Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni - I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Mateusz Berent

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Agnieszka Bronk-Marwicz

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2024 r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko K. S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego K. S. na rzecz powoda M. K. (1) kwotę 24.400 zł (dwadzieścia cztery tysiące czterysta złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lipca 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego K. S. na rzecz powoda M. K. (1) kwotę 6.609,77 zł (sześć tysięcy sześćset dziewięć złotych siedemdziesiąt siedem groszy) tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego K. S. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 268,09 zł (dwieście sześćdziesiąt osiem złotych dziewięć groszy) tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 468/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 października 2024 roku

I.

(żądanie i podstawa faktyczna pozwu)

1.  Powód M. K. (1) wystąpił z powództwem przeciwko K. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) w Ś., domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 24.400 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 lipca 2023 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu uiszczonego zadatku oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

2.  W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 22 września 2022 roku strony zawarły umowę dostawy i montażu pompy ciepła na nieruchomości powoda przy ulicy (...) w G.. Umowa została zawarta przez agenta M. K. (2), który legitymował się umową agencyjną zawartą z pozwanym. Przy zawarciu umowy strony ustaliły, że powód uiści zadatek w wysokości 24.400 zł (40% wartości wynagrodzenia), po czym miała nastąpić dostawa pompy. Następnie, powód miał zapłacić transzę w wysokości 40% wynagrodzenia, a pozwany dokonać montażu w terminie 30 dni od dostarczenia pompy. Mimo zapłaty zadatku, pozwany zwodził powoda w kwestii dostawy pompy, wielokrotnie zmieniając datę dostawy. Po wielokrotnych próbach skontaktowania się z pozwanym, w dniu 18 maja 2023 roku powód wezwał pozwanego do wykonania umowy w wyznaczonym terminie, a po jego upływie, pismem z dnia 19 czerwca 2023 roku, odstąpił od umowy i wezwał do zwrotu zadatku w kwocie 24.400 zł. Wezwanie okazało się bezskuteczne.

(pozew, k. 3-6)

3.  W dniu 11 września 2023 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty, k. 37)

II.

(stanowisko pozwanego)

4.  Od powyższego nakazu zapłaty kurator pozwanego wywiódł sprzeciw, zaskarżając ww. nakaz w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

5.  W pierwszej kolejności kurator zakwestionował fakt zawarcia umowy o dostawę i montaż pompy ciepła, wskazując, że umowa nie została podpisana przez zamawiającego, a za strony działali pełnomocnicy, przy czym nie złożono żadnego dowodu na należyte umocowanie pełnomocnika powoda. Zdaniem kuratora, przy braku legitymowania się przez M. K. (2) pełnomocnictwem, nie był on upoważniony do zawarcia przedmiotowej umowy. Przedłożony materiał dowodowy nie pozwala na jednoznacznie stwierdzenie, że pozwany niezwłocznie potwierdził fakt zawarcia umowy lub złożył powodowi oświadczenie o niepotwierdzeniu jej zawarcia. Kurator podniósł, że wpłata kwoty 24.400 zł została dokonana niezgodnie z §4 ust. 1 i 2 umowy, albowiem wysokość wynagrodzenia została określona na kwotę 61.000 zł. W ust. 2 strony nie uzupełniły postanowień w zakresie zadatku, stąd należy uznać, że odstąpiły od tego postanowienia umownego. Kurator poddał w wątpliwość czy strony były związane oświadczeniem M. K. o zasadach płatności, gdyż nie zostało ono podpisane przez powoda i jego pełnomocnika. Dalej, kurator wskazał, że płatność została dokonana przez K. K., a nie powoda i to wpłacający ewentualnie może domagać się zwrotu uiszczonej kwoty. Kurator zakwestionował także skuteczność odstąpienia przez powoda od umowy, w tym fakt pozostawania pozwanego w zwłoce z wykonaniem swojego zobowiązania, wskazując, że powód nie wykazał konkretnego terminu wykonania zobowiązania przez pozwanego ani zdarzeń, od których termin taki można liczyć. Nadto, termin wyznaczony pozwanemu pismem z dnia 18 maja 2023 roku nie może zostać uznany za odpowiedni w rozumieniu art. 491 k.c. O braku skutecznego odstąpienia od umowy świadczyć może też to, że oświadczenie w tym przedmiocie zostało wystosowane przez pełnomocnika powoda w oparciu o pełnomocnictwo z dnia 12 czerwca 2023 roku, które nie upoważniało do reprezentowania powoda przed osobami fizycznymi i nie zawierało umocowania do składania oświadczeń o charakterze materialnoprawnym.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 85-87)

III.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

6.  W dniu 22 września 2022 roku pomiędzy powodem M. K. (1) a pozwanym K. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) K. S.” w Ś. została zawarta umowa nr (...).

