Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja d/s rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Piotr Jędrzejewski
Protokolant:	st. sekr. sądowy Maja Żyrek

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2016 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa H. K.

przeciwko K. P.

o zapłatę

I.  Oddala powództwo.

II.  Kosztami procesu obciąża powódkę uznając je za uiszczone w całości.

III.  Zasądza od powódki H. K. na rzecz pozwanego K. P. kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powódka H. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego K. P. kwoty 3.217,98 zł wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wskazała, iż działający w jej imieniu syn K. K. (1) zawarł z pozwanym umowę pożyczki na okres 1 roku. Zabezpieczeniem wierzytelności z tego tytułu było przeniesienie własności nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w G., która była własnością powódki i jej syna. Lokal został wydany pozwanemu w dniu podpisania umowy i z dniem wydania na pozwanego przeszły wszystkie ciężary i pożytki. Wobec powyższego pozwany zobowiązany był ponosić koszty eksploatacyjne związane z utrzymaniem lokalu, jednak koszty te ponosiła powódka, gdyż pozwany ich nie uiszczał. Pozwany dokonał jedynie jednej wpłaty. Ostatecznie lokal został sprzedany, zaś kwota pożyczki została zwrócona pozwanemu z ceny sprzedaży tego lokalu. Powódka domaga się zwrotu poniesionych przez nią kosztów eksploatacyjnych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, iż powództwo nie może zostać uwzględnione z powodu zrzeczenia się roszczeń przez pozwaną w umowie powrotnego przeniesienia własności nieruchomości. Nadto nie doszło nigdy do wydania lokalu, więc ciężary i korzyści nie przeszły na pozwanego. Lokal ten nie miał nigdy być wydany i powódka z synem zamieszkiwali w nim przez cały okres trwania pożyczki.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 25 lipca 2014 r. K. P. zawarł z K. K. (1) umowę pożyczki kwoty 70.500 zł na okres do dnia 25 lipca 2015 r. która określała zasady jej spłaty. Tą samą umową zawartą w formie aktu notarialnego K. K. (1) działając w swoim imieniu oraz powódki H. K. w celu zabezpieczenia spłaty przeniósł na K. P. i E. P. własność nieruchomości położnej w G. przy ul. (...) lokal (...), dla którego Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Jednocześnie strony wniosły o wpisanie jako właścicieli w dziale II księgi wieczystej K. P. i E. P. na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej. W § 8 umowy określono, iż K. K. (1) oraz H. K., zobowiązują się wydać K. P. przedmiotowy lokal w dniu zwarcia aktu notarialnego, jednocześnie poddając się rygorowi egzekucji z tego obowiązku.

Dowód : kopia aktu notarialnego k. 15-22

Do wydania lokalu K. P. nie doszło. K. P. zezwolił K. K. (1) i H. K. na zamieszkiwanie w lokalu w zamian za uiszczanie opłat czynszowych przez cały okres trwania umowy pożyczki i tak też oni czynili.

Dowód : zeznania pozwanego K. P. i świadka F. P.

W okresie od 29 lipca 2014 r. do 17 lutego 2015 r. opłaty z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego położonego w G. przy K. 12 /22 ponosiła H. K., w dniu 4 marca 2015 r. wpłaty dokonał K. P. i od 17 marca 2015 r. do 26 czerwca 205 r. nadal H. K.. W okresie od 25 lipca 2014 r. do 7 lipca 2015 r. opłaty z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego wyniosły 3.217,98 zł

Dowód: zaświadczenie z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej k. 23

W dniu 2 lipca 2015 r. K. K. (1) przelał na konto K. P. kwotę 1.457,05 zł w przelewie wskazując, iż kwota ta stanowi częściowo zwrot za przelew z dnia 4 marca 2015 r.

Dowód kopia przelewu k. 24 , zeznania świadka K. K. (1), zeznawania pozwanego K. P..

W dniu 2 lipca 2015 r. K. P. i E. P. udzielili K. K. (1) pełnomocnictwa m.in. do zawarcia umowy powrotnego przeniesienia własności.

Dowód : pełnomocnictwo k. 25-28

W dniu 7 lipca 2015 r. K. K. (1) działając w imieniu własnym i K. P. i E. P. oraz H. K. zawarli z K. M. i J. M. umowę zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości i umowę sprzedaży tej nieruchomości. W umowie w § 8 ust. 2 K. K. (1) i H. K. oświadczyli, iż uznają za należycie wykonane przez K. P. i E. P. zobowiązanie do zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości i potwierdzają wygaśniecie wszelkich roszczeń ich z tytułu tej umowy.

Dowód : kopia aktu notarialnego k. 29-35

Sąd zważył co następuje :

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił go więc w oparciu o dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania. Dokumenty uznane zostały za wiarygodne w całości, albowiem nie budzą one zastrzeżeń Sądu co do autentyczności i prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, jak również nie były kwestionowane przez strony co do ich treści. Sąd oparł się również na zeznaniach pozwanego K. P. i świadka F. P., które uznał za spójne, wiarygodne i korespondujące ze sobą. Zeznania świadka K. K. (1) były w ocenie Sądu wiarygodne jedynie w części w jakiej mówił o okolicznościach potwierdzonych w dokumentach i zeznaniach pozostałych osób. W części dotyczącej wysokości pożyczki, ustaleń dotyczących tego kto będzie ponosił koszty eksploatacyjne lokalu Sąd odmówił dania im wiary, gdyż były niewiarygodne i niezgodne z praktyką przyjętą w tego typu sytuacjach.

W niniejszej sprawie kwestią sporną między stronami było samo istnienie po stronie pozwanego K. P. obowiązku ponoszenie opłat eksploatacyjnych związanych z utrzymaniem lokalu w G. przy ul. (...) lokal (...) w trakcie kiedy pozwany był jego właścicielem i obowiązek zwrotu tych opłat w przypadku ich uiszczenia przez dotychczasowego właściciela. Powódka wywodziła to roszczenie z zapisu umowy z dnia 25 lipca 2014 r., który przewidywał, iż momencie wydania lokalu wszystkie korzyści i ciężary związane z nieruchomością przechodzą na nowych właścicieli.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, iż w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielonej K. K. (1) przez K. P. doszło do tzw. przewłaszczenia na zabezpieczenie, czyli przeniesienia własności nieruchomości należącej do K. K. (1) i H. K. na rzecz K. P. i E. P. celem zabezpieczenia spłaty udzielonej pożyczki, z jednoczesnym zobowiązaniem się nowych właścicieli do zwrotnego przeniesienia własności tej nieruchomości po spłacie tej pożyczki. Istotą takiego rozwiązania prawnego jest możliwość uzyskania przez pożyczkodawcę swego rodzaju „zastawu”, który po sprzedaży zaspokoi jego roszczenia z tytułu pożyczki. Nie jest celem takiego rozwiązania uzyskanie posiadania nieruchomości, a jedynie uzyskania jednego z uprawnień – prawa do rozporządzania rzeczą umożliwiającego jej sprzedaży. Przy takim rozwiązaniu prawnym nie dochodzi do przekazania posiadania nieruchomości, gdyż dotychczasowi właściciele pozostają w posiadaniu tej rzeczy.

Zdaniem Sądu ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika taka właśnie była wola stron przy zawieraniu tej umowy. Pozwany kategorycznie zaprzeczył, aby jego zamiarem było objęcie w posiadanie tego lokalu i do takiego objęcia tez nie doszło, zaś świadek K. K. (1) potwierdził, iż cały okres trwania pożyczki zamieszkiwał wraz z H. K. w przedmiotowym lokalu i z niego korzystał. Strony w umowie z dnia 25 lipca 2014 r. przewidziały w § 8 umowy, iż K. K. (1) oraz H. K., zobowiązują się wydać K. P. przedmiotowy lokal w dniu zawarcia aktu notarialnego, jednocześnie poddając się rygorowi egzekucji z tego obowiązku.

W ocenie Sądu do takiego wydania lokalu, a tym samym przejścia posiadania tego lokalu nie doszło. Świadek K. K. (1) zeznał, iż w dniu podpisania umowy zaoferował pozwanemu klucze do mieszkania, których ten nie przyjął i w jego ocenie w ten sposób doszło do wydania przedmiotowego lokalu. Pozwany K. P. zeznał, iż w żadnym razie nie miał zamiaru obejmować tego lokalu w posiadanie, zająć go lub nawet dysponować kluczami do niego. W ocenie Sąd wydanie rzeczy na charakter czynności faktycznej, która nie sprowadza się jedynie do przekazania kluczy umożliwiających wstęp do lokalu. Jest to czynność (jeżeli strony nie poczyniły innych ustaleń) polegając na opróżnieniu lokalu, wyprowadzeniu się z niego osób go zamieszkujących i spotkaniu stron celem przekazania faktycznego posiadania tego lokalu na rzecz nowego właściciela. Samo zaoferowanie kluczy do tego lokalu w ocenie Sądu nie wyczerpuje wszystkich elementów takiej czynności. Dodatkowo pozwany zeznał, iż oświadczył świadkowi K., iż mogą z matką mieszkać w tym lokalu i mają opłacać opłaty z nim związane, gdyż on nie jest zainteresowany korzystaniem z tego lokalu. W ocenie Sądu pozwany zamierzał jedynie skorzystać z celów jakie dawała ta instytucja prawna w zakresie zabezpieczenia jego roszczenia, nie zaś w zakresie korzystania z nieruchomości. Zgromadzony materiał dowodowy w sposób jednoznaczny wskazuje, iż taka była wola stron przy podpisywaniu umowy i w taki sposób było to realizowane. Pozwany nie dokonał żadnej zmiany umów z dostawcami mediów, które w dalszym ciągu były zawarte na H. K.. Okoliczność, iż opłaty miały być dokonywane przez K. K. (4) i H. K. potwierdzają również inne dowody, przelewy które były dokonywane w trakcie trwania umowy, zwrot przez K. K. (1) opłat dokonanych przez K. P. oraz sformułowanie zwarte w umowie z dnia 7 lipca 2015 r. w której K. K. (4) w imieniu swoim i H. K. oświadczył, iż uznają za należycie wykonane przez K. P. i E. P. zobowiązanie do zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości i potwierdzają wygaśnięcie wszelkich roszczeń ich z tytułu tej umowy.

W ocenie Sądu samo to oświadczenie mogłoby S. podstawę do uznania, iż powódka zrzekła się dochodzenia roszczeń o pozwanego i stanowić podstawę do oddalenie powództwa, jednakże zbadania wymagał całokształt okoliczności sprawy i świadomość K. K. (1), który w imieniu powódki takie oświadczenie składał. Prowadzona przez świadka i pozwanego korespondencja mailowa załączona do akt sprawy jednoznacznie wskazuje, iż to na H. K. i K. K. (1) spoczywał obowiązek ponoszenie opłat za utrzymanie mieszkania. W ocenie Sądu zeznania K. K. (1) w części dotyczącej rzekomych ustaleń, że otrzymuje jedynie 50.000 zł pożyczki, a pozostała kwota wpisana w akcie notarialnym 70.500 zł jest zyskiem pozwanego i ma służyć dokonywaniu opłat za lokal, są sprzeczne z treścią oświadczeń składanych przez świadka w akcie notarialnym i niewiarygodne. Nieprawdopodobnym i niezgodnym z zasadami racjonalności jest, aby przez pozwany zamierzał przez rok dokonywać opłat za lokal z którego nie korzysta i utrzymywać powódkę i jej syna ponosząc tego koszty bez żadnej przyczyny.

W ocenie Sądu w sposób dorozumiany doszło do zawarcia umowy użyczenia tego lokalu H. K. i K. K. (1) w zamian za ponoszenie opłat związanych z eksploatacją tego lokalu. Wskazuje na to wola pozwanego oraz akceptowanie tych zasad przez K. K. (1) i powódkę. K. P. jak zeznał, po raz pierwszy uczestniczył w takich czynnościach i opierał się na wiedzy i doświadczeniu pośrednika finansowego F. P. i operacja ta miała przebiegać w standardowy sposób. Nie zamierzał ani korzystać z zabezpieczonego mieszkania, ani ponosić opłaty z nim związane a jedynie lokal ten miał stanowić zabezpieczenie jego roszczeń do K. K. (1). Powyższe potwierdza również cała sekwencja związana z udzieleniem pełnomocnictwa w dniu 2 lipca 2015 r. K. K. (1) do zwrotnego przeniesienia własności lokalu, dopiero po rozliczeniu się wpłaty dokonanej przez pozwanego na rzecz spółdzielni mieszkaniowej z tytułu opłat eksploatacyjnych.

W ocenie Sądu ukryte koszty finansowe związane z zawartą umową (m.in. wynagrodzenie kolejnego pośrednika finansowego, koszty aktów, strata finansowa spowodowana obniżeniem ceny sprzedawanego lokalu) spowodowały, iż powódka postanowiła częściowo odzyskać poniesione koszty w takiej części w jakiej wydawało się to jej najbardziej prawdopodobne.

Zważyć należy, iż zgodnie z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą rozkładu ciężaru dowodu – o której strony powodowej reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika Sąd nie miał obowiązku pouczać – strona, która z danego faktu wywodzi skutki prawne, obowiązana jest fakt ów wykazać. Stosownie bowiem do treści art. 6 k.c. „ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne”. Ponadto, zgodnie z obowiązującą w postępowaniu cywilnym zasadą kontradyktoryjności, to strony mają dążyć do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, a w razie nieuzasadnionej bierności strona naraża się na sankcję w postaci przegrania procesu.

Reasumując, wobec uznania, że strona powodowa nie przedstawiła dowodów świadczących o zasadności powództwa, Sąd na podstawie art. 6 k.c. a contrario orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt II i III wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powódka przegrała niemniejszą sprawę w całości, a zatem Sąd w pkt II wyroku obciążył powódkę kosztami procesu i w pkt III zasądził od niej na rzecz pozwanego kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionego przez pozwanego reprezentowanego przez pełnomocnika zawodowego .