Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Jank

po rozpoznaniu dnia 5 września 2024 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. + (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko M. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego M. P. na rzecz powoda K. + (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 29.211,45 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy dwieście jedenaście złotych czterdzieści pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2023 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego M. P. na rzecz powoda K. + (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 11.484,40 zł (jedenaście tysięcy czterysta osiemdziesiąt cztery złote czterdzieści groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

3.  nakazuje ściągnąć od pozwanego M. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 506,00 zł (pięćset sześć złotych) tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 511/24

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 5 września 2024 roku – k. 191)

Powód K. + (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniosła pozew przeciwko M. P. o zapłatę kwoty 72.248,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w dniu 12 lipca 2021 roku pomiędzy nią a (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. (jako zleceniodawcą) doszło do zawarcia umowy spedycji w obrocie morskim. Powódka zleciła organizację transportu na odcinku morskim z C. do (...) Ltd, która działając jako agent BAL wystawiła konosament, a następnie zleciła przewóz spółce (...) z siedzibą we Francji. Ładunki zostały załadowane transzami – w dniu jeden kontener, a w dniu 21 września 2021 roku sześć kolejnych. Powód wykonał umowę prawidłowo, towary dotarły do portów przeznaczenia w dniach 4, 10 i 11 listopada 2021 roku. Z tytułu wykonania umowy spedycji powód wystawił (...) sp. z o.o. faktury na łączną kwotę 357.006,54 zł. Z uwagi na brak dokonania rozliczeń przez (...) sp. z o.o. i niepodjęcie przez podmiot uprawniony dostarczonych kontenerów powód obciążył ww. spółkę kosztami opłat naliczonych przez (...) SA. (...) sp. z o.o. nie kwestionowała wysokości należności wynikających z faktur za zrealizowane usługi spedycyjnej oraz zobowiązania do zapłaty demuragge. Mimo tego ww. spółka nie uiściła ww. należności i nie doprowadziła do zdania kontenerów. Powód dochodzi zapłaty od powoda będącego większościowym udziałowcem (...) sp. z o.o. na podstawie art. 21 ust. 3 Prawa upadłościowego. Zdaniem powoda w odniesieniu do (...) sp. z o.o. stan niewypłacalności powstał najpóźniej w dniu 4 lutego 2022 roku. W niniejszej sprawie powód domagał się jedynie części zobowiązania udokumentowanego fakturami nr (...).

(pozew, k. 3-11)

W dniu 30 marca 2023 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty, k. 55)

Kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego zaskarżył nakaz zapłaty w części i wniósł o oddalenie powództwa co do kwoty 29.211,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 marca 2023 roku. Zdaniem kuratora z dokumentów dołączonych do pozwu nie wynika niezbicie, w jaki sposób została wyliczona kwota widniejąca na fakturze, co więcej – jak wynika z treści e-maili sporządzonych przez pracownika powoda z dnia 1 grudnia 2021 roku – nawet powódka miała problemy z prawidłowym wyliczeniem kwot z tego tytułu. Tym samym kurator zakwestionował prawidłowość dokonanych wyliczeń i zasadność wystawienia faktury nr (...).

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 142-144)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 lipca 2021 roku pomiędzy powodem K. + (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (jako spedytorem) a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (jako zleceniodawcą) została zawarta umowa spedycji. Przedmiotem umowy był ładunek w postaci ostatecznie siedmiu kontenerów, w tym kontenerów oznaczonych nr (...) i nr (...), które miały zostać dostarczone z (...) (C.) do portu w G.. Załadowcą była spółka (...) LTD, a odbiorcą (...) S.A. z siedzibą w R..

Powódka zleciła organizację transportu na odcinku morskim z C. do (...) Ltd, która działając jako agent BAL wystawiła konosament, a następnie zleciła przewóz spółce (...) z siedzibą we Francji.

