Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: sędzia Małgorzata Żelewska

po rozpoznaniu dnia 20 grudnia 2024 roku w G.
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) SA z siedzibą w W.
przeciwko J. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej J. P. na rzecz powoda (...) SA z siedzibą w W. kwoty 24.909,97 zł (dwadzieścia cztery tysiące dziewięćset dziewięć złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy), zastrzegając pozwanej możliwość powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do stanu czynnego spadku po D. P. s. W. i B., zmarłym dnia 26 grudnia 2019 roku, PESEL: (...),

2.  zasądza od powoda (...) SA z siedzibą w W. na rzecz pozwanej J. P. kwotę 3.617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  wyrokowi w punkcie 1. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygnatura akt I C 810/24

Uzasadnienie wyroku z dnia 20 grudnia 2024 roku

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko H. P. i J. P. domagając się zasądzenia od pozwanych solidarnie zapłaty kwoty 24.909,97 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że zawarł z D. P. umowę kredytu w rachunku bieżącym dla firm. Kredytobiorca jednak nie dokonał spłaty kredytu. Kredytobiorca zmarł w dniu 26 grudnia 2019 roku, a spadek po nim nabyły pozwane. Na zadłużenie składają się: kwota 24.814,94 zł tytułem niespłaconej należności głównej, kwota 88 zł tytułem odsetek umownych naliczonych od dnia 26 kwietnia 2014 roku do dnia 26 grudnia 2019 roku, a także kwota 7,03 zł z tytułu opłat i kosztów.

(pozew, k. 3-7)

W dniu 22 sierpnia 2022 roku w sprawie o sygnaturze akt I Nc 1322/21 Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Puławach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym przeciwko obu pozwanym.

(nakaz zapłaty, k. 245)

Pozwana J. P. uznała żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie na podstawie art. 101 k.p.c. zwrotu kosztów procesu, wskazując, że nie dała powodu do wytoczenia powództwa. Jak wskazała, powód nigdy skutecznie nie skontaktował się z nią, albowiem w dacie wezwania do zapłaty pozwana od dawna nie zamieszkiwała pod adresem na który wezwanie zostało skierowane (od 2018 roku mieszka w G.) i nigdy tego wezwania nie otrzymała. O roszczeniu pozwana dowiedziała się dopiero w dniu doręczenia pozwu. Pozwana podniosła, że w żaden sposób nie ponosi winy za niedochowanie należytej staranności przez powoda reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika i nie powinna zostać obarczona kosztami procesu. Gdyby powód dołożył minimum staranności i skutecznie wezwał pozwaną do zapłaty, to pozwana spłaciłaby zobowiązanie i sprawa nie trafiłaby do sądu. Zdaniem pozwanej w dacie skierowania wezwania do zapłaty pełnomocnik powoda nie był też należycie umocowany, gdyż osoby, które udzieliły pełnomocnictwa już nie funkcjonowały w strukturze organizacyjnej spółki.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 265-269)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 kwietnia 2014 roku pomiędzy powodem (...) S.A. z siedzibą w W. (jako kredytodawcą) a D. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) w K. D. (jako kredytobiorcą) została zawarta umowa o kredyt w rachunku bieżącym dla firm nr (...). Na podstawie przedmiotowej umowy powód udzielił kredytobiorcy kredytu w rachunku bieżącym w kwocie 25.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie prowadzonej działalności gospodarczej. W myśl § 16 ust. 2 umowa wygasała z chwilą śmierci kredytobiorcy.

(dowód: potwierdzenie zawarcia umowy o kredyt w rachunku bieżącym dla firm nr (...), k. 12-14, Regulamin udzielania kredytu w rachunku bieżącym dla firm w ramach bankowości detalicznej (...) S.A., k. 15-50)

W dniu 26 grudnia 2019 roku D. P. zmarł. Spadek po kredytobiorcy nabyły po połowie H. P. i J. P. z dobrodziejstwem inwentarza.

(dowód: akt poświadczenia dziedziczenia, k. 51-52)

Na aktualne zadłużenie z tytułu umowy kredytu składają się: kwota 24.814,94 zł tytułem niespłaconej należności głównej, kwota 88 zł tytułem odsetek umownych naliczonych od dnia 26 kwietnia 2014 roku do dnia 26 grudnia 2019 roku, a także kwota 7,03 zł z tytułu opłat i kosztów.

(dowód: wyciąg z ksiąg bankowych, k. 9, zestawienie operacji na rachunku, k. 54-231)

W dniu 24 marca 2021 roku powód reprezentowany przez fachowego pełnomocnika radcę prawnego M. P. skierował do pozwanej na adres: D. 20A, (...)-(...) K. wezwanie do zapłaty - w terminie do 7 kwietnia 2021 roku - kwoty 24.909,97 zł wynikającej z niespłaconego kredytu w ramach umowy o kredyt w rachunku z dnia 25 kwietnia 2014 roku udzielonego D. P..

(dowód: wezwanie do zapłaty, k. 233)

Na podstawie pełnomocnictwa udzielonego w dniu 8 września 2017 roku przez wiceprezesa zarządu powodowego banku (...) oraz przez prokurenta K. B. radca prawny M. P. był umocowany do reprezentowania powoda m.in. w zakresie kierowania do dłużników wezwań do zapłaty oraz reprezentowania powoda w sprawach o zapłatę przeciwko dłużnikom w postępowaniu przed sądami wszystkich instancji. Pełnomocnictwo mogło być w każdym czasie odwołane przez powoda. W dacie udzielenia tego pełnomocnictwa do reprezentowania banku byli uprawnieni dwaj członkowie zarządu działający łącznie, przy czym podpis jednego członka zarządu mógł być zastąpiony podpisem prokurenta, prokurenci działający w granicach uprawnień wynikających z przepisów o prokurze, łącznie z członkiem zarządu. L. L. była członkiem zarządu (...) S.A. od 3 października 2013 roku do 6 listopada 2020 roku, zaś K. B. był prokurentem od 17 września 2013 roku do 21 listopada 2018 roku.

(dowód: pełnomocnictwo, k. 8, odpis z KRS, k. 272-293)

Pozwana J. P. od 20 kwietnia 2018 roku jest zameldowana na pobyt stały w G., a wcześniej mieszkała w W..

(dowód: zaświadczenie o zameldowaniu, k. 294, informacja o dochodach, k. 295-296)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony niniejszego postępowania.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Zważyć należy, iż część spośród dokumentów, z których Sąd przeprowadził dowód w niniejszej sprawie, w szczególności odpis z KRS czy odpis aktu poświadczenia dziedziczenia, miała charakter dokumentów urzędowych, zaś w toku sprawy żadna ze stron nie kwestionowała przysługujących im domniemań autentyczności i zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń. Ponadto, należy zauważyć, że żadna ze stron nie wniosła zarzutów co do autentyczności i wiarygodności pozostałych dokumentów szczegółowo wymienionych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd w tym zakresie także nie dostrzegł żadnych śladów podrobienia, przerobienia czy innej ingerencji.

Zważyć należy, iż nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut niewłaściwego umocowania pełnomocnika powoda. Jak wynika z przedłożonego odpisu z rejestru przedsiębiorców KRS w dacie udzielenia pełnomocnictwa tj. w dniu 8 września 2017 roku zarówno wiceprezes zarządu L. L., jak również prokurent K. B. byli wpisani do KRS i byli uprawnieni do udzielenia pełnomocnictwa. Fakt, że w okresie późniejszym obie te osoby przestały pełnić funkcję odpowiednio wiceprezesa zarządu oraz prokurenta nie oznacza, że pełnomocnictwo wygasło. Pełnomocnictwo udzielone przez osoby działające jako członkowie zarządu bądź prokurenci spółki akcyjnej, zgodnie z zasadami reprezentacji spółki, powoduje zawiązanie stosunku prawnego pomiędzy pełnomocnikiem a spółką (mocodawcą), a nie pomiędzy pełnomocnikiem a członkami zarządu czy prokurentem. W związku z tym, jeżeli w organach spółki dochodzi do zmian osobowych, nie wpływa to na ważność udzielonego wcześniej pełnomocnictwa. Jest to następstwem faktu, że spółka jest podmiotem odrębnym, funkcjonującym samodzielnie w obrocie prawnym. Odmienna sytuacja może mieć miejsce, gdy w dokumencie pełnomocnictwa wyraźnie zaznaczono, że wygasa ono wraz z wygaśnięciem mandatu określonych osób pełniących funkcje organu spółki. W niniejszym przypadku jednak taka sytuacja nie miała miejsca.

Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy art. 69 Prawa bankowego oraz art. 922 k.c. W myśl art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jednolity Dz.U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Z kolei, wedle art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu cywilnego.

Zważyć należy, iż przy pierwszej czynności procesowej pozwana uznała powództwo w całości. Zgodnie zaś z art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Jak wskazuje się w judykaturze związanie sądu uznaniem powództwa nie zwalnia go od oceny skuteczności oświadczenia pozwanego w kontekście materiału dowodowego. Materiał dowodowy nie może bowiem przeczyć zasadności oświadczenia o uznaniu powództwa (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2018r., VII AGa 332/18, L.). Po wszechstronnym rozważeniu zebranego materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do stwierdzenia, że uznanie powództwa jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego bądź zmierza do obejścia prawa. Niewątpliwie pozwana J. P. jest spadkobiercą kredytobiorcy D. P. i zgodnie z treścią art. 922 § 1 k.c. ponosi odpowiedzialność za jego zobowiązania, co jednoznacznie wynika z treści przedłożonego aktu poświadczenia dziedziczenia. W świetle zapisów umowy o kredyt w rachunku nie budziło również wątpliwości, że umowa uległa rozwiązania z chwilą śmierci kredytobiorcy i z tym momentem kapitał kredytu stał się wymagalny. Wysokość roszczenia w sposób jednoznaczny wynika z przedstawionych przez powoda dokumentów w postaci wyciągu z ksiąg bankowych oraz zestawienia operacji na rachunku bankowym. W tym stanie rzeczy, powództwo należało uznać za uzasadnione, a uznanie powództwa za w pełni skuteczne. W związku z powyższym, na podstawie art. 69 ust. 1 Prawa bankowego oraz art. 922 § 1 k.c., należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 24.909,97 zł.

Jak wskazano w pozwie pozwana nabyła spadek z dobrodziejstwem inwentarza i w związku z tym jej odpowiedzialność za długi spadkowe jest ograniczona. Jak bowiem stanowi przepis art. 1031 § 2 k.c. w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 319 k.p.c. jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności. W wyroku z dnia 22 października 1977 r., II CR 335/77, OSNC 1978, nr 9, poz. 159, Sąd Najwyższy stwierdził, że zamieszczenie w wyroku zastrzeżenia prawa do powoływania się na ograniczenie odpowiedzialności jest obowiązkiem sądu i następuje z urzędu. Pogląd o obligatoryjności zamieszczania zastrzeżenia, o którym mowa w art. 319 k.p.c., wyrażono też w wyroku SN z dnia 7 maja 1971 r., I PR 426/70, OSNC 1972, nr 4, poz. 67, gdzie stwierdzono, że wynikająca z przepisu art. 319 k.p.c. obligatoryjność zamieszczenia w wyroku zastrzeżenia, że pozwanemu przysługuje prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności, jest uzasadniona obowiązującą z mocy art. 837 k.p.c. kodeksową zasadą ograniczenia egzekucji, według której dłużnik może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności tylko wówczas, gdy ograniczenie to zostało zastrzeżone w tytule wykonawczym. W związku z powyższym z uwagi na fakt, że pozwana nabyła spadek z dobrodziejstwem inwentarza – na mocy art. 319 k.p.c. – Sąd zastrzegł w wyroku dla pozwanej prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do stanu czynnego spadku po D. P..

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 101 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. W rozumieniu tego przepisu pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy, jeżeli jego postępowanie i postawa wobec roszczenia strony powodowej oceniona zgodnie z doświadczeniem życiowym usprawiedliwiają wniosek, iż strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa (zob. A. Zieliński (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 12, Warszawa 2024). Pierwszą czynnością będzie odpowiedź na pozew bądź oświadczenie złożone na pierwszym posiedzeniu sądowym (zob. K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1–366, Wyd. 7. Warszawa 2016). Uznanie powództwa w warunkach art. 101 k.p.c. nie wymaga jednoczesnego spełnienia świadczenia (zob. E. Marszałkowska-Krześ, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 24, 2019). W ocenie Sądu zostały spełnione wszystkie przesłanki o jakich mowa w art. 101 k.p.c. Po pierwsze, należy wskazać, że przy pierwszej czynności procesowej tj. w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana w całości uznała powództwo. Oświadczenie pozwanej było jednoznaczne, wyraźne, stanowcze i nie nasuwa żadnych wątpliwości. Nadto, przed wniesieniem pozwu powód nie zdołał skutecznie wezwać pozwanej do zapłaty. Do pozwu co prawda dołączono odpis wezwania do zapłaty datowanego na dzień 24 marca 2021 roku, jednak nie było ono skuteczne, albowiem zostało skierowane na adres, pod którym pozwana faktycznie nie przebywała tj. na adres: D. 20A, (...)-(...) K.. Zważyć należy, iż wezwanie dłużnika do wykonania zobowiązania jest uprawnieniem wierzyciela, które podlega realizacji przez złożenie dłużnikowi stosownego oświadczenia woli. Wezwanie do wykonania świadczenia nie wymaga żadnej szczególnej formy, wystarczy jeśli wierzyciel wyrazi w sposób dostateczny przez swoje zachowanie swoją wolę, aby dłużnik spełnił świadczenie (zob. wyrok SN z 22 listopada 1972 r. III CRN 2/72, L.). Zgodnie z treścią art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Określenie, czy dokument zawierający oświadczenie woli został doręczony w sposób umożliwiający adresatowi zapoznanie się z treścią oświadczenia, dokonywane powinno być na podstawie okoliczności obiektywnych, a nie subiektywnego przekonania osoby składającej oświadczenie woli. Przykładowo przekonanie, że adresat przebywa pod określonym adresem, nie jest wystarczające dla uznania, że oświadczenie wysłane na ten adres będzie skuteczne, jeśli adresat nie przebywał pod tym adresem (zob. W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 33, Warszawa 2024). Z dokumentów przedstawionych przez stronę pozwaną wynika, że w momencie skierowania wezwania do zapłaty J. P. zamieszkiwała w G., a wcześniej mieszkała w W.. Tym samym pozwana nie miała możliwości zapoznania się z treścią wezwania, skoro zostało ono skierowane na adres, pod którym ona w rzeczywistości nie przebywała. Pierwszym skutecznym wezwaniem do zapłaty był więc dopiero pozew złożony w niniejszej sprawie. Zważywszy na treść oświadczenia pozwanej o uznaniu powództwa należało uznać, że gdyby powód zgłosił się do niej z żądaniem zapłaty przed wniesieniem pozwu, to uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez potrzeby występowania na drogę postępowania sądowego. Na zasądzoną kwotę składają się: opłata za czynności fachowego pełnomocnika pozwanej – adwokata w stawce minimalnej obliczonej od wskazanej wartości przedmiotu sporu, zgodnie z treścią § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (3.600 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).

Nadto, na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd nadał wyrokowi w punkcie pierwszym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności, gdyż w tym zakresie pozwana uznała powództwo.