Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2022 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Żelewska

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Bronk-Marwicz

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2022 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. G.

przeciwko E. K.

o eksmisję

nakazuje pozwanej E. K. opuścić, opróżnić i wydać powódce Gminie M. G. lokal mieszkalny nr (...) położony w G. przy ul. (...);

ustala, że pozwanej E. K. przysługuje prawo do lokalu socjalnego;

wykonanie pkt I wyroku wstrzymuje do czasu złożenia pozwanej przez powódkę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

nie obciąża pozwanej kosztami procesu.

Sygn. akt I C 461/22

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 3 listopada 2022 roku )

Powódka Gmina M. G. wniosła pozew przeciwko E. K. o nakazanie, aby pozwana opuściła, opróżniła z wszystkich rzeczy i wydała powódce lokal mieszkalny nr (...) znajdujący się w budynku położonym w G. przy ul. (...), ustalenie, że pozwanej nie przysługuje prawo do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podała, że najemcą lokalu na podstawie zawartej dnia 23 września 1996 roku był A. F., który zmarł dnia 2 stycznia 2020 roku. Powódka nigdy nie zawarła z pozwaną umowy najmu przedmiotowego lokalu. Pozwana złożyła pozew o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym najemcy. Prawomocnym wyrokiem z dnia 14 stycznia 2022 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I C 343/21 oddalono powództwo. Pozwana pomimo wezwania nie wydała lokalu powódce. Pozwana nie reguluje także odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu. Powódce nie są znane okoliczności uzasadniające przyznanie pozwanej prawa do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.

(pozew – k. 3a-4, oświadczenie na rozprawie – k. 70, płyta – k. 73)

Pozwana w odpowiedzi na pozew wskazała, że złożyła w Urzędzie Miasta wniosek o uzyskanie tytułu prawnego do zamieszkania po zmarłym A. F., ale otrzymała negatywną odpowiedź. Opisała charakter więzi łączącej go z byłym najemcą. Dodała, że (...) obarcza ją opłatami za dwa mieszkania o numerach (...) gdzie mieszka jej córka z trojgiem dzieci. Czynsz opłaca.

(odpowiedź na pozew – k. 39)

Stan faktyczny:

Powódka Gmina M. G. jest właścicielką lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...) położonym w budynku przy ul. (...) w G..

(bezsporne)

Najemcą ww. lokalu był A. F., który zmarł dnia 2 stycznia 2020 roku.

(dowód: umowa najmu – k. 8-11, aneks nr (...) – k. 12-16, akt zgonu – k. 17)

Aktualnie sporny lokal zajmuje pozwana.

(bezsporne)

Wyrokiem w sprawie o sygn. akt I C 343/21 z dnia 14 stycznia 2022 roku oddalono powództwo E. K. przeciwko Gminie M. G. o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym A. F.. Wyrok uprawomocnił się dnia 17 lutego 2022 roku.

(dowód: wyrok z dnia 14.01.2022r. – k. 20)

Pismem z dnia 5 maja 2022 roku powódka wezwała pozwaną do wydania ww. lokalu mieszkalnego. Pozwana odebrała pismo dnia 17 maja 2022 roku.

(dowód: pismo z dnia 05.05.2022r. – k. 21)

Pozwana ponownie zwróciła się do powódki o uzyskanie tytułu prawnego do przedmiotowego lokalu. Powódka odmówiła i ponownie wezwała do niezwłocznego wydania bezumownie zajmowanego lokalu nr (...).

(dowód: wniosek z dnia 25.05.2022r. – k. 45-48, pismo z dnia 30.05.2022r. – k. 40)

Pozwana nie korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

(dowód: pismo MOPS z dnia 21.10.2022r. – k. 62)

