Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny – Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym:

Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk;
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 stycznia 2023 r. w G. sprawy z powództwa P. M. i W. M. przeciwko J. S. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. S. (1) na rzecz powoda P. M. kwotę 7.500 zł (siedem tysięcy pięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 28 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo P. M. oddala;

III.  zasądza od pozwanego J. S. (1) na rzecz powódki W. M. kwotę 7.500 zł (siedem tysięcy pięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 28 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty;

IV.  w pozostałym zakresie powództwo W. M. oddala;

V.  zasądza od pozwanego J. S. (1) na rzecz powoda P. M. kwotę 2.317 zł (dwa tysiące trzysta siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się punktu I. niniejszego wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu;

VI.  zasądza od pozwanego J. S. (1) na rzecz powoda W. M. kwotę 2.317 zł (dwa tysiące trzysta siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się punktu III. niniejszego wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I 1 C 117/22

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

M. M. – muzyk waltornista i pracownik Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w G. – zmarł 6 kwietnia 2020 r. Pracodawca przyznał i wypłacił uprawnionym – (rodzicom zmarłego – powodom w niniejszej sprawie) odprawę pośmiertną po 8.634,31 zł na rzecz każdego z nich. Faktyczna wypłata nastąpiła na rachunek bankowy wskazany przez uprawnionych, a prowadzony na rzecz siostry zmarłego – M. S. (1) w dniu 17 kwietnia 2020 r., gdyż wówczas uprawnieni nie posiadali rachunku bankowego.

Okoliczności bezsporne

Do tego rachunku M. S. (1) miał dostęp jej mąż – J. S. (1), który trzy dni później (20 kwietnia 2020 r.) bez zgody M. S. (1) i powodów dokonał przelewu kwoty 15.000 zł na inny rachunek – prowadzony na rzecz pozwanego i jego małżonki.

Dowód: zestawienie przelewów, k. 27

Następnie M. S. (1) założyła rachunek bankowy prowadzony na rzecz P. M. i W. M. nr PLN (...), była jednocześnie pełnomocnikiem uprawnionym do operacji na tym rachunku.

Okoliczność bezsporna

W dniu 11 września 2020 r. M. S. (1) z rachunku, na które trafiła w dniu 20 kwietnia 2020 r. kwota 15.000 zł (przelew zlecony przez J. S.) dokonała przelewu kwoty 15.717,22 zł na w/w rachunek prowadzony na rzecz P. M. i W. M., oznaczając tytuł przelewu jako: (...) M. M. Z FILHARMONII, PO POTRACENIU KOSZTÓW POGRZEBU”.

Dowód: zestawienie przelewów, k. 30

M. S. (1), ani powodowie nie mieli świadomości, że J. S. (1) miał dostęp do operacji na rachunku powodów, a mianowicie za pomocą loginu i hasła swojej żony do innych rachunków w tym samym banku. Korzystając z takiej możliwości J. S. (1) zalogował się na rachunek prowadzony dla powodów, podszywając się pod osobę M. S. (1) i następnego dnia – 12 września 2020 r. zlecił przelew kwoty 15.000 zł na rachunek prowadzony na swoją rzecz – działając jako pełnomocnik M. S. (1) – mimo, że M. S. (1) nigdy go nie umocowała do wykonania takiego przelewu, a dowiedziała się o nim już po dokonaniu tego przelewu.

Dowód: zestawienie przelewów, k. 72

zeznania M. S., k. 119-121

Mimo wezwania do niezwłocznego zwrotu, J. S. (1) nie zwrócił powodom odprawy pośmiertnej po zmarłym synu; wezwanie zostało awizowane w dniu 23 grudnia 2021 r., a odebrane przez pozwanego w dniu 3 stycznia 2022 r.

Okoliczności bezsporne

Ocena dowodów

Zeznania świadka M. S. są wiarygodne i szczere. Okoliczność, że M. S. jest niewątpliwie krytycznie ocenia postawę byłego męża J. S. (1) nie miało w niniejszej sprawie negatywnego wpływu na wartość dowodową jej zeznań, gdyż okoliczności, których dotyczy sprawa nie są ocenne, lecz wynikają z obiektywnych zdarzeń, popartych nie budzącą wątpliwości dokumentacją bankową. Nie ma żadnych wątpliwości, że M. S. (1) nie upoważniała pozwanego do wykonania przelewu w dniu 12 września 2020 r. (pozbawiającego powodów ponownie większości środków z odprawy pośmiertnej po zmarłym synu), a to jest absolutnie kluczowy dla niniejszej sprawy fakt. Nie po to przecież założyła dla rodziców odrębny rachunek bankowy i przelała nań środki z odprawy pośmiertnej, jasno opisując w tytule przelewu istotę transakcji.

