Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2022 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Sławomir Splitt

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2022 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. W. (1) i A. W.

o zapłatę

I. zasądza solidarnie od pozwanych M. W. (1) i A. W. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 67.466,45 złotych (sześćdziesiąt siedem tysięcy czterysta sześćdziesiąt sześć złotych czterdzieści pięć groszy), wraz z:

- umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w stosunku rocznym, ale nie więcej niż wysokość odsetek ustawowych maksymalnych za opóźnienie od:

kwoty 31,26 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia 16 września 2019 roku,

kwoty 82,80 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia 24 października 2019 roku,

kwoty 2.000,00 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia 15 maja 2020 roku,

kwoty 2.000,00 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia 10 czerwca 2020 roku,

kwoty 2.000,00 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia 14 lipca 2020 roku,

kwoty 71.784,99 złotych od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,

- ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 1.791,32 złotych od dnia 19 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty;

II. umarza postępowanie w zakresie dotyczącym odsetek umownych za opóźnienie od kwoty 6.114,06 złotych (sześć tysięcy sto czternaście złotych sześć groszy) za okres od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia 18 sierpnia 2019 roku;

III. zasądza solidarnie od pozwanych M. W. (1) i A. W. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 6.337,00 złotych (sześć tysięcy trzysta trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt I C 194/20

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko A. W. i M. W. (1) o zapłatę następujących kwot:

- 71.784,99 złotych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w stosunku rocznym, ale nie więcej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty z tytułu kapitału kredytu;

- 295,80 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z tytułu odsetek umownych w wysokości 10 % za okres od 12 grudnia 2018r. do 16 maja 2019r.;

- 1.495,52 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z tytułu odsetek karnych za opóźnienie w wysokości 10 % za okres od 12 grudnia 2018r. do dnia 12 sierpnia 2019r.;

- 4,20 złotych z tytułu opłat i prowizji.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że zawarł ze stroną pozwaną umowę kredytu nr (...) z dnia 9 września 2014 roku. Strona pozwana nie wywiązała się jednak ze zobowiązania terminowego dokonywania spłat w wysokościach ustalonych w umowie. W związku z powstaniem zaległości powód bezskutecznie wezwał pozwanych do dobrowolnej spłaty zaległości informując jednocześnie o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. W związku z brakiem restrukturyzacji oraz zapłaty zaległych rat, powód wypowiedział umowę, stawiając całą należność w stan wymagalności.

(pozew, k. 4-6)

W sprzeciwach od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu wskazano, że pozwany A. W. w dniu 9 listopada 2018 roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, albowiem poprzedni pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę. W dniu 18 grudnia 2018 roku pozwany złożył wniosek o zawieszenie płatności rat kredytu w związku ze zbyt małymi przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej. Pozwany nie zajął stanowiska w sprawie wniosku pozwanego, zamiast tego wezwał go dwukrotne do zapłaty zaległych rat, a następnie pismem z dnia 22 marca 2019 roku złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu gotówkowego. Pozwany złożył ponownie wniosek o restrukturyzację pismem z dnia 23 marca 2019 roku. Przed wypowiedzeniem umowy bank nie wypowiedział się w przedmiocie wniosku pozwanego o restrukturyzację kredytu, uczynił to dopiero w piśmie z dnia 4 czerwca 2019 roku. W ocenie pozwanych bank nie przeprowadził procedury restrukturyzacyjnej w sposób prawidłowy, gdyż nie uzasadnił decyzji dotyczącej odmowy restrukturyzacji poza określeniem, iż pozwany nie posiada zdolności kredytowej. W ocenie pozwanego możliwość przeprowadzenia restrukturyzacji była fikcją, gdyż bank narzucał swoje oczekiwania spłaty rat, uzależniając to od wcześniejszej wpłaty większej kwoty, co zdaniem pozwanych oznacza, że bank nie był zainteresowany propozycją porozumienia się stron. Nadto, w żaden sposób nie uzasadnił decyzji dotyczącej odmowy restrukturyzacji. Wskazując na brak zdolności kredytowej, bank błędnie założył, że przesłanki określone w art. 70 ust. 1 i art. 75c ust. 3 Prawa bankowego są tożsame. Jak wskazano, celem restrukturyzacji jest co do zasady umożliwienie spłaty zobowiązania przez dłużnika na zasadach ustalonych z wierzycielem, aby uniknąć niewypłacalności lub upadłości. Pozwany wskazał, że w chwili obecnej nie jest w stanie spłacać kredytu na dotychczasowych warunkach. W przypadku nieuwzględnienia ww. zarzutu pozwany wniósł o rozłożenie świadczenia na równe comiesięczne raty na okres pięciu lat.

Pozwana M. W. (1), która – jak wskazała – występowała w umowie w charakterze poręczyciela, dodatkowo zarzuciła powodowi, że przed wypowiedzeniem umowy kredytu nie wezwał jej do zapłaty, a tym zarzuciła, że wypowiedzenie umowy jest nieskuteczne w stosunku do niej.

(sprzeciwy pozwanych od nakazu zapłaty, k. 8v-11v, 19v-22v)

W toku postępowania, powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie żądania zapłaty kwoty 6.114,06 złotych z tytułu wpłat dokonanych przez stronę pozwaną już po wytoczeniu powództwa.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2021r. Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 6.114,06 złotych.

(pismo procesowe powoda z dnia 22 marca 2021 roku, k. 111-114, postanowienie z dnia 24 maja 2021 roku, k. 196)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 września 2014 roku pomiędzy (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W. (jako kredytodawcą) a A. W. i M. W. (1) (jako kredytobiorcami) została zawarta umowa konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...). Na podstawie przedmiotowej umowy powód udzielił pozwanym - na okres 96 miesięcy - kredytu w kwocie 16.228,84 złotych na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych oraz w kwocie 107.896,79 złotych na spłatę innego kredytu zaciągniętego w (...) Banku S.A. (§ 1 ust. 1).

Kredytobiorcy zobowiązali się do spłaty kredytu w terminach i na zasadach określonych w umowie. Raty kredytu były równe i były płatne w okresach miesięcznych do 12-ego dnia każdego miesiąca. Wysokość raty wynosiła 2.128,09 złotych, przy czym pierwsza rata, płatna do 12 października 2014 roku i mająca charakter raty wyrównanej – miała być nie wyższa niż 2.315,65 zł (§ 3 ust. 1 i 2).

Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 13.60 % w stosunku rocznym (§ 2 ust. 1). Oprocentowanie kredytu miało ulec zmianie w przypadku zmiany stopy procentowej rynku międzybankowego WIBOR 3M o co najmniej 1,0 p.p. Zmiana miała nastąpić 6. dnia po terminie wymagalności raty w miesiącu, w którym miała miejsce zmiana stopy, czego konsekwencją miała być zmiana wysokości rat kredytowych wymagalnych po dokonaniu zmiany stopy procentowej. Zmiana stopy procentowej kredytu miała nastąpić w tym samym kierunku, w którym zmieniła się stopa WIBOR 3M (wzrost lub spadek) i o wartość odpowiadającą zmianie stopy WIBOR 3M (§ 5).

W przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu rat kredytu, bank miał pobierać od niespłaconego w terminie kredytu podwyższone odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP obowiązującej na dzień powstania zadłużenia przeterminowanego, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 16 %. Odsetki według stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pobierane były począwszy od dnia następującego po terminie płatności wynikającym z umowy i wskazanym w haromonogramie spłat, aż do dnia spłaty przeterminowanej należności banku. Zmiana wysokości stopy kredytu lombardowego NBP powodowała zmianę rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego do czterokrotności nowej wysokości stopy kredytu lombardowego NBP (§ 7).

Bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia m.in. w razie zwłoki kredytobiorcy z zapłatą pełnych rat, wynikających z harmonogramu spłat, za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim pisemnym wezwaniu kredytobiorcy do spłaty wymagalnych należności w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania (§ 9 ust. 1). Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytobiorca był zobowiązany do niezwłocznego zwrotu niewykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu (§ 9 ust. 2).

(dowód: umowa konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...) z dnia 8 września 2014 roku, k. 33-35)

We wrześniu 2018 roku doszło do rozwiązania za porozumieniem stron umowy o pracę pozwanego A. W.. Po zakończeniu stosunku pracy pozwany prowadził działalność gospodarczą, która przynosiła przychód dopiero od listopada 2018 roku. W tym czasie pozwana M. W. (1) była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w wymiarze 1/8 etatu za wynagrodzeniem w kwocie niespełna 250 zł netto miesięcznie. Pozwani posiadali zobowiązania w postaci pięciu kredytów. Miesięczna suma rat kredytowych z tytułu wymienionych umów kredytowych wynosiła około 8.000-9.000 zł. Pozwany złożył wnioski o restrukturyzację wszystkich kredytów. W styczniu 2019 roku A. W. zaprzestał spłaty rat przedmiotowego kredytu. W styczniu i lutym 2019 roku pozwany nie posiadał środków pozwalających na bieżącą spłatę rat przedmiotowego kredytu.

(dowód: przesłuchanie pozwanego A. W., płyta CD k. 210, zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia pozwanej M. W., k. 123)

W dniu 18 grudnia 2018 roku pozwany A. W. złożył w placówce powodowego banku wniosek o zawieszenie płatności rat kredytu – na okres od 1 grudnia 2018 roku do 31 marca 2019 roku. W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż rozwiązano z nim umowę o pracę, w listopadzie 2018 roku założył działalność gospodarczą, ale aktualnie przynosi ona zbyt małe przychody.

(dowód: wniosek z dnia 18 grudnia 2018 roku, k. 78, 115)

Pismem z dnia 21 grudnia 2018 roku bank poinformował pozwanego, iż do podjęcia decyzji dotyczącej restrukturyzacji kredytu konieczne jest przedłożenie załączonych oświadczeń oraz złożenie dokumentów potwierdzających dochód przez wszystkich zobowiązanych do spłaty w terminie 14 dni w placówce banku lub drogą korespondencyjną. Bank wskazał, że wymaga dostarczenia oryginału dokumentu lub kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez pracownika banku.

(dowód: pismo powoda z dnia 21 grudnia 2018r., k. 96, 132, przesłuchanie pozwanego A. W., płyta CD k. 210)

W dniu 3 stycznia 2019 roku M. K. – specjalista do spraw restrukturyzacji w Departamencie Windykacji Telefonicznej powodowego banku, skierował na adres poczty elektronicznej pozwanego A. W. wiadomość e – mail zatytułowaną „restrukturyzacja kredytu w G. (...) Banku” i wezwał go do przesłania zestawienia z książki przychodów i rozchodów za okres od listopada do grudnia 2018 roku. W odpowiedzi mailem z dnia 6 stycznia 2019 roku pozwany przesłał żądane dokumenty.

(dowód: wydruk korespondencji e – mailowej stron, k. 79-80, przesłuchanie pozwanego A. W., płyta CD k. 210)

Pismem z dnia 29 stycznia 2019 roku powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty w terminie 7 dni od doręczenia tego pisma kwoty 3.818,76 zł, na którą składały się: kwota 2.560,50 zł z tytułu należności kapitałowej, kwota 1.231,88 zł z tytułu odsetek umownych, kwota 22,18 zł z tytułu odsetek podwyższonych za opóźnienie, a także kwota 4,20 zł z tytułu kosztów ubezpieczenia.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 29 stycznia 2019r., k. 81, 135-137)

W rozmowie telefonicznej z pracownikiem banku (...) dowiedział się, że jego wniosek o restrukturyzację kredytu został rozpatrzony negatywnie z uwagi na brak zdolności kredytowej.

(dowód: przesłuchanie pozwanego A. W., płyta CD k. 210, nagranie rozmowy telefonicznej, płyta CD k. 255, 267)

Pismem z dnia 18 lutego 2019 roku powód wezwał każdego z pozwanych do zapłaty – w terminie 14 dni roboczych od daty doręczenia wezwania – zaległości w spłacie kredytu w kwocie 5.068,08 złotych, na co składały się: kwota 3.915,08 zł z tytułu należności kapitałowej, kwota 1146,62 zł z tytułu odsetek umownych, kwota 2,18 zł z tytułu odsetek podwyższonych za opóźnienie, a także kwota 4,20 zł z tytułu kosztów ubezpieczenia, pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytowej. W wezwaniu bank poinformował kredytobiorców o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wezwania zostały doręczone obojgu pozwanym w dniu 26 lutego 2019 roku.

(dowód: wezwania do zapłaty z dnia 18 lutego 2019 roku wraz z dowodem nadania, k. 43-45, 138-143, wydruk z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 144-147)

W związku z nieuregulowaniem zaległości w spłacie kredytu, pismem z dnia 22 marca 2019 roku bank złożył pozwanym oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego w umowie, liczonego od dnia doręczenia pisma. Na dzień złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej, zaległość pozwanych wynosiła 6.382,79 złotych, w tym 5.242,26 zł z tytułu należności kapitałowej, 1.140,53 zł z tytułu odsetek umownych, 22,17 zł z tytułu odsetek podwyższonych za opóźnienie. Wypowiedzenie umowy zostało doręczone każdemu z pozwanych w dniu 25 marca 2019 roku.

(dowód: oświadczenie powoda o wypowiedzeniu umowy k. 36 wraz z dowodem doręczenia, k. 38-39)

W dniu 26 marca 2019 roku pozwany A. W. złożył – na formularzu banku o jakim mowa we wcześniejszym wezwaniu do zapłaty – wniosek o restrukturyzację zadłużenia, poprzez przeniesienie zaległych spłat na koniec okresu kredytowania oraz karencję w spłacie kredytu na okres trzech miesięcy.

(dowód: wniosek pozwanego z dnia 26 marca 2019r., k. 117-120, przesłuchanie pozwanego A. W., płyta CD k. 210)

Pismem z dnia 28 marca 2019 roku powód zobowiązał pozwanych do uzupełnienia oświadczeń o wskazanie stanu zobowiązań w innych bankach oraz złożenia oświadczenia majątkowego M. W. (1) w terminie 14 dni w placówce banku lub drogą korespondencyjną. Bank wskazał, że wymaga dostarczenia oryginału dokumentu lub kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez pracownika banku.

(dowód: pismo banku z dnia 28 marca 2019r., k. 82)

W odpowiedzi na złożone przez bank wypowiedzenie umowy kredytowej, pismem z dnia 6 kwietnia 2019 roku pozwany poinformował, że nie otrzymał „pisemnej wyczerpującej odpowiedzi wymaganej przez prawo” na skierowane przez niego do powoda wnioski o restrukturyzację kredytu złożone w grudniu 2018 roku i marcu 2019 roku, wskazując na naruszenie art. 75 ust. 1 i art. 75c ust. 1 Prawa bankowego i nieważność wypowiedzenia. Jednocześnie pozwany przedstawił nowe propozycje restrukturyzacyjne polegające na przesunięciu spłaty rat do września 2019 roku, rozpoczęciu regularnej spłaty rat od października 2019 roku, anulowaniu przez bank odsetek za okres od grudnia 2018r. do września 2019r. tytułem zadośćuczynienia za nękanie telefonami w nieprzyzwoitych porach dnia, w soboty, niedzielę, a także niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 6 kwietnia 2019r. wraz z dowodem nadania, k. 83-84)

W dniu 16 kwietnia 2019r. do powoda wpłynął wniosek M. W. (1) o restrukturyzację kredytu (datowany na dzień 12 kwietnia 2019 roku), do którego zostało dołączone zaświadczenie o wysokości osiąganych przez nią zarobków.

(dowód: wniosek pozwanej z dnia 12 kwietnia 2019r., k. 123-125)

Pismem z dnia 9 maja 2019 roku powód wezwał M. W. (1) do telefonicznego skontaktowania się z bankiem w celu zakończenia procesu weryfikacji związanego z restrukturyzacją kredytu.

(dowód: pismo powoda z dnia 9 maja 2019r., k. 94)

Pismem z dnia 15 maja 2019 roku pozwany A. W. poinformował powoda o przesłaniu oświadczenia majątkowego M. W. (1) listem poleconym z dnia 15 kwietnia 2019 roku. W załączeniu pozwany przesłał rozliczenie książki przychodów i rozchodów za lata 2018-2019. Jednocześnie, pozwany wniósł o prowadzenie dalszych rozmów drogą pisemną lub za pośrednictwem poczty elektronicznej i poinformował, że nie akceptuje rozmów telefonicznych.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 15 maja 2019r. wraz z dowodem nadania, k. 86-87)

Pismem z dnia 21 maja 2019r. powód poinformował pozwanych o negatywnym rozpatrzeniu wniosku o zawarcie ugody, wskazując, że wysokość osiąganego przez pozwanych dochodu w stosunku do posiadanych zobowiązań kredytowych i wysokich kosztów utrzymania nie zapewni prawidłowej obsługi ugody. Powód zwrócił uwagę, że z przedstawionych dokumentów wynika, że pozwani osiągają średni dochód miesięczny (z ostatnich trzech miesięcy) w kwocie 10.191,28 zł, natomiast łączne miesięczne koszty wynoszą co najmniej 13.172 zł, a po doliczeniu raty ewentualnej ugody w kwocie 2.000 zł, miesięczne obciążenia będą większe niż dochód.

(dowód: pismo powoda z dnia 21 maja 2019r., k. 95)

W piśmie z dnia 4 czerwca 2019 roku bank poinformował pozwanego A. W., iż na podstawie przesłanych dokumentów stwierdził brak wystarczającej zdolności kredytowej do spłaty zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej i wskazał, że z tego powodu nie wyraża zgody na restrukturyzację umowy.

(dowód: pismo banku z dnia 4 czerwca 2019r., k. 85)

Pismem z dnia 14 czerwca 2019 roku bank wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 71.784,99 złotych tytułem należności kapitałowej, kwoty 295,80 złotych tytułem odsetek umownych, kwoty 338,98 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej, a także kwoty 4,20 tytułem kosztów ubezpieczenia – w terminie 7 dni od doręczenia wezwania.

(dowód: ostateczne wezwania do zapłaty z dnia 14 czerwca 2019r., k. 41-42)

Pismem z dnia 21 czerwca 2019 roku pozwany wezwał bank do szczegółowego uzasadnienia decyzji w przedmiocie odmowy restrukturyzacji kredytu, wskazując, że informacja o braku zdolności kredytowej nie wyczerpuje obowiązków wynikających z art. 75c ust. 5 Prawa bankowego. W dniu 12 sierpnia 2019r. pozwany skierował do powoda ponowne wezwanie do przedstawienia szczegółowego uzasadnienia decyzji w przedmiocie restrukturyzacji kredytu.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 21 czerwca 2019r. wraz z dowodem nadania, k. 88, pismo pozwanego z dnia 12 sierpnia 2019r. wraz z dowodem nadania, k. 91)

Pozwany dokonał następujących wpłat na poczet zadłużenia z tytułu ww. kredytu konsolidacyjnego:

- w dniu 16 września 2019r. w kwocie 31,26 zł;

- w dniu 24 października 2019r. w kwocie 82,80 zł;

- w dniu 15 maja 2020r. w kwocie 2.000 zł;

- w dniu 10 czerwca 2020r. w kwocie 2.000 zł;

- w dniu 14 lipca 2020r. w kwocie 2.000 zł.

(okoliczności bezsporne)

Aktualne zadłużenie pozwanych z tytułu umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...) obejmuje:

- należność główną (niespłacony kapitał) w kwocie 65.670,93 zł;

- skapitalizowane odsetki umowne (kapitałowe) za okres od 12 grudnia 2018r. do 16 maja 2019r. w kwocie 295,80 złotych,

- skapitalizowane odsetki karne za opóźnienie za okres od 12 grudnia 2018r. do dnia 12 sierpnia 2019r. w kwocie 1.495,52 złotych,

- opłaty w kwocie 4,20 złotych.

( dowód: wyciąg z ksiąg banku, k. 49, zestawienie należności, k. 50-59, rozliczenie kredytu, k. 156-194)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, zapisów nagrań rozmów telefonicznych, a także dowodu z przesłuchania pozwanego A. W..

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Podkreślić bowiem należy, iż przedłożone do akt sprawy dokumenty są kompletne i zupełne, nie noszą żadnych śladów ingerencji, nadto wszystkie dokumenty zostały podpisane, co w sposób niewątpliwy pozwala na ustalenie osób, których oświadczenia są w nich zawarte. W związku z powyższym, w ramach swobodnej oceny dowodów Sąd uznał, że przedstawione dokumenty odzwierciedlają rzeczywistą treść stosunku prawnego kredytu, którego stronami byli powód oraz pozwani, jego wykonywania, a także rozwiązania w drodze wypowiedzenia, a także przedstawiają rzeczywisty przebieg procesu rozpatrywania składanych przez pozwanych wniosków o restrukturyzację kredytu.

Za autentyczne należało uznać również załączone do akt sprawy nagrania rozmów telefonicznych stron. Żadna ze stron bowiem nie podnosiła, że nagrania te zostały zmanipulowane bądź w jakikolwiek sposób zmodyfikowane i nie odzwierciedlają faktycznego przebiegu rozmów prowadzonych przez pracownika banku z pozwanym.

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zeznań pozwanego A. W.. Zdaniem Sądu zeznania te są szczere, wewnętrznie spójne i nie budzą wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego, a także korelują z treścią złożonych do akt sprawy dokumentów. Z zeznań pozwanego wynikało, że mimo, iż w wezwaniu z dnia 18 lutego 2019r. znalazło się stwierdzenie o dołączeniu do tego pisma formularza wniosku o restrukturyzację, to taki druk nie został faktycznie załączony. Zważyć jednak należało, że nawet, jeśli nie dołączono przedmiotowego formularza, to nie stanowiło to przeszkody do terminowego złożenia wniosku o restrukturyzację, który zgodnie z obowiązującymi przepisami nie musi zostać złożony na standaryzowanym formularzu.

Podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2439), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Przechodząc do oceny zasadności roszczenia powoda, należy wskazać, że spór pomiędzy stronami dotyczył przede wszystkim skuteczności złożonego przez bank oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia umowy i zachowania wymaganej przepisami Prawa bankowego procedury w zakresie umożliwienia kredytobiorcy restrukturyzacji kredytu. Zgodnie z treścią art. 75c Prawa bankowego jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych (ust. 1). W ww. wezwaniu bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia (ust. 2). Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy (ust. 3). Restrukturyzacja dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę (ust. 4). Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację (ust. 5). Podkreślić należy, iż niedochowanie wymogów określonych w przepisie art. 75c Prawa bankowego ma doniosłe konsekwencje. Jak wskazuje się w orzecznictwie wypowiedzenie przez bank umowy kredytowej bez zachowania wymogów jest nieważne w świetle art. 58 § 1 kc w zw. z art. 75c Prawa bankowego (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 8 listopada 2019r., I ACa 1213/18, L.), bądź też według innego poglądu skutkuje nieskutecznością oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 7 września 2021r., I ACa 1305/18, L.).

Podkreślić należy, że przytoczone powyżej przepisy nakazują bankowi podjęcie czynności w postaci wezwania do zapłaty, w odpowiedzi na co dłużnik opóźniający się ze spłatą zobowiązania może podjąć działania w celu zapobieżeniu skutkom wynikającym z rozwiązań przyjętych w art. 75. Obowiązki, o których mowa w art. 75c, materializują się w odniesieniu do wezwania, które powiązane jest z zastosowaniem przez bank przewidzianych w art. 75 czynności w postaci obniżenia kwoty przyznanego kredytu lub wypowiedzeniem umowy kredytu. Wykładnia nakazująca wypełnienie wymogów z art. 75c w przypadku każdorazowego poinformowania kredytobiorcy o nieodnotowaniu terminowej spłaty jego zobowiązania przeczyłaby racjonalności ustawodawcy i prowadziłaby do wypaczenia celu przedmiotowego przepisu, jakim jest umożliwienie przeprowadzenia restrukturyzacji zadłużenia w sytuacji, gdy istnieje rzeczywiste zagrożenie wypowiedzenia umowy kredytu bądź obniżenia kwoty przyznanego kredytu. Zważyć należy, iż tylko wniosek złożony w odpowiedzi na wezwanie wraz z pouczeniem i wskazaniem na art. 75c korzysta z ochrony i wymogów przewidzianych w tym przepisie (por. A. Mikos-Sitek (red.), P. Zapadka (red.), Prawo bankowe. Komentarz, WKP 2022).

Zważyć należy, iż w niniejszej sprawie bezsporne było, że w dniu 18 grudnia 2018 roku pozwany A. W. złożył wniosek o zawieszenie płatności rat kredytu na okres od 1 grudnia 2018 roku do 31 marca 2019 roku, powołując się na swoją trudną sytuację finansową.

Przedmiotowy wniosek został złożony przed wdrożeniem przez bank procedury poprzedzającej wypowiedzenie umowy kredytowej. Niewątpliwie, przedmiotowy wniosek stanowił wniosek o restrukturyzację kredytu, albowiem w taki sposób był traktowany przez obie strony, które w przesyłanej korespondencji określały go taką właśnie nazwą.

Niemniej wniosek ten został przez pozwanego złożony poza procedurą prowadzącą do rozwiązania umowy i tej procedury też nie uruchamiał. W świetle przytoczonych powyżej poglądów doktryny nie sposób uznać, aby uprzednie rozpatrzenie tego wniosku stanowiło niezbędny obowiązek na drodze do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej.

Procedura określona w art. 75c Prawa bankowego, w tym w zakresie konieczności rozpoznania wniosku o restrukturyzację, uruchamiana jest dopiero z chwilą wezwania kredytobiorcy do zapłaty zaległości, a takie wezwanie zostało do pozwanych skierowane dopiero w dniu 18 lutego 2019 roku.

Obowiązujące przepisy prawa, w szczególności Prawa bankowego, nie przewidują – poza procedurą o jakiej mowa w art. 75c Prawa bankowego – innych wymogów, od których zależy skuteczność wypowiedzenia umowy.

Oczywiście w ramach swobody umów strony mogą w umowie zgodnie postanowić, że kredytobiorcy będzie przysługiwało prawo do złożenia wniosku o restrukturyzacje, jak też mogą ukształtować procedurę rozpoznania tego wniosku i uzależnić skuteczność wypowiedzenia od uprzedniego rozpoznania takiego wniosku. Niemniej, w umowie stron strony nie przewidziały odrębnej procedury rozpatrywania takich wniosków, nie określiły wymogów co do formy wniosku kredytobiorcy bądź odpowiedzi banku, ani też nie uregulowały kwestii wpływu takiego wniosku na możliwość wypowiedzenia umowy.

W związku z tym udzielenie kredytobiorcy negatywnej odpowiedzi na złożony wniosek restrukturyzacyjny w formie ustnej, bez szczegółowego uzasadnienia nie stanowiło w żadnym razie naruszenia obowiązujących przepisów prawa i nie wpływało na bezskuteczność, czy nieważność wypowiedzenia umowy kredytowej.

Z zeznań pozwanego wynika, że jeszcze przed skierowaniem przez bank oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia miał wiedzę, że jego wniosek z grudnia 2018 roku został rozpatrzony negatywnie. Jednocześnie, w trakcie rozmowy telefonicznej został poinformowany przez pracownika banku o przyczynach odmowy restrukturyzacji zadłużenia (brak zdolności kredytowej). Niemniej nawet, gdyby bank nie udzielił odpowiedzi na ten wniosek, to nie miałoby to wpływu na możliwość złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu, skoro wniosek z grudnia 2018r. został złożony poza procedurą, o jakiej mowa w art. 75 Prawa bankowego.

Natomiast, drugi wniosek pozwanego należało uznać za spóźniony. W wezwaniu z dnia 18 lutego 2019 roku pozwani zostali pouczeni o czternastodniowym terminie złożenia wniosku. Przedmiotowe wezwanie zostało im doręczone w dniu 26 lutego 2019 roku, zaś wniosek o restrukturyzację kredytu zostało złożony dopiero w dniu 26 marca 2019 roku, a więc niewątpliwie po upływie terminu przewidzianego w art. 75c Prawa bankowego.

Bez wątpienia zatem bank dochował procedury, przewidzianej w art. 75c Prawa bankowego, albowiem pismem z dnia 18 lutego 2019r. wezwał obojga pozwanych - pod rygorem wypowiedzenia umowy - do uregulowania w terminie 14 dni roboczych od daty doręczenia tego monitu zaległości w kwocie 5.068,08 złotych i jednocześnie poinformował ich o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia, co zadośćuczyniło obowiązkowi określonemu w art. 75c Prawa bankowego. Wobec braku reakcji ze strony pozwanych w postaci spłaty zadłużenia bądź złożenia w terminie wniosku o restrukturyzację kredytu, pismem z dnia 22 marca 2019 roku bank złożył pozwanym oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego w umowie, liczonego od dnia doręczenia pisma. Ponadto, niewątpliwie zaistniały podstawy do wypowiedzenia umowy. Jak bowiem wynika z treści umowy wysokość pojedynczej raty kredytu wynosiła 2.128,09 złotych, natomiast zadłużenie na dzień wypowiedzenia umowy wynosiło ponad dwukrotność pojedynczej raty i obejmowało kwotę 5.242,26 zł z tytułu należności kapitałowej, 1.140,53 zł z tytułu odsetek umownych, 22,17 zł z tytułu odsetek podwyższonych za opóźnienie. Nie sposób również uznać, aby w okolicznościach niniejszego przypadku wypowiedzenie umowy było dla pozwanych czynnością nagłą i zaskakującą (a zgodnie z celami regulacji art. 75c Prawa bankowego, określona w tym przepisie procedura ma zapobiegać właśnie zaskakiwaniu kredytobiorcy nagłym rozwiązaniem stosunku kredytu). Przed złożeniem wypowiedzenia kredytobiorca został w rozmowie telefonicznej poinformowany o negatywnym rozpoznaniu wcześniejszego wniosku, a także wobec uprzedniego wezwania go do zapłaty miał świadomość zarówno istnienia i wysokości zadłużenia, jak też skutków zaniechania jego spłaty.

Bezzasadne były również zarzuty pozwanej odnośnie braku wezwania jej do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy. Po pierwsze, wbrew twierdzeniom pozwanej, w stosunku prawnym będącym przedmiotem niniejszego sporu, M. W. (1) występowała jako kredytobiorca a nie poręczyciel, jak wskazano w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Po drugie, w dniu 18 lutego 2019 roku powód skierował wezwanie również do pozwanej. Przedmiotowe wezwanie zawierało wszelkie pouczenia o jakich mowa w art. 75c Prawa bankowego i zostało doręczone pozwanej w dniu 26 lutego 2019 roku.

Sąd nie znalazł również żadnych podstaw do kwestionowania wysokości roszczenia. Na tę okoliczność powód przedłożył przede wszystkim wyciąg z ksiąg rachunkowych banku, a jak wskazuje się w orzecznictwie pozbawienie wyciągu charakteru dokumentu urzędowego, nie dyskwalifikuje go jako wiarygodnego środka dowodowego. Jak wskazuje się bowiem w judykaturze zaprzeczenie prawdziwości dokumentu prywatnego w postaci sporządzonego wyciągu z ksiąg rachunkowych pożyczkodawcy (kredytodawcy) nie może polegać na samej negacji istnienia lub wysokości długu, jeśli z pozostałych dowodów przedłożonych przed bank wynika fakt zawarcia umowy pożyczki jej wysokość i ustalone przez strony warunki spłaty, a także wykaz i sposób zarachowania kilkunastu dokonanych przez dłużnika wpłat. Pozwany nie wskazał, jakie konkretnie nieprawidłowości odbierają moc dowodową takiemu dokumentowi. Pozwany, jako dłużnik, który zaprzecza prawidłowości naliczenia odsetek, jest zobowiązany do przedstawienia merytorycznych argumentów na rzecz takiego zarzutu. Ma przy tym łatwą możliwość udowodnienia terminowości dokonanych wpłat, bowiem należy założyć, że może i powinien przedstawić dowody zapłaty każdej z uregulowanych rat, z których wynikałyby terminy spełnienia świadczenia – o ile twierdzi, że terminy wpłat w zestawieniu wierzyciela nie odpowiadają prawdzie i że w konsekwencji nastąpiło nieprawidłowe naliczenie należności odsetkowej. Takich dowodów pozwany w sprawie nie przedstawił, jak i nie formułował w tym względzie konkretnych twierdzeń faktycznych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 lutego 2018r., I ACa 278/17, L.). W niniejszej sprawie wyciąg z ksiąg bankowych w powiązaniu z pozostałymi dowodami, przy jednoczesnym braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych, pozwala na wyprowadzenie jednoznacznych ustaleń faktycznych co do wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności. Strona pozwana w żaden sposób nie podważyła wiarygodności przedłożonych przez powoda dowodów.

Z przedłożonych dowodów wynika, że na aktualne zadłużenie pozwanego składają się: niespłacony kapitał w kwocie 65.670,93 zł (stanowiący różnicę kwoty pierwotnie dochodzonej przez powoda w wysokości 71.784,99 zł i wpłat dokonanych w toku niniejszego postępowania w łącznej kwocie 6.114,06 zł), skapitalizowane odsetki umowne za okres od 12 grudnia 2018r. do 16 maja 2019r. w kwocie 295,80 złotych, skapitalizowane odsetki karnych za opóźnienie za okres od 12 grudnia 2018r. do dnia 12 sierpnia 2019r. w kwocie 1.495,52 złotych, a także opłaty w kwocie 4,20 złotych. Podstawa do pobierania odsetek umownych (kapitałowych) wynikała natomiast z § 2 ust.1 i § 5 umowy kredytowej, zaś do odsetek od zadłużenia przeterminowanego z § 7 umowy. Łącznie zatem należało zasądzić od pozwanych na rzecz powoda, na podstawie art. 69 ustawy Prawo bankowe, kwotę 67.466,45 złotych.

Ponadto, na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc powodowi przysługiwały dalsze odsetki umowne za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w stosunku rocznym (jednak nie wyższe niż odsetki ustawowe maksymalne) od poszczególnych kwot uiszczonych w toku niniejszego postępowania od dnia wniesienia pozwu (19 sierpnia 2019r.) do dnia faktycznej zapłaty, a także od kwoty pozostałego do spłaty kapitału kredytu od dnia 13 sierpnia 2019r. do dnia zapłaty. Ponadto, zgodnie z art. 482 kc od skapitalizowanych odsetek w łącznej kwocie 1.791,32 złotych od dnia wniesienia pozwu powódka mogła żądać dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanych o rozłożenie świadczenia na raty. Zgodnie z art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Jak wskazuje się w judykaturze uprawnienie przewidziane w art. 320 kpc przysługuje sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a więc w sytuacjach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Rozłożenie świadczenia na raty ma w szczególności na celu uchronienia pozwanego od postępowania egzekucyjnego poprzez umożliwienie mu wykonania wyroku w sposób dobrowolny (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 3 października 2019r., I ACa 459/19, L.). Podkreślić należy, iż ocena dotycząca zastosowania art. 320 kpc nie może być oderwana od realnych możliwości wypełnienia zobowiązania przez dłużnika w zmodyfikowanym zakresie, a tym samym od potrzeby ochrony usprawiedliwionego interesu wierzyciela. Wierzyciel winien mieć pewność, że świadczenie, jakkolwiek odsunięte w czasie, zostanie spełnione w przewidzianym terminie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 3 czerwca 2020r., I ACa 845/19, L.). Stąd też obowiązkiem sądu jest - w ramach uwzględnienia słusznego interesu wierzyciela - zbadanie, czy faktycznie dłużnik, mając na uwadze jego uwarunkowania majątkowe i życiowe, będzie w stanie regulować deklarowane raty zadłużenia w proponowanej wysokości i częstotliwości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 listopada 2020r., I ACa 364/20, L.). Powinność wykazania okoliczności przemawiających za zastosowaniem przepisu art. 320 kpc spoczywa na osobie obowiązanej. Stąd zachodzi konieczność wykazania przez dłużnika, że realnie będzie dysponować środkami, które mimo trudności o których była mowa wyżej, umożliwią wykonanie zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela. W przeciwnym razie, jeżeli okoliczności sprawy nie wskazują na istnienie po stronie dłużnika woli dobrowolnej spłaty zadłużenia, a jedynie na chęć odłożenia w czasie konieczności wykonania zobowiązania, omawiana norma prawna nie będzie miała zastosowania. Podobna sytuacja zaistnieje w razie braku po stronie pozwanej jakiejkolwiek aktywności w ratalnej spłacie zadłużenia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 marca 2019 roku, I ACa 812/18, L.).

W niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że rozłożenie świadczenia na raty w tym przypadku byłoby niecelowe, gdyż pozwani nie wykazali, że będą w stanie spłacać należność w przypadku rozłożenia na raty. Pozwani posiadają liczne zobowiązania kredytowe. Pozwani także nie przedłożyli żadnych dowodów, na podstawie której można by przeprowadzić gruntowną analizę ich sytuacji materialnej i możliwości płatniczych. W tym stanie rzeczy należało uznać, że uwzględnienie wniosku byłoby sprzeczne z zasadą ochrony usprawiedliwionego interesu wierzyciela.

Na podstawie art. 355 kc Sąd umorzył postępowanie w zakresie dotyczącym odsetek umownych za opóźnienie od kwoty 6.114,06 złotych za okres od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia 18 sierpnia 2019 roku – w związku z cofnięciem pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził solidarnie od pozwanych M. W. (1) i A. W. na rzecz powoda (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 6.337 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą składały się: opłata sądowa od pozwu (920 zł), opłata za czynności fachowego pełnomocnika powoda w stawce minimalnej (5.400 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).