I C 257/24 - wyrok Sąd Rejonowy w Gdyni z 2025-04-15
Sygn. akt I C 257/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 kwietnia 2025 r.
Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka-Midziak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2025 r. w G.
sprawy z powództwa E. C. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Wierzytelności w G.
przeciwko J. G.
o zapłatę
1. oddala powództwo;
2. kosztami procesu obciążyć powoda, uznając je za uiszczone.
Sygnatura akt I C 257/24
Uzasadnienie wyroku z dnia 15 kwietnia 2025 roku
Powód E. C. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w G. wniósł pozew przeciwko J. G., domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 27.414,62 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż wywodzi swoje roszczenie z umowy o wydanie karty płatniczej nr (...) zawartej przez pozwanego z (...) sp. z o.o., na mocy której pozwany otrzymał kartę płatniczą wraz z limitem wydatków w wysokości 20.000 zł. Na podstawie wyżej wskazanej umowy pozwany przy użyciu karty dokonywał transakcji zapisywanych w ciężar konta karty, które były rozliczane w cyklach miesięcznych. Pozwany otrzymywał wyciąg z konta karty oraz saldo zadłużenia wraz z terminem jego spłaty i wskazaniem numeru rachunku bankowego. Nie wnosił reklamacji ani żadnych zastrzeżeń co do wyciągów. J. G. zaprzestał spłaty zadłużenia wynikającego z otrzymywanych wyciągów, przy czym pierwsze niespłacone zadłużenie stało się wymagalne w dniu 13 grudnia 2020 roku. Wobec comiesięcznego wystawiania wyciągów konta kwota zadłużenia zwiększała się o ewentualne dalsze transakcje pozwanego dokonywane w ciężar karty i o odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych naliczanych zgodnie z pkt 5.5 regulaminu. W przypadku, gdy kwota zadłużenia na karcie przekraczała przyznany limit wydatków dochodziło do zablokowania karty, co uniemożliwiało dokonywanie dalszych transakcji. Pozwany otrzymał wyciągi co miesiąc z oznaczoną kwotą do spłaty oraz terminem spłaty i dodatkowo był wyzwany do spłaty zadłużenia. Powód nabył wierzytelność na mocy umowy przelewu z dnia 27 marca 2023 roku, o czym następnie zawiadomił pozwanego.
(pozew, k. 3-5)
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Uzasadniając swoje stanowisko procesowe podniósł, że do pozwu załączono szereg dokumentów, z których część została wystawiona na nazwisko R. B., tj. osoby mu całkowicie nieznanej, natomiast nie dołączono żadnych wyciągów dotyczących pozwanego. Nadto, wskazał, że w 2022 roku nie otrzymał wypowiedzenia umowy, a w tamtym czasie już nie korzystał z karty. Zwrócił przy tym uwagę, że dołączony dokument z poczty świadczy jedynie o nadaniu przesyłki, a nie o jej odbiorze. Pozwany zaprzeczył również, aby otrzymał zawiadomienia o cesji. Wreszcie, wskazał, że dołączony do pozwu regulamin wszedł w życie w dniu 28 marca 2022r., gdy już nie był użytkownikiem karty.
(odpowiedź na pozew, k. 55-55v)
W toku sprawy pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia z upływem terminu dwuletniego. Nadto podniósł, że dołączony do pozwu regulamin nie zawiera jego podpisu i nie ma pewności, czy jest to ten dokument, który otrzymał przy podpisaniu umowy.
(pismo pozwanego z dnia 23 lipca 2024 roku, k. 141)
Powód zaprzeczył, aby roszczenie uległo przedawnieniu, wskazując, że w niniejszej sprawie dochodzi zaległości za okres od listopada 2020 roku, a obecnie termin przedawnienia jest trzyletni. Nadto, zwrócił uwagę, że pozwany co najmniej dwukrotnie podejmował próbę spłaty zadłużenia (wyciąg nr 8 z 19 sierpnia 2020r. i nr 11 z dnia 19 listopada 2020r.), lecz bank odmówił realizacji przelewu z uwagi na brak środków na rachunku. Ponadto, wskazał, że złożenie podpisu na regulaminie nie było konieczne, gdyż w przypadku braku jego akceptacji pozwany mógł w terminie 30 dni złożyć zastrzeżenia.
(pismo powoda z dnia 13 sierpnia 2024r., k. 146-148)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 30 marca 2007 roku pozwany J. G. – poprzez pośrednika Business (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. – zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę o wydanie karty płatniczej. Zgodnie z umową limit wydatków wynosił 15.000 zł. Wydanie karty miało nastąpić po zawarciu umowy, czyli po podpisaniu wniosku przez obie strony.
Do przedmiotowej umowy zastosowanie miały postanowienia (...), który był integralną częścią umowy i którego postanowienia zostały zaakceptowane przez pozwanego przy podpisaniu umowy. Stosownie do pkt 3.2 posiadacz karty był uprawniony do dokonywania zapłaty kartą przy nabywaniu wszelkich towarów i usług od partnerów DC na całym świecie, do wysokości ustalonego limitu wydatków, a także do wypłat gotówki w bankomatach oznaczonych logo DC oraz bankach upoważnionych przez DC. Limit wydatków – w myśl pkt 1 regulaminu – to przyznana przez DC wysokość kwoty, do której posiadacz może dokonywać operacji kartą główną i dodatkowym w okresie rozliczeniowym (miesięcznym).
Zgodnie z pkt 5.1 tegoż regulaminu operacje dokonywane za pomocą karty (głównej i dodatkowej) zapisywane są w ciężar konta karty głównej. Zapłata wszelkich zobowiązań dokonywana jest przez posiadacza przelewem na rachunek DC wskazany w wyciągu w terminie podanym na wyciągu. Jeśli w ciągu 30 dni od daty wystawienia wyciągu posiadacz nie zgłosi do niego zastrzeżeń, będzie to równoznaczne z uznaniem przez posiadacza prawidłowości rozliczeń w nim zestawionych. Jak stanowił pkt 5.2 konto karty obciążone jest roczną opłatą z tytułu posiadania karty oraz prowizjami. Prowizje i opłaty pobierane przez DC podane są w obowiązującej Tabeli Opłat i Prowizji. DC zastrzegł sobie prawo zmiany wysokości pobieranych opłat i prowizji, przy czym zmiana taka nie stanowiła zmiany warunków umowy. Wedle pkt 5.3 operacje dokonane w walucie obcej będą przeliczane po kursie wymiany stosowanym przez lokalne biuro (...) w dniu rozliczenia takiej operacji. Wyciąg będzie wykazywał kwotę operacji w walucie, w której jej dokonano oraz w PLN. W myśl pkt 5.5 w przypadku niewywiązania się przez posiadacza z jego zobowiązań w terminie DC uprawniony jest do obciążenia konta karty odsetkami za zwłokę w wysokości odsetek maksymalnych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.
W myśl pkt 6.2 posiadacz karty jest odpowiedzialny za zobowiązania wynikające z umowy, a w szczególności za regularne i terminowe regulowanie swoich zobowiązań zgodnie z wyciągami, w tym także zobowiązań użytkownika karty.
Wedle pkt 7.1 w przypadku stwierdzenia niezgodności w otrzymanym od DC wyciągu posiadacz ma prawo zgłoszenia reklamacji w ciągu 30 dni od daty wystawienia wyciągu.
Zgodnie z pkt 10.1 umowa została zawarta na okres dwóch lat. DC ma prawo przedłużyć umowę o kolejny okres dwóch lat bez konieczności zmiany umowy, pod warunkiem, że do trzydziestego dnia poprzedzającego datę wygaśnięcia umowy DC nie otrzyma pisemnego oświadczenia posiadacza o rezygnacji z przedłożenia umowy oraz pod warunkiem, że DC nie przedłoży oświadczenia o takiej treści.
(dowód: wniosek o wydanie karty, k. 15-15v)
W trakcie trwania stosunku prawnego, (...) sp. z o.o. w dniu 31 grudnia 2021 roku wydał „Regulamin kart prywatnych (...), który wszedł w życie w dniu 28 marca 2022 roku. Jak stanowił pkt 4.6 tegoż regulaminu DC może wypowiedzieć umowę o kartę z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia m.in. gdy posiadacz/użytkownik narusza postanowienia umowy lub regulaminu. Wedle pkt 4.8 w przypadku rozwiązania lub wypowiedzenia umowy, ostateczna spłata salda zadłużenia posiadacza wobec DC powinna nastąpić w terminie 30 dni od dnia rozwiązania lub wypowiedzenia umowy lub w terminie wskazanym w ostatnim wyciągu. Ponadto, stosownie do pkt 4.13 DC może wypowiedzieć umowę z zachowaniem co najmniej dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia w przypadku podjęcia przez Zarząd (...) decyzji o zaprzestaniu świadczenia przez DC usług płatniczych, do których mają zastosowanie postanowienia Regulaminu. W oświadczeniu o wypowiedzeniu DC wskaże dokładną datę wygaśnięcia umowy, która nie może jednak przypadać wcześniej, niż po upływie dwóch miesięcy od daty doręczenia lub bezskutecznego awizowania oświadczenia o wypowiedzeniu. W myśl 4.12 w wypadku wypowiedzenia umowy przez DC jest ono skuteczne, jeśli zostanie doręczone lub bezskutecznie awizowane na adres korespondencyjny posiadacza, wskazany w umowie, lub inny ostatni znany adres posiadacza.
(dowód: Regulamin kart prywatnych (...), k. 16-21)
Karta płatnicza wydana pozwanemu na podstawie umowy z dnia 30 marca 2007 roku była kartą prywatną i nie była rozliczana w ramach prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej.
(dowód: przesłuchanie pozwanego J. G., płyta CD k. 209)
W dniu 12 stycznia 2013 roku – na wniosek pozwanego – podwyższono mu limit wydatków do kwoty 20.000 zł. We wniosku jako adres korespondencyjny pozwany wskazał - G., ul. (...).
(dowód: wniosek z dnia 12 stycznia 2013r., k. 22, przesłuchanie pozwanego J. G., płyta CD k. 209)
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. co miesiąc wystawiała wyciągi z konta karty, w których każdorazowo wskazywano m.in.: poprzednie i aktualne saldo, zestawienie dokonanych transakcji, termin płatności. Na każdym wyciągu była informacja o konieczności sprawdzenia wyciągu i możliwości złożenia reklamacji niezwłocznie po otrzymaniu wyciągu.
(dowód: wyciągi za okres od 19 stycznia 2018 roku do 19 stycznia 2023 roku, k. 59-136, k. 167-206, 217-335)
Ostatniej transakcji przy użyciu karty pozwany dokonał w dniu 11 sierpnia 2018 roku, natomiast ostatniej wpłaty w kwocie 5.200 zł dokonał w dniu 27 listopada 2018 roku. Saldo wynosiło wówczas 15.559,34 zł. Pozwany nie spłacił tego zadłużenia. Od tego czasu w kolejnych wyciągach naliczano jedynie odsetki maksymalne za opóźnienie. W ostatnim wyciągu wystawionym w dniu 19 stycznia 2023 roku bieżąca kwota do zapłaty wynosiła 27.414,62 zł.
(dowód: wyciągi, k. 217, 318 i 324, przesłuchanie pozwanego J. G., płyta CD k. 209)
Pismem z dnia 29 marca 2022 roku (...) sp. z o.o. w W. wypowiedziało pozwanemu umowę o prywatną kartę (...) na podstawie 4.13 regulaminu w związku z zaprzestaniem świadczenia usług płatniczych na terytorium RP. Zgodnie z wypowiedzeniem, wygaśnięcie umowy miało nastąpić w dniu 30 czerwca 2022 roku. Oświadczenie zostało wysłane na adres pozwanego: G., ul. (...).