Zeznania powodów nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie uczestniczyli w istotnych dla sprawy szczegółach dotyczących „wędrówki” środków z należnej im odprawy pośmiertnej po zmarłym synu.

Kwalifikacja prawna

J. S. (1) podszywając się pod osobę M. S. (1) i dokonując bez żadnego uprawnienia w dniu 12 września 2020 r. zalogowania się do aplikacji bankowej i rachunku prowadzonego dla osób trzecich – powodów, wykorzystując dane logowania swojej żony i wykonując bez żadnego upoważnienia przelew na swoje konto 15.000 zł zdaniem Sądu świadomie dokonał czynu zabronionego z art. 278 § 1 k.k. w zb. z art. 287 k.k., czyli przestępstwa kradzieży cudzego mienia w zbiegu z przestępstwem tzw. oszustwa komputerowego. J. S. (1) wykorzystał login i hasło chroniące dane informatyczne rachunku powodów przed dostępem osób nieupoważnionych i dokonał kradzieży środków z tego konta. Gdyby w danym przypadku J. S. (1) uzyskał dane logowania poprzez przełamanie zabezpieczeń, wówczas należałoby zakwalifikować czyn z art. 279 § 1 k.k., ale w danym wypadku wykorzystał on bez uprawnienia dane do logowania, które już posiadał (dane logowania ówczesnej żony – M. S. (1)). Nie ma to jednak istotnego znaczenia, gdyż oczywistym jest, że wiedział, na czyje konto się loguje w dniu 12 września 2020 r. i jakim celu: spostrzegł bowiem, że z rachunku wspólnego z żoną dzień wcześniej dokonano zgodnej z prawem i legalnej transakcji wypłaty uprawnionym środków z odprawy pośmiertnej. Związek czasowy przelewów z dni 11 i 12 września 2020 r. wyjaśnia niewątpliwie intencje pozwanego.

Z zeznań M. S. wynika też jasno, że J. S. doskonale wiedział zarówno o śmierci M. M., jak i o wypłacie przez pracodawcę odprawy pośmiertnej na rzecz rodziców zmarłego.

Umyślna wina J. S. (1) nie budzi więc żadnych wątpliwości.

Z punktu widzenia prawa cywilnego zdarzenie to należy zakwalifikować jako zawiniony czyn niedozwolony (delikt) w rozumieniu art. 415 k.c. Wyrządzonej powodom szkody majątkowej – mimo wezwania do zwrotu skradzionych pieniędzy – nie naprawił. To, że poszkodowani (osoby najbliższe) nie złożyli wniosku o ściganie sprawcy na gruncie prawa karnego, nie wyklucza odpowiedniej kwalifikacji czynu na gruncie prawa cywilnego (art. 415 k.c.). Przedstawiony wyżej opis odpowiedniej kwalifikacji prawnej w niniejszym przypadku ma jedynie znaczenie eksplanacyjne na gruncie wykładni i stosowania prawa cywilnego. Brak wniosku karnego o ściganie sprawcy nie uchyla bezprawności czynu na gruncie prawa cywilnego.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w punktach I. i III. sentencji na mocy art. 415 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i § 2 k.c., zasądzając na rzecz każdego z uprawnionych po 7.500 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 28 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powództwo oddalono (II. i IV.), gdyż nie było uzasadnione do co wysokości. Ostatecznie bowiem szkoda wyrządzona powodom zamykała się łączną kwotą 15.000 zł, a nie wyższą – art. 415 k.c. a contrario.

Koszty

Współuczestnictwo procesowego po stronie powodów miało charakter formalny, co uzasadnia odrębne rozstrzygnięcie o kosztach co do każdego z nich. Zasądzono na ich rzecz całość należnych kosztów, gdyż ulegli jedynie co do nieznacznej części zgłoszonych w pozwie roszczeń (art. 100 k.p.c.). W punkcie V. zasądzono od pozwanego na rzecz powoda P. M. opłatę sądową od pozwu (500 zł), opłatę za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (1.800 zł, § 2 pkt 4 rozp. MS z 15.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.), opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 zł). W punkcie VI. zasądzono od pozwanego na rzecz powódki W. M. opłatę sądową od pozwu (500 zł), opłatę za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (1.800 zł, § 2 pkt 4 rozp. MS z 15.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.), opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 zł).