Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Joanna Jank

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 września 2024 r. w G.

sprawy z powództwa (...) Państwowych S.A. z siedzibą w W.

przeciwko Gminie M. G.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda na rzez pozwanej kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 428/24

Uzasadnienie wyroku z dnia 4 września 2024 roku

Powódka (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. domagała się od pozwanej Gminy M. G. zapłaty kwoty 28.477,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od szczegółowo wymienionych kwot.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w niniejszym postępowaniu dochodzi od pozwanej roszczenia z tytułu odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 3a w zw. z art. 35 ustawy o ochronie praw lokatorów. Jak wywodziła wyrokiem z dnia 10 kwietnia 1990 roku w sprawie o sygnaturze akt I C 1154/89 Sąd Rejonowy w Gdyni nakazał M. i J. małżonkom T. opróżnienie i opuszczenie lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w G.. Wniosek o przydział lokalu socjalnego wraz z powyższym wyrokiem przesłano następnie Gminie M. G.. Lokatorzy nie otrzymali jednak od Gminy oferty zawarcia lokalu socjalnego. Powódka poniosła szkodę związaną z faktem, że ww. osoby zajmują lokal bez tytułu prawnego. Obecność lokatorów uniemożliwia bowiem powódce swobodne rozporządzanie lokalem poprzez jego sprzedaż za cenę, jaką można otrzymać w miejscu jego położenia. Powódka wskazała, że lokatorzy objęci wyrokiem eksmisyjnym byli obciążani odszkodowaniem w wysokości czynszu jaki byliby zobowiązani opłacać, gdyby lokal (...) S.A. wchodził w skład mieszkaniowego zasobu gminy, na podstawie umowy najmu lokalu socjalnego wg aktualnie obowiązujących stawek czynszu. Roszczenie obejmuje okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2023 roku.

(pozew, k. 2-13)

W dniu 12 kwietnia 2024 roku w sprawie o sygnaturze akt I Nc 157/24 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty, k. 169)

Pozwana zaskarżyła ww. nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa. Pozwana zakwestionowała powództwo co do zasady i wysokości, wskazując, że w powołanym wyroku nie orzeczono o uprawnieniu osób eksmitowanych do lokalu socjalnego, ani też nie przeprowadzono postępowania sądowego o jakim mowa w art. 35 ustawy o ochronie praw lokatorów, a zatem brak jest obowiązku pozwanej do zapewnienia tym osobom lokalu socjalnego. Z ostrożności, pozwana zakwestionowała wysokość roszczenia, podnosząc, że nie wskazano dokumentów, które byłyby podstawą naliczenia dochodzonej pozwem kwoty. Nadto, nie wskazano również, czy i komu strona powodowa ewentualnie płatności dokonała czy też na jakiej podstawie naliczyła wysokość niepokrytego przez zamieszkujących czynszu. Ponadto, zdaniem pozwanej, roszczenie uległo przedawnieniu z upływem trzyletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 442 ¹ k.c.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 175-177v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Państwowe S.A. w W. jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w G. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą nr (...). W budynku mieszkalnym usytuowanym na tej nieruchomości znajduje się m.in. niewyodrębniony lokal mieszkalny nr (...).

(dowód: wydruk aktualnej treści księgi wieczystej nr (...), k. 61-148)

Wyrokiem z dnia 10 kwietnia 1990 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 1154/88 z powództwa Północnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych – Oddziału Socjalnego w G. Sąd Rejonowy w Gdyni nakazał M. i J. małżonkom T. opróżnienie i opuszczenie wraz ze wszystkimi osobami i rzeczami prawa ich reprezentującymi lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. (...) w G.. W dniu 3 grudnia 1991 roku ww. wyrokowi nadano klauzulę wykonalności.

(dowód: tytuł wykonawczy, k. 59-59v)

Następnie, pismem z dnia 9 kwietnia 1991 roku Oddział Socjalny (...) w G. zwrócił się do Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Miasta w G. o przeprowadzenie postępowania eksmisyjnego na podstawie ww. wyroku. Postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie ww. tytułu wykonawczego zostało zawieszone na podstawie postanowienia Prezydenta Miasta G. nr ML. (...) z dnia 14 sierpnia 2001 roku, albowiem osoby objęte wyrokiem eksmisyjnym prowadziły z powódką rozmowy dotyczące wykupienia przedmiotowego lokalu. Ostatecznie, postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na podstawie decyzji nr (...) z dnia 1 kwietnia 2005 roku.

(dowód: pismo pozwanej z dnia 29 listopada 1996r., k. 132, pismo pozwanej z dnia 20 maja 1999r., k. 133, wniosek z dnia 9 kwietnia 1991r., k. 201, pismo pozwanej z dnia 27 maja 1991r., k. 202, pismo pozwanej z dnia 2 października 1996r., k. 203, pismo pozwanej z dnia 14 marca 2000r., k. 206, postanowienie z dnia 14 sierpnia 2001r., k. 209, decyzja z dnia 1 kwietnia 2005r., k. 213)

W dniu 4 marca 2022 roku powódka wniosła do tut. Sądu pozew przeciwko Gminie M. G. o zapłatę kwoty 1.676,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem odszkodowania obejmującego czynsz (tzw. opłatę eksploatacyjną) oraz opłaty za media (opłata za kanalizację, zimną wodę oraz wywóz śmieci) za okres od dnia 1 stycznia 2018 roku do dnia 30 kwietnia 2019 roku. Jako podstawę roszczenia powódka wskazała przepisy art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów w zw. z art. 417 k.c. Sprawa była prowadzona pod sygnaturą akt I1 C 780/22.

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2023 roku Sąd Rejonowy w Gdyni oddalił powództwo, wskazując w uzasadnieniu, że powódka nie przedstawiła wyroku, z którego wynikałby obowiązek dostarczenia eksmitowanym lokatorom lokalu socjalnego. Zdaniem Sądu nawet odchodząc od literalnej wykładni art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) zaoferowane przez powódkę dowody nie pozwoliłyby na ustalenie, że byłym lokatorom rzeczywiście przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego – brak jakiejkolwiek informacji co do ich sytuacji rodzinnej, zdrowotnej i majątkowej. Nadto, Sąd uznał, że powódka nie wykazała, że poniosła szkodę w postaci straty.

(dowód: pozew, k. 3-5 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I 1 C 780/12, wyrok z dnia 19 stycznia 2023r., k. 172 tamże wraz z uzasadnieniem, k. 185-188 tamże)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie ww. dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, a także znajdujących się w aktach sprawy o sygnaturze I 1 C 780/12 tutejszego Sądu.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Zważyć należy, iż dokumenty w postaci wyroku eksmisyjnego, wyroku wydanego w analogicznej sprawie toczącej się przed tut. Sądem pod sygnaturą I 1 C 780/12 czy aktów administracyjnych wydanych w toku postępowania zarejestrowanego pod sygnaturą ML.8188/3/20/91 stanowią dokumenty urzędowe w rozumieniu art. 244 k.p.c. i w związku z tym korzystają z domniemania autentyczności i domniemania zgodności z prawdą wyrażonych w nim oświadczeń, czego w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie zdołała wzruszyć. Nadto, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd oparł się także na dowodach z dokumentów prywatnych w postaci opisanej powyżej korespondencji wymienianej pomiędzy stronami, które również nie budziły wątpliwości co ich autentyczności czy też pochodzenia wyrażonych w nich oświadczeń woli.

Z kolei, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego do spraw czynszów, albowiem wobec niewykazania zasady odpowiedzialności pozwanej prowadzenie postępowania dowodowego w przedmiocie wysokości szkody było całkowicie bezprzedmiotowe.

Zważyć należy, iż w niniejszej sprawie powódka wystąpiła przeciwko Gminie M. G. z roszczeniem odszkodowawczym o zapłatę kwoty 28.477,80 zł za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2023 roku, wywodząc je z przepisów art. 18 ust. 3a w zw. z art. 35 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 725). Stosownie do treści art. 18 ust. 3a powołanej ustawy osoby uprawnione do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, uiszczają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać za zajmowany lokal, gdyby lokal ten wchodził w skład mieszkaniowego zasobu gminy, na podstawie umowy najmu socjalnego lokalu. Obowiązek pokrycia właścicielowi różnicy między wysokością odszkodowania, o której mowa w ust. 3, a wysokością odszkodowania uiszczanego przez byłego lokatora, ciąży na gminie. Z kolei, w myśl art. 35 ust. 1 tej ustawy osobie, o której mowa w art. 14 ust. 4, przysługuje uprawnienie do najmu socjalnego lokalu, jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy została objęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomocnym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczną decyzją administracyjną, o której mowa w art. 34, a orzeczenie to lub decyzja nie zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy. Z kolei, wedle ust. 2 na żądanie osoby, o której mowa w ust. 1, o uprawnieniu do najmu socjalnego lokalu orzeka sąd w sprawie przeciwko gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Roszczenie to wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu sześciu miesięcy od zawiadomienia uprawnionego przez komornika lub organ, o którym mowa w art. 34, o przysługującym uprawnieniu. Przepis art. 14 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Przede wszystkim należy zauważyć, że roszczenie wynikające z art. 18 ust. 3a ustawy o ochronie praw lokatorów – na który powołała się strona powodowa – przysługuje właścicielowi lokalu wyłącznie jeżeli uprzednio sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu. Tymczasem, w niniejszym przypadku wyrokiem z dnia 10 kwietnia 1990 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 1154/88 Sąd Rejonowy w Gdyni orzekł jedynie o eksmisji M. i J. małżonków T. z lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. (...) w G.. Natomiast w przedmiotowym wyroku nie orzeczono ani o przysługującym tym osobom uprawnieniu do lokalu socjalnego, ani też o wstrzymaniu wykonania wyroku do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Obowiązek Gminy M. G. do dostarczenia osobom eksmitowanym lokalu socjalnego nie wynika też z art. 35 ustawy o ochronie praw lokatorów. Wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że obowiązek taki wobec osób, które zostały objęte wyrokiem eksmisyjnym wydanym przed dniem wejścia w życie ustawy o ochronie praw lokatorów tj. przed dniem 10 lipca 2001 roku nie powstaje ex lege, lecz do powstania takiego obowiązku konieczna jest aktywność osoby eksmitowanej, tj. wystąpienie przez nią z powództwem o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego przeciwko gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Ustęp 1 tegoż artykułu należy bowiem interpretować łącznie z ustępem 2. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie, gdzie jednolicie wskazuje się, że o uprawnieniu do lokalu socjalnego orzeka sąd na żądanie osoby spełniającej kryteria z art. 14 ust. 4 OchrLokU, w stosunku do której przed 10 lipca 2001 r. sąd lub organ administracji publicznej orzekł eksmisję, a wyrok lub decyzja nie zostały do tego czasu wykonane. Pozew o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego składany jest przeciwko gminie. Na jego złożenie ustawodawca dał uprawnionym 6 miesięcy, licząc od zawiadomienia ich przez komornika lub organ o przysługującym uprawnieniu. Po upływie tego terminu roszczenie wygasa (zob. K. Osajda (red. serii), B. Lackoroński (red. tomu), Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Komentarz. Wyd. 12, Warszawa 2024, podobnie A. Doliwa, Komentarz do ustawy o ochronie lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego [w:] Prawo mieszkaniowe. Komentarz. Wyd. 6, Warszawa 2021). W niniejszej sprawie powódka nie przedłożyła odpisu prawomocnego wyroku wydanego w oparciu o art. 35 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, ustalającego uprawnienie M. i J. małżonków T. do lokalu socjalnego oraz wstrzymującego wykonanie wyroku eksmisyjnego do czasu złożenia im przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Zważyć należy, iż również z treści przedstawionej przez strony korespondencji nie wynika, aby osoby, których dotyczy wyrok eksmisyjny kiedykolwiek występowały z roszczeniem przewidzianym w art. 35 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów. Na marginesie należy wskazać, że legitymację do wystąpienia z takim powództwem ma jedynie osoba wymieniona w art. 14 ust. 4 ustawy, a więc spełniająca obligatoryjne przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, tymczasem w niniejszym przypadku nie sposób w ogóle stwierdzić, czy byłym lokatorom rzeczywiście przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego ze względu na brak jakiejkolwiek informacji co do ich sytuacji rodzinnej, zdrowotnej i majątkowej. W związku z powyższym roszczenie powódki w stosunku do gminy o pokrycie różnicy między wysokością odszkodowania, o której mowa w art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, a wysokością odszkodowania uiszczanego przez byłego lokatora w ogóle nie powstało.

Zauważyć należy, iż już wcześniej powódka występowała przeciwko Gminie M. G. z powództwem o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z ww. lokalu opartym wówczas na przepisach art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów w zw. z art. 417 k.c. Powództwo to zostało wówczas oddalone niemal z identycznych przyczyn, co powództwo w niniejszej sprawie tj. z uwagi na brak orzeczenia ustalającego uprawnienie małżonków T. do lokalu socjalnego.

W związku z powyższym, na podstawie art. 18 ust. 3a w zw. z art. 35 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, zasądził na rzecz powódki kwotę 3.600 zł, na co składała się opłata za czynności fachowego pełnomocnika w stawce minimalnej określona zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Ponadto, zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od przyznanych kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.