(dowód: wypowiedzenie wraz z kopią książki nadawczej, k. 23-24)
Na podstawie umowy przelewu zawartej w dniu 28 lutego 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w likwidacji zbyła na rzecz powoda E. C. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. m.in. wierzytelność wobec pozwanego. Pismem z dnia 27 marca 2023r. powód zawiadomił pozwanego o cesji. Zawiadomienie zostało wysłane na adres G., ul. (...).
(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 28 lutego 2023r., k. 25-32, zawiadomienie o przelewie z dnia 27 marca 2023r., k. 34-36, załącznik do umowy cesji, k. 42)
W dniu 14 czerwca 2023 roku powód wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, domagając się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 30.344,60 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
(dowód: akta epu, k. 37-41)
Od momentu zawarcia umowy pozwany nie zmieniał adresu zamieszkania.
(dowód: przesłuchanie pozwanego J. G., płyta CD k. 209)
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez powoda oraz przesłuchania stron z ograniczeniem do strony powodowej.
W ocenie Sądu orzekającego brak było podstaw do odmowy wiarygodności i mocy dowodowej dokumentom prywatnym wymienionym szczegółowo w ustaleniach stanu faktycznego. Przede wszystkim należało zważyć, iż pozwany nie kwestionował autentyczności umowy z dnia 30 marca 2007 roku ani też aneksu z dnia 12 stycznia 2013 roku. Oba te dokumenty zostały przez pozwanego osobiście podpisane. Nie budzi również wątpliwości Sądu związek dołączonego do pozwu (...) z przedmiotową umową, co początkowo kwestionował pozwany. Zauważyć bowiem należy, iż oba dokumenty nie tylko mają podobną szatę graficzną, ale regulamin został opatrzony datą marzec 2007 roku, co jednoznacznie wskazuje, że miał on zastosowanie do stosunku prawnego nawiązanego przez strony, a tym samym był tym dokumentem, którego postanowienia pozwany zaakceptował podpisując umowę. Nadto, ostatecznie pozwany wycofał się z tego zarzutu. Sąd nie doszukał się również żadnych okoliczności mogących wzbudzać wątpliwości co do autentyczności pozostałych przedłożonych przez powoda dokumentów, w szczególności umowy przelewu wierzytelności, wypowiedzenia umowy wraz z potwierdzeniami ich wysłania. Wszystkie wymienione powyżej dokumenty zostały podpisane, co umożliwia jednoznaczne ustalenie osób, które złożyły zawarte w nich oświadczenia, a nadto nie noszą żadnych widocznych śladów przerobienia, podrobienia, czy też innej ingerencji. Tym samym nie ma żadnych podstaw, aby przyjąć, że zostały one wytworzone jedynie na potrzeby niniejszego postępowania. Podobnie, Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności przedłożonych przez powoda wydruków komputerowych w postaci wyciągów z konta karty. Należy bowiem mieć na względzie, iż wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z przyjętej powszechnie wykładni przepisów art. 308 k.p.c. Wydruki komputerowe stanowią, bowiem „inny środek dowodowy”, o którym mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c., gdyż wymieniony tam katalog ma charakter otwarty. Jakkolwiek nie można przyjąć, że oświadczenie zawarte w wydruku komputerowym jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to należy przyjąć, że przedmiotowy środek dowodowy świadczy o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku (zob. wyrok SA w Łodzi z dnia 29 września 2017r., I ACa 448/17, L.). W toku niniejszego postępowania pozwany nie twierdził, by przedstawione wydruki zostały w jakikolwiek przerobione czy też w inny sposób zmanipulowane.
Wreszcie, ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd oparł na zeznaniach pozwanego J. G.. Zważyć należy, iż pozwany przyznał, iż podpisał umowę dołączoną do pozwu, jak również że posiadał zadłużenie na karcie w wysokości 15.559,34 zł, które nie zostało przez niego spłacone. Nadto, przyznał, że adres, na który była wysyłana korespondencja przez powoda oraz przez jego poprzednika prawnego jest aktualnym adresem zamieszkania pozwanego. W powyższym zakresie zeznania powoda korelują z treścią przedłożonych przez powoda dokumentów prywatnych.
W niniejszej sprawie bezsporne pozostawało, że pozwany i poprzednik prawny powoda zawarli w dniu 30 marca 2007 roku umowę, na podstawie której pozwanemu została wydana karta płatnicza oraz został przyznany limit wydatków. W świetle postanowień przedmiotowej umowy nie budziło również wątpliwości, że umowa została zawarta na okres dwóch lat, a następnie była automatycznie przedłużana o kolejne okresy dwuletnie. Wreszcie, pozwany nie kwestionował tego, że faktycznie posiadał wobec poprzednika prawnego powoda, tj. wystawcy karty zadłużenie, którego nie spłacił. Natomiast, spór pomiędzy stronami sprowadzał się przede wszystkim do tego, czy doszło do przedawnienia roszczenia dochodzonego przez powoda. J. G. powołując się na stanowisko judykatury twierdził, że w niniejszym stanie faktycznym zastosowanie ma dwuletni termin przedawnienia, zaś bieg tego terminu rozpoczął się z upływem dnia wskazanego w wyciągu jako termin zapłaty kwoty minimalnej. Zdaniem pozwanego, skoro ostatnia wpłata została przez niego dokonana w dniu 27 listopada 2018 roku, to roszczenie uległo przedawnieniu najdalej w 2021 roku. W celu rozważenia zarzutu przedawnienia należało w pierwszej kolejności przesądzić charakter prawny umowy zawartej przez pozwanego oraz poprzednika prawnego powoda w dniu 30 marca 2007 roku, a następnie ustalić, jaki termin przedawnienia znajdzie zastosowanie oraz w jakiej dacie roszczenie stało się wymagalne.
Dokonując ustaleń odnośnie kwalifikacji prawnej przedmiotowej umowy, należało mieć na względzie przede wszystkim treść świadczeń obu stron. Z treści umowy wynika, że poprzednik prawny powoda zobowiązał się do wydania pozwanemu karty płatniczej, przyznania limitu wydatków do kwoty 15.000 zł (następnie podwyższonego do kwoty 20.000 zł), umożliwienia realizacji operacji za pomocą karty na warunkach określonych w regulaminie, a także do rozliczania ich poprzez wystawianie wyciągów w comiesięcznych okresach rozliczeniowych. Z kolei, posiadacz karty płatniczej był zobowiązany do regularnego i terminowego regulowania swoich zobowiązań zgodnie z wyciągami, w tym także zobowiązań użytkownika karty, przy czym zapłata wszelkich zobowiązań dokonywana była przez posiadacza przelewem na rachunek wskazany w wyciągu w terminie podanym na wyciągu. W świetle powyższego należało uznać, że pozwanego oraz poprzednika prawnego powoda łączyła umowa o elektroniczny instrument płatniczy. Jak stanowił art. 2 ust. 4 - obowiązującej w dacie zawarcia umowy - ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. z 2012 r. poz. 1232) elektroniczny instrument płatniczy to każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu informatycznych nośników danych lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego. Zgodnie z art. 2 pkt 7 powołanej powyżej ustawy poprzez kartę płatniczą należy rozumieć kartę identyfikującą wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniającą do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu. Definicja ta jest powtórzeniem definicji zawartej w wówczas w art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz.U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Definicja karty płatniczej zawarta w ustawie - Prawo bankowe nie rozstrzyga w istocie czym jest karta płatnicza w rozumieniu prawa cywilnego. W doktrynie wskazuje się, iż karta płatnicza powinna zostać zdefiniowana w sposób wskazujący na jej istotę prawną, a nie tylko poprzez wskazanie jej przeznaczenia oraz konieczności identyfikowania przez kartę wystawcy i upoważnionego posiadacza (por.: Prawo bankowe. Komentarz pod redakcją Eugenii Fojcik-Mastalskiej, Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis, Warszawa 2002, wyd. 2, komentarz do art. 4, t. 4). Najogólniej rzecz ujmując, można podzielić pogląd, iż kartą płatniczą jest rzecz ruchoma, identyfikująca imiennie (opatrzona podpisem) jej posiadacza oraz pozwalająca zidentyfikować wydawcę, stwierdzająca wynikające z umowy o kartę płatniczą uprawnienie posiadacza do dokonywania wypłaty gotówki lub zawierania z akceptantami umów rodzących obowiązek świadczenia pieniężnego - bez konieczności świadczenia gotówką a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania tych czynności z wykorzystaniem kredytu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2007 r., VI ACa 380/07, L.; M. K.: Charakter prawny kart płatniczych, Przegląd Prawa Handlowego (...), s. 35-40). W powyższych przepisach nie dokonano klasyfikacji kart płatniczych, niemniej należy rozróżnić kartę płatniczą sensu stricte od karty kredytowej. Ta pierwsza, służy dokonywaniu transakcji w punktach handlowo-usługowych, w bankomacie, we wpłatomacie i innych urządzeniach wielofunkcyjnych oraz dokonywania tzw. transakcji na odległość, tj. przez Internet, telefon lub pocztę. Jest ona nieodłącznie związana z rachunkiem oszczędnościowo-rozliczeniowym (kontem osobistym). Natomiast, karta kredytowa nie wymaga posiadania rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w banku, lecz jedynie posiadania rachunku kredytowego z funkcją płatniczą. Środki, w oparciu o które funkcjonuje karta kredytowa, nie stanowią własności posiadacza karty, lecz własność wydawcy udzielającego posiadaczowi kredytu. Nie ulega wątpliwości, iż przytoczone powyżej definicje kart płatniczych obowiązujące w dacie zawarcia umowy obejmowały również karty kredytowe. W związku z powyższym należy stwierdzić, że do umowy o kartę kredytową należy stosować przepisy ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych. Analiza postanowień regulaminu prowadzi do wniosku, że również karta wydana pozwanemu była kartą kredytową. Zgodnie bowiem z pkt 5.1 regulaminu operacje dokonywane za pomocą karty (głównej i dodatkowej) zapisywane są w ciężar konta karty głównej. Wedle definicji zawartej w pkt 1 tegoż regulaminu konto karty to rachunek ewidencyjny prowadzony przez DC, na którym rejestrowane są zobowiązania posiadacza karty w stosunku do DC. W świetle powyższego należało uznać, że przedmiotem umowy było wydanie karty kredytowej za pomocą której możliwym było dokonywanie przez posiadacza zapłaty przy nabywaniu wszelkich towarów i usług od partnerów DC na całym świecie, do wysokości ustalonego limitu wydatków, a także do wypłaty gotówki w bankomatach oraz bankach (pkt 3.2 regulaminu). Korzystanie z limitu znajdującego się na karcie powodowało zaciąganie zobowiązania, które następnie winno zostać spłacone w terminie wskazanym na wyciągu.
Przesądziwszy powyższe, w dalszej kolejności należało ustalić, jaki termin znajdzie zastosowanie do przedawnienia roszczeń z tytułu umowy o elektronicznych instrumentach płatniczych. Zważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 6 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem 2 lat. Należy jednak mieć na uwadze, że ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych została uchylona na mocy art. 38 ustawy z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1036) z dniem 6 października 2013 roku. Wedle przepisu art. 26 tej ustawy do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe. W aktualnym stanie prawnym zasady świadczenia usług płatniczych oraz wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego, w tym dotyczące kart płatniczych są uregulowane w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. z 2025 r. poz. 611). W ustawie tej nie przewidziano szczególnego terminu przedawnienia roszczeń związanych z korzystaniem z kart płatniczych, a zatem zastosowanie znajdują przepisy ogólne Kodeksu cywilnego. W myśl art. 118 k.c. termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Bez wątpienia roszczenie dochodzone przez powoda jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie roszczeniami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej są roszczenia ściśle związane z umowami zawieranymi przez przedsiębiorcę. Umowami takimi są zarówno umowy zawierane w ramach podstawowej działalności przedsiębiorcy, jak i pośrednio jej służące (np. umowy ubezpieczenia). Dla kwalifikacji roszczenia jako związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej nie jest istotny prawny charakter zdarzenia, będącego jego źródłem; może ono wynikać z czynności prawnej, czynu niedozwolonego lub innego zdarzenia, nie wyłączając bezpodstawnego wzbogacenia lub korzystania z cudzej rzeczy bez podstawy prawnej, jeżeli zdarzenia takie mają związek z działalnością gospodarczą (zob. wyrok SN z 22 września 2005 r., IV CK 105/05, Legalis; wyrok z 10 stycznia 2014 r., I CSK 179/13, Legalis; P. Machnikowski, [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski, Kodeks cywilny. Komentarz, 2016, art. 118, Nb 4, s. 282). Roszczeniami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej są roszczenia, które wynikły z czynności prawych dokonanych w ramach działalności gospodarczej oraz roszczenia wynikające z innych niż czynności prawne zdarzeń prawnych związanych z działalnością gospodarczą, np. roszczenie o zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości, jeśli nieruchomość ta wykorzystywana jest dla prowadzenia działalności gospodarczej (zob. wyrok SN z 8 listopada 2013 r., I CSK 34/13, L.). Jak trafnie zwrócił uwagę SN w wyroku z 2 kwietnia 2008 r. (III CSK 302/07, L.), do zastosowania 3-letniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 118 k.c. nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością. W świetle powyższego należało zatem przyjąć, że trzyletni termin przedawnienia określony w art. 118 k.c. odnosi się wyłącznie do roszczeń powstałych po dniu 6 października 2013 roku, tj. po wejściu w życie ustawa o zmianie ustawy o usługach płatniczych i niektórych innych ustaw. Z kolei, termin dwuletni przewidziany przez wcześniej obowiązującą ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych będzie miał zastosowanie do roszczeń, które powstały i nie zdążyły się przedawnić do dnia 7 października 2013 roku. Wszelkie roszczenia wynikające z umów o elektroniczny instrument płatniczy powstałe po tej dacie będą przedawniać się zgodnie z zasadami ogólnymi po upływie trzech lat. Odnosząc powyższe rozważania natury ogólnej do niniejszego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że do przedawnienia roszczeń powoda będzie miał zastosowanie termin trzyletni. W świetle zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że roszczenia powoda powstały po 7 października 2013 roku. Po pierwsze, z przedstawionych przez powoda wyciągów z konta karty wynika, że zadłużenie narastało w 2018 roku, jednak do dnia 27 listopada 2018 roku pozwany dokonywał mniej lub bardziej regularnych wpłat. Po drugie, w okresie zbliżonym do zmiany ustawy, tj. w dniu 5 marca 2013 roku doszło do podwyższenia limitu do kwoty 20.000 zł, co oznacza, że w tym czasie pozwany nie posiadał zadłużenia uzasadniającego wypowiedzenie umowy, gdyż w przeciwnym razie poprzednik prawny powoda nie zwiększyłby mu limitu, co wynika z analizy postanowień regulaminu.
Kolejną kwestią pozostaje ustalenie daty wymagalności roszczenia. Zważyć należy, iż w doktrynie wymagalność roszczenia oznacza stan, w którym uprawniony może skutecznie domagać się realizacji roszczenia. Roszczenie staje się zatem wymagalne z upływem ostatniego dnia przewidzianego dla zobowiązanego terminu do spełnienia świadczenia w sposób zgodny z treścią zobowiązania (zob. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 11, Warszawa 2023). Jak wskazywano w orzecznictwie jeszcze na gruncie poprzedniego stanu prawnego jeżeli posiadacz karty kredytowej wydanej przez wystawcę na podstawie umowy zawartej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych środkach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz. 1385) zaprzestał wpłacania minimalnej kwoty zadłużenia podawanej każdorazowo w doręczanych mu wyciągach bankowych, bieg dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę tych kwot, rozpoczyna się z upływem dnia wskazanego w wyciągu jako termin zapłaty kwoty minimalnej, nie zaś dopiero po wyczerpaniu limitu kredytu, ustalonego w umowie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 243/08, L.). Powyższy pogląd prawny należało uznać za utrwalony w orzecznictwie sądów powszechnych (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 14 lutego 2017r., III Ca 1418/16, LEX, wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 2 września 2015r., III Ca 391/15, LEX). Nadto należało uznać, że co do zasady zachowuje on aktualność również po zmianie stanu prawnego tj. po dniu 7 października 2013 roku.
