Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Nowicka-Midziak

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2024 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Państwowe Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko M. K. (1)

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł. (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I 1 C 1617/23 upr.

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 20 grudnia 2024 roku – k. 322)

Powódka (...) z siedzibą w W. wniosła pozew przeciwko M. K. (2) i M. K. (1) o zapłatę przez nich solidarnie kwoty 2.518,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

a)  839,64 zł od dnia 16 października 2019 roku do dnia zapłaty,

b)  839,67 zł od dnia 16 listopada 2019 roku do dnia zapłaty,

c)  839,67 zł od dnia 16 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty,

a także zasądzenie solidarnie od pozwanych zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Powódka podała, że wynajmowała na rzecz pozwanych nieruchomość położoną przy ul. (...) w G.. Pozwani zobowiązali się uiszczać czynsz, opłaty związane ze świadczeniem przez (...) S.A. usług w zakresie dostawy mediów oraz pokrywać odsetki ustawowe w przypadku nieterminowej płatności. Pozwani zobowiązali się do uiszczania czynszu oraz opłat bez otrzymywania dodatkowego wezwania w tym przedmiocie.

Pozwani zaprzestali regulowania swoich zobowiązań, co doprowadziło do wypowiedzenia łączącego strony stosunku prawnego. Pozwani w dalszym ciągu zajmowali nieruchomość. Dlatego powódka co miesiąc obciążała pozwanych kwotą, która odpowiadała wysokości czynszu najmu, jaki powódka mogłaby pobierać, gdyby nie była ona bezumownie zajmowana przez pozwanych oraz opłatami z tytułu usług świadczonych w zakresie mediów. Pozwani nigdy nie kwestionowali sposobu naliczania opłat. Roszczenie obejmowało okres od dnia 1 października do dnia 31 grudnia 2019 roku. Wezwanie do zapłaty nie odniosło zamierzonego skutku.

Podstawę roszczenia stanowił art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

(pozew – k. 3-5, pismo z dnia 03.07.2024r. – k. 290-290v.)

Dnia 7 października 2020 roku wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty – k. 28)

Postanowieniem z dnia 30 września 2021 roku umorzono postępowanie w stosunku do pozwanego M. K. (2).

(postanowienie – k. 64)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany M. K. (1) domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Zarzucił, że powódka nie wykazała, aby pozwany w okresie objętym żądaniem pozwu korzystał z lokalu wskazanego w pozwie, a także aby wstąpił w stosunek najmu po byłej najemczyni, czy że podpisał umowę najmu tego lokalu lub podpisał jakiekolwiek zobowiązanie, z którego wynikałoby uznanie roszczeń powódki. Pozwany we wskazanym lokalu został zameldowany przez rodziców po urodzeniu. Lokal ten otrzymał dziadek K. T. jako pracownik (...). Było to mieszkanie zakładowe. W tym lokalu została zameldowana jego matka, a potem dzieci, które urodziły się ze związku z J. K.. Pozwany podał, że od 20 lat zamieszkuje w Wielkiej Brytanii.

(sprzeciw – k. 166-167)

W piśmie z dnia 16 lutego 2024 roku powódka podała, że dnia 18 kwietnia 1964 roku pomiędzy powódką a K. T. zawarta została umowa najmu mieszkania służbowego. Do zamieszkania uprawnieni byli: M. T. (1) – żona, M. T. (2) – córka oraz I. T. – córka. Dnia 5 października 2008 roku zmarła M. K. (3) (z domu T.). Wyżej opisany lokal w dalszym ciągu zamieszkiwali M. K. (2) oraz M. K. (1). Wobec braku spłaty zadłużenia umowa została wypowiedziana na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) ze skutkiem na dzień 31 sierpnia 2019 roku. Tym samym pismem pozwani zobowiązani zostali do opróżnienia, opuszczenia i wydania lokalu do dnia 31 sierpnia 2019 roku. Pozwani zajmowali sporną nieruchomość i uchybiali terminom płatności czynszu. Dowodem na regulowanie czynszu miała być wpłata z dnia 8 stycznia 2019 roku na kwotę 430 zł. Pozwani w spornym okresie dysponowali kluczami do lokalu. Do końca sierpnia 2019 roku pozwani zobowiązani byli regulować czynsz najmu zgodnie z kierowanymi do nich zawiadomieniami, natomiast od września 2019 roku, tj. po ustaniu stosunku najmu winni regulować odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Pozwani byli każdorazowo informowani o zmianie wysokości naliczanego czynszu oraz odszkodowaniu. Pozwani nie opróżnili lokalu ze swoich rzeczy osobistych.

(pismo z dnia 16.02.2024r. – k. 171-172v.)

W piśmie z dnia 17 marca 2024 roku pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Podał także, że nie zajmował spornej nieruchomości w okresie objętym pozwem. Nie mieszkał w przedmiotowym lokalu. Nie był w jego posiadaniu ani też w żaden inny sposób nie dysponował lokalem. Nie dysponował kluczami do tego lokalu. Nie otrzymał od powódki żadnej korespondencji dotyczącego tego lokalu. W lokalu nie ma żadnych swoich rzeczy. W 2006 roku wyjechał do Wielkiej Brytanii z zamiarem stałego tam pobytu. Od tego czasu tam jest jego miejsce pobytu.

(pismo z dnia 17.03.2024r. – k. 220)

Stan faktyczny:

Dnia 18 kwietnia 1964 roku (...) S.A. Oddział Drogowy w G. zawarł z K. T. umowę najmu lokalu mieszkalnego oznaczonego numer (...) (obecnie nr 13) w budynku położonym przy ul. (...) w G.. Do zamieszkania zgłoszeni zostali również: M. T. (1) – żona, M. T. (2) (później K. – matka powodów) – córka oraz I. T. – córka.

(dowód: umowa najmu – k. 187-188, decyzja – k. 189-190)

Po śmierci głównego najemcy K. T. lokal zajmowany był przez M. K. (3) (poprzednio: T.), jej męża J. K. oraz ich synów – M. i M. K. (2).

Pozwany M. K. (1) wyjechał do Anglii w 2006 roku z zamiarem stałego pobytu. Mieszka tam i pracuje do dnia dzisiejszego. Wyjeżdżając zabrał z przedmiotowego lokalu wszystkie swoje rzeczy. Od czasu wyjazdu nie dysponował kluczami do tego lokalu. Podczas pobytów w Polsce zatrzymywał się w R..

(dowód: zeznania świadka S. L. – k. 271-271v., płyta – k. 273, zeznania pozwanego M. K. (1) – k. 308-308v.)

M. K. (3) zmarła dnia 5 października 2008 roku.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu – k. 174)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza czterech tysięcy złotych, uzasadnienie wyroku ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd stosownie do zdania drugiego tego przepisu po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy zdecydował o rozszerzeniu uzasadnienia o pozostałą treść określoną w art. 327 ¹ § 1 k.p.c.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w całości na podstawie dowodów z dokumentów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości ani sądu ani żadnej ze stron. Nie mniej znaczna ich część wobec zeznań świadka oraz pozwanego M. K. (1) nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka oraz pozwanego M. K. (1). Zdaniem Sądu ich zeznania były szczere, spójne i niesprzeczne z innymi zebranymi w niniejszej sprawie dowodami. Osoby te spójnie relacjonowały fakty związane z czasookresem, w którym pozwany nie zajmował już lokalu objętego pozwem. Świadek S. L. nie potrafił co prawda wskazać daty faktycznego opuszczenia lokalu przez pozwanego, niemniej wskazał, że było to jeszcze przed śmiercią matki.

W pozwie wskazano, że powódka dochodziła zapłaty odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokalu przez pozwanego za okres od października do grudnia 2019 roku. W toku procesu powódka sprecyzowała, że pozwany zajmował lokal na podstawie umowy najmu, w który wstąpił po poprzedniej najemczyni, a umowa ta wypowiedziana została ze skutkiem na dzień 31 sierpnia 2019 roku. Zatem roszczenie objęte pozwem miało dotyczyć okresu bezumownego.

W tej sytuacji wskazała, że podstawę prawną powództwa stanowi przepis art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ze zm.). Wedle ust. 1 tego artykułu osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie, natomiast w myśl ust. 2 odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że pozwany wyprowadził się z lokalu objętego pozwem już w 2006 roku. Wyjechał do Wielkiej Brytanii z zamiarem stałego pobytu. Zabrał wówczas z lokalu wszystkie swoje rzeczy. Pozwany skoncentrował za granicą swoje centrum życiowe i stan ten trwał co najmniej do zamknięcia rozprawy. Na marginesie warto jedynie odnotować, że pozwany nie mógł wstąpić w stosunek najmu po swojej matce, gdyż ta zmarła w 2008 roku. Pozwany nie zamieszkiwał więc z nią w dacie jej śmierci. Nie przedstawiono umowy najmu zawartej z pozwanym. Zważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 691 § 1 k.c. w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. W świetle art. 691 k.c. podstawową przesłanką wstąpienia w stosunek najmu jest bowiem stałe zamieszkiwanie z najemcą do chwili jego śmierci. Jak podkreśla się w judykaturze stałe zamieszkiwanie z najemcą osoby mu bliskiej oznacza ześrodkowanie przez tę osobę całej swej działalności życiowej w lokalu najemcy, tak by zajmowany przez tę osobę lokal stanowił jej centrum życiowe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 października 1997r., I CKN 90/97, Lex nr 811810, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000r., I CKN 40/99, Lex nr 811808). Należy zgodzić się również z poglądem prawnym wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 maja 1980 roku w sprawie o sygn. akt III CRN 61/80 (Monitor Prawniczy 1994/9/273), iż przez stałe zamieszkanie, stanowiące przesłankę nabycia praw najmu na podstawie art. 691 k.c., należy rozumieć zamieszkiwanie w konkretnym mieszkaniu, w określonej miejscowości z zamiarem stałego pobytu, wyrażonym przez to, że w tym mieszkaniu i tej miejscowości skupia się życie osobiste i działalność osoby bliskiej najemcy. Zaznaczyć należy również, że przepis art. 691 § 2 k.c. odnosi się do zamieszkiwania w znaczeniu stałego przebywania w określonym lokalu (zob. K. Pietrzykowski (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Warszawa, 2005, s. 449-450; J. Jezioro (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Warszawa, 2006, s. 1103). W myśl art. 25 k.c. miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar dowodu spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c., art. 3 k.p.c., art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Artykuł 6 k.c. określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, przy czym sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.), szczególnie gdy obie strony są reprezentowane przez fachowych pełnomocników, którym Sąd zakreślił terminy na złożenie wszystkich twierdzeń i dowodów pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku dalszego postępowania (art. 205 ³ § 1 i 2 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (wyrok SA w Białymstoku z 28.11.2019 r., I AGa 50/19, LEX nr 2944289). Sąd nie dąży do ustalenia prawdy materialnej, Sąd działa z urzędu w zakresie wskazanym w przepisach, a podstawą procesu cywilnego jest jego kontradyktoryjność. Kluczowe dla rozstrzygnięcia fakty nie mogą opierać się wyłącznie na gołosłownych twierdzeniach strony i jej przekonaniu, które nie znajduje oparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności muszą zostać udowodnione (por. wyrok SA w Łodzi z 20.11.2019 r., III AUa 22/19, LEX nr 2764307). Zaprzeczenie okolicznościom dokonane przez stronę procesową wywołuje ten skutek, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty stają się sporne i muszą być udowodnione. W razie ich nieudowodnienia Sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości tych twierdzeń na innej podstawie.

Strona powodowa nie zdołała udowodnić, aby pozwany nie tylko wstąpił w stosunek najmu po byłej najemczyni, ale także, aby korzystał z lokalu w okresie objętym pozwem. O korzystaniu z lokalu nie świadczy dokonana w 2018 roku wpłata kwoty 430 zł. Przede wszystkim dotyczy okresu o wiele wcześniejszego niż objęty pozwem. Dokonanie wpłaty w 2018 roku nie może zmieniać stosunku prawnego (lub faktu jego braku) w momencie śmierci M. K. (3) w 2008 roku. Nie ma żadnych wiarygodnych dowodów (np. zeznania sąsiadów), które potwierdzałyby, że M. K. (1) w jakikolwiek sposób manifestował swoje władztwo nad lokalem, a tylko w takim razie można by uznać, że miał zamiar zatrzymania lokalu dla siebie.

Sąd podziela również pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku tut. Sądu w sprawie o sygn. akt I 1 C 1271/23, że pozwany M. K. (1) nie miał obowiązku zawiadamiania powódki o swoim wyjeździe za granicę Były lokator (lub osoba posiadająca lokal bez tytułu prawnego) może skutecznie opuścić lokal bez zawiadamiania właściciela. Nie jest tak, że dopóki nie dojdzie do zawiadomienia właściciela osoba, która opuściła lokal jest traktowana jak posiadacz. Przepis art. 348 k.c. nie upoważnia do takiego wniosku, bo przewiduje tylko jedną z kilku dopuszczalnych form przeniesienia posiadania, a nie stanowi, że jest to forma wymagana lub jedyna skuteczna w odniesieniu do określonego mienia, które może być przedmiotem posiadania. Trwałe opuszczenie lokalu mieszkalnego przez posiadacza zależnego może więc nastąpić w dowolny sposób, który jednoznacznie ujawnia i uzewnętrznia jej wolę. Należy zauważyć, że od wyprowadzki pozwanego minęło już kilkanaście lat i każdy starannie działający właściciel mógł ten fakt przy zachowaniu należytej staranności o losy swojego mienia (lokalu) dostrzec.

Warto odnotować, że jest to kolejna sprawa pomiędzy stronami. We wcześniejszych analogicznych postępowaniach tut. Sądu o sygn. I C 142/22, I 1 C 798/23, I 1 C 48/23, I 1 C 1271/23, I 1 C 1437/22 dotyczących innych okresów Sąd każdorazowo dochodził do tożsamych wniosków w zakresie nie zajmowania lokalu przez pozwanego od 2006 roku.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) stosowanych a contrario Sąd w punkcie 1. wyroku oddalił powództwo.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., obciążając przegrywającą powódkę całością poniesionych przez pozwanego M. K. (1) kosztów procesu, na co składało się wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej – 900,00 zł ustalonej zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17,00 zł. Zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od przyznanych kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się postanowienia do dnia zapłaty.