Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka-Midziak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 lipca 2024 r. w G.

sprawy z powództwa D. K., K. K.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 13 267,99 CHF (trzynaście tysięcy dwieście sześćdziesiąt siedem franków szwajcarskich i 99/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lutego 2024r do dnia zapłaty oraz kwotę 4 664,43 zł. (cztery tysiące sześćset sześćdziesiąt cztery złote i 43/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lutego 2024r do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 6434 zł. (sześć tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 194/24

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 29 lipca 2024 roku – k. 128)

Powodowie D. K. oraz K. K. domagali się od pozwanego Banku (...) S.A. w W. zapłaty kwoty 13.267,99 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 4.664,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podali, że strony dnia 29 sierpnia 2008 roku zawarły umowę kredytu hipotecznego nr KH/0011/07/2008. Wyrokiem z dnia 17 lutego 2023 roku w sprawie o sygn. akt I C 2138/20 Sąd Okręgowy w Gdańsku ustalił, że umowa ta jest nieważna. Apelacja pozwanego została oddalona.

Zdaniem powodów w teorii dwóch kondykcji strony powinny zwrócić sobie to, co nawzajem otrzymały. Wobec tego pismem z dnia 2 marca 2023 roku powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 146.065,95 CHF oraz 51.350,14 zł obliczonych na podstawie zaświadczenia banku jako kwot wpłaconych tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Strony zawarły porozumienie, które regulowało jedynie potrącenie należności głównych, o których mowa wyżej z należnością banku z tytułu wypłaconego kapitału.

Niniejszym pozwem powodowie dochodzili skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 146.065,95 CHF za okres od dnia 10 marca 2023 roku do dnia 12 grudnia 2023 roku, tj. 13.267,99 CHF oraz kwoty 51.350,14 zł za tożsamy jak wyżej okres, tj. 4.664,43 zł.

Wobec braku zapłaty tych kwot, powodowie wezwali pozwanego do zapłaty, ale nie przyniosło to zamierzonego skutku.

(pozew – k. 3-5v.)

Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Zdaniem pozwanego kredyt został rozliczony na mocy wyże wskazanego porozumienia. Jego zawarcie wyklucza możliwość skutecznego dochodzenia świadczeń akcesoryjnych pozostających w związku z uiszczonymi nominalnymi kwotami przez powodów, takich jak odsetki. Dodał, że po zawarciu porozumienia bank wystąpił przeciwko kredytobiorcom z pozwem zawierającym żądanie wyłącznie sądowej waloryzacji – pozew nie zawierał żądania zapłaty skapitalizowanych odsetek. Pozew został cofnięty pismem z dnia 7 lutego 2024 roku. Niezależnie od tego wezwanie do zapłaty było przedwczesne, albowiem doręczone zostało bankowi na etapie postępowania I. instancji w sprawie o ustalenie nieważności umowy. Moment trwałej bezskuteczności umowy kredytu nie może zaistnieć wcześniej niż dzień wydania orzeczenia przez sąd II. instancji.

(odpowiedź na pozew – k. 69-71v.)

Stan faktyczny:

Strony łączyła zawarta dnia 29 sierpnia 2008 roku umowa kredytu hipotecznego nr KH/0011/07/2008.

(dowód: umowa – k. 9-14)

Pismem z dnia 8 grudnia 2020 roku powodowie oświadczyli pozwanemu, że wyżej wskazana umowa jest bezwzględnie nieważna, obszernie argumentując swoje stanowisko.

(dowód: pismo – k. 24-25v. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 26)

Pozwem z dnia 23 grudnia 2020 roku powodowie domagali się ustalenia, że przedmiotowa umowa jest nieważna.

(dowód: odpis pozwu – k. 15-20)

Na rozprawie dnia 16 września 2022 roku powodowie po ich pouczeniu, oświadczyli, że liczą się z konsekwencjami związanymi z nieważnością umowy i wnoszą o stwierdzenie jej nieważności.

(dowód: protokół rozprawy – k. 109-110)

Wyrokiem z dnia 17 lutego 2023 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku w sprawie o sygn. akt I C 2138/20 ustalił, że wyżej opisana umowa kredytu jest nieważna. Wyrokiem z dnia 10 października 2023 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku w sprawie o sygn. akt V ACa 1152/23 oddalił apelację.

(dowód: wyroki wraz z uzasadnieniami – k. 31-41, k. 42-57v.)

Na poczet wyżej wskazanej umowy powodowie uiścili na rzecz pozwanego kwotę 146.065,95 CHF oraz 51.350,14 zł.

(dowód: zaświadczenia – k. 27-30v.)

Pismem z dnia 2 marca 2023 roku powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwot: 146.065,95 CHF oraz 51.350,14 zł do dnia 9 marca 2023 roku jako kwot wpłaconych na rzecz pozwanego w związku z nieważną umową kredytu. Pismo doręczono dnia 8 marca 2023 roku.

(dowód: wezwanie – k. 59, potwierdzenie nadania – k. 60, potwierdzenie odbioru – k. 61-61v.)

Dnia 12 grudnia 2023 roku strony zawarły porozumienie do umowy kredytu, w którym ustalono m.in., że łączna wierzytelność kredytobiorców względem banku wynosi 732.586,81 zł i obejmuje spłacone raty kapitałowo-odsetkowe. Natomiast wierzytelność banku z tytułu udostępnionego kapitału kredytu wynosi 807.000,01 zł.

Strony uzgodniły, że aby rozliczyć roszczenia związane ze świadczeniami spełnionymi w związku z uznaną za nieważną umową kredytu, strony potrącają wzajemnie wyżej wskazane wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej. W wyniku potrącenia kredytobiorcy zobowiązani zostali do zapłaty na rzecz banku kwoty 74.413,20 zł i zobowiązali się zapłacić tę kwotę w terminie 30 dni od podpisania porozumienia.

Sprecyzowano także, że porozumienie obejmuje wyłącznie roszczenia banku o zwrot świadczenia nienależnego (bezpodstawnego wzbogacenia) w postaci nominalnej kwoty wypłaconego kredytobiorcom kapitału, nie obejmuje zaś roszczeń na podstawie przepisów o świadczeniu nienależnym (bezpodstawnym wzbogaceniu), ani też nie wyłącza prawa banku do żądania waloryzacji sądowej kwoty udostępnionego kredytobiorcom kapitału.

Dodano także, że porozumienie obejmuje wyłącznie roszczenie kredytobiorcy o zwrot świadczenia nienależnego (bezpodstawnego wzbogacenia) w postaci nominalnej kwoty świadczeń pieniężnych spełnionych w związku z wykonaniem umowy kredytu, nie obejmuje zaś ewentualnych roszczeń kredytobiorców wynikających z nieważności umowy kredytu, które wykraczałyby ponad zwrot spełnionych przez nich na rzecz banku świadczeń pieniężnych.

(dowód: porozumienie – k. 58-58v.)

Pozwem z dnia 15 grudnia 2023 roku bank wystąpił przeciwko kredytobiorcom o zmianę wysokości świadczenia nienależnego, którego zwrot im przysługuje w związku z wypłaceniem kapitału na podstawie wyżej wskazanej umowy kredytu i zasądzenie tym samym dodatkowej kwoty 159.526,20 zł.

(dowód: pozew – k. 97-100v.)

Pismem z dnia 7 lutego 2024 roku bank cofnął ten pozew.

(dowód: pismo – k. 102)

Pismem z dnia 8 lutego 2024 roku powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwot dochodzonych w pozwie w terminie do dnia 15 lutego 2024 roku.

(dowód: pismo – k. 62, potwierdzenie nadania – k. 63)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych przez strony dokumentów, które nie były kwestionowane co do swojej prawdziwości. Spór nie dotyczył faktów, a stosowania prawa.

W niniejszej sprawie powodowie domagali się od pozwanego zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od świadczenia uiszczonego z opóźnieniem.

W tym stanie rzeczy podstawę prawną roszczenia poszukiwać należało w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W pierwszej kolejności pozwany podnosił, że wywodzone roszczenie zostało objęte porozumieniem między stronami z dnia 12 grudnia 2023 roku.

W tej sytuacji zważyć należało, że zgodnie z art. 508 k.c. dopuszczalne jest zwolnienie dłużnika z długu przez wierzyciela, a skutkiem tego jest wygaśnięcie zobowiązania. Zwolnienie z długu polega na tym, że wierzyciel zrzeka się wierzytelności, wobec czego zobowiązanie wygasa. Oświadczenie woli w tym przedmiocie może być wyraźne, może też nastąpić przez czynności konkludentne, a więc w sposób dorozumiany. Dodatkowym wymogiem zwolnienia jest jego przyjęcie przez dłużnika. Z powyższego wynika, że czynność prawna z art. 508 k.c. jest umową, natomiast jej stronami są wierzyciel i dłużnik. Nie może to być oświadczenie będące treścią innej umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2016 roku, II CSK 447/15, LEX nr 2023849; W. Bryl [w:] Z. Resich, J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, J.I. Bielecki [red.] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Warszawa 1972, s. 1217, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2004 roku, IV CK 590/03, LEX nr 122834).

W okolicznościach niniejszej sprawy nie doszło jednak do zwolnienia banku z długu w postaci roszczenia akcesoryjnego o zapłatę zaległych odsetek od nominalnych kwot kredytu, gdyż zwyczajnie wskazano wprost, że porozumienie obejmuje wyłącznie roszczenie kredytobiorcy o zwrot świadczenia nienależnego (bezpodstawnego wzbogacenia) w postaci nominalnej kwoty świadczeń pieniężnych spełnionych w związku z wykonaniem umowy kredytu, nie obejmuje zaś ewentualnych roszczeń kredytobiorców wynikających z nieważności umowy kredytu, które wykraczałaby ponad zwrot spełnionych przez nich na rzecz banku świadczeń pieniężnych.

Odsetki ustawowe za opóźnienie nie stanowią nominalnej kwoty kredytu ani też nie stanowiły nienależnego świadczenia spełnionego w ramach wykonywanej umowy na rzecz banku. Odmienna wykładnia odbiegałaby od literalnej treści porozumienia. Przedsiębiorca działał jako profesjonalista. Porozumienie to nie stanowiło całościowego uregulowania rozliczeń stron, a dotyczyło tylko kwot nominalnych. W końcu sam pozwany bank po zawarciu porozumienia domagał się zapłaty kwoty wyższej niż kwota nominalna na skutek waloryzacji sądowej.

Drugi zarzut pozwanego banku związany był z wymagalnością roszczenia, w szczególności poprzez twierdzenie, że dopiero prawomocne rozstrzygnięcie o upadku umowy kredytu może stanowić początek biegu naliczania odsetek ustawowych od rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych w ramach wykonywania umowy. Do tego zarzutu Sąd zamierza odnieść się niejako en bloc, nie pozostawiając przestrzeni dla argumentacji przeciwnej.

W tej materii w pierwszej kolejności należało odwołać się do mającej moc zasady prawnej Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt III CZP 6/21 z dnia 7 maja 2021 roku (OSNC 2021/9/56), gdzie stwierdzono, że „niedozwolone postanowienie umowne (art. 385 ¹ § 1 k.c.) jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.”, także, że „jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.). Kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna.”

W uzasadnieniu argumentowano, że dopełniając charakterystyki tej sankcji i uwzględniając dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, należy też stwierdzić, że konsument może wyrazić swą zgodę na niedozwolone postanowienie zarówno w toku sporu przed sądem, jak i pozasądowo, jednakże w obu przypadkach będzie to skuteczne tylko wtedy, gdy został wyczerpująco poinformowany o konsekwencjach prawnych, jakie może pociągnąć za sobą definitywna nieskuteczność (nieważność) tego postanowienia. Należycie poinformowany konsument może też podjąć decyzję przeciwną (odmówić zgody), co spowoduje trwałą bezskuteczność (nieważność) niedozwolonego postanowienia. Wzgląd na pewność prawa nakazuje także przyjąć, że swą zgodę konsument powinien wyrazić w rozsądnym czasie od udzielenia mu należytej informacji. Jeżeli tego nie uczyni, niedozwolone postanowienie stanie się trwale bezskuteczne (nieważne) (...).

Stwierdzenie, że w razie trwałej bezskuteczności (nieważności) umowy kredytu każdej ze stron przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.) nie wyjaśnia jeszcze, kiedy roszczenia te, w szczególności roszczenie banku o zwrot wypłaconego kapitału, stają się (mogą stać się) wymagalne, co ma decydujące znaczenie zwłaszcza dla określenia początku biegu ich przedawnienia i możliwości przedstawienia do potrącenia (...). Wypowiadając się częściowo co do tej kwestii, w wyroku z dnia 11 grudnia 2019 r., V CSK 382/18 i w uchwale z dnia 16 lutego 2021 r., III CZP 11/20, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ze względu na przyznaną kredytobiorcy-konsumentowi możliwość podjęcia wiążącej decyzji co do sanowania niedozwolonej klauzuli i co do zaakceptowania konsekwencji całkowitej nieważności umowy (i sprzeciwienia się zarazem udzieleniu mu ochrony przed tymi konsekwencjami przez wprowadzenie regulacji zastępczej), należy uznać, iż co do zasady termin przedawnienia tych roszczeń może rozpocząć bieg dopiero po podjęciu przez kredytobiorcę-konsumenta wiążącej decyzji w tym względzie. Dopiero wtedy bowiem można uznać, że brak podstawy prawnej świadczenia stał się definitywny (podobnie jak w przypadku condictio causa finita), a strony mogły zażądać skutecznie zwrotu nienależnego świadczenia (por. art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Aprobując i rozwijając tę argumentację, należy przypomnieć, że do chwili, w której należycie poinformowany konsument wyrazi zgodę na związanie niedozwolonym postanowieniem umownym albo zgody tej odmówi (ew. upłynie rozsądny czas do jej wyrażenia), umowa kredytu, która bez tego postanowienia nie może wiązać, znajduje się w stanie bezskuteczności zawieszonej, tj. nie wywołuje skutków prawnych, choć skutki te może nadal wywołać w razie wyrażenia zgody na postanowienie albo - jeżeli są spełnione stosowne przesłanki - w razie jego zastąpienia regulacją zastępczą. Jest jasne, że tak długo jak trwa stan zawieszenia, kredytodawca nie może domagać się spełnienia uzgodnionych w tej umowie świadczeń. Jednakże zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem dotyczącym stanu bezskuteczności zawieszonej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2010 r., IV CSK 95/10 i z dnia 3 lutego 2017 r., II CSK 159/16, niepubl.; por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 1995 r., I CRN 48/95 i z dnia 7 listopada 1997 r., II CKN 431/97, OSNC 1998 Nr 6, poz. 94) nie może również żądać zwrotu spełnionego świadczenia nienależnego, ponieważ decyzja co do związania postanowieniem i umową leży co do zasady w rękach konsumenta. Skoro zaś kredytodawca nie może wystąpić z takim żądaniem i w ten sposób postawić swych roszczeń restytucyjnych w stan wymagalności zgodnie z art. 455 k.c. (co do zastosowania art. 455 k.c. do roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1976 r., III CRN 289/76, niepubl., z dnia 16 lipca 2003 r., V CK 24/02, OSNC 2004, Nr 10, poz. 157, z dnia 28 kwietnia 2004 r., V CK 461/03, IC 2004, nr 11, s. 43, z dnia 18 stycznia 2017 r., V CSK 198/16, niepubl. oraz uchwały Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1991 r., III CZP 2/91, OSNCP 1991, Nr 7, poz. 93, z dnia 26 listopada 2009 r., III CZP 102/09, OSNC 2010, Nr 5, poz. 75, z dnia 2 czerwca 2010 r., III CZP 37/10, OSNC 2011, Nr 1, poz. 2 i z dnia 16 lutego 2021 r., III CZP 11/20), rozpoczęcie biegu ich przedawnienia nie wchodzi w rachubę. Sytuacja ulega zmianie dopiero w razie potwierdzenia klauzuli abuzywnej przez konsumenta, kiedy to klauzula oraz umowa stają się skuteczne z mocą wsteczną, albo odmowy jej potwierdzenia (upływu rozsądnego czasu do potwierdzenia), kiedy to dochodzi do utrzymania umowy z regulacją zastępczą (jeżeli są spełnione stosowne przesłanki) albo do całkowitej i trwałej bezskuteczności (nieważności) umowy. Owa trwała bezskuteczność (nieważność) jest równoznaczna ze stanem, w którym "czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia" w rozumieniu art. 410 § 2 in fine k.c. (condictio sine causa) oraz "nieważnością czynności prawnej" w rozumieniu art. 411 pkt 1 k.c. Sytuacja konsumenta jest korzystniejsza niż przedsiębiorcy, ponieważ w każdej chwili kredytobiorca może zakończyć stan bezskuteczności zawieszonej, udzielając zgody na związanie klauzulą abuzywną albo odmawiając tej zgody, z tym że - stosownie do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - skuteczność tych oświadczeń zależy od tego, czy był uprzednio należycie poinformowany o konsekwencjach tej abuzywności. Kierując się dotychczasowym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Sąd Najwyższy uznał, że bieg terminu przedawnienia roszczeń restytucyjnych konsumenta nie może się rozpocząć zanim dowiedział się on lub, rozsądnie rzecz ujmując, powinien dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia. Należy bowiem uznać, że dopiero wówczas mógł wezwać przedsiębiorcę do zwrotu świadczenia (por. art. 455 k.c.), tj. podjąć czynność, o której mowa w art. 120 § 1 k.c.

Sąd rozpoznający sprawę nie podziela w pełni poczynionych przez Sąd Najwyższy wymogów, przyjmując za słuszną argumentację przedstawioną w glosie do powyższej uchwały, z której wynika, że brak jest uzasadnienia dla poglądu o konieczności złożenia przez konsumenta oświadczenia o zamiarze skorzystania bądź nie z ochrony przewidzianej dyrektywą 93/13. Tym bardziej nie ma więc podstaw do tego, aby z oświadczeniem tym wiązać skutki w postaci sanowania umowy, a więc zmiany stanu bezskuteczności umowy z zawieszonej na trwałą. Oświadczenie kredytobiorcy nie może też mieć w konsekwencji wpływu na ustalenie początkowego terminu biegu przedawnienia oraz naliczania odsetek za opóźnienie, do czego należy stosować zasady ogólne. Oświadczenie takie nie może też być przez sąd bezwzględnie wymagane. Do złożenia takiego oświadczenia może dojść jedynie wówczas, gdy konsument nie chce korzystać z ochrony, a ma zamiar utrzymania umowy zawierającej klauzule abuzywne. Skutek tego będzie zaś taki, że umowa będzie dalej wiązać strony, a więc tym samym nie dojdzie do konieczności ustalania początkowego terminu przedawnienia i naliczania odsetek za zwłokę. Stwierdzenie w umowie klauzul nieuczciwych oraz brak oświadczenia konsumenta, że nie chce korzystać z ochrony, jest wystarczającą podstawą do tego, aby sąd orzekł o upadku umowy. Przyjęcie rozwiązania proponowanego w uchwale powoduje dla konsumenta niekorzystne skutki, zwłaszcza w zakresie przedawnienia roszczeń kredytodawcy oraz terminu naliczania odsetek. Zmusza go do dodatkowych czynności (składanie oświadczenia o zgodnie lub nie na ochronę wynikającą z dyrektywy 93/13) niewymaganych prawem. Opiera się też na założeniu, że ochrona przewidziana przepisami dyrektywy 93/13 może być dla niego niekorzystna (G. S., Nieważność czy bezskuteczność zawieszonej umowy zawierającej klauzule abuzywne. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego (7 sędziów) z dnia 7 maja 2021 r., III CZP 6/21, (...) 2023, nr 1, s. 237-250).

Taka wykładnia zgodna jest z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-520/21, gdzie stwierdzono, że „w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności”.

Jak wspomniano w cytowanej glosie, nie można przyjąć, aby ewentualnie niedoinformowany klient miał zostać pozbawiony odsetek ustawowych za opóźnienie, których wymagalność oparta jest na zasadach ogólnych (art. 455 k.c.) inaczej niż konsument, który posiadałby szeroką wiedzę prawną.

Niezależnie od tego należało zwrócić uwagę, że konsumenci (powodowie) wystąpili przeciwko bankowi z powództwem o ustalenie, że umowa kredytu hipotecznego jest nieważna. Reprezentowani byli przez kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego. Jeżeli nadal twierdzić, że mimo korzystania z jego usług nie byli wystarczająco poinformowani o skutkach nieważności umowy, to na rozprawie dnia 16 września 2022 roku w sprawie o sygn. akt I C 2138/20 zostali przez Przewodniczącego dodatkowo pouczeni o konsekwencjach związanych z nieważnością umowy i oświadczyli, że liczą się ze związanymi z tym konsekwencjami i wnoszą o stwierdzenie nieważności umowy. Wyrok uwzględniający powództwo zapadł dnia 17 lutego 2023 roku, a wezwanie do zapłaty powodowie skierowali pismem z dnia 2 marca 2023 roku, a więc po upływie znacznego czasu po wyrażeniu woli o braku chęci do sanowania nieważnej umowy i po upływie wskazanego w wezwaniu terminu, tj. dnia 9 marca 2023 roku. Spełnienie świadczenia, o którym mowa w wezwaniu, tj. zapłaty kwoty 146.065,95 CHF oraz 51.350,14 zł nastąpiło przez potrącenie, o którym mowa w porozumieniu z dnia 12 grudnia 2023 roku. Niewątpliwie do tego dnia pozwany bank pozostawał w zwłoce, tj. od dnia 10 marca 2023 roku do dnia 12 grudnia 2023 roku. Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie od wskazanych wyżej kwot według stawki wskazanej w art. 481 § 2 k.c. wyniosła odpowiednio: 13.267,99 CHF oraz 4.664,43 zł.

Mając na uwadze powyższe powództwo należało uwzględnić w punkcie 1. wyroku na podstawie art. 455 k.c. oraz na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w tym do dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 19 lutego 2024 roku do dnia zapłaty, tj. od skapitalizowanych odsetek wyrażonych kwotowo w wyroku, co nie narusza zasady anatocyzmu z art. 482 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu zasądzono od pozwanego na rzecz powodów całość kosztów procesu, na które składały się: opłata sądowa od pozwu (1.000 zł), opłaty skarbowe od pełnomocnictw (34 zł) wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (5.400 zł) na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) – łącznie 6.434 zł. Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od zasądzonych kwot należały się odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.