Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2022 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja ds. rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym w składzie:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk
po rozpoznaniu dnia 29 listopada 2022 roku w G.

na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa J. M. przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G.

o zapłatę i ustalenie

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powódki J. M. na rzecz pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. kwotę 3.617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

STAN FAKTYCZNY

Pomiędzy stronami w dniu 18 sierpnia 2016 r. doszło do zawarcia umowy pożyczki (kredyt konsumencki) nr (...)/2016 r. W dniu 1 sierpnia 2016 r. powódka złożyła deklarację członkowską w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. (nr członkowski (...)), zobowiązując się m.in. do comiesięcznych wpłat na Indywidualne Konto Spółdzielcze (IKS) w wysokości 15 zł (minimalna suma wynikająca z uchwały zarządu (...)) oraz zawierając w tym samym dniu umowę o prowadzenie IKS.

Okoliczności bezsporne

OCENA DOWODÓW

Stan faktyczny był bezsporny. Treść stosunków prawnych łączących strony wynika z treści umowy z załącznikami, deklaracji członkowskiej, statutu pozwanego, regulaminów i tabel, uchwały pozwanego z 8 sierpnia 2016 r. Należy podkreślić już w tym momencie, że były to dwa stosunki prawne – jeden wynikający z członkostwa w Kasie, drugi (czysto obligacyjny) – wynikający z umowy pożyczki.

KWALIFIKACJA PRAWNA

Sąd uznał oświadczenie powódki o skorzystaniu z tzw. sankcji kredytu darmowego za bezskuteczne w świetle art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (ze zm.). Strona powodowa powoływała się na nieujęcie w umowie pożyczki obowiązku zapłaty po 15 zł miesięcznie tytułem „składki członkowskiej”. Z tej okoliczności wywodzono naruszenie zarówno art. 30 ust. 1 pkt 10, jak i art. 30 ust. 1 pkt 7 w/w ustawy – źródło postulowanych naruszeń jest to samo. Należy przypomnieć, że składka członkowska po 15 zł pojawia się w harmonogramie spłat pożyczki jako wyodrębniona (przedostatnia) kolumna ( vide k. 10-11), natomiast w tekście samej umowy pożyczki nie występuje.

Z kolei strona pozwana stała na stanowisku, że obowiązkowa płatność po 15 zł miesięcznie wynika z innego stosunku prawnego niż pożyczka (kredyt konsumencki), a mianowicie stosunku członkostwa w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, a konkretnie – skutków statutowych zapisów dotyczących obligatoryjnego posiadania przez członków Kasy rachunku IKS (i obowiązku prawnego zasilania go systematycznymi oszczędnościami – w danym przypadku na minimalnym poziomie 15 zł miesięcznie). Zbędne jest w tym miejscu cytowanie in extenso rozwiniętej wypowiedzi pełnomocnika pozwanej zawartego w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew (oraz dołączonej doń prywatnej opinii prawnej). Sąd uznaje tę argumentację strony pozwanej za w pełni słuszną ze wszelkimi wynikającymi tego konsekwencjami dla niniejszego postępowania, ujmując konkluzję prawną w sposób następujący: systematyczne oszczędności członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej nie są objęte obowiązkową treścią umowy o kredyt konsumencki i nie muszą być wymienione w umowie, w tym jako składnik zagregowanych parametrów kredytu. Wynikają one ze specyficznego modelu „samofinansowania” Kas, jednego z – historycznie rzecz biorąc – ideowych filarów tego sektora. Nie doszło więc w ocenianej sytuacji do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim.

Należy podkreślić, że pożyczkobiorczyni – będąca jednocześnie członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej – miała przed zawarciem umowy pożyczki pełną wiedzę, że jest obowiązana gromadzić oszczędności na IKS po 15 zł miesięcznie; w danym więc wypadku nieujęcie tego faktu w umowie pożyczki nie prowadziło więc do ukrycia lub zniekształcenia informacji o jej ciężarach finansowych. W pewnym sensie – choć nie było takiego formalnego obowiązku – „przypomnieniem” tego faktu był omówiony wcześniej harmonogram (przedostatnia kolumna).

Jeżeli chodzi o powództwo o ustalenie, było ono bezzasadne nie tylko z powyżej wyłuszczonych przyczyn merytorycznych, ale też z uwagi na brak interesu prawnego z ustaleniu, gdyż powódce (gdyby sankcja kredytu darmowego odniosła skutek) służyłoby w danym przypadku roszczenie dalej idące – o świadczenie (zapłatę) – zresztą zgłoszone w tym samym postępowaniu obok powództwa o ustalenie. Należy zauważyć, że nie istniałyby w takim przypadku przeszkody tamujące możliwość wniesienia pozwu o świadczenie (zapłatę). Z tych przyczyn powództwo o ustalenie było niezasadne w świetle art. 189 k.p.c.

Powództwo o zapłatę było niezasadne z uwagi na bezskuteczność oświadczenia konsumenta w świetle art. 45 ust. 1 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim – a contrario.

Oba zakresy oddalonych powództw są objęte punktem I. sentencji.

Analiza pozostałych argumentów stron jest w powyższym kontekście zbędna.

KOSZTY

Powódka w całości przegrała proces, jest więc obowiązana zwrócić wygrywającej pozwanej koszty z odsetkami, zgodnie z art. 98 k.p.c. Na koszty te składa się: opłata za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (3.600 zł, § 2 pkt 5 rozp. MS z 22/10/2015 w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).