7.  W imieniu pozwanego ww. umowę zawarł M. K. (2), który na podstawie zawartej z pozwanym umowy agencyjnej nr (...) z dnia 15 stycznia 2022 roku był umocowany do pośredniczenia w zawieraniu umów z klientami na rzecz pozwanego oraz zawierania ich w imieniu pozwanego. Po stronie zamawiającego występował osobiście powód. Zawarcie umowy poprzedzały negocjacje prowadzone pomiędzy ww. agentem a pełnomocnikiem powoda M. M..

8.  Umowa została zawarta na formularzu przygotowanym przez pozwanego. Przedmiotem umowy było zrealizowanie przez pozwanego prac polegających na kompleksowym wykonaniu instalacji (...) - (...) o mocy 19 kW na nieruchomości powoda położonej w G. przy ulicy (...).

9.  Zakres prac obejmował wykonanie niezbędnej dokumentacji technicznej potrzebnej do rozpoczęcia prac związanych z montażem urządzenia, dostawę i montaż urządzenia na nieruchomości powoda, przeszkolenie zamawiającego z obsługi urządzenia (§1 ust. 2).

10.  Datę rozpoczęcia i końca montażu urządzenia oraz odbioru końcowego strony miały ustalić poprzez kontakt telefoniczny lub potwierdzony drogą mailową lub w inny sposób ustalony między stronami, jednakże nie może ona być dłuższa niż 30 dni od daty przedstawienia przez wykonawcę koncepcji instalacji urządzenia oraz jej akceptacji przez zamawiającego (§2 ust. 1).

11.  Z tytułu realizacji przez wykonawcę umowy, zamawiający zobowiązał się zapłacić na rzecz wykonawcy wynagrodzenie w łącznej wysokości 61.000 zł brutto (§4 ust. 1). W §4 ust. 2 formularza umowy znalazł się zapis o wysokości zadatku (co najmniej 80 % łącznego wynagrodzenia) oraz o terminie jego uiszczenia (7 dni od dnia zawarcia umowy), jednak nie został on uzupełniony przez strony w zakresie kwoty zadatku.

(dowód: umowa nr (...) z dnia 22 września 2022r., k. 13-15, umowa agencyjna nr (...) z dnia 15 stycznia 2022r., k. 11-12v, zeznania świadka M. K. (2), płyta CD k. 132, zeznania świadka M. M., płyta CD k. 132, przesłuchanie powoda M. K. (1), płyta CD k. 132)

12.  W celu zmiany postanowienia zawartego w §4 ust. 2 umowy, na odrębnej kartce strony zapisały, że płatność będzie dzielona na trzy transze:

- 40 % po podpisaniu umowy,

- 40 % po dostarczeniu pompy,

- 20 % po montażu.

13.  Nadto, postanowiono, że montaż miał odbyć się nie później niż 30 dni po dostarczeniu pompy na inwestycję.

(dowód: porozumienie, k. 16, zeznania świadka M. K. (2), płyta CD k. 132, zeznania świadka M. M., płyta CD k. 132)

14.  W dniu 4 października 2022 roku z rachunku bankowego ojca powoda K. K. została uiszczona na rachunek bankowy pozwanego kwota 24.400 złotych tytułem „umowa (...) z dnia 22.09.2022”.

(dowód: potwierdzenie wykonania przelewu bankowego, k. 17, przesłuchanie powoda M. K. (1), płyta CD k. 132)

15.  Wobec niedostarczenia pompy na miejsce inwestycji, pełnomocnik powoda M. M. skontaktował się z M. K. (2), który poinformował go, że nie pracuje już dla pozwanego i przekazał numer telefonu do pozwanego.

16.  Po przesłaniu mu potwierdzenia wpłaty zaliczki, w dniu 15 grudnia 2022 roku pozwany wskazał, że dostawa pompy odbędzie się w terminie 14-21 stycznia 2023 roku. Po upływie tego terminu pełnomocnik powoda wielokrotnie próbował bezskutecznie skontaktować się telefonicznie i za pomocą sms z pozwanym, a nawet próbował znaleźć kontakt z nim poprzez jego dziadków. W dniu 21 kwietnia 2023 roku M. M. wezwał pozwanego do zwrotu wpłaconych środków.

(dowód: wydruk korespondencji sms, k. 18-22, 98-101, zeznania świadka M. M., płyta CD k. 132, przesłuchanie powoda M. K. (1), płyta CD k. 132)

17.  Ostatecznie pompa ciepła nie została dostarczona i zamontowana przez pozwanego.

(dowód: zeznania świadka M. M., płyta CD k. 132, przesłuchanie powoda M. K. (1), płyta CD k. 132)

18.  Pozwany nadal figuruje jako aktywny przedsiębiorca w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jako adres wykonywania działalności gospodarczej pozwanego oraz adres do doręczeń ujawniony jest adres: (...)-(...) Ś., ul. (...).

(dowód: wydruk z (...), k. 10, 35)

19.  Pismem z dnia 18 maja 2023 roku powód wezwał pozwanego do wykonania umowy w terminie 7 dni od doręczenia lub nieskutecznej próby doręczenia tegoż wezwania, jednak nie później niż do dnia 31 maja 2023 roku, zastrzegając, że niewykonanie umowy w wyznaczonym terminie skutkować będzie odstąpieniem przez powoda od umowy oraz koniecznością zapłaty przez pozwanego kwoty 48.800 zł. Przedmiotowe wezwanie zostało przesłane na adres ujawniony w (...). Po dwukrotnym awizowaniu w dniach 25 maja i 2 czerwca 2023 roku, przesyłka została zwrócona nadawcy w dniu 10 czerwca 2023 roku. Nadto, przedmiotowe wezwanie zostało także przesłane pozwanemu przez M. M. sms-em w formie załącznika w formacie pdf.

(dowód: pismo z dnia 18 maja 2023r., k. 23 wraz z dowodem nadania, k. 24 i wydrukiem z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 25-26, wydruk korespondencji sms, k. 100-101, przesłuchanie powoda M. K. (1), płyta CD k. 132)

20.  W dniu 12 czerwca 2023 roku powód udzielił radcy prawnemu M. C. pełnomocnictwa do dokonywania w jego imieniu wszelkich czynności faktycznych i prawnych oraz do reprezentowania przed wszystkimi sądami, urzędami, instytucjami, organami egzekucyjnymi i jakimikolwiek organami wszystkich instalacji oraz osobami prawnymi we wszelkich postępowaniach i sprawach dotyczących umowy dostawy i montażu pompy ciepła nr 01/22/09 zawartej w dniu 22 września 2022 roku z (...) K. S..

(dowód: pełnomocnictwo z dnia 12 czerwca 2023 roku, k. 7, przesłuchanie powoda M. K. (1), płyta CD k. 132)

21.  Wobec niewykonania przez pozwanego umowy w wyznaczonym terminie dodatkowym, pismem z dnia 19 czerwca 2023 roku pełnomocnik powoda w imieniu M. K. (1) złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy i wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 48.800 zł tytułem zadatku w podwójnej wysokości w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia doręczenia lub bezskutecznej próby doręczenia wezwania na wskazany rachunek bankowy.

22.  Do ww. pisma został dołączony odpis pełnomocnictwa. Przedmiotowe wezwanie zostało przesłane na adres ujawniony w (...). Po dwukrotnym awizowaniu w dniach 26 czerwca i 4 lipca 2023 roku, przesyłka została zwrócona nadawcy w dniu 11 lipca 2023 roku. Nadto, przedmiotowe oświadczenie zostało przesłane pozwanemu przez M. M. sms-em w formie załącznika w formacie pdf.

23.  Z kolei w dniu 8 lipca 2024 roku powód osobiście złożył pozwanemu oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Przedmiotowe wezwanie zostało także przesłane na adres ujawniony w (...).

(dowód: oświadczenie o odstąpieniu od umowy wraz z odpisem pełnomocnictwa, k. 27-28 wraz kopią strony adresowej przesyłki, k. 28v, zpo, k. 29, dowodem nadania, k. 30, wydrukiem z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 31-32, wydruk korespondencji sms, k. 100-101, oświadczenie z dnia 8 lipca 2024r. wraz z dowodem nadania, k. 102-103)

Sąd zważył co następuje:

IV.

24.  Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadków M. K. (2) i M. M. oraz dowodu z przesłuchania pozwanego.

(ocena dowodów)

25.  Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania autentyczności wymienionych powyżej dokumentów prywatnych. Wprawdzie większość dowodów została złożona przez stronę powodową w formie kopii niepoświadczonych notarialnie ani nieuwierzytelnionych przez fachowego pełnomocnika, niemniej Sąd nie miał wątpliwości, że ww. kopie są wiernym odwzorowaniem oryginałów dokumentów, nie noszą żadnych znamion ingerencji w ich treść i również na tych dowodach oparł swoje ustalenia faktyczne w sprawie.

26.  Nadto, za w pełni wiarygodne Sąd uznał wydruki korespondencji sms-owej stron. Należy bowiem mieć na względzie, iż wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z przyjętej powszechnie wykładni przepisów art. 308 k.p.c. Wydruki komputerowe stanowią bowiem „inny środek dowodowy”, o którym mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c., gdyż wymieniony tam katalog ma charakter otwarty. Jakkolwiek nie można przyjąć, że oświadczenie zawarte w wydruku komputerowym jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to należy przyjąć, że przedmiotowy środek dowodowy świadczy o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 września 2017r., I ACa 448/17, L.). Kurator nie kwestionował, że ww. wydruki zostały w jakikolwiek sposób zmanipulowane. Stąd należało przyjąć, że stanowią wierny zapis konwersacji pomiędzy pełnomocnikiem powoda a agentem oraz pomiędzy pełnomocnikiem powoda a pozwanym.

27.  Jeśli natomiast chodzi o ocenę osobowego materiału dowodowego, to Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zeznań świadków M. K. (2) oraz M. M.. W ocenie Sądu zeznania obu świadków były szczere, spontaniczne, zbieżne ze sobą i niesprzeczne z innymi dowodami, uznanymi przez Sąd za niewątpliwie wiarygodne. Obaj świadkowie w dość sposób spójny opisali okoliczności zawarcia przedmiotowej umowy, w tym związane z podpisaniem dokumentów, a także zgodnie wskazali, jakie były ustalenia odnośnie do terminu realizacji umowy przez pozwanego oraz płatności wynagrodzenia. Świadek M. K. (2) jednoznacznie stwierdził, że był umocowany do zawierania umów w imieniu pozwanego, co zresztą wynika z treści umowy agencyjnej. Z kolei, zeznania świadka M. M. co do prób nawiązania kontaktu z pozwanym znajdują odzwierciedlenie w treści załączonej do akt sprawy korespondencji sms-owej.

28.  Za w pełni wiarygodny Sąd uznał dowód z przesłuchania powoda M. K. (1). Powód potwierdził, iż podpisał umowę załączoną do pozwu, jak również udzielił pełnomocnictwa do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych, co koreluje z treścią pełnomocnictwa z dnia 12 czerwca 2023 roku. Nadto, potwierdził, że – za jego wiedzą i zgodą – negocjowaniem umowy, a następnie komunikowaniem z pozwanym, zajmował się jego pełnomocnik M. M..

V.

(rozstrzygnięcie i podstawa prawna orzeczenia)

29.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

30.  W niniejszej sprawie powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 24.400 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 lipca 2023 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu nominalnej wartości zadatku uiszczonego przy zawarciu umowy z dnia 22 września 2022 roku w związku z odstąpieniem przez niego od tej umowy.

31.  W tym stanie rzeczy podstawę prawną powództwa stanowił art. 394 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

32.  W sprzeciwie od nakazu zapłaty kurator podniósł wiele zarzutów, w tym zakwestionował fakt zawarcia umowy o dostawę i montaż pompy ciepła, wskazując, że umowa nie została podpisana przez zamawiającego ani też przez pozwanego, a działający w imieniu pozwanego agent M. K. (2) nie był umocowany do zawierania umowy w imieniu wykonawcy.

33.  W ocenie Sądu, zarzuty te nie zasługiwały na uwzględnienie. Jeśli chodzi o kwestię umocowania M. K. (2), to zważyć należy, iż był on związany z pozwanym stosunkiem agencji. Zgodnie z art. 758 § k.c. przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Z kolei, zgodnie z treścią §2 tego artykułu do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie. Jak wskazuje się w doktrynie ze względu na brzmienie przepisu art. 758 §2 k.c. domyślną formą współpracy pomiędzy agentem a przyjmującym zlecenie jest model agencji pośredniczącej zawarcie umowy, do którego dochodzi dzięki staraniom agenta, jednak zawarcie umowy następuje bezpośrednio pomiędzy dającym zlecenie a pozyskanym przez agenta klientem. Możliwe jest jednak umocowanie agenta przez dającego zlecenie do działania jako zastępca bezpośredni przy zawieraniu umów z klientami oraz odbierania od nich oświadczeń. W tym celu konieczne jest udzielenie agentowi pełnomocnictwa przez dającego zlecenie, przy czym może to być dowolny rodzaj pełnomocnictwa (szczególne, rodzajowe, ogólne oraz prokura), pod warunkiem zastosowania się do ogólnych wymagań i ograniczeń odnoszących się do jego formy i zakresu. W razie udzielenia agentowi pełnomocnictwa, agenta i dającego zlecenie łączą dwa niezależne stosunki prawne, tj. zobowiązaniowy stosunek prawny wynikający z umowy agencyjnej oraz stosunek prawny wynikający z udzielenia agentowi pełnomocnictwa przez dającego zlecenie. W takim przypadku czynności prawne dokonywane przez agenta wywołują skutki bezpośrednio względem dającego zlecenie ( vide: K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 33, Warszawa 2024).

34.  W niniejszym przypadku należało uznać, że pozwanego i agenta łączył stosunek agencji pełnomocniczej, o której mowa w art. 758 §2 k.c. Taki wniosek wynika już z treści § 1 ust. 1 umowy agencyjnej, gdzie wskazano, że przedmiotem umowy jest pośrednictwo w zawieraniu umów z klientami na rzecz partnera dającego zlecenie, ale także zawieranie ich w jego imieniu. O tym, że agent był umocowany do zawierania umów z klientami w imieniu i na rzecz pozwanego świadczą również inne postanowienia umowy agencyjnej, w tym § 2 ust. 2 (dotyczący zapewnienia agentowi dostępu do szkoleń umożliwiających mu zawieranie umów z klientami), czy też §3 ust. 5 (stanowiącego, że do obowiązków agenta należy oferowanie usług dającego zlecenie poprzez zawieranie umów zgodnie z aktualną i najlepszą posiadaną wiedzą w celu jak najlepszego usatysfakcjonowania klienta). O umocowaniu agenta do zawierania umów z klientami w imieniu pozwanego świadczy również przebieg współpracy agenta i pozwanego, w tym stosowana przez nich praktyka zawierania umów z klientami. Jak bowiem wynika z zeznań świadka M. K. (2), w ramach umowy zawartej z pozwanym do jego obowiązków należało pozyskanie klienta i podpisanie z nim umowy. Zważyć należy, iż do oceny skuteczności i ważności pełnomocnictwa – w przypadku zawarcia umowy agencji pełnomocniczej – znajdują zastosowanie reguły ogólne odnoszące się do formy pełnomocnictwa. W niniejszym przypadku niewątpliwie zostały dochowane wymogi w tym zakresie, albowiem pełnomocnictwo zostało udzielone w formie pisemnej. Nie ulega wątpliwości, że przedmiot umowy z dnia 22 września 2022 roku mieścił się w granicach umocowania zawartego w dokumencie umowy agencyjnej.

35.  Nie ma również podstaw do kwestionowania samego faktu zawarcia umowy pomiędzy stronami. Jak wynika z zeznań świadka oraz zeznań powoda każdy egzemplarz umowy został podpisany przez jedną ze stron i został wręczony stronie przeciwnej. Stąd powód dysponuje tylko egzemplarzem podpisanym przez agenta, którego kopia została dołączona do pozwu. Egzemplarz podpisany przez powoda znajduje się natomiast w posiadaniu pozwanego. Zgodnie z treścią art. 78 §1 k.c. do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Bez wątpienia, w świetle osobowego materiału dowodowego, należało uznać, że w niniejszym przypadku doszło do zawarcia umowy w sposób określony w cytowanym powyżej przepisie. Nadto, w trakcie wymiany korespondencji pomiędzy stronami, pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy i nawet złożył deklarację dostarczenia pompy ciepła.

36.  Kolejny zarzut kuratora dotyczył kwestii związania postanowieniami dotyczącymi płatności zadatku. Zdaniem kuratora wpłata kwoty 24.400 zł została dokonana niezgodnie z §4 ust. 1 i 2 umowy, albowiem wysokość wynagrodzenia została określona na kwotę 61.000 zł a umowa w ogóle nie przewidywała zadatku. Jak bowiem argumentował w §4 ust. 2 umowy strony nie uzupełniły postanowień w zakresie wysokości zadatku, stąd należy uznać, że odstąpiły od tego postanowienia umownego. Poza tym kurator zakwestionował oświadczenie podpisane przez M. K. (2) o zasadach płatności, wskazując, że nie zostało ono podpisane przez powoda i jego pełnomocnika, a tym samym nie wiąże ono stron.

37.  Sąd nie podzielił argumentacji kuratora również w powyższym zakresie. Przede wszystkim należało zwrócić uwagę, iż strony dokonały zmiany postanowienia zawartego na formularzu umowy, który został sporządzony przez pozwanego, a nie jego wyeliminowania. Jak bowiem wynika z wiarygodnych zeznań świadka M. K. (2) strony zgodnie postanowiły zmienić brzmienie §4 ust. 2 umowy, który przewidywał obowiązek zapłaty zadatku w wysokości aż 80% wynagrodzenia i w tym celu zawarły na odrębnej karcie osobne porozumienie dotyczące sposobu płatności wynagrodzenia. W oparciu o zeznania świadka M. M. oraz zeznania powoda należało uznać, że M. K. (1) akceptował treść umowy w brzmieniu nadanym ww. oświadczeniem. Nie ma zatem wątpliwości, że ww. porozumienie wiązało obie strony. Jednocześnie, należy wskazać, że umowa agencyjna i zawarte w nim pełnomocnictwo nie przewidywały ograniczeń, które uniemożliwiałyby agentowi zmianę zapisów wzorca umownego przygotowanego przez pozwanego. Zresztą, pozwany nie kwestionował tego zapisu, skoro w korespondencji sms-owej zobowiązał się do dostarczenia pompy ciepła, co stosownie do treści umowy miało nastąpić po wpłacie zadatku.

38.  Nie ulega także wątpliwości, że kwota zadatku w wysokości 24.400 zł została uiszczona przez K. K. na zlecenie powoda i ze skutkiem prawnym dla powoda. Z tytułu przelewu jednoznacznie wynika, że uiszczona na rzecz pozwanego w dniu 4 października 2022 roku kwota została zapłacona w ramach wykonania zobowiązania wynikającego z umowy (...) z dnia 22 września 2022 roku. Nie sposób uznać, aby wpłacający wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela, gdyż nie zostały spełnione żadne ze wskazanych w przepisie art. 518 k.c. przesłanek, w szczególności K. K. nie był odpowiedzialny za spłatę zadatku osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi, nie przysługiwało mu prawo, przed którym spłacona wierzytelność miała pierwszeństwo zaspokojenia, nie działał też w celu wstąpienia w prawa wierzyciela. Ojciec powoda działał na zlecenie powoda, wyłącznie jako pośrednik w płatności wymagalnego zobowiązania powoda. Tym samym należało uznać, że osobą legitymowaną do dochodzenia zwrotu zadatku jest powód.

39.  Kurator zakwestionował również skuteczność odstąpienia przez powoda od umowy, podnosząc, że nie wykazano, aby istniały podstawy do złożenia takiego oświadczenia, tj. że pozwany pozostawał w zwłoce z wykonaniem swojego zobowiązania. Zdaniem kuratora, powód nie zdołał udowodnić, że strony przewidziały konkretny termin wykonania zobowiązania przez pozwanego bądź wskazały zdarzenie, od którego termin taki można liczyć. Powyższy zarzut również był chybiony. Przede wszystkim należy zauważyć, że w oświadczeniu zmieniającym postanowienia umowy co do zadatku, strony zastrzegły, że po podpisaniu umowy powód dokona płatności zadatku, po czym pozwany miał dostarczyć pompę, co powodowało wymagalność roszczenia o zapłatę kolejnej części wynagrodzenia w wysokości 40 %. Montaż miał odbyć się nie później niż 30 dni po dostarczeniu pompy na inwestycję. Jednocześnie, należy wskazać, że zgodnie z §2 ust. 1 umowy datę rozpoczęcia i końca montażu urządzenia oraz odbioru końcowego strony miały ustalić poprzez kontakt telefoniczny lub potwierdzony drogą mailową lub w inny sposób ustalony między stronami. W korespondencji sms-owej pozwany wskazał, że dostawa pompy odbędzie się w terminie 14-21 stycznia 2023 roku. Montaż pompy winien odbyć się najpóźniej w terminie 30 dni liczonych od dnia 21 stycznia 2023 roku. Bez wątpienia w tym terminie pozwany nie dostarczył ani nie zamontował spornej pompy ciepła.

40.  Zgodnie z treścią art. 491 § 1 k.c. jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki. Zgodnie z art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jak wskazuje się w orzecznictwie opóźnienie i zwłoka to szczególne przypadki uchybienia w wykonaniu zobowiązania w czasie właściwym, przy czym tylko zwłoka stanowi, w ścisłym sensie, przypadek nienależytego wykonania zobowiązania. Dlatego też opóźnienie należy odróżnić od zwłoki. Inne są skutki tych dwóch rodzajów niewykonania zobowiązania w terminie. Opóźnienie ma miejsce wówczas, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia we właściwym czasie z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności. Z uregulowania art. 476 k.c. wynika domniemanie prawne, że dłużnik nie dotrzymując terminu pozostaje w zwłoce. Wierzyciel nie musi więc udowadniać, że niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia jest spowodowane okolicznościami, za które dłużnik odpowiada, a jedynie to, iż termin wykonania zobowiązania upłynął bezskutecznie. Dłużnik, który twierdzi, że nie popadł w zwłokę, lecz w opóźnienie zwykłe niestwarzające negatywnych dla niego następstw prawnych (w tym także wynikających z art. 491 § 1 k.c.) powinien tę okoliczność wykazać ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2011 r. w sprawie V CSK 427/10, LEX nr 1095853). W związku z powyższym – wobec braku inicjatywy dowodowej po stronie pozwanej – należało uznać, iż na skutek nieterminowego wykonania zobowiązania pozwany popadł w zwłokę, a zatem po stronie powoda powstało uprawnienie przewidziane w art. 491 §1 k.c. umożliwiające mu odstąpienie od umowy.

41.  Kolejny zarzut dotyczył wyznaczenia pozwanemu dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania. W ocenie kuratora termin ten nie był odpowiedni w rozumieniu art. 491 k.c. Jak wskazuje się w orzecznictwie termin wyznaczony dłużnikowi nie może być zbyt krótki, w praktyce uniemożliwiający spełnienie świadczenia ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5 stycznia 2000 r., I ACa 817/99, PG 2001, Nr 1, s. 53). Z drugiej strony, wymóg odpowiedniości terminu nie może prowadzić do rzeczywistego pozbawienia wierzyciela prawa do odstąpienia od umowy (nie można przyjąć, iż odpowiednim terminem będzie termin równy terminowi umownemu do spełnienia świadczenia, skoro dłużnik nie przystąpił jeszcze do wykonania zobowiązania. Termin ten powinien uwzględniać fakt, iż dłużnik jest już w zwłoce, a zatem powinien podjąć wszelkie dostępne środki, by świadczenie spełnić, nawet jeśli jest to sposób nietypowy lub wiązać się będzie z dodatkowymi stratami lub nakładami. Dodatkowy termin nie powinien więc zakładać zwykłej, a najwyższą staranność dłużnika w wykonaniu zobowiązania. Jaki termin jest terminem odpowiednim, to kwestia konkretnego przypadku, lecz wierzyciel ma prawo oczekiwać wzmożonych starań dłużnika w spełnieniu opóźnionego świadczenia ( vide: K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 33, Warszawa 2024). Zważyć należało, iż w chwili skierowania wezwania z dnia 18 maja 2023 roku, pozwany pozostawał już w kilkumiesięcznej zwłoce, nadto – stosownie do deklaracji składanej w toku korespondencji sms-owej – dłużnik miał już podjąć wcześniej starania w celu dostarczenia pompy ciepła na teren inwestycji. W tym stanie rzeczy siedmiodniowy termin był wystarczający do dostarczenia i montażu pompy. Nawet, jeśli pozwany nie mógł dokonać tych czynności osobiście, to stosownie do powyższych rozważań winien dochować najwyższej staranności i powinien np. zlecić te czynności innemu przedsiębiorcy na swój koszt.

42.  Wreszcie, kurator podniósł, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało złożone przez pełnomocnika powoda bez należytego umocowania. Zdaniem kuratora pełnomocnictwo udzielone przez powoda w dniu 12 czerwca 2023 roku nie zawierało umocowania do składania oświadczeń o charakterze materialnoprawnym. Powyższy zarzut również nie znalazł potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Zważyć bowiem należy, iż z treści pełnomocnictwa jednoznacznie wynika, że pełnomocnik był nie tylko do reprezentowania powoda przed sądami, organami czy innymi instytucjami (pełnomocnictwo procesowe), ale również był umocowany do podejmowania w imieniu powoda wszelkich czynności faktycznych i prawnych we wszelkich sprawach dotyczących umowy dostawy i montażu pompy ciepła nr 01/22/09 zawartej w dniu 22 września 2022 roku z (...) K. S.. Wobec tego pełnomocnictwo miało także postać pełnomocnictwa materialnego. Wykładnia brzmienia tego pełnomocnictwa, a w szczególności wyrażenia „wszelkie czynności prawne” prowadzi do wniosku, że w zakresie pełnomocnictwa mieściło się również złożenie oświadczenia w przedmiocie odstąpienia od wskazanej umowy. Należało zatem uznać, że oświadczenie złożone przez pełnomocnika mieściło się w ramach tego umocowania. Zresztą, wobec złożenia analogicznego oświadczenia osobiście przez powoda w toku postępowania, kwestia ta nie mogła prowadzić do oddalenia powództwa. Tym samym należało uznać, że oświadczenie o odstąpieniu było ważne i skuteczne. W związku natomiast ze skutecznym odstąpieniem od umowy, po stronie powoda powstało roszczenie o zwrot zadatku.

43.  Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 394 §1 k.c. w zw. z art. 491 §1 k.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 24.400 zł. Nadto, na podstawie art. 494 § 2 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. od powyższej kwoty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 22 lipca 2023 roku do dnia zapłaty.

44.  Zważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 494 §2 k.c. zwrot świadczenia na rzecz konsumenta powinien nastąpić niezwłocznie. Pismem z dnia 19 czerwca 2023 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 48.800 zł tytułem zadatku w podwójnej wysokości w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia doręczenia lub bezskutecznej próby doręczenia wezwania na wskazany rachunek bankowy. Przedmiotowe wezwanie zostało doręczone pozwanemu ze skutkiem per aviso z dniem 11 lipca 2023 roku. Stąd niewątpliwie w dacie wskazanej w pozwie roszczenie było już wymagalne.

VI.

(koszty procesu)

45.  O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy obciążył pozwanego całością poniesionych przez powoda kosztów procesu, tj. kwotą 6.609,77 zł, na co składały się: opłata za czynności zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (3.600 zł) ustalona w oparciu o §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), opłata sądowa od pozwu (1.220 zł), zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora (1.600 zł) oraz koszty doręczeń przez komornika (172,77 zł).

46.  Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od zasądzonej kwoty tytułem kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

47.  Ponadto, na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Sądu Rejonowego – Skarbu Państwa w G. kwotę 268,09 zł tytułem niepokrytych zaliczką kosztów poniesionych przez kuratora, które zostały tymczasowo wypłacone ze Skarbu Państwa.