Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Żelewska

Protokolant: protokolant Adrianna Bochniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2024 r. w G.

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. w W.

przeciwko Ł. R.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda Banku (...) SA w W. na rzecz pozwanego Ł. R. kwotę 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 293/24

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 26 sierpnia 2024 roku – k. 68)

Powód Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. domagał się od pozwanego Ł. R. zapłaty:

a)  kwoty 33.480,82 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w zmiennej wysokości odpowiadającej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 28 października 2023 roku do dnia zapłaty tytułem należności głównej,

b)  kwoty 5.222,96 zł tytułem odsetek umownych naliczonych należności głównej od dnia 26 lipca 2022 roku do dnia 25 października 2023 roku,

c)  3.439,23 zł tytułem odsetek za opóźnienie w płatności od należności głównej za okres od dnia 26 sierpnia 2022 roku do dnia 27 października 2023 roku według zmiennej stopy procentowej odpowiadającej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie,

d)  95,88 zł tytułem opłat i prowizji bankowych naliczonych zgodnie z cennikiem usług,

a także zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że pozwany posiada wobec powoda wymagalne zadłużenie wynikające z tytułu umowy karty kredytowej numer (...) zawartej dnia 23 stycznia 2015 roku zmieniona aneksem z dnia 7 lipca 2015 roku. Zgodnie z umową powód wydał kartę kredytową z limitem kredytowym w wysokości 33.700 zł. Pozwany nie dokonywał regularnych wpłat, co doprowadziło do powstania zadłużenia przeterminowanego. Powód pismem z dnia 5 grudnia 2022 roku wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia. Pozwany nie wywiązał się z obowiązku spłaty zobowiązania. Wobec tego pismem z dnia 6 lipca 2023 roku powód skierował do pozwanego wypowiedzenie umowy. Roszczenie stało się wymagalne dnia 28 września 2023 roku.

Na dochodzoną pozwem kwotę składały:



należność główna w kwocie 33.480,82 zł z podziałem na: transakcje bezgotówkowe: 28.489,96 zł, program kredytowy – wygodne raty 4.990,86 zł,



odsetki umowne naliczone od wykorzystanej kwoty należności głównej za okres od dnia 26 sierpnia 2022 roku do dnia 25 października 2023 roku z tytułu transakcji bezgotówkowych w kwocie 4.256,52 zł,



odsetki umowne naliczone od wykorzystanej kwoty należności głównej za okres od dnia 26 lipca 2022 roku do dnia 13 grudnia 2022 roku z tytułu programu wygodne raty w kwocie 966,44 zł,



odsetki umowne od zadłużenia przeterminowanego naliczone od niezapłaconej w terminie kwoty należności głównej za okres od dnia 26 sierpnia 2022 roku do dnia 27 października 2023 roku w kwocie 3.439,23 zł,



opłaty w wysokości 95,88 zł.

(pozew – k. 2-4v.)

Pozwany w sprzeciwie od całości nakazu zapłaty domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że zawarł umowę karty kredytowej, ale zaprzeczył, aby otrzymał wezwanie do zapłaty z dnia 5 grudnia 2022 roku, umożliwieniu mu przez bank restrukturyzacji zadłużenia, wysłaniu wypowiedzenia umowy na aktualny znany bankowi adres pozwanego, otrzymaniu wypowiedzenia umowy oraz wykorzystaniu limitu karty kredytowej.

Pozwany zakwestionował, aby zostało mu doręczone wezwanie do zapłaty z dnia 5 grudnia 2022 roku. Podał, że w treści umowy wskazano jako adres zamieszkania/korespondencyjny: G., ul. (...). Jednak w związku z problemami finansowymi po otrzymaniu wezwania do zapłaty z dnia 26 października 2022 roku dotyczącego innego zobowiązania w tym samym banku złożył wniosek o restrukturyzację i poinformował o aktualnym adresie korespondencyjnym: G., ul. (...). Przedmiotowe pismo zostało doręczone powodowi w dniu 18 listopada 2022 roku. W niniejszej sprawie wezwanie zostało nadane przez bank dnia 6 grudnia 2022 roku na adres G. ul. (...), pod którym pozwany nie mieszkał i nie przebywał. Zdaniem pozwanego roszczenie powoda jest przedwczesne z uwagi na niedoręczenie mu wypowiedzenia. Podobnie jak wezwanie do zapłaty zostało ono wysłane na adres G. ul. (...), mimo że powód dysponował aktualnym adresem pozwanego. Wypowiedzenie nie zostało pozwanemu przekazane przez A. P., która nie była pełnoletnim domownikiem pozwanego. Nadto, pozwany zarzucił również niewykazanie wysokości roszczenia, wskazując, że powód nie udowodnił, że pozwany wykorzystał kwotę limitu kredytowego. Poza tym powód nie przedłożył pełnomocnictwa dla K. L. i J. S. do składania w imieniu banku oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy.

(sprzeciw – k. 26-27v.)

