Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 kwietnia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk

po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2021 roku w Gdyni

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G.

przeciwko T. Z. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego T. Z. (1) na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. kwotę 11.365,11 zł (jedenaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt pięć złotych jedenaście groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia 17 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego T. Z. (1) na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. kwotę 3.387,44 zł (trzy tysiące trzysta osiemdziesiąt siedem złotych czterdzieści cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  nakazuje ściągnąć od powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Gdyni z zasądzonego na jej rzecz w punkcie 1. niniejszego wyroku roszczenia kwotę 4.795,50 zł (cztery tysiące siedemset dziewięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa,

5.  nakazuje ściągnąć od pozwanego T. Z. (1) kwotę 4.085,06 zł (cztery tysiące osiemdziesiąt pięć złotych sześć groszy) tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 659/18

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

Budynek przy ul. (...) w G. znajduje się w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w G..

O. ść bezsporna

T. Z. (1) nabył w dniu 18 listopada 2011 r. od Z. N. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego (przed notariuszem H. W. w G., nr rep. A 9627/2011) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego nr rejestrowy U (...)/B-21, w budynku przy ul. (...) w G., o powierzchni użytkowej 23,76 m2.

D. ód: odpis aktu notarialnego, k. 39-40

Od dnia 9 września 2017 r. T. Z. (1) jest członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w G. (pod poz. 31336 rejestru członków).

D. ód: pismo GSM, k. 41

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z siedzibą w G. przyjmowała plany gospodarczo-finansowe w formie uchwał Rady Nadzorczej na lata 2013-2017. Uchwałą Rady Nadzorczej (nr 75) z dnia 30 września 2015 r. zatwierdzono „Zasady rozliczania kosztów oraz ustalania opłat za eksploatację i utrzymanie lokali w części handlowo-usługowej nieruchomości G. 21). W dniu 25 listopada 2015 r. również w formie uchwały Rady Nadzorczej (nr 101) przyjęto tekst jednolity „Zasad ustalania i rozliczenia opłat za nośniki energii cieplnej, wody i energii elektrycznej dla budynku mieszkalno-usługowego przy ul. (...)”.

D. ód: plany, k. 198-238

uchwała nr 75 z załącznikiem, k. 239-250

uchwała nr 101 z załącznikiem, k. 251-259

statut, k.

Wysokość nieuiszczonych należności obciążających pozwanego z tytułu przysługującego mu prawa spółdzielczego do w/w lokalu wynosiła za okres od października 2013 r. do września 2017 r. 20.022,08 zł (przy uwzględnieniu dokonanych częściowych wpłat).

Dowód: opinia biegłego M. Ł., k. 444-480

faktury, k. 42-151a

tomy I-XXX załączników do pisma powoda z 20 grudnia 2019 r. z dokumetnacją finansową spółdzielni

Ocena dowod ów

Opinie obojga biegłych w niniejszej sprawie są zauważalnie zbieżne w swoich wnioskach. Drugi z biegłych – M. Ł. – dysponował dodatkowym, obszernym materiałem źródłowym dostarczonym przez powoda w toku procesu. W obu przypadkach analiza biegłych miała dotyczyć poprawności prowadzenia rozliczeń w sensie matematyczno-rachunkowym i prawidłowej implementacji założeń rozliczeniowych przyjętych w odpowiednich uchwałach Rady Nadzorczej powodowej spółdzielni, a nie celowości/niecelowości poszczególnych wydatków (w tym kontekście za zbyteczny i pozbawiony waloru innego niż czysto poznawczy należy uznać fragment wstępny opinii biegłego M. Ł. dotyczący teoretycznych założeń rentowności i efektywności, gospodarności/niegospodarności i controllingu). Ze wspomnianych przyczyn wynikających z kompletności materiału stanowiącego podstawę opinii, przy wyrokowaniu należy brać pod uwagę opinię biegłego M. Ł.. Z analizy biegłego M. Ł. wynika ponadto, że w okresie sprzed formalnego wprowadzenia i obowiązywania zasad rozliczeń dla części handlowo-usługowej nieruchomości G. 21 (tj. przed październikiem 2015 r.) stosowano zbliżoną logikę, zdaniem biegłego zbieżną z zasadami praktyki controllingu.

Zeznania przesłuchanych świadków są ogólne i nie stanowią wartościowego materiału, który mógłby podstawą wyrokowania. Zeznania pozostałych świadków pominięto z odwołaniem się w sentencji postanowienia do właściwych podstaw prawnych – nie zgłaszano do tego rozstrzygnięcia zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c.

Statut i uchwały Rady Nadzorczej spółdzielni złożone przez powoda są dokumentami, których prawdziwości strony nie kwestionowały. Nie podniesiono także zarzutów dotyczących ich nieistnienia lub wyeliminowania z obrotu prawnego. Dokumentacja źródłowa przedstawiona przez powoda w toku procesu także nie była kwestionowana w powyższych aspektach. Nie ma też dowodów lub podejrzeń, że jest celowo poddana innym, niedozwolonym manipulacjom (np. ukrycie części dokumentacji itp.).

Kwalifikacja prawna

Dochodzone w niniejszym procesie należności są świadczeniami okresowymi, podlegającemu 3-letniemu terminowi przedawnienia (art. 118 k.c.), dotyczy to także naliczonych (skapitalizowanych) odsetek. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia w piśmie z dnia 22 maja 2019 r. (k. 404, tom III.). Pozew wniesiono dnia 17 kwietnia 2018 roku. Zasada upływu terminu przedawnienia na koniec roku kalendarzowego obowiązywała dopiero od dnia 09 lipca 2018 roku (bez mocy wstecznej), a więc nie miała zastosowania do ustalenia terminu przedawnienia w niniejszej sprawie. Powyższe oznacza, że przedawniły się należności główne (wraz z naliczonym świadczeniami ubocznymi, okresowymi – odsetkami) za okres od października 2013 r. do kwietnia 2015 r. Nieprzedawnione są należności główne i uboczne za okres kolejno od maja 2015 r. do października 2017 r.

	Zadłużenie początkowe po spłatach	Odsetki naliczone
	389,93 z ł	306,75 z ł
	896,35 z ł	310,00 z ł
	896,35 z ł	300,55 z ł
	827,63 z ł	265,64 z ł
	827,63 z ł	258,86 z ł
	827,63 z ł	250,61 z ł
	827,56 z ł	240,28 z ł
	349,84 z ł	182,40 z ł
	339,52 z ł	172,37 z ł
	264,71 z ł	145,59 z ł
	264,71 z ł	139,02 z ł
	267,32 z ł	132,86 z ł
	435,17 z ł	163,08 z ł
	435,17 z ł	156,27 z ł
	435,17 z ł	147,82 z ł
	436,30 z ł	141,51 z ł
	436,30 z ł	137,47 z ł
	436,30 z ł	132,77 z ł
	436,30 z ł	126,89 z ł
	390,64 zł	115,03 zł
	268,45 zł	89,84 zł
	268,45 zł	85,91 zł
	268,45 zł	81,97 zł
	272,28 zł	78,47 zł
	0,00 zł	0,00 zł
	803,26 zł	177,37 zł
	401,63 zł	82,59 zł
	0,00 zł	0,00 zł
	499,48 zł	140,27 zł
	390,08 zł	68,40 zł
	390,08 zł	63,29 zł
	208,43 zł	42,45 zł
	208,43 zł	39,45 zł
	208,43 zł	36,36 zł
	208,43 zł	33,05 zł
	208,43 zł	29,95 zł
	285,98 zł	35,95 zł
	386,22 zł	34,32 zł
	386,22 zł	30,20 zł
	385,62 zł	25,64 zł
	385,62 zł	21,66 zł
	385,62 zł	17,82 zł
	385,62 zł	13,56 zł
	300,76 zł	7,57 zł
	523,94 zł	10,15 zł
	523,88 zł	7,13 zł
	523,88 zł	4,02 zł
	523,88 zł	0,50 zł
SUMA	20 022,08 zł	5 083,66 zł
od X.2013 do IV.2015 (przedawnione)	10 029,89 zł	3 710,74 zł
od V.2015 do IX 2017 (nieprzedawnione)	9 992,19 zł	1 372,92 zł

W powyższym zestawieniu przedawnione należności są oznaczone kursywą i mogą być potraktowane również jako rozwinięcie zwięźle ujętego stanu faktycznego w omawianym zakresie. Są to dane wyraźnie potwierdzone jako poprawne i prawidłowe przez biegłego M. Ł. (k. 469-470). Tak więc łącznie nieprzedawnione należności (kwoty główne z naliczonymi, skapitalizowanymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie) wynoszą łącznie 11.365,11 zł. Należy podkreślić, że powyższe ustalenia uwzględniają wszystkie wpłaty dokonane przez pozwanego przed procesem, na co słusznie zwróciła uwagę pełnomocnik powoda i potwierdził biegły M. Ł..

Powód nie przedstawił krytycznych uwag pod adresem zarzutu przedawnienia. Sąd także nie dostrzega, aby w danym przypadku zaszły okoliczności wykluczające przyjęcie przedawnienia we wskazanym wyżej zakresie (pozwany nigdy nie uznał należności co do wysokości, samo uznanie zasady odpowiedzialności nie powoduje przedawnienia w kwestionowanym kwotowo zakresie).