Zważyć należy, iż zgodnie z treścią regulaminu pkt 5.1. regulaminu operacje dokonywane za pomocą karty (głównej i dodatkowej) zapisywane są w ciężar konta karty głównej. Zapłata wszelkich zobowiązań dokonywana jest przez posiadacza przelewem na rachunek DC wskazany w wyciągu w terminie podanym na wyciągu. Wedle natomiast pkt 5.5 w przypadku niewywiązania się przez posiadacza z jego zobowiązań w terminie DC uprawniony jest do obciążenia konta karty odsetkami za zwłokę w wysokości odsetek maksymalnych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Termin płatności poszczególnych kwot określony był każdorazowo na wyciągach przesyłanych pozwanemu w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Skoro został ustalony termin spłacania zadłużenia powstałego wskutek zaprzestania wpłacania przez pozwanego kwot wskazanych na wyciągu, to w takiej sytuacji wymagalność roszczenia z tytułu zadłużenia podawanego w wyciągach należałoby ustalić przy uwzględnieniu uregulowania przyjętego w art. 120 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Zgodnie z treścią umowy DC mógł wypowiedzieć umowę m.in. gdy posiadacz narusza postanowienia umowy lub regulaminu (pkt 4.4). Podstawowym obowiązkiem posiadacza było regularne i terminowe regulowanie zobowiązań, zgodnie z wyciągami (6.2). Jak wynika z przedłożonych wyciągów ostatniej wpłaty pozwany dokonał w dniu 27 listopada 2018 roku. Mimo tego poprzednik prawny powoda nie wypowiedział umowy w pierwszym możliwym terminie, lecz mimo trwałego zaprzestania wpłat tolerował zaistniały stan (nawet po przekroczeniu wysokości limitu). Znamienne, że wypowiedzenie umowy nastąpiło nie z powodu naruszenia przez pozwanego postanowień umowy oraz regulaminu, ale z uwagi na zaprzestanie przez wystawcę karty prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjmując nawet najbardziej korzystny dla powoda termin jako dzień ostatniej spłaty (a więc datę 27 listopada 2018 roku), wystąpienie z pozwem w niniejszej sprawie nastąpiło po upływie trzyletniego terminu do dochodzenia roszczeń, który upłynął z dniem 31 grudnia 2021 roku. Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym został wniesiony przez powoda dopiero w dniu 14 czerwca 2023 roku.
Wobec powyższego, Sąd uznał, iż podnosząc zasadny zarzut przedawnienia, pozwany na mocy art. 117 § 2 k.c. skutecznie uchylił się od obowiązku zaspokojenia roszczenia powoda. W związku z powyższym bezprzedmiotowe było rozważanie pozostałych zarzutów, w tym dotyczących skuteczności wypowiedzenia umowy. Tym samym na mocy art. 117 k.c. i art. 118 k.c. a contrario powództwo podlegało oddaleniu.
O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy obciążył nimi powoda jako stronę przegrywającą niniejszy spór. Jednocześnie należało wskazać, że wszystkie koszty sądowe zostały przez powoda uiszczone, a po stronie pozwanego nie powstały żadne koszty związane z udziałem w sprawie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Gdyni
Osoba, która wytworzyła informację: Małgorzata Nowicka-Midziak
Data wytworzenia informacji: