I C 346/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Gdyni z 2024-05-16
Sygn. akt I C 346/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 maja 2024 r.
Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Szymańska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2024 r. w G. sprawy z powództwa K. N. przeciwko (...) S.A. w W.
o zapłatę
I. oddala powództwo;
II. zasądza od powoda K. N. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 4.617 zł (cztery tysiące sześćset siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu;
III. nakazuje ściągnąć od powoda K. N. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 1.339,98 zł (jeden tysiąc trzysta trzydzieści dziewięć złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Sygn. akt I C 346/23
UZASADNIENIE
Stan faktyczny
Samochód osobowy K. (...) w przeszłości był poważnie uszkodzony (przód, tył, prawa strona pojazdu, wystrzelone poduszki powietrzne).
D. ód: fotografie, k. 166-167
Po naprawie stał się własnością K. N. (nr rej. (...)) i w dniu 16 maja 2022 r. został powtórnie poważnie uszkodzony w wyniku kolizji drogowej (uszkodzenie przodu pojazdu). Pojazd sprawcy szkody był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W..
O. ści bezsporne
Rynkowy koszt przywrócenia stanu poprzedniego pojazdu po szkodzie z dnia 16 maja 2022 r. wyniósłby 146.266,59 zł (brutto). Rynkowa wartość pojazdu bezpośrednio przed szkodą wynosiła 145.700 zł (brutto), po szkodzie – 58.300.
D. ód: opinia biegłego D. F., k. 82-148, 180-221, uzupełnienie ustne na rozprawie w dniu 14 maja 2024 r.
Pozwany jak dotąd wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 104.926,82 zł.
O. ść bezsporna
Powód poniósł wydatek 500 zł na przygotowanie profesjonalnego kosztorysu szacowania kosztu naprawy pojazdu.
O. ść bezsporna
Ocena dowod ów
Opinia biegłego D. F. – jako całość jest jasna, przejrzysta i logiczna. Na rozprawie biegły dodatkowo wyjaśnił problematykę przyjętej metodologii szacowania wartości rynkowej pojazdu przed szkodą. Po tych wyjaśnieniach sąd nie stwierdził potrzeby dalszego uzupełniania tej opinii ani dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego. Przyjęcie określonych wariantów wyliczeń przez biegłego zostanie wyjaśnione w następnej części uzasadnienia.
Pozostałe dowody (z dokumentów i fotografii) nie budzą wątpliwości co do autentyczności i mocy dowodowej, za wyjątkiem zagadnień zastrzeżonych wiedzy specjalnej z zakresu szacowania kosztów napraw i wyliczeń wartości rynkowej pojazdów.
Kwalifikacja prawna
W oparciu o opinię biegłego Sąd przyjął, że koszt naprawy pojazdu po szkodzie z dnia 16 maja 2022 r. wyniósłby 146.266,59 zł (brutto), czyli w wariancie przedstawionym na kartach 17-19 opinii pierwotnej pisemnej biegłego D. F. (czyli z uwzględnieniem średnich cen usług naprawczych na rynku lokalnym). Jest to wariant najbardziej poprawny i odpowiadający głównemu nurtowi orzecznictwa sądowego (por. m.in. punkt 2. uchwały 7 sędziów SN z dnia 8 maja 2024 r., III CZP 142/22). Odrzucono wariant oparty na zaniżonych kosztach usług naprawczych (którym posługiwał się w pozwie powód), gdyż stanowi to celową manipulację tym parametrem wyceny szkody zastosowanym tylko i wyłącznie w celu uniknięcia ryzyka zakwalifikowania szkody jako tzw. całkowitej. Twierdzenia pełnomocnika powoda z rozprawy, że przyjęcie takiego wariantu wyceny naprawy jest podyktowane „minimalizacją szkody” należy uznać w kontekście niniejszej sprawy za co najmniej nieszczere, a każdym razie niewiarygodne. „Minimalizacja szkody” polegająca na przedstawieniu określonego wariantu szacunku naprawy nie jest bowiem w ogóle minimalizacją szkody, lecz tylko zwykłym zabiegiem argumentacyjnym (twierdzeniem), za którym nie poszły żadne realne zdarzenia (np. rzeczywista naprawa po takim koszcie).
Wartość rynkową pojazdu przed szkodą przyjęto w wariancie przedstawionym przez biegłego (z pisemnej opinii uzupełniającej) po zapoznaniu się dodatkowo z materiałem fotograficznym dobrej jakości, co jest logiczne, bo dzięki niemu opinia zyskała na wiarygodności. Wyjaśnienie przez biegłego zastosowania i wysokości ujemnego współczynnika korekcyjnego jest przekonujące i logiczne, oraz dodatkowo poparte obowiązującą rzeczoznawców samochodowych metodyką jego stosowania przy wcześniejszych poważnych uszkodzeniach pojazdów. Odmienne w tym względzie opinie powoda należy uznać za czysto polemiczne.
Wartość pojazdu po szkodzie nie budziła istotnych kontrowersji i została przez biegłego ustalona w sposób przejrzysty i logiczny.
Z powyższego układu danych liczbowych wynika, że naprawa pojazdu po szkodzie z dnia 16 maja 2022 r. jest nieopłacalna, gdyż przewyższa w sposób niepomijalny wartość pojazdu przed tą szkodą (tzw. szkoda całkowita). Sąd nie zgadza się odmiennym poglądem strony powodowej. Przypomnijmy, że różnica tych parametrów wynosi 566,59 zł. Nie jest to kwota marginalna w takim sensie, że nikt rozsądny np. nie wnosiłby we współczesnej Polsce pozwu o taką kwotę (takie pozwy oczywiście zdarzają się), nie można więc mówić, że od strony ekonomicznej jest suma pomijalna, błaha, nie warta rozstrzygania przed sądem (co znamienne, jest to przecież suma przekraczająca wartość profesjonalnej usługi szacowania wartości napraw samochodowych). Kwota różnicy stanowić może sporą część rocznej składki ubezpieczeń OC przeciętnych pojazdów mechanicznych, albo też równowartość paliwa samochodowego pozwalającego przejechać cały kraj (około 1.200 km). Bez znaczenia jest ujmowanie takiej sumy jako określonego procentu sum różnicowanych, gdyż ściśle biorąc – pomijalność różnic przy przyjętym wskaźniku tzw. poziomu istotności, to operacja arytmetyczna w rozumowaniach statystycznych, a poza tym jest ona czysto arbitralna (najszerzej w nauce przyjmuje się 5%) i ma służyć wyłącznie temu, aby potwierdzić lub wykluczyć określoną, założoną z góry hipotezę naukową (eksperymentalną), a więc jest to pewne założenie ostrożnościowe w przypadkach dotychczas nierozpoznanych empirycznie. W niniejszym przypadku stosowanie takich uproszczeń nie jest uzasadnione metodologicznie, bo porównujemy dokładnie jedną parę danych (a nie ich zbiór), nie badamy żadnej hipotezy naukowej, a jedynym istotnym parametrem jest ekonomiczna wartość różnicy. Oba człony badanej pary danych mają też tę samą istotną cechę, tj. w obu przypadkach jest to wynik szacowania (przez biegłego), a nie rzeczywista wartość „transakcyjna”. Metodyka szacowania obu wyników przez biegłego nie zakłada też niesymetrycznego układu uogólnień. Reasumując, linia orzecznictwa (cytowana przez powoda) dotycząca konkretnych przypadków przyjmowania lub nie tzw. szkody całkowitej w danym wypadku nie ma zastosowania, gdyż omówiona wyżej wartość różnicy nie jest tak niewielka, aby ją w okolicznościach sprawy uznać za „pomijalną”. Można byłoby przyjąć takie uproszczenie, gdyby np. różnica wynosiła do 50 zł, ale nie więcej.
Mając powyższe należy skonkludować, że pozwany wypłacił już poszkodowanemu odszkodowanie przekraczające nawet porównanie różnicy wartości rynkowej pojazdu przed i po szkodzie – łącznie z kosztem prywatnego kosztorysu, co czyni powództwo w całości bezzasadnym na mocy art. 363 k.c. w zw. z art. 8241 § 1 k.c. (punkt I. sentencji). Powód w istocie rzeczy jest częściowo bezpodstawnie wzbogaconym.
Koszty
Powód jako przegrywający winien na mocy art. 98 k.p.c. zwrócić pozwanemu (wygrywającemu) koszty procesu z odsetkami, a składa się nań: opłata za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (3.600 zł, § 2 pkt 5 rozp. MS z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) i odsetki od tych kosztów – punkt II. sentencji.
W punkcie III. na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c. nakazano ściągnąć od przegrywającego powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 1339,98 zł, stanowiącą niezaliczkowaną część wynagrodzenia biegłego (ustalonego do czasu zamknięcia rozprawy).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Gdyni
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Tadeusz Kotuk
Data wytworzenia informacji: