciężarowe odłączenie przedmiotowego lokalu.

Mając zatem na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności – na mocy art. 10, 18 i 76 ustawy o księgach wieczystych i hipotece stosowanych a contrario – Sąd oddalił powództwo w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 7 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i zasądził od przegrywającego niniejszą sprawę powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 zł, na którą składa się opłata za czynności fachowego pełnomocnika – radcy prawnego w wysokości połowy stawki minimalnej obliczonej od wskazanej w pozwie wartości przedmiotu sporu oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.