Stan faktyczny:

Dnia 23 stycznia 2015 roku powód Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawarł z pozwanym Ł. R. umowę karty kredytowej nr (...). Aneksem z dnia 7 lipca 2015 roku podwyższono limit kredytowy z 8.000,00 zł do 33.700,00 zł. W umowie oraz aneksie do niej jako adres zameldowania/korespondencyjny pozwany podał: (...)-(...) G., ul. (...).

(dowód: umowa – k. 5-7, aneks – k. 8)

Pismem z dnia 12 września 2022 roku pozwany w nawiązaniu do wezwania z dnia 26 października 2022 roku zwrócił się o restrukturyzację zadłużenia i wniósł o przesyłanie korespondencji na adres zamieszkania: ul. (...), (...)-(...) G.. Wskazał również, że poprzednie dane są nieaktualne. Przedmiotowy wniosek został powodowi doręczony w dniu 18 listopada 2022 roku.

(dowód: wniosek pozwanego – k. 30, potwierdzenie odbioru – k. 31, wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 32-32v.)

Pismem z dnia 5 grudnia 2022 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 7.639,07 zł w terminie 14 dni roboczych (w czasie, których może złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia) od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Wezwanie skierowano na adres: ul. (...), (...)-(...) G..

(dowód: wezwanie – k. 9)

Przesyłka nie została podjęta w terminie i powróciła do nadawcy.

(dowód: wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 10-10v.)

Pismem z dnia 6 lipca 2023 roku skierowanym na adres: ul. (...), (...)-(...) G. powód złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Przedmiotowe pismo zostało podpisane przez K. L. i J. S..

(dowód: wypowiedzenie – k. 11-11v.)

Przesyłka zawierająca wypowiedzenie została odebrana przez dorosłego domownika A. P. dnia 22 lipca 2023 roku.

(dowód: wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 12)

K. L. i J. S. były umocowane m.in. do wypowiadania umów kredytowych.

(dowód: pełnomocnictwa – k. 40-44v.)

Pod adresem (...)-(...) G., ul. (...) pozwany nie zamieszkuje od września 2022 roku. Zamieszkuje tam małżonka pozwanego, która nie przekazała pozwanemu awiza przesyłki zawierającej wezwanie do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy.

(dowód: zeznania pozwanego Ł. R. – k. 63-65, płyta – k. 66)

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, a także przesłuchania pozwanego.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie znalazł żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej powołanych wyżej dokumentów. Takich wątpliwości nie miała też żadna ze stron.

Za wiarygodne uznano także zeznania pozwanego Ł. R., które należało ocenić jako szczere oraz niesprzeczne ani wewnętrznie ani zewnętrznie.

Podstawę prawną powództwa stanowił art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. Nr 140, poz. 939 ze zm.), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Limit zadłużenia stanowi więc jeden z rodzajów kredytów udzielanych przez bank, zaliczanych do tzw. kredytów odnawialnych, charakteryzujących się możliwością wielokrotnego zadłużania się przez kredytobiorcę w ramach udzielonego limitu kredytowego.

Kluczowa obrona pozwanego zasadzała się na nieskuteczności wypowiedzenia umowy, a tym samym braku wymagalności roszczenia powoda.

Zgodnie z treścią art. 75c ust. 1 Prawa bankowego jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W myśl ust. 2 powołanego artykułu w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Z kolei wedle ust. 3 tegoż artykułu, bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę (ust. 4). W myśl ust. 5 bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 czerwca 2021 roku w sprawie IV CSKP 92/21 (OSNC 2022/1/9) w odniesieniu do opisanej procedury, kategoryczne brzmienie tego przepisu nie pozostawia wątpliwości co do tego, że nakłada on na banki obowiązki polegające na wezwaniu kredytobiorcy, gdy ten opóźnia się ze spłatą zobowiązania, do zapłaty i wyznaczeniu mu terminu nie krótszego niż 14 dni roboczych wraz z pouczeniem o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W związku z tym wypowiedzenie przez bank umowy kredytowej bez zachowania wymogów jest nieważne w świetle art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 75c Prawa bankowego (por.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 listopada 2019r., I ACa 1213/18, LEX nr 2977728), bądź też według innego poglądu skutkuje nieskutecznością oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 września 2021r., I ACa 1305/18, LEX nr 3246444).

Zważyć należało, że powód pismem z dnia 5 grudnia 2022 roku przesłał pozwanemu wezwanie do zapłaty wraz z pouczeniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia oraz możliwości wypowiedzenia umowy na adres: (...)-(...) G., ul. (...). Przedmiotowe pismo nie zostało podjęte przez adresata i po dwukrotnym awizowaniu zostało zwrócone do nadawcy. Na ten sam adres przesłano pismo z dnia 6 lipca 2023 roku zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Pismo to zostało podjęte przez nieznaną pozwanemu osobę o nazwisku A. P., która przez osobę doręczającą została określona jako „dorosły domownik”. W świetle zebranego materiału dowodowego należało jednak uznać, że żadne z powyższych doręczeń nie było skuteczne.

Zważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Jak wskazuje się w judykaturze możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia przez adresata nie może być utożsamiana z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem. Skuteczne złożenie oświadczenia woli następuje także w sytuacji, w której co prawda adresat oświadczenia woli nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, albowiem doszła do niego w taki sposób, że mógł się z nią zapoznać. Wystarczające jest, aby oświadczenie woli doszło do adresat w sposób stwarzający mu realną możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia. Nie wymaga się badania, czy adresat rzeczywiście zapoznał się z oświadczeniem woli, lecz weryfikuje się, czy istniała taka możliwość. Złożenie oświadczenia woli ma miejsce także wtedy, gdy adresat, mając możliwość zapoznania się z jego treścią, z własnej woli nie podejmuje przesyłki pocztowej zawierającej to oświadczenie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 31 stycznia 2019 r., I ACa 673/18, LEX nr 2630430). Określenie, czy dokument zawierający oświadczenie woli został doręczony w sposób umożliwiający adresatowi zapoznanie się z treścią oświadczenia, dokonywane powinno być na podstawie okoliczności obiektywnych, a nie subiektywnego przekonania osoby składającej oświadczenie woli. Przykładowo przekonanie, że adresat przebywa pod określonym adresem, nie jest wystarczające dla uznania, że oświadczenie wysłane na ten adres będzie skuteczne, jeśli adresat nie przebywał pod tym adresem. Doręczenie na określony adres należy uznać za skuteczne, jeśli podmiot prawa cywilnego wskaże ten adres jako adres do doręczeń ( vide: K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 32, Warszawa 2024).

Pozwany stosownie do obowiązującego rozkładu ciężaru dowodów, wykazał, że nie mieszkał pod adresem, na który powodowy bank kierował do niego korespondencję. Nie ulegało wątpliwości, że pozwany zawiadomił bank o zmianie swojego adresu na ul. (...) w G. i wnosił, aby doręczać mu korespondencję na ten właśnie adres. Należało mieć na względzie, że przed skierowaniem wezwania do zapłaty, pozwany wysłał do powodowego banku wniosek o restrukturyzację zobowiązania zaciągniętego w Banku (...) S.A. W piśmie tym pozwany wniósł o przesyłanie korespondencji na jego aktualny adres zamieszkania: ul. (...), (...)-(...) G., jednocześnie wskazując, że poprzednie dane adresowe są nieaktualne. Przedmiotowy wniosek został powodowi doręczony w dniu 18 listopada 2022 roku, a więc przed przesłaniem wezwania do zapłaty dotyczącego przedmiotowej karty kredytowej. Zatem przed nadaniem zarówno wezwania do zapłaty jak i wypowiedzenia pozwany zgłosił powodowi zmianę swojego adresu. Pozwany nie miał obowiązku czynić tego przez osobistą wizytę w banku. Forma pisemna była jak najbardziej dopuszczalna, tym bardziej, że bank dysponuje co do zasady wzorem podpisu. Nadto, pozwany nie musiał kierować odrębnej korespondencji w odniesieniu do każdej z umów, jakie zawarł z powodowym bankiem. Informacja o zmianie adresu powinna zostać odnotowana w systemie informatycznym banku, a tym samym wszelka korespondencja – także odnosząca się do innych umów – winna być kierowana na podany przez pozwanego adres. Wypowiedzenie umowy zostało odebrane przez osobę o nazwisku A. P., która nie tylko nie była dorosłym domownikiem pozwanego, ale jest osobą w ogóle pozwanemu nieznaną. Nadto, jak wynika z zeznań pozwanego, ani wezwanie do zapłaty z pouczeniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację kredytu ani też wypowiedzenie umowy nie zostały mu doręczone. Bez doręczenia korespondencji na zgłoszony przez pozwanego adres nie może być mowy o przeprowadzeniu pełnej procedury wypowiedzenia umowy, o której mowa w art. 75c ustawy prawo bankowe.

Mając na uwadze, że zarówno wezwanie do zapłaty, jak i wypowiedzenie umowy skierowane zostały na nieprawidłowy adres, a zatem pozwany nie miał możliwości zapoznania się z ich treścią uznać należało, że wypowiedzenie umowy nie było skuteczne.

Sąd podziela pogląd, zgodnie z którym doręczenie pozwanemu odpisu pozwu w niniejszej sprawie nie mogło być równoważne oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy kredytu. Charakter prawny wypowiedzenia umowy kredytu, jego skutki oraz termin wypowiedzenia umowy sprzeciwiają się uznaniu pozwu za pismo, które może zastąpić wypowiedzenie umowy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 17 stycznia 2020 r., I ACa 205/19, LEX nr 2924769).

Mając na uwadze powyższe Sąd w punkcie I. wyroku na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe a contrario oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik proces obciążył przegrywającego powoda całością poniesionych przez pozwanego kosztów, na co składały się: wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie adwokata w stawce minimalnej (3.600,00 zł) zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.) oraz uiszczona opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa (17,00 zł). Od sumy tych kosztów na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. należały się odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.