Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2021 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Sławomir Splitt

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2021 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko T. B.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego T. B. na rzecz powoda Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 3.261,33 złotych (trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt jeden złotych trzydzieści trzy grosze), wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 lipca 2019 roku do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanego T. B. na rzecz powoda Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 1.117,00 złotych (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych), wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą we W. wniosło pozew przeciwko T. B. o zapłatę kwoty 3.261,33 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 lipca 2019 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 17 lipca 2012r. pozwany zawarł umowę nr (...) kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...), w której jako kredytodawca występował (...) Bank S.A. Przedmiotowy kredyt był udzielony bez wymaganego wkładu własnego i w związku z tym powód udzielił bankowi – na podstawie generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego z dnia 24 lipca 2009r. – ochrony ubezpieczeniowej na wypadek braku spłaty części kredytu hipotecznego przez pozwanego. Jako że pozwany nie wykonywał zobowiązań z umowy kredytu, pismem z dnia 18 stycznia 2019r. bank wypowiedział mu umowę i postawił kredyt w stan natychmiastowej wymagalności. Zgodnie z umową ubezpieczenia brak spłaty części kredytu po upływie okresu wypowiedzenia, stanowi zdarzenie ubezpieczeniowe objęte ochroną ubezpieczeniową. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego powód wypłacił na rzecz banku odszkodowanie w wysokości 3.261,33 zł. Z dniem zapłaty odszkodowania, roszczenie banku przeciwko pozwanemu przeszło z mocy prawa na powoda do wysokości zapłaconego odszkodowania. Mimo wezwania do zapłaty z dnia 24 czerwca 2019r., pozwany nie uiścił wymagalnej należności.

(pozew, k. 3-6)

W dniu 30 kwietnia 2020r. w sprawie o sygnaturze akt I 1 Nc 2102/20 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty, k. 111)

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa. Zdaniem pozwanego powód nie ma podstaw do kierowania w stosunku do niego roszczenia regresowego, gdyż wypowiedzenie umowy kredytowej nie zostało dokonane w sposób skuteczny. Zadłużenie wobec banku było obsługiwane przez pozwanego w stopniu nie uzasadniającym wypowiedzenia. W tej sprawie pomiędzy pozwanym a (...) Bankiem S.A. zawisł spór przed Sądem Okręgowym w Gdańsku pod sygnaturą I Nc 337/19. Zdaniem pozwanego powództwo zostało przez powoda wytoczone co najmniej przedwcześnie.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 113)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy kredytu zawartej w dniu 17 lipca 2012 roku pomiędzy (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W. (jako kredytodawcą) a pozwanym T. B. (jako kredytobiorcą) wymieniony bank udzielił pozwanemu kredytu hipotecznego w kwocie 131.087,79 zł przeznaczonego na sfinansowanie nabycia prawa własności nieruchomości gruntowej niezabudowanej przeznaczonej pod zabudową mieszkaniową położonej w miejscowości W. (powiat (...)).

Jednym z warunków do wypłaty kredytu było opłacenie przez kredytobiorcę składki z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego na rachunek banku wskazany w umowie (§ 2 ust. 3 pkt 3).

Zabezpieczenie spłaty kredytu stanowiło m.in. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego w kwocie 23.155,50 zł (§ 2 ust. 6). Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty kredytu wraz z odsetkami w ratach, do dnia 21-ego każdego miesiąca (§ 6 ust. 1; § 2 ust. 12).

Spłata kredytu następowała w formie bezgotówkowej, automatycznie z rachunku kredytobiorcy wskazanego w umowie, a w przypadku braku takiego rachunku spłata miała nastąpić z rachunku kredytowego określonego w harmonogramie spłat, na który kredytobiorca będzie dokonywał wpłaty w wysokości i terminach określonych w harmonogramie spłat (§ 6 ust. 8).

W przypadku stwierdzenia przez bank zagrożenia w spłacie kredytu lub w przypadku braku realizacji postanowień umowy ze strony kredytobiorcy mających wpływ na zdolność kredytową kredytobiorcy lub możliwość dochodzenia roszczeń przez bank, bank miał prawo wypowiedzenia częściowo lub całkowicie umowy.

W okolicznościach, gdy kredytobiorca zalega ze spłatą dwóch kolejnych pełnych rat kredytu bank pisemnie wzywał kredytobiorcę do zapłaty. Gdy należności nie zostaną uregulowane w terminie 7 dni od daty odbioru wezwania do zapłaty, bank miał prawo wypowiedzieć umowę (§ 11 ust. 2).

Termin wypowiedzenia wynosił 30 dni (§ 11 ust. 1).

Od następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia całe zobowiązanie z tytułu udzielonego kredytu stawało się wymagalne i było traktowane jako zadłużenie przeterminowane (§ 11 ust. 3).

(dowód: umowa kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) nr (...), k. 51-63)

Na podstawie generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu zawartej w dniu 24 lipca 2009 roku pomiędzy Towarzystwem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. a (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W. powód udzielił kredytodawcy ochrony ubezpieczeniowej na wypadek braku spłaty części kredytu hipotecznego przez kredytobiorcę. Brak spłaty części kredytu po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu stanowiło zdarzenie objęte ochroną ubezpieczeniową.

(okoliczności bezsporne)

W okresie od 21 lutego 2017 roku do 22 stycznia 2018r. wysokość pojedynczej raty miesięcznej kształtowała się w przedziale 656,08 zł – 713,67 zł, a w okresie od 21 lutego 2018r. do 21 stycznia 2019r. w przedziale 710,17 – 756,24 zł.

(dowód: harmonogramy spłaty kredytu za okres od 21 lutego 2017r. do 23 kwietnia 2019r., k. 161-163)

Pozwany dokonał następujących wpłat na poczet spłaty zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nr (...):

- w dniu 29 listopada 2017 roku w kwocie 2.300 zł;

- w dniu 11 grudnia 2017 roku w kwocie 500 zł;

- w dniu 27 marca 2018r. w kwocie 15,71 zł;

- w dniu 18 czerwca 2018r. w kwocie 4.500 zł;

- w dniu 24 września 2018r. w kwocie 2.100 zł.

(dowód: historia rachunku kredytowego, k. 134-148)

Dokonane przez pozwanego wpłaty zostały przez bank zarachowane na poczet rat płatnych do dnia 23 lipca 2018 roku, a częściowo także raty wymagalnej w dniu 21 sierpnia 2018 roku (w zakresie części odsetkowej w kwocie 84,02 zł), a także składek ubezpieczeniowych płatnych do dnia 21 sierpnia 2018 roku.

(dowód: oświadczenie powoda, k. 157-160)

Pismem z dnia 20 października 2018 roku kredytodawca wezwał pozwanego do uregulowania wymagalnego zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nr (...) w kwocie 1.423,60 zł (powiększonego o koszt wysyłki pisma w kwocie 4,20 zł) w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Przedmiotowe pismo zostało pozwanemu doręczone w dniu 6 listopada 2018 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 20 października 2018r., k. 149 wraz z kopią książki nadawczej, k. 150, wydruk z portalu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej S.A., k. 97-98)

Z powodu niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków umowy i nieuregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty, pismem z dnia 18 stycznia 2019 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wezwał pozwanego do dokonania w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania wezwania, spłaty zaległości, które wynosiło 3.600,20 zł (powiększone o koszt wysyłki pisma w kwocie 6,20 zł), informując o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od otrzymania wezwania wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W przypadku nieskorzystania z uprawnień wskazanych w art. 75c ustawy Prawo bankowe, bank wypowiedział umowę kredytu z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia, rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął termin 14 dni roboczych, licząc od daty doręczenia przedmiotowego pisma.

(dowód: warunkowe wypowiedzenia umowy kredytu z dnia 18 stycznia 2019r., k. 93-94)

Pismem z dnia 2 kwietnia 2019r. (...) Bank S.A. zgłosił powodowi roszczenie o wypłatę odszkodowania w odniesieniu do umowy kredytu nr (...), wskazując, że szkoda wynosi 3.248,36 zł, co obejmuje kwotę niespłaconego i wymagalnego kapitału kredytu na ostatni dzień okresu wypowiedzenia w wysokości 3.156,48 zł, kwotę odsetek zapadłych i niespłaconych zgodnie z harmonogramem spłaty kredytu, naliczonych do ostatniego dnia okresu wypowiedzenia włącznie w wysokości 68,12 zł, kwotę odsetek od zadłużenia przeterminowanego naliczonego od części kapitałowej kredytu w kwocie 7,16 zł oraz koszty związane z wysłanymi upomnieniami i wypowiedzeniem umowy w kwocie 16,60 zł. Zgłoszenie wpłynęło do powoda w dniu 14 maja 2019 roku.

(dowód: zgłoszenie roszczenia, k. 99-100)

Pismem z dnia 31 maja 2019r. powód zawiadomił (...) Bank S.A. o odszkodowania w kwocie 3.261,33 zł. Tego samego dnia ubezpieczyciel dokonał wypłaty przyznanego świadczenia ubezpieczeniowego na rzecz banku.

(dowód: zawiadomienie o przyznaniu odszkodowania, k. 102, potwierdzenie wykonania przelewu bankowego, k. 103)

W związku z wypłatą odszkodowania, pismem z dnia 24 czerwca 2019 roku powód wezwał T. B. do zapłaty kwoty 3.261,33 zł w terminie do dnia 12 lipca 2019 roku, informując o możliwości złożenia wniosku o rozłożenie na raty. Wezwanie zostało pozwanemu doręczone w dniu 6 lipca 2019 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 24 czerwca 2019r., k. 104-105, wraz z zpo k. 106-107)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w całości na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową. Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Podkreślić bowiem należy, iż przedłożone do akt sprawy kopie dokumentów zostały prawidłowo uwierzytelnione przez zawodowego pełnomocnika powoda, są kompletne i zupełne, nie noszą żadnych śladów ingerencji, nadto wszystkie dokumenty zostały podpisane, co w sposób niewątpliwy pozwala na ustalenie osób, których oświadczenia są w nich zawarte. W związku z powyższym, w ramach swobodnej oceny dowodów Sąd uznał, że przedstawione dokumenty odzwierciedlają rzeczywistą treść stosunku prawnego kredytu hipotecznego zawartego przez pozwanego (...) Bank S.A., jego wykonywania, a także rozwiązania w drodze wypowiedzenia, a także przedstawiają sposób realizacji przez bank roszczeń z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej z powodem.

Przechodząc do szczegółowych rozważań należy wskazać, że w niniejszej sprawie powód będący towarzystwem ubezpieczeń domagał się od pozwanego (kredytobiorcy) zapłaty równowartości odszkodowania wypłaconego bankowi (kredytodawcy) wobec zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego (brak spłaty części kredytu po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytowej) objętego ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Powód swoje roszczenie wywodził z tzw. regresu ubezpieczeniowego (typowego), uregulowanego w art. 828 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela. Podkreślić należy, iż przepis art. 828 § 1 kc nie stwarza domniemania, że suma odszkodowania wypłaconego przez zakład ubezpieczeń odpowiada zakresowi odpowiedzialności osoby, która wyrządziła szkodę. Roszczenie ubezpieczyciela oparte o przepis art. 828 § 1 kc podlega ogólnym zasadom w zakresie rozkładu ciężaru dowodu w procesie (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 8 lipca 2015r., I ACa 224/15, L.).

Zważyć należy, iż w niniejszej sprawie bezsporne było, że pozwany w dniu 17 lutego 2012 roku zawarł z (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu hipotecznego, jak również, że zabezpieczeniem spłaty tego kredytu było ubezpieczenie niskiego wkładu własnego. Pozwany nie kwestionował również tego, że kredytodawca korzystał z ochrony ubezpieczeniowej na wypadek braku spłaty części kredytu hipotecznego przez kredytobiorcę na podstawie generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu z dnia 24 lipca 2009 roku zawartej z powodem.

Ponadto, nie budziło żadnych wątpliwości, że powód wypłacił bankowi odszkodowanie w kwocie 3.261,33 zł. Wobec podniesionych przez pozwanego zarzutów – spór sprowadzał się natomiast do oceny zasadności i skuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej dokonanego przez bank. Pozwany bowiem wskazywał, że z uwagi na dokonane przez niego wpłaty nie było podstaw do wypowiedzenia umowy.

W ocenie Sądu zarzuty pozwanego nie zasługiwały na uwzględnienie.

W toku niniejszego postępowania powód bowiem zdołał udowodnić, że istniały podstawy do wypowiedzenia umowy kredytowej. Zważyć należy, iż zgodnie z treścią umowy kredytu nr (...) bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy m.in., gdy kredytobiorca zalegał ze spłatą dwóch kolejnych pełnych rat kredytu.

W celu skorzystania z możliwości rozwiązania umowy, bank miał obowiązek uprzednio wezwać kredytobiorcę na piśmie do zapłaty zaległości i dopiero, gdy zadłużenie nie zostało przez kredytobiorcę uregulowane w terminie 7 dni od daty odbioru wezwania do zapłaty, bank mógł złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia.

Jak wynika z przedłożonych przez bank dowodów z dokumentów kredytobiorca dokonywał nieregularnych wpłat na poczet spłaty rat kredytu. W okresie od dnia 29 listopada 2017 roku do 24 września 2018 r. pozwany dokonał pięciu wpłat w łącznej wysokości 9.415,71 zł, które jednak nie pokryły wymagalnych w tym okresie należności z tytułu kapitału kredytu, odsetek i składek ubezpieczeniowych.

Jak wynika z przedstawionego przez powoda rozliczenia wpłat pozwanego, pokryły one jedynie należności wymagalne do dnia 23 lipca 2018 roku, a także część wymagalnej raty za sierpień 2018 roku.

Na dzień skierowania przez bank wezwania do zapłaty datowanego na dzień 20 października 2018 roku do zapłaty pozostawała część raty za sierpień w kwocie 447,14 zł, całość niespłaconej raty za wrzesień 2018r. w kwocie 709,74 zł, a także naliczone przez bank odsetki w kwocie 266,72 zł.

Natomiast, na dzień wypowiedzenia umowy kredytowej tj. na dzień 18 stycznia 2019r. niespłacone wymagalne zadłużenie – poza ww. ratami za sierpień i wrzesień 2018r. – obejmowało również niespłacone raty za październik, listopad, grudzień 2018r., a także naliczone odsetki umowne.

Wysokość poszczególnych rat została przez powoda wykazana za pomocą dowodów z dokumentów w postaci harmonogramów spłaty kredytu. Zważyć należy, iż pozwany - wezwany do ustosunkowania się do przedstawionego przez powoda w piśmie procesowym z dnia 25 lutego 2021 roku rozliczenia wpłat, a także do wskazanej przez powoda wysokości zadłużenia na dzień wypowiedzenia umowy – nie złożył żadnego oświadczenia. W związku z tym powyższe rozliczenie należało uznać za niekwestionowane. W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że w chwili złożenia oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia umowy istniały wskazane w umowie podstawy do rozwiązania umowy. Zadłużenie pozwanego z tytułu kredytu przekraczało bowiem wysokość dwóch pełnych rat.

Sąd nie dopatrzył się także nieprawidłowości w zakresie formy i sposobu wypowiedzenia umowy. Zważyć należy, iż oświadczenie zostało przez bank złożone pod warunkiem braku spłaty zaległości w wyznaczonym 14 – dniowym terminie i nieskorzystania w tym samym terminie z możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację kredytu. W orzecznictwie jednak uznaje się za możliwe, co do zasady, dokonanie wypowiedzenia umowy jednym pismem zawierającym zarówno wezwanie do zapłaty, jak i wypowiedzenie kredytu na wypadek nie uiszczenia należności w oznaczonym czasie, z jednoczesnym wskazaniem terminu wypowiedzenia (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 10 października 2018r., I AGa 215/18, L.).

Podkreślić także należy, iż jeżeli celem zakazu dokonywania czynności prawokształtujących z zastrzeżeniem warunku ma być ochrona adresata oświadczenia woli przed niepewnością prawną, to niepewność taka co do zasady nie wystąpi, gdy zastrzeżony warunek dotyczy wyłącznie zachowania adresata (por. wyrok SN z dnia 26 maja 2021r., I (...) 48/21, L.). W niniejszym przypadku warunek dotyczył jedynie zachowania kredytobiorcy, któremu bank umożliwił spłatę zaległości w dodatkowym terminie, jak również umożliwił mu restrukturyzację kredytu. Nadto, bank dochował wszelkich wymogów przewidzianych w Prawie bankowym, w tym odnośnie pouczenia o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację.

W związku z powyższym, skoro umowa została przez bank wypowiedziana w sposób skuteczny, a pozwany nie dokonał spłaty zadłużenia po upływie okresu wypowiedzenia (co jednoznacznie wynika z historii rachunku kredytowego), to należało uznać, że zaszło zdarzenie ubezpieczeniowe przewidziane w generalnej umowie ubezpieczenia niskiego wkładu z dnia 24 lipca 2009 roku.

Zważyć należy, iż w świetle przedstawionego przez powoda rozliczenia wpłat nie budzi wątpliwości Sądu prawidłowość ustalenia wysokości świadczenia ubezpieczeniowego wypłaconego przez powoda na rzecz banku. W związku z powyższym należało uznać, że z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela tj. z dniem 31 maja 2019 roku roszczenie ubezpieczającego przeciwko pozwanemu przeszło z mocy prawa na powoda do wysokości zapłaconego odszkodowania, tj. do kwoty 3.261,33 zł. Podkreślić należy, iż roszczenie regresowe stanowi przypadek roszczenia bezterminowego, zatem staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu sprawcy szkody przez ubezpieczyciela do zapłaty (art. 455 kc). Od tego momentu ubezpieczycielowi przysługują odsetki za opóźnienie (por. wyrok SA w Warszawie z 7 marca 2018 r., L.). W niniejszym przypadku powód wezwał pozwanego do zapłaty pismem z dnia 24 czerwca 2019r. wyznaczając mu termin na zaspokojenie roszczenia do dnia 12 lipca 2019r. (pozwany podjął wezwanie w dniu 6 lipca 2019r.), zatem od dnia następnego po upływie tego terminu tj. od dnia 13 lipca 2019r. należą się powodowi odsetki ustawowe za opóźnienie.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 828 kc, powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasadził od przegrywającego niniejszy spór pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117 zł, na którą składały się: opłata sądowa od pozwu (200 zł), opłata za czynności zawodowego pełnomocnika powoda w stawce minimalnej obliczona od wartości przedmiotu sporu, zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.) w kwocie 900 zł, a także opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).