Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka-Midziak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 lipca 2024 r. w G.

sprawy z powództwa Gminy M. G.

przeciwko K. M., K. Z.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego K. Z. na rzecz powoda kwotę 5 773,28 zł. (pięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt trzy złote dwadzieścia osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 grudnia 2022r do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego K. M. na rzecz powoda kwotę 11 378,97 zł. (jedenaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 grudnia 2022r do dnia 30 lipca 2024r;

3.  ustala, że spełnienie świadczenia przez któregokolwiek z pozwanych zwalnia pozwanych z zobowiązania względem powoda w zakresie należności za lokal w G. przy ul. (...) - za okres od dnia 1.07.2019r do dnia 30.09.2020r -to jest w zakresie kwoty 2 810,75 zł.;

4.  oddala powództwo co do pozwanego K. M. w pozostałym zakresie;

5.  należność opisaną w punkcie 2 wyroku rozkłada na 23 raty, 22 równe raty w kwotach po 500 zł. (pięćset złotych) każda oraz 23 rata w kwocie 378,97 zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 grudnia 2022r do dnia 30 lipca 2024r; raty płatne będą miesięcznie do dnia 20 - go każdego miesiąca, poczynając od miesiąca po uprawomocnieniu wyroku w sprawie;

6.  zasądza od pozwanych na rzecz powoda kwotę 2 913,60 zł. (dwa tysiące dziewięćset trzynaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu 60 % kosztów opłaty od pozwu i zastępstwa procesowego w sprawie, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty z tym ustaleniem, że spełnienie świadczenia przez któregokolwiek z pozwanych zwalnia pozwanych z zobowiązania względem powoda;

7.  zasądza od pozwanego K. Z. na rzecz powoda kwotę 627, 60zł. (sześćset dwadzieścia siedem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu części zaliczki na wynagrodzenie kuratora oraz kosztów doręczeń za pośrednictwem komornika;

8.  nakazuje ściągnięcie od pozwanego K. Z. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 591 zł. (pięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych) tytułem wydatków na rzecz wynagrodzenia kuratora.

Sygn. akt I C 166/23

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 30 lipca 2024 roku – k. 229-229v.)

Powódka Gmina M. G. domagała się, aby pozwany K. M. zapłacił kwotę 25.110,44 zł, a pozwany K. Z. kwotę 15.727,97 zł – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z tym że spełnienie tego świadczenia przez któregokolwiek z pozwanych zwalnia pozwanych z zobowiązania wobec powoda. Nadto domagała się zapłaty kosztów procesu według norm przepisanych.

Z uzasadnienia wynikało, że pozwani zajmowali lokal nr (...) przy ul. (...) w G. bez tytułu prawnego. Umowa najmu zawarta była ze S. Z. (1), ale ten nie zajmował lokalu. Czyniła to jego żona J. Z. (zmarła dnia 17 listopada 2015 roku) wraz z córką S. Z. (2) (zmarła dnia 3 listopada 2018 roku) i wnukami – pozwanymi.

Pozew obejmuje okres bezumowny – w stosunku do pozwanego K. M. od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 30 września 2022 roku (20.105,25 zł) wraz z odsetkami naliczonymi za ten okres (5.005,19 zł), natomiast w stosunku do pozwanego K. Z. od dnia 1 lutego 2018 roku do dnia 30 września 2022 roku (15.727,97 zł) wraz z odsetkami naliczonymi za ten okres (2.310,14 zł).

Powództwo w stosunku do K. Z. zostało ograniczone z uwagi na fakt, że w styczniu 2000 roku osiągnął on pełnoletność.

W sierpniu 2019 roku pozwani podpisali wniosek, w którym uznali roszczenie z tytułu zaległości w opłatach.

Pomimo wezwań do zapłaty pozwani nie uregulowali należności.

(pozew – k. 4-7)

Pozwany K. M. w sprzeciwie od nakazu zapłaty kwestionował powództwo w całości.

Przede wszystkim podniósł zarzut przedawnienia. Podał, że przedmiotowy lokal jest jego domem rodzinnym, gdzie się wychował. Od dnia 1 października 2015 roku do dnia 31 stycznia 2016 roku mieszkał w innym lokalu z jego ówczesną narzeczoną i uczęszczał w tym czasie do liceum zaocznego. Po tym czasie powrócił do lokalu przy ul. (...) w G.. Od dnia 1 października 2018 roku do dnia 30 czerwca 2019 roku wynajmował mieszkanie na ul. (...) z obecną narzeczoną P. G. i przyjaciółką S. Z. (3). Po tym czasie ponownie wprowadził się do lokalu powódki. Na dzień składania sprzeciwu miał być w trakcie przeprowadzki do wynajętego mieszkania na ul. (...) w R.. Z drugim pozwanym nie miał kontaktu, podając że wyprowadził się do Anglii i nie utrzymuje kontaktu z rodziną.

(sprzeciw – k. 65)

Z treści sprzeciwu kuratora pozwanego K. Z. wynikało żądanie oddalenia powództwa w części dotyczącej okresu od dnia 8 października 2020 roku, a także w całym okresie co do wysokości.

Kurator podała, że nawiązała kontakt on-line z tym pozwanym i dowiedziała się, że pozwany miał wyprowadzić się ze spornego lokalu w latach 2018/2019. Pomieszkiwał pod różnymi adresami do 2020 roku. Następnie wyjechał na stałe do Wielkiej Brytanii, gdzie jest jego centrum życiowe.

Ponadto opłaty naliczane były jak dla 3 osób, a matka pozwanych zmarła w listopadzie 2018 roku. W oświadczeniu z dnia 26 sierpnia 2019 roku widnieją 2 osoby.

Kurator zwróciła również uwagę na brak korekty naliczeń w 2021 roku.

(sprzeciw – k. 129-130)

Pismem z dnia 2 stycznia 2024 roku powódka cofnęła pozew w stosunku do pozwanego K. Z. co do kwoty 9.954,69 zł (stanowiącej równowartość należności za korzystanie z lokalu za okres od października 2020 roku do września 2022 roku tj. 9.040,75 zł oraz odsetek od tych należności – 913,94 zł) – ze zrzeczeniem się roszczenia.

(pisma – k. 157-158, k. 175-175v.)

Postanowieniem z dnia 20 maja 2024 roku umorzono postępowanie o zapłatę przeciwko pozwanemu K. Z. co do kwoty 10.868,63 zł.

(postanowienie – k. 205)

Stan faktyczny:

Powódka Gmina M. G. jest właścicielką lokalu numer (...) położonego w G. przy ul. (...).

(fakt bezsporny)

Powódka dnia 4 lutego 1998 roku zawarła ze S. Z. (1) umowę najmu przedmiotowego lokalu.

(dowód: stwierdzeniem najmu – k. 12-12v.)

S. Z. (1) nie mieszkał w tym lokalu. Zajmowała go jego była żona J. Z.. Co najmniej do 2002 roku zamieszkiwał w tym lokalu również jej syn. Nie później niż od grudnia 2010 roku lokal zajmowany był przez J. Z., jej syna R., córkę S. Z. (2) oraz jej dzieci – pozwanych. Nie później niż we (...) syn J. R. nie mieszkał już w tym lokalu.

(dowód: oświadczenie z dnia 08.01.2004r. – k. 14, oświadczenie z dnia 29.12.2010r. – k. 15, oświadczenie z dnia 17.09.2012r. – k. 16)

Dnia 1 października 2015 roku pozwany K. M. wyprowadził się z przedmiotowego lokalu i mieszkał w O..

( zeznania pozwanego K. M. – k. 141-142, płyta – k. 143)

J. Z. zmarła dnia 17 listopada 2015 roku.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu – k. 13)

Po jej śmierci lokal w dalszym ciągu zajmowany był przez pozwanego K. Z. oraz jej matkę S. Z. (2). Dnia 1 lutego 2016 roku pozwany K. M. powrócił do spornego lokalu. Dnia 1 października 2018 roku K. M. wraz z narzeczoną P. G. oraz S. S. zawarli umowę najmu lokalu mieszkalnego w G. położonego przy ul. (...) w G.. W tym czasie lokal przy ul. (...) w G. zajmowali S. Z. (2) oraz pozwany K. Z.. Dnia 3 listopada 2018 roku zmarła S. Z. (2). Od tego czasu wyżej wskazany lokal zajmował tylko pozwany K. Z.. Dnia 1 lipca 2019 roku pozwany K. M. wraz z narzeczoną P. G. wprowadzili się do lokalu przy ul. (...) w G. zajmowanego jeszcze przez pozwanego K. Z.. Nie później niż w październiku 2020 roku pozwany ten wyjechał za granicę.

(dowód: oświadczenie z dnia 13.01.2016r. – k. 17, wyciągi – k. 131-135, zeznania świadka S. S. – k. 140v., płyta – k. 143, zeznania świadka P. G. – k. 140v.-141, płyta – k. 143, zeznania pozwanego K. M. – k. 141-142, płyta – k. 143)

Pozwany K. M. dnia 7 grudnia 2023 roku przekazał powódce klucze do przedmiotowego lokalu.

(dowód: oświadczenia – k. 149, k. 150)

Za okres od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 30 września 2022 roku pozwany K. M. zalegał z zapłatą należności czynszowo-eksploatacyjnych związanych z przedmiotowym lokalem na kwotę 11.378,97 zł, z czego 1.343,52 zł stanowiły odsetki ustawowe za opóźnienie. W kwocie tej jest ujęta również zaległość za okres zajmowania lokalu przez pozwanego K. Z., tj. od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 30 września 2022 roku w kwocie 2.810,75 zł. Natomiast zaległość pozwanego K. Z. za okres od dnia od 1 lutego 2018 roku do dnia 30 czerwca 2019 roku wyniosła co najmniej 5.773,28 zł, z czego odsetki wyniosły co najmniej 1.396,20 zł.

(dowód: zawiadomienia o wysokości opłat – k. 19-27, zarządzenia Prezydenta Miasta G. – k. 38-41v., historia zadłużenia – k. 160-162, k. 215-217)

Powódka wielokrotnie wzywała S. Z. (2), K. M. oraz K. Z. do uregulowania zaległości. W szczególności pismem z dnia 29 października 2018 roku wezwano pozwanego K. M. do zapłaty zaległości wynoszącej wówczas 9.579,42 zł. W piśmie z dnia 21 czerwca 2019 roku wezwano o zapłatę łącznie kwoty 10.937,60 zł, a w datowanym na dzień 20 października 2022 roku mowa była już o kwocie 25.110,44 zł. Natomiast w stosunku do K. Z. w wezwaniu z dnia 8 sierpnia 2019 roku wskazano kwotę 3.133,24 zł oraz z dnia 20 października 2022 roku - kwotę 15.727,97 zł.

(dowód wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 47-53v.)

Pozwany K. M. ma 29 lat. Rozkazem z dnia 10 listopada 2023 roku powołany został do zawodowej służby wojskowej. Zamieszkuje w R. w wynajętym wraz z narzeczoną lokalu.

(dowód: rozkaz personalny – k. 152, zeznania pozwanego K. M. – k. 141-142, płyta – k. 143)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, zeznań świadków oraz stron z ograniczeniem do pozwanego K. M..

Brak było podstaw do kwestionowania autentyczności opisanych w stanie faktycznym dokumentów, a więc faktu, że osoby pod nimi podpisane złożyły oświadczenia w nich zawarte. Sąd nie dopatrzył w zeznaniach tak świadków jak i pozwanego prób konfabulacji rzeczywistego stanu faktycznego. Ich zeznania były szczere, czego nie przekreślają drobne nieścisłości. Po pierwsze jest oczywistym, że po wielu latach od zakończenia umowy najmu można nie pamiętać adresu lokalu, który się zajmowało. Świadek S. S. podawała, że wynajmowała lokal w dzielnicy W., ale nie była pewna dokładnej lokalizacji sugerując ul. (...). Natomiast świadek P. G. oraz pozwany K. M. podawali ul. (...). Nie można z tej różnicy wyciągać dalece idących tez o niewiarygodności zeznań. Podane ul. (...) w G. - W. krzyżują się, a zatem nie ma mowy o dwóch zupełnie różnych lokalizacjach, ale o okolicy znanej relacjonującym z doświadczenia. Pozwany wraz z narzeczoną (świadkiem P. G.) z pewnością wskazali prawidłową ulicę, albowiem jako zaangażowani w spór przygotowywali się do rozprawy – pozwany złożył sprzeciw, w którym wskazał na adres: ul. (...). Wynika stąd raczej to, że świadek S. S. nie przygotowywała zeznań w tym zakresie (pamiętała obszar i numer bloku), a sięgała do śladów pamięciowych, z ulegających zatarciu z upływem czasu.

Świadek P. G. oraz pozwany K. M. nieprecyzyjnie wskazywali na moment wyprowadzki pozwanego K. Z. z przedmiotowego lokalu. Świadek podała, że opuścił mieszkanie po 2 miesiącach od ich powrotu do niego, co miało miejsce na początku lipca 2019 roku. Nie przeczyłoby temu – jak twierdziła powódka – oświadczenie pozwanego z dnia 26 sierpnia 2019 roku (vide: k. 18). Z kolei pozwany zeznawał, że jego brat definitywnie wyprowadził się z lokalu w marcu/kwietniu 2021 roku, ale nie podawał tego z pewnością. Rozbieżność ta częściowo wynikać może z przebywania pozwanego K. Z. w jednostce penitencjarnej. Co do jednego pobytu tam pozwany K. M. był pewien, co do drugiej nie wskazał tego z pewnością. Relacje między braćmi uległy znacznemu rozluźnieniu, aczkolwiek nie zostały zupełnie zerwane. Przy takim założeniu możliwe, że ewentualna nieobecność pozwanego K. Z. w przedmiotowym lokalu w okresie po sierpniu 2019 do jego wyjazdu za granicę wynikała z pobytu w jednostce penitencjarnej przez pół roku czasu, pomieszkiwania w innych miejscach (co wskazywał kurator z relacji tego pozwanego) i powracania do lokalu. Definitywność wyjazdu za granicę określana przez jego brata na marzec/kwiecień 2021 roku wynikała zapewne z faktu, że dopiero po czasie dowiedział się o zamiarze stałej zmiany centrum życiowego. Nie mniej, przy tych rozbieżnościach, uznać należało, że z pewnością pozwany K. Z. opuścił mieszkanie nie później niż w październiku 2020 roku, co potwierdzają dokonane przez niego od tego czasu transakcje płatnicze na terenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (vide: k. 131-135).

W tym stanie rzeczy podstawę prawną roszczenia powódki stanowiły przepisy art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 roku (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ze zm.), zgodnie z którym osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie (ust. 1). Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (ust. 2).

Kwestią sporną dla rozstrzygnięcia w stosunku do pozwanego K. M. był czasokres zajmowania lokalu oraz zarzut przedawnienia. Natomiast w przypadku pozwanego K. Z. początkowo kwestionowany był czasokres zajmowania lokalu oraz wysokość roszczenia. Natomiast po cofnięciu pozwu w zakresie kwestionowanego okresu oraz skorygowaniu wyliczeń przez powódkę, kurator nie kwestionowała wyliczenia żądania objętego pozwem, a zatem należało uznać, że roszczenie do żądanej kwoty 5.773,28 zł co do zasady było usprawiedliwione. Z wyliczeń wynikało bezspornie, że kwota zaległości za sporny okres do dnia 30 września 2020 roku wynosiła 6.193,13 zł. Niewątpliwie do tego czasu opłaty winny być naliczane za 3 osoby zajmujące lokal. Odpowiedzialność osób zajmujących lokal kształtuje się na zasadzie in solidum (por. uchwałę SN z 21.10.2015 r., III CZP 70/15, OSNC 2016, nr 10, poz. 118), nie zaś na zasadach stosunkowego rozdzielenia jak sugerował kurator. Nie ulegało wątpliwości, że pozwany K. Z. zajmował sporny lokal od lat dziecięcych, przez okres początkowy objęty pozwem aż do jego stałego wyjazdu za granicę, co miało miejsce w październiku 2020 roku. Nie było to zresztą kwestionowane w sprzeciwie.

Dlatego powództwo co do pozwanego K. M. na podstawie art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c. zasługiwało na uwzględnienie w całości wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie zarówno skapitalizowanymi jak i naliczanymi od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 13 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty. Wymagalność roszczenia wynika wprost z przepisu wyżej cytowanej ustawy o ochronie praw lokatorów (...), a nadto pozwany był wielokrotnie wzywany do zapłaty i był świadomy istniejącego zadłużenia.

Jeżeli zaś mowa o pozwanym K. M. Sąd ustalił, że ten zajmował sporny lokal co najmniej od dnia 1 lutego 2016 roku do dnia 30 września 2018 roku, a także z pewnością w okresie od dnia 1 lipca 2019 roku nie później niż do ostatniego dnia objętego pozwem, tj. 30 września 2022 roku. Opuścił bowiem lokal dopiero w czerwcu 2023 roku, a zdał go powódce w grudniu 2023 roku.

Sąd uznał, że podniesiony zarzut przedawnienia okazał się zasadny. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 § pkt 1 k.c.) oraz przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której przysługuje (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, przy czym w razie przerwania przedawnienia w sposób wskazany w art. 123 § 1 pkt 1 k.c., biegnie ono na nowo dopiero po zakończeniu postępowania (art. 124 k.c.).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2014 roku w sprawie o sygn. akt IV CNP 33/13 (LEX nr 1438649) określone w art. 18 ust. 1 ustawy z 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego roszczenia odszkodowawcze przedawniają się w terminie trzyletnim, przewidzianym w art. 118 k.c. dla roszczeń o świadczenia okresowe. W obowiązującym od dnia 9 lipca 2018 roku brzmieniu tego przepisu, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Przy uwzględnieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (nowelizującej art. 118 k.c.) do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Powództwo w niniejszej sprawie wniesiono w grudniu 2022 roku, a zatem przedawnić winny się wszelkie roszczenia powstałe przed dniem 1 stycznia 2019 roku.

Rzecz jednak w tym, że pozwani złożyli pozaprocesowy wniosek o rozłożenie uznanej na dzień 12 sierpnia 2019 roku należności w kwocie 11.790,81 zł (z czego 1.299,28 zł odsetek) na raty. Zdaniem powódki oświadczenie to przerwało bieg przedawnienia.

Jak wskazuje się w judykaturze, uznanie długu nie prowadzi do nawiązania, zmiany lub wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego. Uznanie długu nie kreuje odrębnego stosunku zobowiązaniowego. Wobec tego jego skutek materialny ogranicza się do przerwania biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.), zaś procesowy – następuje co najwyżej w sferze dowodowej, tj. dłużnik, który uznał dług, musi w procesie wykazać jego nieistnienie. W żadnym razie nie można więc przyjąć, że akceptacja zdziałanej czynności i uznanie długu legalizują tę czynność (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 6 października 2010 r., I ACa 992/10, LEX nr 685290). Uznanie nie stoi na przeszkodzie wykazaniu, że zobowiązanie w ogóle nawet nie istniało (Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna” S. Dmowski, S. Rudnicki, LexisNexis wyd. 9, str. 538).

Pozwany nie był pozbawiony możności zwalczania roszczeń powódki, ponieważ je uznał i stąd należało ograniczyć się jedynie do analizy skuteczności złożonego oświadczenia o uznaniu długu. Uznanie długu, zakładając, że dotyczy ono w niniejszej sprawie należności objętych pozwem, zupełnie nie pozbawiało dłużnika możliwości zwalczania zobowiązania i tym samym podnoszenia przeciwko niemu zarzutów. W polskim prawie cywilnym uznanie właściwe bądź niewłaściwe nie ma bowiem charakteru konstytutywnego, którego zamierzonym celem byłoby ukonstytuowanie nowej więzi prawnej o charakterze abstrakcyjnym. Tytułem prawnym pozostaje zawsze dług podstawowy. Dłużnik może zatem nadal kwestionować powstanie lub dalsze istnienie zobowiązania, ale rzecz jasna musi udowodnić własne twierdzenia (por: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 maja 2007 r., I ACa 224/07, LEX nr 370907). Uznanie długu w jakiejkolwiek formie nie zamyka wobec tego dłużnikowi drogi do podnoszenia zarzutów przeciwko istnieniu lub wysokości wierzytelności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 r., II CK 478/03, LEX nr 359477). Uznanie nigdy nie może być abstrakcyjne, oderwane od podłoża gospodarczego. Sam fakt uznania nie stanowi samoistnego zobowiązania o tyle, że gdy się okaże, iż zobowiązanie "uznane" w rzeczywistości nie istnieje, dłużnik nie może być zmuszony do świadczenia (por.: uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów z dnia 30 grudnia 1964 r., III PO 35/64, OSNC 1965/6/90).

Zważyć należało, że pozwany K. M. podpisał wniosek o rozłożenie należności na raty na stosowanym przez powódkę formularzu, a zawierającym stwierdzenie o uznaniu roszczenia dnia 12 sierpnia 2019 roku. Było to krótko po powrocie pozwanego do spornego lokalu, co zdołał udowodnić ponad wszelką wątpliwość. Do tego czasu przez dłuższy okres czasu lokal zajmowany był przez jego brata K. Z., który to wówczas odpowiadał za ponoszenie opłat czynszowo-eksploatacyjnych. Wynika stąd niewątpliwie, że pozwany K. M. miałby uznać dług, który w istocie wobec niego nie istniał, a przynajmniej nie istniał w znacznej mierze. Jak już wspomniano złożenie oświadczenia o uznaniu długu nie kreuje nowego stosunku zobowiązaniowego. Po wtóre jakkolwiek doszło do uznania długu, to nie sprecyzowano, jakiego konkretnie okresu ono dotyczyło. W doktrynie przyjmuje się, że wystarczy uznanie długu co do zasady, jednakże pogląd ten traci znaczenie w przypadku roszczeń okresowych, a więc takich, z którymi mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Każdy okres płatności (miesięczny) jest odrębnym długiem. Ze złożonego oświadczenia nie wynika, jakiego konkretnie okresu dotyczyło to uznanie. Nie jest również możliwe, aby uznać, że dotyczy wyłącznie okresu nieprzedawnionego, gdyż kwoty 11.790,81 zł i odsetek w wysokości 1.299,28 zł nie można dopasować do żadnej pozycji z załączonej do pozwu historii zadłużenia. Poza tym, skoro nie jest jasne, jakiego konkretnie okresu dotyczy przedmiotowe uznanie, wskazać należało, że nie wynika z niego, aby pozwany zrzekł się zarzutu przedawnienia. Jakkolwiek w przypadku uznania długu ciężar dowodu ulega zmianie, o tyle istotne jest najpierw to, aby było wiadomo, jakiego konkretnie długu dotyczy. Wobec tego Sąd uznał, że wniosek o rozłożenie zaległości na raty, zawierające szablonowe „uznanie roszczeń” nie mógł przerwać biegu przedawnienia, skoro nie jest jasne, których roszczeń de facto dotyczył, a tym bardziej, przyjmując, że dotyczyło roszczeń najbliższych dacie złożonego oświadczenia, wiązało się z długiem, który w znacznej mierze po stronie pozwanego P. M. względem powódki nie istniał.

Z tego powodu za zasadne Sąd uznał obciążenie pozwanego K. M. należnościami za korzystanie z lokalu za okres od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia 30 września 2022 roku, tj. kwotą 11.378,97 zł wynikającą z niekwestionowanego rozliczenia powódki, o czym mowa w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c. W tym, podobnie jak w przypadku drugiego z pozwanych, wliczone zostały odsetki ustawowe za opóźnienie zarówno skapitalizowane jak i naliczane od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 13 grudnia 2022 roku do dnia wyrokowania. Wymagalność roszczenia wynika wprost z przepisu wyżej wskazanej ustawy o ochronie praw lokatorów (...), a nadto pozwany był wielokrotnie wzywany do zapłaty i był świadomy istniejącego zadłużenia.

W pozostałym zakresie na podstawie tych samych przepisów stosowanych a contrario powództwo w stosunku do pozwanego K. M. w punkcie 4. wyroku zostało oddalone.

Jako, że jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 października 2015 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 70/15 (OSNC 2016, nr 10, poz. 118) odpowiedzialność odszkodowawcza osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 150 ze zm.), ma charakter odpowiedzialności in solidum odpowiednią ku temu wzmiankę o zwolnieniu się z zobowiązania poprzez zapłatę przez któregokolwiek z pozwanych, poczyniono w punkcie 3. wyroku, co do kwoty 2.810,75 zł, tj. obejmującej okres wspólnego zamieszkiwania pozwanych w przedmiotowym lokalu.

Sąd w niniejszej sprawie, co wyraził w punkcie 5. wyroku, doszedł do przekonania, że zasadnym jest rozłożenie zasądzonego wobec pozwanego K. M. świadczenia na raty, na mocy art. 320 k.p.c., zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Należy przyjąć, że owe "szczególne okoliczności" zachodzą wówczas, kiedy natychmiastowe wykonanie wyroku byłoby rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Na przykład, jeżeli ze względu na stan majątkowy, zdrowotny, rodzinny i inny niezwłoczne spełnienie świadczenia lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe, bardzo utrudnione lub narażałoby pozwanego albo jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Stosując przepis art. 320 k.p.c., Sąd rozważył wszystkie okoliczności sprawy, zarówno dotyczące pozwanego, jak i powódki. W sprawie ustalono, że pozwany nie posiada majątku, z którego możliwe byłoby jednorazowe zaspokojenie powódki. Miał dopiero rozpocząć służbę żołnierza zawodowego, a do tego czasu pozostawał na utrzymaniu narzeczonej. Celem zastosowania art. 320 k.p.c. w niniejszej sprawie jest umożliwienie pozwanemu spłaty należności w rozsądnym terminie bez nadmiernego obciążenia strony powodowej. Prowadzenie postępowania egzekucyjnego generowałoby znaczne koszty i w żadnym stopniu nie przyśpieszyło zaspokojenia powódki. Pozwany zadeklarował możliwość spłaty zadłużenia kwotą 500 zł, co pozwoli w ciągu niecałych 2 lat na spełnienie świadczenia. Powódce nie grozi przy tym niepowetowana szkoda, albowiem zwyczajowo ta dochodzi zapłaty należności na krótko przed upływem terminu przedawnienia (za 3 letnie okresy, nie zaś np. za roczne, aby jak najszybciej uzyskać żądaną kwotę).

Sąd orzekający miał na względzie pogląd prawny mający charakter zasady prawnej wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 września 1970 roku w sprawie III PZP 11/70 (OSNC 1971, nr 4, poz. 61), że rozkładając z mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, Sąd nie może – na podstawie tego przepisu – odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. W związku z tym Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie do dnia wyrokowania tj. dnia 30 lipca 2024 roku.

O kosztach procesu orzeczono w punktach 6. i 7. wyroku na zasadzie stosunkowego rozdzielenia kosztów. Sąd oszacował, że pozwani przegrali proces w 60 %. Zważyć należało, że przyjęta proporcja nie musi spełniać wymogu ściśle matematycznego wyliczenia. Do poniesionych przez powódkę kosztów procesu wspólnych dla obu pozwanych zaliczono: opłatę sądową od pozwu (1.256,00 zł), wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (3.600,00 zł) zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) – łącznie 4.856,00 zł. Iloczyn tej kwoty oraz proporcji, w jakiej powódka wygrała proces (60 %) wyniósł 2.913,60 zł i taką na zasadzie in solidum wraz z dalszymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty zasądzono w punkcie 6. wyroku.

Analogicznie w punkcie 7. wyroku obciążono pozwanego K. Z. kosztami procesu wywołanymi tylko i wyłącznie jego udziałem w sprawie, tj. częścią zaliczki na wynagrodzenie kuratora. Wynagrodzenie kuratora oraz jego wydatki wyniosły łącznie 2.031,00 zł, z czego za 60 % tej kwoty, tj. 1.218,60 zł odpowiada pozwany, a za 40 %, tj. 812,40 zł odpowiada powódka. Przy takim założeniu pozwany winien zwrócić jeszcze powódce kwotę 627,60 zł.

Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od zasądzonych kwot tytułem kosztów procesy należały się odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Z tego powodu na mocy art. 100 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1 i art. 83 i 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 z późn. zm.) pozwany zobowiązany jest także względem Skarbu Państwa do zapłaty kwoty 591,00 zł tytułem tymczasowo wyłożonych kosztów, o czym mowa w punkcie 8. wyroku.