Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 7 stycznia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Joanna Jank

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 stycznia 2021r.

sprawy z powództwa M. R.

przeciwko K. G. i W. G.

o zapłatę

oddala powództwo

I C 261/19

UZASADNIENIE

Stan faktyczny:

W wyroku z 31 grudnia 2013 r. wydanym w sprawie I C 883/11 Sąd Rejonowy w Wejherowie zakazał powódce i jej mężowi P. R. parkowania pojazdów mechanicznych na nieruchomości położnej w B. (działka ewidencyjna (...)) stanowiącej własność pozwanych W. i K. G..

Postanowieniem z 19 listopada 2015 . wydanym w spawie (...) Sąd Rejonowy w Wejherowie nałożył na powódkę grzywnę 1000 zł za niezastosowanie się do wskazanego wyżej wyroku oraz upoważnił pozwanych do w trybie at. (...) §3 k.p.c. do usunięcia pojazdów mechanicznych M. R. i P. R. z nieruchomości objętej wyrokiem, a także przyznał kwotę 1230 zł na poczet kosztów usunięcia pojazdów powódki i jej męża z nieruchomości pozwanych.

W dniu 29 grudnia 2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. B. w sprawie Km 6171/16, w wykonaniu postanowienia I 1 Co 3352/15 wyegzekwował od powódki kwotę 1230 zł oraz koszty postępowania.

Wyegzekwowana przez komornika kwota nie została wykorzystana przez pozwanych zgodnie z celem określonym w punkcie 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Wejherowie w spawie (...)> pozwani nigdy nie zlecili usługi usunięcia ze swojej nieruchomości pojazdów powódki i jej męża, zaś wyegzekwowaną kwotę przeznaczyli na zakup biletów na koncert.

Powyższe okoliczności były w spawie bezsporne i w ocenie sądu wystarczające dla rozstrzygnięcia spawy. Przeprowadzone w sprawie dowody w postaci zeznań świadków i stron, dokumentacji zdjęciowej oraz wydruków z nagrań kamery nie miały znaczenia dla wydanego w sprawie wyroku.

Powódka dochodziła ostatecznie zwrotu kwoty 1230 jako świadczenia nienależnego, twierdząc, iż cel tego świadczenia nigdy nie został osiągnięty, skoro wyegzekwowana od niej kwota nie została spożytkowana na koszty usunięcia pojazdów parkowanych niezgodnie z wyrokiem wydanym w sprawie I C 883/11.

Podstawę prawną powództwa stanowił zatem przepis art. 410 k.c., który, w przekonaniu sądu nie może mieć zastosowania w sprawie, ponieważ w ogóle nie doszło do nienależnego świadczenia. PO pierwsze bowiem kwota dochodzona pozwem została przymusowo wyegzekwowana od powódki, a zatem w ogóle nie doszło do spełnienia świadczenia, po drugie zaś (nawet gdyby nie podzielić tego stanowiska) nie można mówić o kondykcji w postaci nieosiągnięcia celu świadczenia

Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyoku w sprawie II CK 576/04 Nienależne świadczenie ( art. 410 KC) stanowi jeden z przypadków bezpodstawnego wzbogacenia ( art. 405 KC). Świadczeniem jest podjęte w zamiarze wykonania zobowiązania takie zachowanie dłużnika, które odpowiada treści zobowiązania ( art. 353 § 1 KC). Aby zachodziło nienależne świadczenie, musi być ono spełnione w zamiarze wykonania zobowiązania. Zamiar ten musi istnieć przede wszystkim u płacącego dług, gdyż jego wola decyduje w pierwszym rzędzie o charakterze i celu świadczenia. Nie może ulegać wątpliwości, że pobranie w wyniku egzekucji z rachunku powódki wzajemnej kwoty, której obecnie domaga się ona zwrotu, nie było wynikiem jej zamiaru zaspokojenia ciążącego na niej zobowiązania wobec pozwanego wzajemnie. Przyjęcie, jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11.9.1997 r., III CKN 162/97 (OSNC 1998, nr 2, poz. 31), że przy ocenie, czy miało miejsce świadczenie w ramach danego stosunku, rozstrzygające znaczenie powinien mieć punkt widzenia wierzyciela z tego stosunku, nie prowadzi do innego wniosku. Pozwany wzajemny wiedział bowiem, że uzyskana przezeń kwota nie była wynikiem zamiaru spełnienia zobowiązania przez dłużnika, ale uzyskana została wbrew jego woli, w wyniku skutecznie przeprowadzonej egzekucji. skutecznego wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela ( art. 518 § 1 pkt 1 KC).

K. nie osiągnięcia celu świadczenia zachodzi z kolei wtedy, gdy podstawa prawna świadczenia nie istnieje w momencie świadczenia i nie zaistnieje po jego spełnieniu mimo oczekiwania, że wystąpi, jeżeli celem świadczenia było uzyskanie ekwiwalentnego świadczenia od drugiej strony, która nie była zobowiązana do świadczenia i cel ten nie został osiągnięty. Cel świadczenia musi być objęty porozumieniem stron co do podstawy prawnej świadczenia - odbiorca świadczenia powinien znać cel świadczącego i przez przyjęcie świadczenia uzewnętrznić jego aprobatę. Cel świadczenia jest tożsamy z przyszłą podstawą prawną, która nie dochodzi do skutku. U podstaw tej konstrukcji leży zatem błąd solvensa w przewidywaniu przyszłego zachowania accipiensa. Nieosiągnięcie zamierzonego celu nie zachodzi zatem wtedy, gdy cel wynika z umowy, a zachodzi wówczas, gdy stron nie łączy stosunek obligacyjny i przyjmujący świadczenie nie jest ani przed spełnieniem świadczenia ani po jego spełnieniu zobowiązany do spełnienia oczekiwanego od niego świadczenia na rzecz solvensa. Dający świadczenie musi mieć świadomość, że nie jest zobowiązany do świadczenia i jednocześnie mieć zamiar osiągnięcia celu świadczenia. Porozumienie woli stron co do podstawy prawnej świadczenia nie jest czynnością prawną, która stanowiłaby źródło roszczeń spełniającego świadczenie i dlatego może żądać zwrotu świadczenia nienależnego jako szczególnej postaci bezpodstawnego wzbogacenia w oparciu o art. 410 § 2 KC (I CSK 482/17 - wyrok SN - Izba Cywilna z dnia 25-05-2018, V CSK 43/18 - wyrok SN - Izba Cywilna z dnia 13-06-2019)

Analiza zacytowanych wyżej orzeczeń Sądu Najwyższego prowadzi do jednoznacznych wniosków, iż w rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia ze świadczeniem nienależnym w jakiejkolwiek postaci. Po pierwsze bowiem doszło do przymusowej, a nie dobrowolnej realizacji obowiązku wynikającego z prawomocnego orzeczenia sądu (a więc nie do świadczenia), a po drugie w chwili wyegzekwowania spornej kwoty istniała podstawa prawna do jej ściągnięcia od powódki. Okoliczność ta przesądza równocześnie o braku podstaw do przyjęcia, iż w sprawie zachodzi przypadek bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pozwanych, w rozumieniu art. 405 k.c.

Dlatego powództwo podlegało oddaleniu niezależnie od tego, czy po wydaniu postanowienia w sprawie I 1 Co 3352/15 powódka w dalszym ciągu parkowała swój samochód na nieruchomości pozwanych, czy też nie. Z tych względów Sąd uznał przeprowadzone w sprawie dowody, mające doprowadzić do wyjaśnienia tych okoliczności, za nieistotne dla rozstrzygnięcia.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że powódka decydując się na wszczęcie procesu o zapłatę , wybrała w ocenie sądu, niewłaściwy środek do dochodzenia rozliczenia wyegzekwowanej od niej kwoty. Prawidłowość wykorzystania przez pozwanych wyegzekwowanej od powódki kwoty powinna być badana w ramach postępowania, w wyniku którego kwota ta została pozwanym przyznana ( (...) Sądu Rejonowego w Wejherowie). To sąd egzekucyjny ma bowiem obowiązek rozliczenia kwoty przyznanej wierzycielowi w trybie art. 1051 § 3 k.p.c. Wniosek taki można pośrednio wysnuć choćby z uzasadnienia postanowienia SN wydanego w sprawie III CZP 79/14. Stan faktyczny będący podstawa orzekania przez SN wprost wskazuje na to, że to sąd egzekucyjny, a nie procesowy, zajmował się problemem rozliczenia kosztów przyznanych wierzycielowi na poczet wykonania czynności za zobowiązanego do niej dłużnika. Orzeczenie to zapadło wprawdzie na gruncie przepisu at. (...) § 1 k.p.c., jednakże zakres unormowania tego przepisu co do przyznania wierzycielowi sumy niezbędnej dla wykonania czynności za dłużnika jest analogiczny, jak w art. 1051 § 3 k.c.

Z tych wszystkich względów powództwo należało oddalić .