Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 71/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Gdyni z 2022-12-06

Sygn. akt I C 71/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka- Midziak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 grudnia 2022 r. w G.

sprawy z powództwa G. B.

przeciwko W. F. (1)

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powódki kosztami postępowania;

3.  koszty opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka została zwolniona, przejmuje na rachunek Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gdyni;

4.  przyznaje adwokat O. T. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 2 214 zł. (dwa tysiące dwieście czternaście złotych) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu

UZASADNIENIE

Powódka G. B. wniosła pozew przeciwko W. F. (1) o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt VII Ns 1375/10, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 25 lipca 2016r. w zakresie pkt 6, zasądzającego od powódki na rzecz pozwanego odsetki ustawowe od kwoty 18.894,14 zł za okres po dniu uprawomocnienia się postanowienia - wobec zaspokojenia roszczenia w dniu 2 września 2014r. w całości i przedawnienia odsetek ustawowych od spełnionego roszczenia.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że Komornik przy Sądzie Rejonowym w Gdyni B. B. w sprawie egzekucyjnej KM 1807/14 prowadzonej z wniosku (...) Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) w G. przeciwko dłużnikowi W. F. (2) zajął u powódki wierzytelność pozwanego do kwoty 15.930,46 zł i powódka powyższą kwotę wpłaciła komornikowi, zwalniając się z długu wobec pozwanego. Z kolei, w dniu 27 sierpnia 2014r. ten sam Komornik w sprawie KM 1823/14 z wniosku G. B. przeciwko W. F. (1) zajął kolejną wierzytelność pozwanego do kwoty 1.063,24 zł i ją również powódka zapłaciła. Natomiast, w dniu 27 sierpnia 2014r. w sprawie Km 1824/14 z wniosku M. G. przeciwko W. F. (1) komornik zajął u powódki wierzytelność pozwanego do kwoty 770,24 zł i tę kwotę powódka zapłaciła. W dniu 2 września 2014r. powódka wpłaciła na rachunek pozwanego kwotę 1.130,20 zł tytułem reszty należności zasądzonej wyżej wskazanym tytułem wykonawczym. O zapłacie powódka poinformowała pozwanego pismem z dnia 2 września 2014r. Pozwany jednak wszczął przeciwko powódce egzekucję na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego. Jak wskazuje powódka zobowiązanie wygasło wskutek spełnienia świadczenia w całości. Opóźnienie w jego spełnieniu wynosiło 158 dni, a zatem kwota należnych odsetek wynosiła 1.062,97 zł. Zdaniem powódki, odsetki od roszczenia wynikającego z postanowienia z dnia 25 sierpnia 2013r., sygn. akt VII Ns 1375/10, które uprawomocniło się w dniu 27 lutego 2014r. przedawniły się z dniem 31 grudnia 2017r.

(pozew, k. 3-11)

Pozwany podniósł, iż zarzut przedawnienia roszczenia o odsetki jest nieskuteczny, albowiem w toku postępowania egzekucyjnego Km 2670/16 pozwany dochodził całości roszczenia głównego wraz z odsetkami z orzeczeń działowych w sprawach VII Ns 1375/10 i III Ca 703/13. W sprawie III Ca 257/18 w dniu 25 października 2018r. Sąd Okręgowy w Gdańsku wydał postanowienie o upadku zabezpieczenia, którego przedmiotem było zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Z powyższego wynika, że w 2018 roku postępowanie egzekucyjne Km 2670/16 jeszcze trwało. Nadto, jest prawdopodobne, że przed upływem trzech lat pozwany złożył kolejny wniosek egzekucyjny, z którego sprawa toczy się aktualnie pod sygnaturą Km 11/21, co czyniłoby zarzut przedawnienia nieuzasadnionym.

(pismo przygotowawcze pełnomocnika pozwanego, k. 112-114)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2013r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt VII Ns 1375/10 Sąd Rejonowy w Gdyni dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków W. F. (2) i G. B. w ten sposób, że m.in. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...). U. 78A w G., które znajduje się w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) w G., przyznał G. B.. Ponadto, w punkcie 7 postanowienia Sąd zobowiązał W. F. (2) do opuszczenia i opróżnienia ze wszystkich swoich rzeczy lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...). J. U. 78A/5 oraz do wydania tego lokalu G. B. w terminie dwóch miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia. Natomiast w punkcie 6 postanowienia tytułem wyrównania udziału w majątku wspólnym Sąd zasądził od G. B. na rzecz W. F. (2) kwotę 18.894,14 zł, płatną jednorazowo w terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się orzeczenia wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności.