(dowód: zlecenie spedycyjne z dnia 12 lipca 2021r., k. 31, wydruk korespondencji e – mailowej, k. 32, oferta dotycząca sierpnia 2021r., k. 33, oferta dotycząca września 2021r., k. 34)

Jeden z kontenerów został załadowany w dniu 17 sierpnia 2021 roku, natomiast sześć, w tym kontenery nr (...) i nr (...) w dniu 21 września 2021 roku. Przedmiotowe kontenery zostały dostarczone do portu w G. w dniach 4 listopada 2021 roku, 10 listopada 2021 roku i 11 listopada 2021 roku.

(dowód: W. nr (...) k. 35, dokument W. nr (...) k. 36, dokument W. nr (...), k. 37, B. of L. z dnia 17 sierpnia 2021r., k. 38-39, B. of L. z dnia 21 września 2021r., k. 40-43, A. N., k. 44-49, D. Order, k. 50-52)

W związku z brakiem odbioru dostarczonych kontenerów, (...) w dniu 28 stycznia 2022 roku wystawiła na rzecz powoda fakturę nr (...) z tytułu następujących należności:



z tytułu opłaty storage odnośnie kontenera nr (...) za okres od 11 stycznia 2022 roku do dnia 24 stycznia 2024 roku wg stawki dziennej 42 euro tj. na łączną kwotę 588 euro tj. 2.768,39 zł;



z tytułu opłaty detention & demurrage odnośnie kontenera nr (...) za okres od 11 stycznia 2022 roku do dnia 24 stycznia 2024 roku wg stawki dziennej 132 euro tj. na łączną kwotę 1.848 euro, tj. 8.700,64 zł;



z tytułu opłaty storage odnośnie kontenera nr (...) za okres od 11 stycznia 2022 roku do dnia 25 stycznia 2024 roku wg stawki dziennej 42 euro tj. na łączną kwotę 630 euro tj. 2.966,13 zł;



z tytułu opłaty detention & demurrage odnośnie kontenera nr (...) za okres od 11 stycznia 2022 roku do dnia 25 stycznia 2024 roku wg stawki dziennej 132 euro tj. na łączną kwotę 1.980 euro tj. 9.322,12 zł.

Stawki ww. opłat zostały określone zgodnie z cennikiem stosowanym przez (...).

(dowód: faktura nr (...), k. 73, cennik (...), k. 168-168v, cennik (...), k. 169-169v)

W dniu 2 marca 2022 roku powód dokonał zapłaty należności wynikających z faktury nr (...).

(dowód: potwierdzenie przelewu, k. 170 wraz z wykazem opłaconych faktur, k. 171-172v)

Następnie, powódka wystawiła w dniu 10 lutego 2022 roku na rzecz (...) sp. z o.o. m.in. fakturę VAT nr (...) na kwotę 29.221,45 zł z tytułu demurrage/detention/storage za okres od 11 stycznia do 28 stycznia 2022 roku.

(dowód: faktura nr (...), k. 74)

W toku wymiany korespondencji pomiędzy powódką a zleceniodawcą, pełnomocnik tego drugiego dnia 13 stycznia 2022 roku wskazał, że (...) sp. z o.o. nie jest w stanie ani zwolnić kontenerów ani zapłacić na rzecz powoda jakiejkolwiek znaczącej kwoty. Jednocześnie wskazał, że prowadzone są rozmowy dotyczące restrukturyzacji spółki poprzez pozyskanie zewnętrznego finansowania.

(dowód: wydruk korespondencji e-mailowej, k. 84)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. złożyła sprawozdania finansowe za rok 2019 roku oraz 2020. W pierwszym z nich spółka wykazała ujemny kapitał własny w kwocie 15.448 zł, zaś w drugim 18.603,78 zł. Za kolejne lata nie składała sprawozdań.

(dowód: informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS, k. 20v-21v, sprawozdanie finansowe, k. 22-29)

Pozwany M. P. jest większościowym udziałowcem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. W okresie od 9 kwietnia 2021 roku do 20 grudnia 2022 roku pozwany posiadał całość udziałów (tj. 100 udziałów o wartości 5000 zł), natomiast od 20 grudnia 2022 roku posiada 99 udziałów (o łącznej wartości 4950 zł). Od 24 kwietnia 2019 roku do 20 grudnia 2022 roku pozwany był prezesem zarządu spółki.

(dowód: informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS, k. 20v-21v)

Pismem z dnia 2 lutego 2023 roku pełnomocnik powodowej spółki wezwał pozwanego M. P. do zapłaty m.in. kwoty 29.211,45 zł wynikającej z faktury VAT nr (...) w terminie 7 dni od dnia tegoż pisma. Wobec braku zapłaty wezwanie zostało ponowione w dniu 2 marca 2023 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 2 lutego 2023r., k. 86-86v wraz z dowodem nadania, k. 87 i wydrukiem z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 88, wezwanie do zapłaty z dnia 2 marca 2023r., k. 89-89v. wraz z dowodem nadania, k. 91 i wydrukiem z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 90)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową. Oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej wymienionych powyżej dowodów w postaci kserokopii dokumentów. Jak bowiem wskazuje się w judykaturze dowody z określonych dokumentów załączonych do pozwu lub innego pisma procesowego w formie niepoświadczonych kserokopii wprawdzie nie stanowią dowodów z dokumentów, o których mowa w art. 244 i art. 245 k.p.c., nie są jednak pozbawione mocy dowodowej, w rozumieniu art. 232 w zw. z art. 308 k.p.c. stanowią one jeden ze środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowodnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, dopóki sąd ani strona przeciwna nie zakwestionuje ich i nie zażąda złożenia oryginałów dokumentów. Tak jak inne dowody, podlegają one ocenie sądu na podstawie art. 233 k.p.c. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2021r., V CSK 341/20, L.). W niniejszej sprawie kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego nie kwestionował przedłożonych do akt sprawy kopii ani też nie zażądał przedstawienia oryginałów dokumentów.

W niniejszej sprawie powodowa spółka dochodziła od pozwanego, jako członka zarządu (...) sp. z o.o. odszkodowania na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm. – dalej „p.u.n.”). Zgodnie z powołanym przepisem osoby zobowiązane do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła podstawa ogłoszenia upadłości. Regulacja powyższa przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą ex delicto opartą na zasadzie winy. Jej przesłankami są zatem: szkoda, wina odpowiedzialnych osób oraz związek przyczynowy pomiędzy ich zachowaniem, polegającym na niewykonaniu obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w przewidzianym terminie, a powstałą szkodą. Ciężar dowodu istnienia przesłanek odpowiedzialności co do zasady obciąża osobę dochodzącą odszkodowania, której zadanie jednakże jest aktualnie znacznie ułatwione z uwagi na wprowadzenie domniemania winy i domniemania wysokości szkody, a zatem rolą odpowiedzialnych członków zarządu jest wykazanie braku winy bądź braku szkody (obalenie domniemania), co uwalnia ich od odpowiedzialności. Źródłem odpowiedzialności piastunów organów spółek przewidzianej w art. 21 ust. 3 p.u.n. jest popełnienie czynu niedozwolonego, polegającego na niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki wbrew obowiązkowi wynikającemu z obowiązującego prawa, co zarazem świadczy o bezprawności tego zachowania. W wyniku takiego zachowania powstaje stosunek zobowiązaniowy między poszkodowanym a sprawcą szkody (czyli wierzycielem spółki a członkiem zarządu), którego przedmiotem jest odszkodowanie. Odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością osobistą członka zarządu, który będzie odpowiadał z całego swojego majątku osobistego. Jeżeli odpowiedzialność na tej podstawie ponosi kilka osób ma ona charakter solidarny w oparciu o treść art. 441 § 1 k.c., o ile konsekwencją ich zachowania jest jedna szkoda.

Domniemywa się przy tym, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące (art. 11 ust. 1a). Ponadto dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące (art. 11 ust. 2).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy nie ulegało wątpliwości, a strona pozwana tego nie kwestionowała, że (...) sp. z o.o. posiadała niespłacone zobowiązania wobec powoda, co przyznała wprost w e-mailu z dnia 13 stycznia 2022 roku. Wskazano wówczas, że spółka nie jest w stanie zapłacić na rzecz powódki jakichkolwiek roszczeń, a także że prowadzone są rozmowy w przedmiocie pozyskania zewnętrznego finansowania. Zapewniono, że należności zostaną dokonane jednorazowo w terminie dwóch miesięcy. Co najmniej więc od tego czasu istniał stan niewypłacalności spółki dłużnej i niewątpliwie utrzymywał się przez okres 3 miesięcy, w czasie którego nie złożony został wniosek o ogłoszenie upadłości. Dokonano zapłaty części należności, jednakże na potrzeby niniejszego postępowania – poruszając się w granicach zarzutów – wystarczające było ustalenie, że nie doszło do zapłaty za fakturę VAT nr (...) na kwotę 29.221,45 zł. Co równie istotne, nie było możliwe szczegółowe ustalenie kondycji spółki od 2021 roku wobec braku sprawozdań finansowych za ten lata. Wiadomo jedynie, na podstawie złożonych sprawozdań finansowych, że dłużna spółka w latach 2019 oraz 2020 wykazywała ujemny kapitał własny. Z informacji rejestrowych wynikało także, że prezesem tej spółki od 2019 roku do grudnia 2022 roku pozostawał pozwany i oczywistym jest, że był osobą odpowiedzialną za złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w razie wystąpienia stanu niewypłacalności dłużnej spółki, co miało miejsce w czasie pełnienia tej funkcji.

Jeżeli zaś mowa o wysokości roszczenia objętego ww. fakturą to strona pozwana kwestionowała jej wysokość. Po złożeniu odpowiedzi na sprzeciw fakty te należało uznać za bezsporne, gdyż kurator nie zajął stanowiska. Sporna faktura wystawiona została na podstawie faktury nr (...) wystawionej przez spółkę (...) dnia 28 stycznia 2022 roku. Dotyczyła ona nieodebranych przez dłużną spółkę dwóch kontenerów nr (...) oraz (...), w związku z którymi naliczone zostały opłaty tzw. storage oraz detention&demuragge. Opłaty tam wskazane znajdowały podstawę w cennika ww. spółki zagranicznej.

Mając na uwadze powyższe powództwo w punkcie 1. wyroku zasługiwało na uwzględnienie w całości na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy prawo upadłościowe. Od zasądzonej kwoty na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. należało zasądzić odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 17 marca 2023 roku do dnia zapłaty. Pozwanego przed wniesieniem dwukrotnie wzywano do zapłaty na znane powódce adresy. Po upływie terminu wynikającego z pierwszego wezwania roszczenie stało się wymagalne. Powód domagał się natomiast odsetek od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 17 marca 2023 roku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążono przegrywającego pozwanego całością poniesionych przez powoda kosztów, na co składały się: opłata sądowa od pozwu (3.613,00 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17,00 zł), wykorzystana w całości zaliczka na poczet wynagrodzenie kuratora (2.200,00 zł), koszty doręczeń komorniczych (82,71 zł, 96,59 zł, 76,00 zł) oraz wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (5.400,00 zł) ustalonej zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) – łącznie 11.484,40 zł. Od kwoty tej na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. należne były odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

W punkcie 3. wyroku analogicznie na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1 i art. 83 i 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 z późn. zm.) rozstrzygnięto o nieopłaconych kosztach sądowych (niepokryta zaliczką część wynagrodzenia kuratora), obciążając nimi pozwanego jako przegrywającego proces w całości.