Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja d/s rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Iwona Tusk-Kasiewicz
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Marta Bona

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2017 r. w Gdyni

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G.

przeciwko R. C. i M. C.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanych R. C. i M. C. solidarnie na rzecz powoda Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w G. kwotę 168,99 zł. (sto sześćdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 maja 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  Umarza postępowanie co do kwoty 304,19 zł. (trzysta cztery złote dziewiętnaście groszy);

III.  W pozostałym zakresie oddala powództwo;

IV.  Kosztami postępowania obciąża powoda.

UZASADNIENIE

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w G. pozwem z dnia 16 maja 2016 r. domagała się od pozwanych M. C. i R. C. zapłaty solidarnie kwoty 1 443,74 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwanym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), w budynku administrowanym przez powoda. Powód wskazał, że odpowiedzialność pozwanych uzasadniona jest w świetle art. 4 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz że pozwani, mimo wezwania do zapłaty, nie spełnili ciążącego na nich zobowiązania w kwocie 1 443,74 zł za okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 marca 2016 r.

(pozew - k. 20-23)

W dniu 21 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty – k. 41)

Pozwani złożyli sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżyli go w całości i wnieśli o oddalenie powództwa zarzucając, iż powód nie udowodnił wysokości swojego roszczenia, gdyż załączył do pozwu jedynie wezwanie do zapłaty i kartotekę finansową, które są jednostronnymi oświadczeniami, nie mającymi mocy dowodowej. Pozwani zarzucili również, że czynsz za sporny okres został opłacony przez pozwanego R. C. w terminie i w pełnej wysokości, zaś powód od półtora roku w sposób celowy i złośliwy nie księguje wpłat pozwanych dokonywanych na poczet czynszu bieżącego, naliczając następnie od sztucznie wygenerowanego długu odsetki, opłaty dodatkowe, koszty niezasadnych wezwań itd., a następnie pozywając pozwanych o zapłatę niezapłaconego czynszu.

(sprzeciw – k. 58-63)

W piśmie procesowym z dnia 16 grudnia 2016 r. powód cofnął pozew i zrzekł się roszczenia co do kwoty 304,19 zł z uwagi na częściową spłatę zadłużenia przez stronę pozwaną już po dacie wniesienia pozwu. Ponadto powód wskazał, że zgodnie z obowiązującym u powoda „Regulaminem postępowania Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. wobec osób względem niej zadłużonych” powód nie dochodzi od osób zadłużonych należności za poszczególne miesiące, lecz dochodzi należności rozumianej jako jeden dług, obejmujący sumę narastająco naliczonych, a nieuiszczonych w terminie kwot za kolejne miesiące i zgodnie z pkt. 4 Regulaminu wszelkie wpłaty dokonywane przez stronę pozwaną księgowane są na poczet najstarszych zaległości, w pierwszej kolejności na koszty sądowe, komornicze, następnie odsetki i należność główną, w związku z czym adnotacje pozwanych widniejące na dowodach wpłat nie odnoszą skutku prawnego co do sposobu rachowania wpłat. Powód wskazał również, że wobec strony pozwanej nie będzie miał zastosowania art. 451 k.c. regulujący zarachowanie wpłaty dokonywanej przez dłużnika mającego kilka długów, gdyż zgodnie z obowiązującymi poglądami doktryny i jednolitą linią orzeczniczą zawarte w art. 451 k.c. reguły interpretacyjne znajdują zastosowanie tylko wówczas, gdy strony nie umówią się inaczej w kwestii zarachowania spełnianych przez dłużnika świadczeń, a skoro pozwani posiadają prawo rzeczowe w zasobach mieszkaniowych powoda i w nim zamieszkują, to należy domniemać, że strony skutecznie umówiły się co do sposobu księgowania wpłat zgodnie z wewnętrznymi aktami normatywnymi powódki, a zatem względem pozwanych mają zastosowanie przepisy w/w Regulaminu.

(pismo procesowe powoda z dn. 16.12.2016 r. – k. 89-98)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. C. i M. C. przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G..

(niesporne, nadto: akt notarialny rep. A Nr (...) – k. 34-37)

Ze względu na problemy zdrowotne M. C. do końca 2014 r. nie uiszczała regularnie należności na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. z tytułu opłat za korzystanie z w/w lokalu.

(niesporne, nadto zeznania pozwanej M. C. – k. 177-179, nagranie z dn. 28.09.2017 r. 00:02:22 – 00:37:59)

Pismem z dnia 21 maja 2015 r. M. C., w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z dnia 6 maja 2015 r., ponowiła prośbę do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. o rozłożenie spłaty zaległości na raty oraz wskazała, że raty w wysokości 600,00 zł będą płacone równolegle obok czynszu oraz spłat komorniczych.

(niesporne, nadto: pismo M. C. z dn. 21.05.2015 r. – k. 207 (k. 45 akt I 1 C 702/17), potwierdzenie nadania – k. 209 (k. 47 akt I 1 C 702/17))

W odpowiedzi na w/w pismo Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w G. poinformowała M. C. o braku możliwości rozłożenia zadłużenia na raty ze względu na jego wysokość przekraczającą 10 000,00 zł.

(niesporne, nadto zeznania pozwanej M. C. – k. 177-179, nagranie z dn. 28.09.2017 r. 00:02:22 – 00:37:59)

Pismem z dnia 8 czerwca 2015 r. M. C., w odpowiedzi na pismo z dnia 25 maja 2015 r., zwróciła się do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. z prośbą o wstrzymanie działań windykacyjnych do listopada 2015 r. i wskazała, że do tego czasu powinna spłacić kwotę około 4 500,00 zł, co będzie kwalifikowało ją do zawarcia układu ratalnego.

(niesporne, nadto: pismo M. C. z dn. 08.06.2015 r. – k. 208 (k. 46 akt I 1 C 702/17), potwierdzenie nadania – k. 209 (k. 47 akt I 1 C 702/17))

Pismem z dnia 13 listopada 2015 r. M. C. wskazała, że niezrozumiałe są dla niej kierowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w G. wezwania do zapłaty czynszu za okres od kwietnia do października 2015 r., gdyż jej ojciec regularnie opłacał czynsz za ten okres, zaś ona spłaca zadłużenie w ratach po 600,00 zł miesięcznie.

(niesporne, nadto pismo M. C. z dn. 13.11.2015 r. z potwierdzeniem nadania – k. 192-194 (k. 60-62 akt I 1 C 291/16))

Na dzień 31 grudnia 2015 r. M. C. i R. C. posiadali zadłużenie wobec Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. z tytułu opłat za korzystanie z lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...).

(niesporne, nadto: zeznania pozwanej M. C. – k. 177-179, nagranie z dn. 28.09.2017 r. 00:02:22 – 00:37:59, oświadczenie pozwanej M. C. złożone na rozprawie w dn. 12.10.2017 r. – k. 222, nagranie z dn. 12.10.2017 r. 00:25:05 – 00:27:24)

Wysokość opłat należnych z tytułu korzystania z w/w lokalu w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 marca 2016 r. wynosiła: 472,18 zł za styczeń 2016 r., 472,18 zł za luty 2016 r. i 472,18 zł za marzec 2016 r.

(niesporne, nadto kartoteka finansowa za okres od 01.01.2016 r. do 31.03.2016 r. – k. 32)

Zgodnie z pkt. I.2. Regulaminu postępowania Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. wobec osób względem niej zadłużonych, przyjętym Uchwałą Rady Nadzorczej SM (...) w G. Nr (...) z dnia 21 sierpnia 2009 r., zadłużeniem określonego dłużnika jest zawsze suma: a) jego zadłużenia podstawowego równego kwocie wszystkich nieuiszczonych w ustalonym terminie opłat należnych Spółdzielni, b) odsetek naliczonych od każdego zadłużenia podstawowego, c) kosztów odpowiedniego postępowania: windykacyjnego, sądowego oraz egzekucyjnego. Zgodnie z pkt. I.4. Regulaminu każda wpłata dłużnika jest zaliczana na pokrycie: a) w pierwszej kolejności kosztów postępowania określonych w pkt. I.2.c), b) następnie odsetek określonych w pkt. I.2.b), c) w końcu zadłużenia podstawowego określonego w pkt. I.2.a).

(niesporne, nadto Regulamin postępowania Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. wobec osób względem niej zadłużonych – k. 104-105)

W dniu 15 stycznia 2016 r. R. C. wpłacił na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. kwotę 660,24 zł tytułem „czynsz nr lokalu (...)”.

(niesporne, nadto potwierdzenie transakcji z dn. 15.01.2016 r. – k. 65)

W dniu 15 lutego 2016 r. R. C. wpłacił na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. kwotę 660,24 zł tytułem „czynsz nr lokalu (...)”.

(niesporne, nadto potwierdzenie transakcji z dn. 15.02.2016 r. – k. 66)

W dniu 15 marca 2016 r. R. C. wpłacił na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. kwotę 660,24 zł tytułem „czynsz nr lokalu (...)”.

(niesporne, nadto potwierdzenie transakcji z dn. 15.03.2016 r. – k. 67)

W/w kwoty wpłacone w dniach 15 stycznia 2017 r., 15 lutego 2017 r. i 15 marca 2017 r. zostały zaksięgowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w G. na najstarsze zaległości M. C. i R. C. z tytułu opłat za korzystanie z lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...).

(niesporne, nadto: kartoteka finansowa za okres od 01.01.2016 r. do 31.03.2016 r. – k. 32, wydruk wpłat za okres: 01.01.2016 r. do 31.03.2016 r. – k. 95, kartoteka finansowa za okres od 01.03.2012 r. do 31.12.2016 r. – k. 106-107, zeznania świadka K. W. – k. 159-161, nagranie z dn. 11.05.2017 r. 00:04:30 – 01:12:39)

W dniu 24 marca 2016 r. M. C. wpłaciła na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. kwotę 1 200,00 zł tytułem „spłata zadłużenia luty marzec’16”.

(niesporne, nadto dowód wpłaty z dn. 24.03.2016 r. – k. 68)

W/w kwota wpłacona w dniu 24 marca 2016 r. została zaksięgowana przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w G. na najstarsze zaległości M. C. i R. C. z tytułu opłat za korzystanie z lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...).

(niesporne, nadto: kartoteka finansowa za okres od 01.01.2016 r. do 31.03.2016 r. – k. 32, wydruk wpłat za okres: 01.01.2016 r. do 31.03.2016 r. – k. 95, kartoteka finansowa za okres od 01.03.2012 r. do 31.12.2016 r. – k. 106-107, zeznania świadka K. W. – k. 159-161, nagranie z dn. 11.05.2017 r. 00:04:30 – 01:12:39)

Pismem z dnia 5 kwietnia 2016 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w G. wezwała M. C. do zapłaty zadłużenia z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego w kwocie 1 443,74 zł - według stanu na dzień 31 marca 2016 r., w tym 1 416,54 zł z tytułu opłat, 12,20 zł z tytułu odsetek i 15,00 zł z tytułu kosztów upomnień.

(niesporne, nadto wezwanie do zapłaty z dn. 05.04.2016 r. – k. 30-31)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z w/w dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których prawdziwość nie była przez nie kwestionowana i które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary. Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd wziął również pod uwagę w/w dokumenty w postaci pism pozwanej M. C. kierowanych do powoda w przedmiocie spłaty zadłużenia, znajdujące się w aktach spraw o sygn. I 1 C 291/16 i o sygn. I 1 C 702/17 (poprzednia sygn. I 1 C 51/16). Pozostałe dokumenty zgromadzone w aktach nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnoszą do sprawy żadnych nowych, istotnych okoliczności.

W celu ustalenia stanu faktycznego sprawy Sąd przeprowadził także dowód z zeznań świadka K. W. oraz dowód z zeznań stron, ograniczając go do zeznań pozwanej M. C., gdyż członek zarządu powodowej spółdzielni, prawidłowo wezwany, nie stawił się na rozprawie.

Zeznaniom w/w świadka, złożonym na okoliczność ustalenia, czy i jakie zadłużenie posiadają pozwani za okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 marca 2016 r. oraz na okoliczność zasad księgowania wpłat dokonywanych przez pozwanych, a dotyczących spornego okresu, Sąd dał wiarę w zakresie, w jakim zeznania te znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Świadek w sposób logiczny i szczegółowy przedstawiła sposób i podstawy księgowania wpłat pozwanych oraz wyjaśniła zapisy przedłożonych przez powoda kartotek finansowych, w związku z czym nie było podstaw do odmowy dania wiary tym zeznaniom.

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania pozwanej M. C. złożone na okoliczność ustalenia, czy i jakie zadłużenie posiadają pozwani wobec powodowej spółdzielni za okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 marca 2016 r. oraz czy i jakie wpłaty były dokonywane, a dotyczące spornego okresu. Pozwana szczegółowo przedstawiła sposób dokonywania wpłat z tytułu czynszu, zadłużenia i postępowania egzekucyjnego oraz sposób opisywania tych wpłat, jak również sposób informowania powoda o planowanych wpłatach na poczet czynszu, zadłużenia i postępowania egzekucyjnego. Zeznania pozwanej zostały przy tym potwierdzone przez pozostały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w szczególności w postaci dokumentów, a zatem Sąd nie znalazł podstaw do odmowy dania wiary zeznaniom pozwanej.

Powodowa spółdzielnia mieszkaniowa dochodziła pierwotnie od pozwanych zapłaty solidarnie kwoty 1 443,74 zł z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokalu mieszkalnego znajdującego się w jej zasobach, w stosunku do którego pozwanym przysługuje spółdzielcze prawo własnościowe, bowiem zgodnie z art. 4 ust. 1 i 1 ¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 ze zm.) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz osoby nie będące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Po wniesieniu powództwa powód cofnął pozew w części, tj. co do kwoty 304,19 zł, ze zrzeczeniem się roszczenia z uwagi na częściową spłatę zadłużenia przez stronę pozwaną już po dacie wniesienia pozwu.

Wobec powyższego w pierwszej kolejności Sąd badał zatem zasadność i dopuszczalność częściowego cofnięcia powództwa.

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Stosownie do treści art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku, zaś zgodnie z §4 przywołanego przepisu sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. W niniejszej sprawie Sąd oceniając częściowe cofnięcie pozwu przez powoda z punktu widzenia przesłanek zawartych w art. 203 § 1 - 4 k.p.c. nie dopatrzył się, aby czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego lub by zmierzała do obejścia prawa. Wobec powyższego postępowanie podlegało umorzeniu w zakresie, w jakim powód cofnął pozew.

Wskutek częściowego cofnięcia powództwa powód ostatecznie domagał się od pozwanych zapłaty solidarnie kwoty 1 139,55 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Między stronami bezspornym było, że pozwanym przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego znajdującego się w G. przy ul. (...) w okresie objętym żądaniem pozwu, tj. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 marca 2016 r. Pozwani nie kwestionowali tego faktu, jak również nie kwestionowali swojego obowiązku uiszczania opłat eksploatacyjnych związanych z korzystaniem z przedmiotowego lokalu. Pozwani zarzucali natomiast, że opłaty za sporny okres zostały uiszczone przez pozwanego R. C. w terminie i w pełnej wysokości oraz że powód nie księguje wpłat pozwanych dokonywanych na poczet czynszu bieżącego zgodnie ze wskazaniem pozwanych, lecz księguje je na najstarsze zaległości pozwanych - zgodnie z zapisami Regulaminu, który nie ma zastosowania w stosunku do pozwanych. Ponadto pozwani zarzucali, że powód nie udowodnił wysokości swojego roszczenia, gdyż załączona do pozwu kartoteka finansowa jest jednostronnym oświadczeniem powoda, nie mającym mocy dowodowej.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kwestii księgowania przez powoda wpłat pozwanych na poczet najdawniej wymagalnych należności wskazać należy, że taki sposób księgowania wpłat powód wywodził z treści Regulaminu postępowania Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. wobec osób względem niej zadłużonych (dalej: Regulamin), zgodnie z którym powód dochodzi należności rozumianej jako jeden dług, obejmujący sumę narastająco naliczonych, a nieuiszczonych w terminie kwot za kolejne miesiące i wszelkie wpłaty dokonywane przez pozwanych księgowane są na poczet najstarszych zaległości, w pierwszej kolejności na koszty sądowe, komornicze, następnie odsetki i należność główną. Powód wskazywał jednocześnie, że strony skutecznie umówiły się co do sposobu księgowania wpłat określonego w przedmiotowym Regulaminie, przy czym umowy takiej powód domniemywał z faktu, iż pozwani posiadają prawo rzeczowe w zasobach mieszkaniowych powoda i w nim zamieszkują. W związku z powyższym, w ocenie powoda - popartej orzecznictwem Sądu Najwyższego (m.in. wyrok z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie IV CSK 95/07, opubl. L., wyrok z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie IV CSK 233/11, opubl. L.) - w stosunku do pozwanych nie będzie miał zastosowania art. 451 k.c. regulujący zarachowanie wpłaty dokonywanej przez dłużnika mającego kilka długów, lecz w/w Regulamin.

W ocenie Sądu powyższe twierdzenia powoda są niezasadne. Jakkolwiek Sąd podziela poglądy orzecznictwa wyrażone m.in. w w/w wyrokach Sądu Najwyższego, zgodnie z którymi wierzyciel z dłużnikiem mogą umówić się co do sposobu rachowania wpłat dłużnika na poczet jego długów i dopiero w braku takiego porozumienia zastosowanie mają reguły wynikające z art. 451 k.c., to podkreślić należy, że w niniejszej sprawie nie miało miejsca żadne porozumienie między powodem i pozwanymi co do sposobu rachowania dokonywanych przez nich wpłat. Pozwani jednoznacznie zaprzeczyli, aby do takiego porozumienia kiedykolwiek doszło, jak również zaprzeczyli, aby kiedykolwiek i w jakiejkolwiek formie wyrażali zgodę na stosowanie wobec nich zapisów w/w Regulaminu. Wobec jednoznacznego sprzeciwu pozwanych w/w domniemanie powoda nie może być więc uznane za skuteczne, zwłaszcza że zapisy Regulaminu dotyczące sposobu księgowania wpłat i traktowania wszystkich nieuiszczonych w terminie opłat jako jeden dług są mniej korzystne dla dłużników, w tym dla pozwanych, niż regulacje zawarte w art. 451 k.c. Przedmiotowe zapisy Regulaminu, zawarte w szczególności w pkt. I.2. i I.4., nie będą więc miały zastosowania w stosunku do pozwanych, a rachowanie przez powoda wpłat dokonywanych przez pozwanych z tytułu opłat za korzystanie z lokalu przy ul. (...) w G. powinno być prowadzone na podstawie art. 451 k.c. Nie ulega przy tym żadnej wątpliwości Sądu, że zadłużenie pozwanych z tytułu opłat za korzystanie z w/w lokalu (które to zadłużenie pozwani bezspornie posiadali) nie stanowi - wbrew twierdzeniom powoda - jednego długu obejmującego sumę narastająco naliczonych, a nieuiszczonych w terminie kwot za kolejne miesiące, lecz zadłużenie to składa się z poszczególnych długów odpowiadających należnościom za dany miesiąc.

Zgodnie zatem z treścią art. 451 § 1 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić, jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Z powyższego przepisu wynika więc, że w sytuacji, gdy dłużnik ma kilka długów wobec tego samego wierzyciela, o sposobie zarachowania wpłaty na poczet długu decyduje wola dłużnika, wyrażona przy zapłacie. Może on w takiej sytuacji, spełniając świadczenie, wskazać, który z długów zamierza zaspokoić. Wierzyciel jest wówczas zobligowany do zaliczenia dokonanej przez dłużnika wpłaty na poczet konkretnego, wskazanego przez dłużnika długu. Uprawnieniem wierzyciela jest natomiast w takiej sytuacji możliwość zaspokojenia z tego, co przypada na poczet danego długu wskazanego przed dłużnika, przede wszystkim zaległych należności ubocznych oraz zalegających świadczeń głównych związanych z tym konkretnym długiem. Wierzyciel nie może jednak wpłaty dłużnika dokonanej na wskazany przez niego dług zaliczyć na inny dług, czy też na należności uboczne związane z innym długiem. Możliwość decydowania o sposobie zarachowania dokonanej przez dłużnika wpłaty na którykolwiek z wielu jego długów przysługuje wierzycielowi dopiero w sytuacji, gdyż dłużnik nie wskaże, który z tych kilku długów chce zaspokoić (art. 451 § 2 i 3 k.c.).

Wobec powyższego oczywistym jest więc, że powód nie był uprawniony do zaliczenia całej wpłaty pozwanej M. C. dokonanej w dniu 24 marca 2016 r. tytułem spłaty zadłużenia za luty i marzec 2016 r. na poczet najstarszych zaległości pozwanych. Powód powinien zaksięgować uiszczoną w dniu 24 marca 2016 r. kwotę 1 200,00 zł zgodnie ze wskazaniem pozwanej (art. 451 § 1 k.c.), tj. na poczet opłat za korzystanie z lokalu należnych za luty i marzec 2016 r. w łącznej wysokości 944,36 zł (2 x 472,18 zł). Pozostałą zaś część dokonanej wpłaty, tj. kwotę 255,64 zł (1 200,00 zł - 944,36 zł), powód mógł zarachować na poczet najstarszych zaległości pozwanych, bowiem pozwana M. C. nie wskazała precyzyjnie sposobu rozliczenia wpłaconej kwoty 1 200,00 zł, w zakresie przekraczającym wysokość opłat za korzystanie z lokalu naliczonych przez powoda za luty i marzec 2016 r. Tym samym, skoro pozwani dokonali zapłaty opłat należnych za luty i marzec 2016 r., to żądanie powoda za ten okres było niezasadne i podlegało oddaleniu.

W dalszej kolejności wskazać należy, że oprócz w/w wpłaty kwoty 1 200,00 zł w dniu 24 marca 2016 r. z tytułu spłaty zadłużenia za luty i marzec 2016 r. pozostałe wpłaty dokonywane przez pozwanych, w tym w szczególności wpłaty pozwanego R. C. dokonane w dniach 15 stycznia 2016 r., 15 lutego 2016 r. i 15 marca 2016 r., oznaczone jako „czynsz”, nie wskazywały precyzyjnie jakiego okresu (miesiąca) dotyczą, w związku z czym, zgodnie z art. 451 § 3 k.c., powód miał prawo zarachowania tych wpłat na poczet innych długów pozwanych, w tym na poczet długów najdawniejszych, które - jak przyznała pozwana M. C. na rozprawie w dniu 12 października 2017 r. - istniały. Wpłaty te zostały więc zaliczone przez powoda zgodnie z w/w przepisem. Podkreślić należy - wbrew zarzutom pozwanych - że o wyraźnym wskazaniu powodowi, czego dotyczyć będą dokonywane przez pozwanych wpłaty, nie świadczą pisma pozwanej M. C. kierowane od stycznia 2015 r. do powoda, w których informowała, że ojciec (pozwany R. C.) będzie opłacał bieżący czynsz, a ona będzie spłacała zaległości. Z treści tych pism nie wynika bowiem precyzyjnie, z jakiego tytułu i w jakich wysokościach pozwani zadeklarowali dokonywanie wpłat na rzecz powoda. Ponadto zauważyć należy, że zgodnie z treścią art. 451 § 1 k.c. uprawnienie dłużnika do wskazania, który z kilku długów chce zaspokoić, wiąże się z koniecznością wskazania tego długu przy spełnieniu świadczenia, a więc z chwilą dokonywania zapłaty, a nie przed spełnieniem świadczenia.

Wobec powyższego nie można uznać za zasadne zarzutów pozwanych, iż czynsz za okres sporny został w całości zapłacony przez pozwanego R. C.. Jak już wskazano powyżej wpłaty dokonane przez pozwanego w dniach 15 stycznia 2016 r., 15 lutego 2016 r. i 15 marca 2016 r. nie zostały precyzyjnie oznaczone co do okresu, którego dotyczą, tak więc powód zasadnie i prawidłowo zaliczył te wpłaty na poczet innych – najstarszych zaległości pozwanych. Ponadto wskazać należy, że o zamiarze opłacenia przez pozwanego R. C. bieżących opłat za styczeń, luty i marzec 2016 r. nie mogą również świadczyć kwoty przedmiotowych wpłat. Zauważyć bowiem należy, że każda z w/w wpłat opiewała na kwotę 660,24 zł, zaś naliczone przez powoda opłaty eksploatacyjne za każdy z w/w miesięcy wynosiły 472,18 zł. Nie można więc na tej podstawie domniemywać, że zamiarem pozwanego było spełnienie świadczenia z tytułu bieżących opłat eksploatacyjnych należnych za okres objęty żądaniem pozwu. Tym samym pozwani nie wykazali, że uiścili na rzecz powoda należność z tytułu opłat eksploatacyjnych za styczeń 2016 r.

Przechodząc na koniec do zarzutu pozwanych dotyczącego niewykazania przez powoda wysokości jego żądania wskazać należy, iż zarzut ten jest związany bezpośrednio z przeanalizowaną już wyżej kwestią księgowania przez powoda wpłat pozwanych i narastającego naliczania zadłużenia pozwanych. Skoro więc powód domagał się w niniejszej sprawie zapłaty przez pozwanych należności z tytułu opłat za korzystanie z lokalu za styczeń, luty i marzec 2016 r. (3 x 472,18 zł) wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie tych należności i kosztami upomnienia, a pozwani nie kwestionowali kwoty naliczenia za poszczególne miesiące, tj. kwoty 472,18 zł, to nie można uznać, że powód nie wykazał wysokości roszczenia za okres objęty żądaniem pozwu. Niekwestionowania przez pozwanych należności żądanej przez powoda za poszczególne miesiące okresu objętego żądaniem pozwu, tj. kwoty 472,18 zł, potwierdzają w szczególności dokonane przez pozwanego R. C. w styczniu, lutym i marcu 2016 r. wpłaty z tytułu czynszu na kwoty 660,24 zł. Pomijając omówioną już wcześniej kwestię rozliczania tych wpłat przez powoda, to oczywistym jest, że skoro pozwani uznali, że będą płacić bieżące należności w takiej właśnie kwocie, to tym bardziej niezasadne jest twierdzenie, że powód nie wykazał wysokości żądania w kwocie niższej (472,18 zł).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd oddalił wniosek powoda (poparty przez pozwanych) o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego księgowego, złożony na wypadek kwestionowania przez pozwanych rzetelności i prawidłowości kartoteki finansowej, na okoliczność wykazania zasadności i poprawności wskazanej przez powoda kwoty zadłużenia oraz prawidłowości księgowania wpłat wynikających z kartoteki zgodnie z regulaminem, gdyż wniosek ten wobec powyższych ustaleń Sądu był nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c. a contrario). Sąd sam był w stanie stwierdzić – na podstawie zebranego materiału dowodowego, że sposób księgowania przez powoda wpłat na podstawie Regulaminu był nieprawidłowy, gdyż Regulamin ten nie obowiązywał pozwanych i powód powinien księgować ich wpłaty zgodnie z art. 451 k.c., a ustalenie tego nie wymagało wiadomości specjalnych, tak jak nie wymagało wiadomości specjalnych ustalenie, że pozwani mają wobec powoda zaległość z tytułu opłat za styczeń 2016 r., gdyż wpłata za styczeń 2016 r. nie była prawidłowo przez nich oznaczona i powód zasadnie zaliczył ją na poczet wcześniejszego zadłużenia, które bezspornie istniało, co pozwana M. C. przyznała na rozprawie w dniu 12 października 2017 r.

Podsumowując, Sąd w pkt. I wyroku na podstawie art. 4 ust. 1 i 1 ¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 ze zm.) w zw. z art. 451 § 3 k.c. zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 168,99 zł, na którą składają się: część należności z tytułu opłat za styczeń (wynikająca z pomniejszenia kwoty naliczenia 472,18 zł o kwotę, w zakresie której powód częściowo cofnął pozew – 304,19 zł), odsetki żądane przez powoda skapitalizowane na kwotę 12,20 zł oraz koszt upomnienia – 15,00 zł. Na podstawie zaś art. 481 § 1 i 2 k.c. Sąd zasądził również odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty od dnia 16 maja 2016 r. (tj. od dnia wniesienia pozwu - zgodnie z żądaniem pozwu) do dnia zapłaty.

W pkt. II wyroku Sąd - wobec częściowego cofnięcia powództwa - umorzył postępowanie co do kwoty 304,19 zł a podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 - 4 k.p.c.

W pkt. III wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie jako niezasadne na podstawie art. 4 ust. 1 i 1 ¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 ze zm.) w zw. z art. 451 § 1 k.c.

O kosztach procesu w pkt. IV wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i uznając, że powód wygrał proces tylko co do nieznacznej części swojego żądania (11%), obciążył go w całości kosztami procesu, uznając je za uiszczone.