Zastrzeżenie przez pozwanego, że wpłata 12.210 zł jest dokonana z zastrzeżeniem zwrotu uznano za nieskuteczne w kontekście ostatecznego wyniku niniejszego procesu. Odmiennie rzecz miałaby się tylko wówczas, gdyby powyższa kwota okazała się świadczeniem nienależnym. Mogłoby to zresztą mieć znaczenie tylko w ewentualnym odrębnym procesie z powództwa T. Z. w odniesieniu do zagadnień objętych art. 411 pkt 1 k.c. (lub ewentualnie art. 409 k.c.).

Pozwany w niniejszym procesie nie kwestionował zasady odpowiedzialności, lecz tylko wysokość należności (pomija się w tym miejscu już umówiony wyżej zarzut przedawnienia). Należy jednocześnie dostrzec ewolucję kierunku (akcentów) zarzutów pozwanego w niniejszym procesie: początkowo jest to ogólny zarzut całkowitego braku udowodnienia wysokości roszczenia, a przede wszystkim brak jasnych, przejrzystych zasad rozliczeń. Na tym etapie (sprzeciw) był to zarzut całkowicie gołosłowny, choć oczywiście formalnie i procesowo dopuszczalny. Powód podjął z tym zarzutem merytoryczną walkę (zgodnie z ciężarem dowodu) i przedstawił kolejne materiały (zasady rozliczeń – regulaminy w formie uchwał Rady Nadzorczej oraz plany gospodarcze) i wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Następnie, również na skutek treści pojawiających się w toku niniejszego procesu opinii biegłych, pozwany zmienia kierunek i finalnie akcentuje niecelowość przypadkowo wybranych pozycji kosztowych, zmierzając do (nieuprawnionego zdaniem Sądu) uogólnienia, że tym samym całość rozliczeń jest też niejasna i wątpliwa. Gdyby w niniejszym procesie przeprowadzono także analizę celowości wszystkich wydatków, to zapewne zajęłoby to wiele lat i wymagało ogromnych wydatków na opinie biegłych, znacznie przekraczających wartość przedmiotu sporu w niniejszym procesie. Można więc uznać, że racjonalnym jest rezygnacja stron z dalszych wniosków dowodowych we wspomnianym kierunku. Kwestionowanie kolejnych aspektów działalności dużego podmiotu, jakim jest powodowa spółdzielnia, mogłoby trwać w nieskończoność, stanowiąc asumpt do podtrzymywania przez pozwanego stanowiska, że skoro nie zostało mu wyjaśnione absolutnie wszystko, to on dalej nie wie, czy opłaty są naliczane prawidłowo. Przebieg procesu sądowego nie może być zależny od indywidualnej postawy, stylu, argumentacji strony. Sąd powinien brać pod uwagę to, co rzeczywistości istotne i praktycznie wykonalne przy uwzględnieniu dostępnych możliwości procesowych i ogólnych zasad procesu (w tym zasady szybkości postępowania). Twierdzenia pozwanego, przedstawiającego się jako strona skrzywdzona tym, że pozwany nie udzielał i nie udziela mu wystarczających informacji (i nie spodziewa się takich informacji uzyskać od sądu rozstrzygającego niniejszą sprawę) są więc jedynie ustaloną frazeologią, powiązaną z nadmiarowym odwoływaniem się do naruszonych wzorców normatywnych, a nie wiarygodny opis rzeczywistej sytuacji pozwanego. W ten sam sposób ocenia się twierdzenia pozwanego, że doprowadził świadomie do niniejszego procesu kierując się wyższymi, zasługującymi na szczególne uznanie względami. Należy przypomnieć, że pozwany miał prawo już znacznie wcześniej sam zainicjować proces w trybie art. 4 ust. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Największym kwotowo kosztem spółdzielni we wszystkich ocenianych latach są wydatki na media (głównie koszty ogrzewania budynków), a na temat tego wydatku (i jego celowości) w zarzutach pozwanego nie sposób znaleźć konkretnych, krytycznych uwag. Pozwany od kilku lat (od 2017 r.) jest członkiem powodowej spółdzielni i miał pełne prawo przed niniejszym procesem zapoznać się z przedłożonymi przez powoda w toku niniejszego procesu uchwałami Rady Nadzorczej oraz Statutem. Kwestionowanie selektywnie wybranych pojedynczych wydatków jest tylko próbą ściągnięcia uwagi sądu na zagadnienia marginalne, nieznaczące. Przegląd faktur źródłowych zdaniem Sądu nie daje podstaw do wątpliwości co do celowości wydatków, zaś sam fakt, że spektrum zakupów jest szerokie (od opłat za korzystanie z praw autorskich, zakup płyt CD z muzyką, cukierków – w ramach marketingu, poprzez faktury za drobne akcesoria biurowe, usługi telekomunikacyjne, skończywszy na najczęstszych: dotyczących opłat za media i obsługę budynków – np. usługi kominiarskie, sprzątanie, pielęgnację zieleni itd.). W tym kontekście przywoływane przez pozwanego doniczki z W. (abstrahując od niskich kosztów: faktury za mniej niż 100 zł) nie są czymś zastanawiającym, podobnie jak zakup koszy na śmieci, czy wiadra, czy koszt dorobienia klucza. Reasumując ten etap rozważań – ustawowe prawo do zakwestionowania wysokości należności w sporze ze spółdzielnią mieszkaniową nie oznacza, że powództwo musi być uznane za niezasadne tak długo, jak kwestionujący deklaruje bądź ponawia ów zarzut; w rzeczywistości to sąd ocenia, czy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, czy roszczenie należy uznać za udowodnione co do wysokości (lub za nieudowodnione).

Biegli w niniejszej sprawie nie dopatrzyli się w rozliczeniach dokonywanych przez pozwanego żadnych istotnych nieprawidłowości (błędy rachunkowe, które zauważyli są bardzo drobne, na niekorzyść samej Spółdzielni). Analiza dodatkowego, obszernego materiału źródłowego dokonana przez biegłego M. Ł. także nie dała podstaw do odkrycia jakichkolwiek istotnych błędów lub nieprawidłowości.

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego od momentu, gdy stał się członkiem spółdzielni jest art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, za uwzględniony okres wcześniejszy – art. 4 ust. 11 tej ustawy. Termin do wnoszenia tych opłat reguluje ust. 62 cytowanego przepisu, stanowiąc, iż należności winny być uiszczane do 10. dnia każdego miesiąca z góry, przy czym Statut spółdzielni w tym przypadku przedłużył ten termin do 15-go dnia każdego miesiąca (k. 189). Wysokość opłat była ustalana na podstawie obowiązujących uchwał Rady Nadzorczej (w ramach wyraźnej ustawowej kompetencji tego organu, por. art. 46 § 1 pkt 1 Prawa spółdzielczego). Pozwany był należycie zawiadamiany o wysokości opłat i ich zmianie; to że część zawiadomień odbierały inne osoby, nie przekreśla ich skuteczności względem pozwanego, skoro wysyłki były kierowane na poprawny adres. Za okres poprzedzający październik 2015 r. powód nie wykazał obowiązujących, sformalizowanych zasad rozliczeń dotyczących budynku przy ul. (...) w G., jednak – jak wynika z opinii biegłego M. Ł. – stosowano te same zasady, które zostały zapisane w później obowiązujących aktach. Biegły nie dostrzegł w tym systemie rozliczeń nieprawidłowości. Nie ma więc podstaw do twierdzeń, że środki były dzielone a opłaty naliczane sprzecznie z ustawą, statutem lub planem gospodarczym na rok 2015 r. (zagadnienie dotyczy opłat za okres maj-wrzesień 2015 r.).

Odsetki na przyszłość stały się wymagalne od dnia wniesienia pozwu (w tym zakresie żądanie pozwu jest zgodne z art. 482 § 1 k.c.).

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 4 ust. ust. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, art. 481 § 1 k.c., art. 482 § 1 k.c., § 88 ust. 1 Statutu orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku.

W punkcie II. sentencji w pozostałym zakresie powództwo oddalono na uwzględniony zarzut przedawnienia (art. 118 k.c. w zw. z art. 117 § 2 k.c.).

Koszty

O kosztach stron orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. (stosunkowe rozdzielenie). Powód wygrał proces w 46%, pozwany – w 54%. Koszty powódki to: opłata sądowa od pozwu (1.247 zł), opłata za czynności adwokackie w stawce minimalnej (3.600 zł, § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), wykorzystana zaliczka na biegłego (2.500 zł). 46% z sumy tych kosztów to: 3.387,44 zł ( punkt III. sentencji).

Ponadto w punktach IV. i V. rozstrzygnięto o nieuiszczonych kosztach sądowych stanowiących niezaliczkowaną część wynagrodzeń biegłych. Łącznie wynagrodzenia biegłych wyniosły 11.380,56 zł (2.655,98 zł – k. 313, 583,02 zł – k. 372, 356,29 zł – k. 398, 7.785,27 zł – k. 491). Po uwzględnieniu na ich poczet wpłaconej zaliczki (2.500 zł) pozostaje do rozliczenia pomiędzy stronami kwota 8.880,56 zł, z czego – zgodnie z proporcją przegranej 46% obciąża pozwanego (4.085,06 zł zł), a 54% - powoda (4.795,50 zł), a podstawą rozstrzygnięcia jest art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Oczywista omyłka zawarta w punktach IV. i V. wyroku polegająca na odwróceniu (zamianie) kwot obciążających strony podlega sprostowaniu we właściwym trybie.