Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 sierpnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 sierpnia 2023 r. w G. sprawy z powództwa Gminy M. G. przeciwko A. B.

o zapłatę

oddala powództwo;

zasądza od powoda Gminy M. G. na rzecz pozwanego A. B. kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

A. B. od 2019 r. korzystał z części nieruchomości przy ul. (...), stanowiącej ówcześnie działkę numer (...) obrębu 55, objętej księgą wieczystą (...).241 o powierzchni 0.0134 ha na podstawie umowy z 1 marca 2019 r. zawartej z F. (...) w G. reprezentowanym przez A. K.. A. K. występowała z kolei w imieniu S. K., który był ustanowionym kuratorem spadku, w skład którego wchodziła w/w nieruchomość (umowa z 1 lipca 2016 r.) – po zmarłym J. R.. A. B. prowadził na miejscu mobilny punkt gastronomiczny – detaliczna sprzedaż lodów.

Dowód: umowa z 1.03.2019, k.

umowa z 1.07.2016, k. 92-94

postanowienie z 10.06.2016 r., k. 95

W czerwcu (23 czerwca) i lipcu (26 lipca) i sierpniu (23 sierpnia) 2021 r. Gmina M. G. wysyłała do A. B. pisma wzywające do usunięcia punktów gastronomicznych i zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jej gruntu. Ostatnie z tych pism zostało odebrane przez pozwanego 31 sierpnia 2021 r.

Dowód: pisma Gminy z zpo, k. 7-15

W dniu 4 sierpnia 2021 r. pełnomocnik pozwanego (radca prawna M. K.) wysłała do Prezydenta Miasta G. pismo, w którym stwierdziła, że jak dotychczas nie przedstawiono jej mandantowi jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego zmianę właściciela nieruchomości. Prosiła w konkluzji o dostarczenie dokumentów potwierdzających stan własnościowy spornego gruntu.

Dowód: pismo pełnomocnika pozwanego z dowodem nadania, k. 100-101

W odpowiedzi na to pismo Urząd Miasta G. w dniu 17 sierpnia 2021 r. wysłał do pełnomocnika pozwanego kserokopię postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni w sprawie sygn. VII Ns 471/17, kserokopię decyzji Wojewody (...). (...).41.2020.DK, wydruk z księgi wieczystej pobrany z serwisu internetowego ( (...)).

Pismo to zostało odebrane przez adresatkę w dniu 6 września 2021 r.

Dowód: pismo UM z zpo, k. 235-237

Ocena dowodów

Zeznania pozwanego są szczere i wiarygodne – z jego perspektywy uzasadnione było przekonanie, że uzyskał posiadanie zależne gruntu od osoby legitymowanej.

Dokumenty prywatne przedłożone przez strony nie były kwestionowane co do autentyczności. Przebieg i zawartość korespondencji przedsądowej stron jest zdaniem Sądu pełna (kompletna) i żadna ze stron w tym zakresie niczego nie zataiła – znalazłoby to zresztą odniesienie w innych dokumentach.

Opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego – jakkolwiek w pełni poprawna i pełna – ostatecznie nie miała wpływu na treść wyroku.

Kwalifikacja prawna

Wynagrodzenie dochodzone pozwem obejmuje następujący zakres czasowy: od 28.04.2021 r. do 23.08.2021 r. ( vide k. 3). Przez cały ten okres pozwany pozostawał posiadaczem zależnym spornego gruntu w dobrej wierze.

Wiedzę o nowym stanie prawny nieruchomości strona pozwana uzyskała w dniu 6 września 2021 r.

Jakkolwiek i tak pozwanego obejmowało domniemanie dobrej wiary (art. 7 k.c., art. 341 k.c.), to dodatkowo udowodnił on wymienionymi w stanie faktycznym umowami oraz postanowieniem o ustanowieniu kuratora spadku, że niewątpliwie uzyskał i korzystał z gruntu po przeprowadzeniu odpowiednich i typowych dla tego typu działań zawodowych (biznesowych) formalności. Umowy najmu w okresie objętym sporem była faktycznie wykonywana, pozwany płacić wynajmującemu czynsz.

W tej sytuacji zdaniem Sądu jasnym jest, że jeżeli nowy podmiot – niezależnie kim jest – twierdzi, że jest nabywcą (i aktualnym właścicielem) nieruchomości, to winien udowodnić swoją własność, bo nie stanowi to żadnego problemu skoro obrót nieruchomościami w Polsce jest wysoce sformalizowany i każdy nowy nabywca posiada odpowiedni dokument urzędowy potwierdzający nabycie nieruchomości (np. umowy w formie aktów notarialnych, względnie odpowiednie decyzje organów władzy publicznej tudzież prawomocne orzeczenia sądowe). Można też odwołać się do odpowiednich publicznie dostępnych urzędowych rejestrów (w danym przypadku oficjalny serwis internetowy Ministerstwa Sprawiedliwości pozwalający na przeglądanie treści ksiąg wieczystych), ale trzeba podać adresatowi wprost dane umożliwiające jego przeglądanie (czyli konkretny numer księgi wieczystej). Odwoływanie się do numerów ewidencyjnych działek (pierwsze pisma Gminy) jest bezskuteczne, gdyż wymaga kilkuetapowej kwerendy, aby finalnie ustalić numer księgi wieczystej, a odmienny w tym zakresie pogląd powodowej Gminy (miasto na prawach powiatu) jest nieuprawniony, gdyż prezentuje stanowisko organu władzy publicznej, która sama tymi danymi dysponuje i udostępnia je za odpowiednią opłatą, a więc – co oczywiste – odzwierciedla nieobiektywną perspektywę naznaczoną urzędniczym fiskalizmem. Powód – zamiast po prostu przedstawić odpowiednie dokumenty – odsyła pozwanego do czynności urzędowych, które wymagają opłaty na rzecz tego samego podmiotu, co w okolicznościach sprawy należy uznać za rażąco nieuczciwe (sprzeczne ze zwykłą uczciwością – art. 5 k.c.). Nie jest też trafny pogląd, że zwykły mały przedsiębiorca w zakresie mobilnej gastronomii ma szczególne obowiązki w zakresie podejmowania takiej kwerendy. Pogląd ten można trafnie odwrócić i zauważyć, że adwersarzem pozwanego jest podmiot władzy publicznej obsługiwany przez profesjonalnych prawników, którzy doskonale wiedzą jak wykazać prawo własności nieruchomości, aby nie było po temu dalszych wątpliwości i aby zbędnie nie przedłużać stanu niepewności.

Zdaniem Sądu nie można interpretować prawa cywilnego w taki sposób, aby przedsiębiorców takich jak pozwany obarczać obowiązkami nie wynikającymi z norm prawnych, lecz z oczekiwań przeciwnika procesowego będącego jednostką samorządu terytorialnego. Niczego nie zmienia fakt, że pozwany był reprezentowany przez radcę prawnego, który wie jaką procedurę trzeba przejść, aby po numerach ewidencyjnych działek uzyskać numer księgi wieczystej (należy przypomnieć, że w danym wypadku jest to zupełnie nowy numer księgi wieczystej). Zdaniem Sądu pełnomocniczka pozwanego trafnie i w odpowiednim czasie zażądała jednoznacznego wykazania prawa własności powoda, bo przecież faktycznie był to obowiązek powoda, skoro pozwany wszedł w posiadanie zależne legalnie i w sposób prawidłowo udokumentowany, co więcej – nadal płacił wynajmującemu czynsz.

Reasumując: to na powodzie ciążył obowiązek obalenia dobrej wiary pozwanego, a nie wykazania, że przy zachowaniu należytej staranności pozwany mógł ją utracić – obie te formuły znaczą coś zupełnie co innego, a ta ostatnia jest charakterystyczna dla innych instytucji prawnych niż brane pod uwagę przez sąd w niniejszej sprawie (np. art. 5-6 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Przepis art. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie miał wpływu na rozstrzygnięcie, gdyż aby przejrzeć księgę wieczystą, trzeba najpierw znać jej numer.

Na marginesie należy zauważyć, ze jeżeli powód twierdzi, że pozwany mógł przeprowadzić kwerendę zmierzającą do uzyskania numeru księgi wieczystej, to nie udowodnił, że mogłoby to nastąpić skutecznie przed upływem okresu objętego roszczeniem pozwu, a należy przypomnieć, że był to okres pandemii koronawirusa, gdy wiele procedur urzędowych przebiegało ze znacznym opóźnieniem.

Tak więc pozwany w spornym okresie nie był posiadaczem (zależnym) w złej wierze w rozumieniu art. 225 w zw. z art. 230 k.c., co skutkuje oddaleniem powództwa w całości ( punkt I. sentencji).

Analiza spornej wysokości roszczenia w obliczu powyższej konkluzji jest zbędna, to samo dotyczy sporu o ilość punktów gastronomicznych (jeden, czy dwa).

Konstatacja prawna sądu co do braku pozostawania pozwanego w złej wierze w okresie spornym jest wystarczająca do prawidłowego wyrokowania, a więc Sąd nie ma obowiązku wypowiadać się autorytatywnie co do tego, czy doszło – jak twierdzi strona pozwana do zmiany po stronie wynajmującego na podstawie art. 678 § 1 k.c., czy też nie – zważywszy na charakter prawny nabycia prawa w drodze zasiedzenia.

Koszty

Powódka jako przegrywająca proces jest obowiązana zwrócić pozwanemu należne koszty procesu z odsetkami (art. 98 k.p.c.). Na zasądzone w punkcie II. koszty składa się: opłata za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (5.400 zł, § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 z) – pkt II. sentencji.