Postanowieniem z dnia 27 lutego 2014r. w sprawie o sygnaturze akt III Ca 703/13 Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił apelację W. F. (2) i tym samym orzeczenie Sądu I instancji uprawomocniło się.

W dniu 25 lipca 2016r. Sąd nadał postanowieniu z dnia 25 czerwca 2013r. klauzulę wykonalności w zakresie punktu 6.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r., k. 47-48v)

Powódka wniosła przeciwko pozwanemu pozew o pozbawienie wyżej wskazanego tytułu wykonawczego w całości, podnosząc zarzut spełnienia świadczenia w całości.

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 180/17 Sąd Rejonowy w Gdyni tytuł wykonawczy w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. sygn. akt VII Ns 1375/10 opatrzonego klauzulą wykonalności w zakresie pkt. 6 postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 25 lipca 2016r. pozbawił wykonalności w części tj. w zakresie kwoty 6.734,85 zł (pkt I.), zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt II.).

W wyniku rozpoznania apelacji obu stron, wyrokiem z dnia 14 września 2018r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt III Ca 257/18 Sąd Okręgowy w Gdańsku zmienił zaskarżony wyrok Sądu I instancji w ten sposób, że wyżej wskazany tytuł wykonawczy pozbawił wykonalności w części tj. w zakresie kwoty 12.159,29 zł, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Oddalając powództwo w zakresie odsetek ustawowych od kwoty 18.894,14 zł, Sąd wskazał, że powódka nie wykazała roszczenia co do wysokości jego istnienia ani co do faktu jego spełnienia, w szczególności nie wykazała wysokości ewentualnego długu z tytułu zaległych odsetek.

Wyrok z dnia 5 grudnia 2017 roku – w zakresie pkt I. – uprawomocnił się z dniem 14 września 2018 roku.

Postanowieniem z dnia 25 października 2018r. Sąd Okręgowy w Gdańsku stwierdził, że zabezpieczenie udzielone postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2018r. w sprawie III Ca 257/18 poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. Km 2670/16 prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. – upadło z dniem 14 września 2018 roku.

(dowód: wyrok z dnia 5 grudnia 2017r. wraz z uzasadnieniem k. 509-512 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 180/17, wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 września 2018r. wraz z uzasadnieniem, k. 519-520 i 546-562 tamże, postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 25 października 2018r., k. 586 tamże, stwierdzenie prawomocności, k. 589-590 tamże)

W dniu 15 listopada 2016r. W. F. (2) złożył u Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko G. B. w celu wyegzekwowania należności zasądzonej w pkt 6 postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. Postępowanie egzekucyjne prowadzone było pod sygnaturą Km 2670/16.

Postanowieniem z dnia 9 listopada 2018r. Komornik umorzył postępowanie na podstawie art. 825 pkt 2 k.p.c. – na wniosek dłużnika złożony w dniach 1 października 2018r. i 7 listopada 2018r., w tym z ograniczonego prawa rzeczowego tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...). J. U. 78/A, pozostającego w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. przysługującego dłużnikowi. Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2018r. Referendarz sadowy Sądu Rejonowego w Gdyni w sprawie o sygnaturze akt VII Co 1765/18 oddalił skargę pozwanego na postanowienie w przedmiocie umorzenia postepowania egzekucyjnego.

(dowód: wniosek egzekucyjny k. 2 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. o sygnaturze Km 2670/16, postanowienie z dnia 9 listopada 2018r., k. 398-399, postanowienie Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 15 kwietnia 2019r. w sprawie VII Co 153/19 w przedmiocie odrzucenia skargi pozwanego, k. 499)

W dniu 11 stycznia 2021r. W. F. (2) złożył u Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko G. B. w celu wyegzekwowania odsetek od należności zasądzonej w pkt 6 postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest pod sygnaturą Km 11/21.

(dowód: wniosek egzekucyjny k. 1-3 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. o sygnaturze Km 11/21)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w całości na podstawie dowodów z dokumentów urzędowych i prywatnych przedłożonych przez strony oraz znajdujących się w aktach Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturach I C 180/17 oraz aktach Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. o sygnaturach Km 2670/16 i Km 11/21.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności wyżej wskazanych dokumentów. Podkreślić bowiem należy, iż dowody w postaci orzeczeń sądów powszechnych oraz postanowień i pism komornika mają charakter dokumentów urzędowych, które korzystają z domniemania autentyczności i zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, zaś w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie kwestionowała domniemań przysługujących tym dokumentom w trybie art. 252 k.p.c. Nadto, za w pełni wiarygodne należało uznać także wymienione powyżej dokumenty prywatne (np. wniosek o wszczęcie egzekucji), gdyż żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów ani nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Powyższe dokumenty nie budzą również żadnych wątpliwości Sądu co do ich autentyczności, gdyż nie noszą żadnych śladów podrobienia, przerobienia ani innej ingerencji w ich treść.

Natomiast, na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 6 k.p.c. Sąd pominął wniosek pozwanego o dowód z faktur złożonych u notariusza, albowiem w terminie wyznaczonym zarządzeniem z dnia 9 maja 2022r. pozwany nie wskazał o jakie dokładnie faktury mu chodzi oraz na jaką okoliczność ma tenże dowód zostać przeprowadzony, a tym samym wniosek dowodowy nie spełniał wymogów określonych w art. 235 1 § 1 k.p.c. Nadto, na mocy art. 235 2 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c. Sąd pominął dowód z przesłuchania stron, gdyż wszelkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności zostały dostatecznie wyjaśnione za pomocą dowodów z dokumentów.

Podstawę prawną powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci orzeczenia sądu stanowi przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

Jak podnosi się w judykaturze podstawą powództwa przeciwegzekucyjnego z art. 840 § 1 k.p.c. są zdarzenia (okoliczności, fakty), z którymi przepisy prawa materialnego łączą wygaśniecie zobowiązań, albo które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego. Istnienie tych zdarzeń sprawia, że powód – dłużnik – może skutecznie w drodze procesu żądać pozbawienia wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia tytułu wykonawczego. Skuteczność żądania w tym trybie uzależniona jest od wykazania przez stronę powodową nieistnienia obowiązku objętego tytułem wykonawczym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 31 marca 2010r., I ACa 49/10, L.). Zdarzeniem o jakim mowa w art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. jest niewątpliwie przedawnienie roszczenia. Zważyć przy tym należy uwagę, że w art. 125 § 1 k.c. wyraźnie zróżnicowano terminy przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe i innych roszczeń. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) należą do kategorii świadczeń okresowych i - jeżeli zostały stwierdzone tytułem wykonawczym - powinny przedawniać się z upływem trzech lat (art. 125 § 1 zdanie drugie k.c.). Chodzi tu jednak tylko o odsetki „należne w przyszłości”, a więc takie, które stają się wymagalne m.in. po uprawomocnieniu się wyroku sądowego, stwierdzającego obowiązek zapłaty tych odsetek (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016 r., IV CSK 528/15, L.).

W pierwszej kolejności należy wskazać, że już wcześniej w sprawie o sygnaturze I C 180/17 toczącej się przed tutejszym Sądem G. B. domagała się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. wydanego w sprawie o sygnaturze VII Ns 1375/10 zaopatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 25 lipca 2016r. w zakresie pkt 6 zasądzającego od powódki na rzecz pozwanego kwotę 18.894,14 zł. Ostatecznie, Sąd uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie w zakresie wierzytelności obejmującej odsetki ustawowe od kwoty 18.894,14 zł, gdyż powódka nie wykazała roszczenia co do wysokości jego istnienia ani co do faktu jego spełnienia. Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku powódka nie wykazała wysokości ewentualnego długu z tytułu zaległych odsetek. Zdaniem Sądu okoliczność, że w sprawie I C 180/17 powódka domagała się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w całości, nie stanowi podstawy do odrzucenia pozwu złożonego w niniejszej sprawie. Jak bowiem wskazuje się w doktrynie odrzucenie pozwu powinno nastąpić, jeżeli osądzona została ta sama sprawa i pomiędzy tymi samymi stronami. W wypadku zatem oddalenia poprzedniego powództwa istotna jest przyczyna tego oddalenia. Jeżeli okoliczność będąca przyczyną oddalenia powództwa uległa zmianie (np. powód uzyskał interes prawny po oddaleniu powództwa z powodu braku tego interesu), odrzucenie kolejnego pozwu jest niedopuszczalne, ponieważ osądzono inną sprawę (por. A. Góra-Błaszczykowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1-424 12 , Warszawa 2020). W niniejszym postępowaniu odmienna była podstawa roszczenia. O ile w postępowaniu prowadzonym pod sygnaturą I C 180/17 powódka domagała się pozbawienia wykonalności przedmiotowego tytułu wykonawczego w całości z uwagi na spełnienie świadczenie, o tyle podstawą niniejszego powództwa był zarzut przedawnienia roszczenia. Mimo, że już w czasie trwania poprzedniego postępowania, postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 2670/16 było w toku, to nie ulega wątpliwości, że Sąd nie rozpatrywał wówczas kwestii przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek, co jednoznacznie wynika z treści uzasadnienia zarówno wyroku Sądu I instancji, jak też II. instancji.

Przesądziwszy powyższe, należało przejść do oceny podstawowego zarzutu podniesionego przez stronę powodową domagającą się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego tj. zarzutu przedawnienia. Jak wskazuje się w judykaturze w art. 125 § 1 k.c. wyraźnie zróżnicowano terminy przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe i innych roszczeń. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) należą do kategorii świadczeń okresowych i - jeżeli zostały stwierdzone tytułem wykonawczym – powinny przedawniać się z upływem trzech lat (art. 125 § 1 zdanie drugie k.c.). Chodzi tu jednak tylko o odsetki „należne w przyszłości”, a więc takie, które stają się wymagalne m.in. po uprawomocnieniu się wyroku sądowego, stwierdzającego obowiązek zapłaty tych odsetek (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016r., IV CSK 528/15, L.). Natomiast, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 stycznia 2014r., I CSK 197/13, L., określony w art. 125 § 1 k.c. dziesięcioletni termin przedawnienia ma zastosowanie do stwierdzonych wyrokiem roszczeń o odsetki za opóźnienie wymagalnych w dacie uprawomocnienia się wyroku. Jak bowiem wyjaśniono w uzasadnieniu tego orzeczenia, „zgodnie z ogólną zasadą, którą wyraża art. 118 k.c., termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe wynosi trzy lata. Według tej reguły, niezależnie od charakteru długu głównego, ulega przedawnieniu roszczenie o odsetki za opóźnienie. Przepisem szczególnym w stosunku do art. 118 k.c. jest art. 125 § 1 k.c. przewidujący dla roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu, bez względu na ich charakter, dziesięcioletni termin przedawnienia, z wyłączeniem jednak (zdanie drugie) roszczeń obejmujących świadczenia okresowe należne w przyszłości, które ulegają przedawnieniu trzyletniemu. W tym stanie rzeczy uzasadnione jest stanowisko, że określony w art. 125 § 1 k.c. dziesięcioletni termin przedawnienia ma zastosowanie do stwierdzonych wyrokiem roszczeń o odsetki za opóźnienie wymagalnych w dacie uprawomocnienia się wyroku. Trzyletniemu przedawnieniu ulegają natomiast stwierdzone wyrokiem roszczenia o odsetki za opóźnienie należne i wymagalne po dniu uprawomocnienia się wyroku”. W świetle przedstawionych powyżej poglądów judykatury należało przyjąć, że do przedawnienia roszczenia o odsetki, które stały się wymagalne już po uprawomocnieniu się postanowienia zastosowanie ma trzyletni termin przedawnienia.

Bezsporne pomiędzy stronami było, że w ramach podziału majątku wspólnego byłych małżonków, w pkt 6 postanowienia z dnia 25 czerwca 2013r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt VII Ns 1375/10 Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od G. B. na rzecz W. F. (2) kwotę 18.894,14 zł, płatną jednorazowo w terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się orzeczenia wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności - tytułem wyrównania udziału w majątku wspólnym. Przedmiotowe orzeczenie stało się prawomocne z dniem 27 lutego 2014r. tj. z chwilą oddalenia - postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku w sprawie o sygnaturze III Ca 703/13 - apelacji wywiedzionej od wyżej wskazanego orzeczenia. W przedmiotowym stanie faktyczny bieg terminu przedawnienia rozpoczął się od dnia uprawomocnienia się wyżej wskazanego postanowienia. Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Na podstawie zebranego materiału dowodowego można stwierdzić, że bieg terminu przedawnienia po raz pierwszy uległ przerwaniu w dniu 25 lipca 2016r. tj. w momencie nadania wyżej wskazanemu postanowieniu z dnia 25 czerwca 2013r. klauzuli wykonalności w zakresie punktu 6. Nie ulega bowiem wątpliwości, że czynnością przerywającą bieg przedawnienia jest m.in. wniosek o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004r., III CZP 101/03, OSN 2005, Nr 4, poz. 58). Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności został niewątpliwie złożony przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia liczonego od dnia uprawomocnienia się postanowienia działowego. Po nadaniu klauzuli wykonalności bieg terminu przedawnienia rozpoczął się na nowo. Przed upływem trzech lat liczonych od daty nadania klauzuli, tj. w dniu 15 listopada 2016r. W. F. (2) złożył u Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. T. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko G. B. w celu wyegzekwowania należności zasądzonej w pkt 6 postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. (sygn. Km 2670/16), co po raz kolejny przerwało bieg terminu przedawnienia. Postanowieniem z dnia 9 listopada 2018r. Komornik umorzył – na wniosek dłużnika - postępowanie na podstawie art. 825 pkt 2 k.p.c. Wnosząc o umorzenie egzekucji dłużnik powoływał się wyrok Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 5 grudnia 2017 roku wydany w sprawie o sygnaturze akt I C 180/17 – zmieniony wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 września 2018r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt III Ca 257/18 – w przedmiocie pozbawienie spornego tytułu wykonawczego wykonalności w części tj. w zakresie kwoty 12.159,29 zł. Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2018r. Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni w sprawie o sygnaturze akt VII Co 1765/18 oddalił skargę pozwanego, wskutek czego postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego uprawomocniło się. W rozpatrywanym przypadku umorzenie postępowania egzekucyjnego nie zniweczyło skutków prawnych związanych ze złożeniem wniosku egzekucyjnego, albowiem umorzenie postępowania egzekucyjnego nie nastąpiło na zgodny wniosek stron, na wniosek wierzyciela czy ze względu na bezczynność wierzyciela (por. wyrok SN z 20 maja 2015 r., I CNP 28/14, L.; postanowienie SN z 5 października 2016 r., III CZP 52/16, L.). Przed upływem trzech lat liczonych od uprawomocnienia się tegoż orzeczenia, wierzyciel wszczął kolejną egzekucję, co ponownie spowodowało przerwanie biegu terminu przedawnienia. W dniu 11 stycznia 2021r. W. F. (2) złożył bowiem u komornika wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko G. B. w celu wyegzekwowania odsetek od należności zasądzonej w pkt 6 postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 25 czerwca 2013r. Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest pod sygnaturą Km 11/21. Jak wynika z powyższego, roszczenie o zapłatę odsetek zasądzonych w tytule wykonawczym dotąd nie uległo przedawnieniu z uwagi na podejmowanie przez wierzyciela czynności powodujących przerwanie biegu terminu przedawnienia.

Mając zatem na względzie wszystkie przytoczone powyżej okoliczności, na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. i nie obciążył nimi powódki. Zważyć należy, iż nieskonkretyzowanie w tym przepisie „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 2 października 2015r. I ACa 2058/14 LEX nr 1820933 Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r. II PZ 1/11 trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania że jest ona wadliwa. Nadto, należy zwrócić uwagę, że zastosowanie przepisu art. 102 k.p.c. nie wymaga osobnego wniosku od strony przegrywającej. Powinno ono być ocenione w całokształcie okoliczności konkretnego przypadku, z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego do kręgu tych okoliczności zalicza się między innymi ciężką sytuację strony przegrywającej (por. wyrok SN z dnia 17 listopada 1972r., I PR 423/72, OSNC 1973, Nr 7-8, poz. 138).

Zważyć należy, iż w niniejszej sprawie powódka była zwolniona od ponoszenia kosztów sądowych. Powódka jest emerytką, osiągającą niski dochód, posiadającą zajęcia komornicze. Nadto, jako rodzina zastępcza, opiekuje się wnukiem. W tych okolicznościach sytuacja osobista i materialna uniemożliwi powódce poniesienie jakichkolwiek kosztów bez uszczerbku dla utrzymania. Nadto, wysokość świadczenia emerytalnego powódki wskazuje na to, że egzekucja i tak okazałaby się bezskuteczna.

Koszty sądowe, od uiszczenia których powódka była zwolniona, tj. koszty opłaty sądowej od pozwu, Sąd przejął na Skarb Państwa, z uwagi na brak podstaw do obciążeniami nimi którejkolwiek ze stron.

Na mocy art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze Sąd przyznał ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni na rzecz adwokat O. T. kwotę 2.214 zł z tytułu zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu, na co składa się opłata w stawce minimalnej w kwocie 1.800 zł, zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.), powiększona o podatek VAT w aktualnie obowiązującej stawce 23 %. Rozstrzygając o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej Sąd miał na względzie pogląd prawny zawarty w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020r. SK 66/19, a także postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2020r., II UK 292/19, LEX nr 3075358, postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2020r., III CSK 303/19, LEX nr 3032493.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Joanna Jachurska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Gdyni
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Nowicka-Midziak
Data wytworzenia informacji: