Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 grudnia 2024 r. w G. sprawy z powództwa P. P. przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W.

o podwyższenie renty i zapłatę

I.  podwyższa rentę z tytułu zwiększonych potrzeb zasądzonej od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powódki P. P. wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 20 lipca 2020 r. (sygn. akt I C 846/14) do następujących kwot miesięcznych:

a.  4231,07 zł (cztery tysiące dwieście trzydzieści jeden złotych siedem groszy) płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 1 stycznia 2023 r. do 28 lutego 2023 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności poszczególnych rat do dnia zapłaty;

b.  4193,12 zł (cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt trzy złote dwanaście groszy) płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 1 marca 2023 r. do 30 czerwca 2023 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności poszczególnych rat do dnia zapłaty;

c.  5105,12 zł (pięć tysięcy sto pięć złotych dwanaście groszy) płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 1 lipca 2023 r. do 31 grudnia 2023 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności poszczególnych rat do dnia zapłaty;

d.  5333,67 zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści trzy złote sześćdziesiąt siedem groszy) płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 1 stycznia 2024 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności poszczególnych rat do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powódki P. P. kwotę 4511,78 zł (cztery pięćset jedenaście złotych siedemdziesiąt osiem groszy) tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;

III.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

IV.  znosi pomiędzy stronami koszty procesu

V.  pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża ostatecznie Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Gdyni.

Sygn. akt I C 164/23

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jest odpowiedzialne względem P. P. za mogące się pojawiać w przyszłości skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 18.10.2012 r.

Okoliczność bezsporna

Powódce dotychczas (od sierpnia 2020 r.) od pozwanego przysługiwała renta z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 3.859,51 zł miesięcznie oraz (od lipca 2020 r.) płatna kwartalnie renta w wysokości 999,88 zł z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Przy czym stron zgodnie przyjmują, że renta ta jest w danej kwocie uiszczania miesięcznie, a nie kwartalnie.

Okoliczności bezsporne (wyrok k. 15, por. również k. 345)

Rozwój choroby próchnicowej zębów u powódki nie był bezpośrednim wynikiem urazu komunikacyjnego, ale jest jedną z konsekwencji jego następstw, a konkretnie zwiększonym łaknieniem i zaburzeniami wydzielania śliny – wynikającymi z zażywania leków oddziałujących na układ nerwowy, a także skutkami objawów choroby psychicznej (schizofrenia paranoidalna), gdyż w przypadkach jej nasilenia pacjent nie jest w stanie oczyszczać zębów. W przypadku powódki dwa zęby wymagały leczenia kanałowego. Jeżeli zaś chodzi o kwestię leczenia ortodontycznego, to stwierdzonego obecnie tzw. zbaczania żuchwy mogło dość zarówno w wyniku przedmiotowego wypadku, jak i samoistnie – przed wypadkiem, a zasadniczą przyczyną trudności w ocenie jest brak wyjściowego opisu badania ortodontycznego sprzed wypadku.

Dowód: opinia ortodonty, k. 210-223

Otyłość powstała u P. P. była skutkiem leczenia farmakologicznego po przedmiotowym wypadku komunikacyjnym. Powódka powinna korzystać z pomocy dietetyka.

Dowód: opinia internisty, k. 246-253

W 2022 r. powódka uzyskała dodatkowe świadczenia z tytułu renty (tzw. 13 i 14 renta) z ZUS w kwocie łącznej kwocie 2.435,96 zł. Od 2023 r. 13 i 14 świadczenie dla emerytów i rencistów ma już charakter trwały, a nie epizodyczny i z tego tytułu otrzymała 2 x 1364,48 zł. Poza tym otrzymywała regularnie rentę z ZUS za 12 miesięcy.

Okoliczności bezsporne

Ocena dowodów

Zeznania powódki i świadka są wiarygodne, jakkolwiek w kluczowych dla rozstrzygnięcia kwestiach nie posiadają wystarczającej wartości dowodowej, dotyczy to w szczególności kwestii „przesunięcia” żuchwy.

Opinie biegłych są jasne, pełne i wewnętrznie niesprzeczne. Dokumentacja medyczna została przez biegłych wnikliwie i trafnie przeanalizowana.

Kwalifikacja prawna

Zasada odpowiedzialności pozwanego nie była kwestionowana, wynika z art. 123 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych […].

⚫

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

Jeżeli chodzi o żądanie zwiększenia renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (punkt 3 petitum pozwu), czyli od 1 stycznia 2023 r. na przyszłość oraz skapitalizowanej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy za okres roku 2022 (punkt 4 petitum żądania pozwu) – to roszczenie okazało się niezasadne. Tzw. 13 i 14 renta (emerytura) z ZUS jest normalnym składnikiem sumy świadczeń (dochodu) uzyskiwanego przez powódkę i doliczenie tych świadczeń do jej dochodu prowadzi do wniosku, że aktualna wysokość renty zasądzonej przez sąd pierwotnie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie jest niższa od aktualnego urzędowego wskaźnika minimalnego wynagrodzenia za pracę. W roku 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę netto wynosiło 2.363,57 zł miesięcznie. Suma za cały rok (12 miesięcy) to 28362,84 zł (netto). W 2022 r. powódka otrzymała łącznie rentę socjalną (netto) w kwocie 22892,36 zł (łącznie z 13 i 14 rentą) oraz rentę zasądzoną wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku (łącznie 11998,56 zł), a więc ogółem 34890,92 zł netto, czyli więcej, niż suma minimalnego wynagrodzenia za dany rok. Analogiczna sytuacja dotyczy roku 2023 r. i 2024 r. Wyrażony w pozwie pogląd prawny wyłączający z sumy otrzymywanych z ZUS części świadczeń rentowych (tzw. 13 i 14 emerytury, renty) jest błędny i niezgodny z rzeczywistością, bo świadczenia te – tak jak regularna renta za każde 12 miesięcy – składają się na dochód otrzymywany przez powódkę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Nic nie wskazuje, że po 2024 r. te świadczenia zostaną emerytom i rencistom odebrane. Z tych przyczyn orzeczono jak w punkcie III. sentencji na mocy art. 442 § 2 k.c.

⚫

Renta z tytułu zwiększonych potrzeb

Powództwo w tym zakresie było częściowo uzasadnione. Dotychczasowa renta miesięczna z tytułu zwiększonych potrzeb zasądzona wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku wynosiła 3.859,51 zł. Strony były w niniejszym procesie generalnie zgodne co do metodologii jej wyliczania, tj. w oparciu o cyklicznie zwiększaną urzędową minimalną stawkę godzinową (co ma odniesienie do kosztów opieki: 8 godzin dziennie), zryczałtowane koszty leczenia, rehabilitacji, transportu (259,51 zł miesięcznie) oraz – z drugiej strony – z uwzględnieniem (pomniejszająco) wzrostu dodatku pielęgnacyjnego do otrzymywanej przez powódkę renty z ZUS. Dodatek pielęgnacyjny wzrasta co rok od 1 marca (do lutego 2021 r. 229,91 zł [netto], od marca 2022 r. 256,44 zł [netto], od marca 2023 r. 294,39 zł [netto], od marca 2024 r. 330,07 zł [netto]). Z kolei minimalna stawka godzinowa wrastała w tym okresie następująco: w roku 2022 r. 19,70 zł, od 1 stycznia 2023 r. – 22,80 zł, od 1 lipca 2023 r. – 23,50 zł, od 1 stycznia 2024 r. – 27,70 zł, od 1 lipca 2024 r. – 28,10 zł. Tak więc marzec każdego roku oraz wymienione zmiany minimalnej stawki godzinowej wpływają na zmianę zwaloryzowanej renty należnej powódce. Ponadto pomniejszająco wpływa uzyskiwane przez powódkę świadczenie uzupełniające z ZUS z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji (500 zł miesięcznie, k. 146). Od strony metodologicznej należy zauważyć, że przy wyliczeniach brano pod uwagę minimalną stawkę godzinową w ujęciu brutto, gdyż nie miała ona możliwości pomniejszania wydatków na usługi opiekuńcze, z jej punktu widzenia realny wydatek, to wydatek brutto, a nie netto. Tak więc zwaloryzowana renta z tytułu zwiększonych potrzeb wynosić winna za:

⚫

styczeń-luty 2022 r. 4257,60 zł (=240*19,7+259,51-500-229,91),

⚫

marzec-grudzień 2022 r. - 4231,07 zł (=240*19,7+259,51-500-256,44),

⚫

styczeń-luty 2023 r. – bez zmian,

⚫

marzec-czerwiec 2023 r. 4193,12 zł (=240*19,7+259,51-500-294,39),

⚫

lipiec-grudzień 2023 r. - 5105,12 zł (=240*23,5+259,51-500-294,39),

⚫

styczeń-luty 2024 r. - 6113,12 zł (=240*27,7+259,51-500-294,39),

⚫

marzec-czerwiec 2024 r. - 6077,44 zł (=240*27,7+259,51-500-330,07),

⚫

lipiec-grudzień 2024 r. 6173,44 zł (=240*28,1+259,51-500-330,07).

Jak łatwo zauważyć, wzrost następowałby cyklicznie aż do lipca 2024 r., jednak powództwo nie zostało w toku procesu rozszerzone, a sąd musiał uwzględnić treść art. 321 k.p.c., nie mogąc orzekać ponad żądanie. Ostatecznie więc uwzględniono częściowo powództwo w zakresie skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za rok 2022 r. (pkt 2 petitum pozwu) do sumy 4511,78 zł (=( (...),60*2)+( (...),07*10)-( (...),51*12)) – punkt II. sentencji) oraz w punkcie I. zwiększono wysokość renty żądanej na przyszłość – do osiągnięcia granic żądania pozwu (tj. sumy 5333,67 zł od 1 stycznia 2024 r., od tej daty renta mogła – gdyby należycie rozszerzono powództwo – wynosić 6113,12 zł). Orzeczenia te zapadły na podstawie art. 442 § 2 k.c.

⚫

Pozostałe żądania

Powództwo w pozostałym zakresie jest bezzasadne jako nieudowodnione. Kwestia ortodontyczna – jak wynika z opinii biegłego ortodonty – nie jest jednoznaczna w kontekście związku przyczynowo-skutkowego. Rysuje się tu jedynie pewne prawdopodobieństwo. Zeznania świadka i powódki w tej kwestii są po prostu niewystarczające jako zbyt ogólne. Jest wiele osób, które mają problemy ortodontyczne nie będąc ich świadomymi.

Kwestia pozostałych kosztów leczenia dentystycznego (leczenia kanałowego zębów trzonowych) nie została udokumentowana konkretnymi wydatkami (tj. dającymi się przypisać temu właśnie aspektowi leczenia).

Koszty dietetyka – co należy podkreślić, są uwzględnione w orzekaniu o rencie z tytułu zwiększonych potrzeb miesięcznym (ryczałt miesięczny 259,51 zł), co oznacza, że ich odrębne dochodzenie w niniejszym procesie jest bezskuteczne lub też powinno być należycie zaprezentowane w pozwie (tj. powinno być jasno wyjaśnione, w jakim zakresie koszty te są poniesione z renty i czy nie jest ona wystarczająca na ich pełne pokrycie w dłuższej perspektywie czasowej, np. za rok lub półrocze), a tak się nie stało. Inną kwestią jest to, że koszty dietetyka będą maleć, skoro z opinii biegłego internisty wynika, że problem otyłości został już w dużej mierze opanowany. Mogą w przyszłości występować, ale z pewną regresją (nie tak często, w zależności od potrzeb). Z tych przyczyn w omawianym zakresie powództwo także zostało oddalone – art. 444 § 1 k.c. a contrario (punkt III. sentencji).

Koszty

Z uwagi na zbliżony pomiędzy stronami rozkład wygranej/przegranej oraz fakt, że na wynik procesu w zasadniczej mierze wpływ miała ewidentnie niezasadna argumentacja strony powodowej (chodzi o głównie o konsekwentne wykluczanie z dochodu powódki istotnej części otrzymywanych świadczeń z ZUS), z drugiej strony – poglądy i wywody strony pozwanej były praktycznie w całości słuszne, logiczne i wyważone (bez zbędnego negowania szeregu faktów) – koszty procesu zniesiono z uwzględnieniem art. 100 k.p.c. oraz art. 102 k.p.c. (punkt IV. sentencji).

Z uwagi na szczególną sytuację powódki (zdrowotną i osobistą) ostatecznie nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążono Skarb Państwa – na mocy art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (punkt V.).