Pozwana ma 68 lat. Utrzymuje się ze świadczenia rentowego, które po potrąceniu komorniczym wypłacane jest w kwocie 2.199 zł netto. Nie ma żadnego majątku. Choruje na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, cukrzycę. Ma problemy z sercem i nadciśnieniem tętniczym. Miesięczny koszt leków to min. 100 zł. Do stałych wydatków pozwanej należą również opłaty za: mieszkanie ok. 520 zł, telewizję 50 zł, prąd 80 zł i telefon 30 zł.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 66-66v. zeznania pozwanej – k. 70-70v., płyta – k. 72)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów przedłożonych przez strony, przesłanych przez wezwane do tego instytucje oraz zeznania stron z ograniczeniem do pozwanej. W ocenie Sądu złożone dokumenty są wiarygodne, tym bardziej, że nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Nadto, wskazać należało, że brak było podstaw, aby odmówić wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom pozwanej. W ocenie Sądu zeznania te niewątpliwie były szczere, logiczne, spontaniczne i zbieżne, co w przekonaniu Sądu świadczy o ich zgodności z prawdą.

Przed przystąpieniem do szczegółowych rozważań należało mieć na uwadze, że wyrokiem tut. Sądu z dnia 14 stycznia 2022 roku w sprawie o sygn. akt I C 343/21 prawomocnie oddalono powództwo E. K. przeciwko Gminie M. G. o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym A. F..

Podstawę prawną roszczenia powodów stanowił przepis art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą. Dla osób trzecich płynie stąd obowiązek biernego poszanowania cudzego prawa własności. Jeżeli wbrew temu nastąpi naruszenie prawa własności, uruchamia się stosowne roszczenia ochronne, adresowane już do konkretnej osoby z potencjalnego kręgu osób trzecich. Osoba, która faktycznie włada rzeczą nie ma obowiązku wydania jej właścicielowi, jeżeli służy jej skuteczne uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć różne źródła, np. może ono wynikać ze stosunku umownego pomiędzy stronami.

Pomiędzy stronami bezsporne było, że aktualnie strony nie łączyła umowa najmu lokalu objętego pozwem, a zatem pozwana zajmowała lokal bez tytułu prawnego.

Z tej przyczyny na podstawie art. 222 § 1 k.c. orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku.

Sąd zważył także, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 14 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy Sąd zobowiązany jest z urzędu badać przesłanki w zakresie orzeczenia o uprawnieniu do zawarcia najmu socjalnego lokalu wobec osób których dotyczy nakaz opróżnienia lokalu. Zgodnie z przepisem ust. 4 art. 14 ww. ustawy obowiązek przyznania takiego lokalu istnieje w przypadku: 1) kobiety w ciąży, 2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 573 i 1981) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej, 3) obłożnie chorego, 4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, 5) osoby posiadającej status bezrobotnego, 6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały – chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną (ust. 3).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd nie dopatrzył się, aby pozwana spełniała którąkolwiek z obligatoryjnych przesłanek do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, ale spełniała przesłanki fakultatywne. Sąd wziął pod uwagę, że pozwana jest samotną, schorowaną osobą w podeszłym wieku. Ze względu na zajęcia komornicze otrzymuje kwotę 2.199 zł, która musi jej wystarczyć na zapewnienie podstawowych potrzeb egzystencjonalnych. Zważywszy na rosnące koszty utrzymania gospodarstw domowych i dynamiczny wzrost stawek czynszu najmu Sąd uznał, że pozwana nie ma możliwości samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych. Osobom starszym trudno jest nająć pokój po stawkach rynkowych. Preferowane są osoby młode (pracujące lub studenci). Nie wydaje się także, aby pozwana była w stanie poprawić swoją sytuację majątkową przez podjęcie dodatkowego zatrudnienia, a to z uwagi na podeszły wiek oraz problemy zdrowotne jest niemożliwe.

Z tej przyczyny na podstawie art. 14 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego orzeczono jak w punkcie II. wyroku.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie III. wyroku Sąd oparł na treści art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów (...), zgodnie z którym orzekając o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie IV. wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. Zważyć należało, iż nieskonkretyzowanie w art. 102 k.p.c. „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 2 października 2015 roku o sygn. I ACa 2058/14 (LEX nr 1820933) Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r. II PZ 1/11 (LEX nr 852550) trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania, że jest ona wadliwa.

W ocenie Sądu szczególna sytuacja pozwanej, która legła u podstaw rozstrzygnięcia zapadłego w punkcie II. wyroku uzasadnia zastosowanie wobec niej dobrodziejstwa z art. 102 k.p.c.