Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: SSR Justyna Supińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Dorota Moszyk

po rozpoznaniu w dniu 08 lipca 2020 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz powoda M. K. kwotę 16 829,05 złotych ( szesnaście tysięcy osiemset dwadzieścia dziewięć złotych pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 01 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz powoda M. K. kwotę 5 576,45 złotych ( pięć tysięcy pięćset siedemdziesiąt sześć złotych czterdzieści pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 1479/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 marca 2018 roku powód M. K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwoty 16 829,05 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 31 listopada 2017 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że łączyła go z pozwanym ustna umowa o dzieło, której przedmiotem było wykonanie montażu kotła na pellet z materiałem instalacyjnym. Rozpoczęcie wykonania usługi miało nastąpić w dniu 15 kwietnia 2017 roku. Zgodnie z ustaleniami dokonanymi przez strony pozwany dostarczył piec, zaś powód miał wykonać montaż oraz zakupić niezbędne elementy do montażu, które zostały wyszczególnione w załączniku do faktury. Powód wskazał, iż zlecone mu prace wykonywał przy pomocy podwykonawcy J. K. oraz że po zakończeniu instalacji, uruchomienie kotła przeprowadził serwisant (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. – S. P., który po uruchomieniu pieca nie miał żadnych zastrzeżeń co do wykonania i funkcjonalności instalacji.

Powód wskazał, że dostosował ustawienia kotła do przeznaczenia, a nadto utrzymywał kontakt z P. B. – pracownikiem pozwanego odpowiedzialnym za obsługę pieca. Powód podniósł, że nie zobowiązywał się do wystawienia gwarancji na instalację, ponieważ piec stanowiący jej integralną część, był własnością pozwanego i został zakupiony wcześniej, zaś czynności w zakresie jego uruchomienia przeprowadził pracownik firmy zewnętrznej. Z tych samych przyczyn powód nie zobowiązał się do sporządzenia protokołu zdawczo – odbiorczego, a nadto z uwagi na charakter usługi nie sporządzono też dokumentacji powykonawczej instalacji. Dokumentacja dotycząca instalacji automatyki została natomiast przekazana pracownikowi pozwanego. Powód wskazał, że po zakończeniu usługi przesłał pozwanemu fakturę wraz z zestawieniem wszystkich zakupionych elementów potrzebnych do dokonania instalacji przedmiotowego kotła, jednakże pozwany odmówił zapłaty zarzucając, że ceny wykorzystanych materiałów zostały zawyżone.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 25 maja 2018 roku w sprawie o sygn. akt VI GNc 2017/18 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się oddalenia powództwa i zgłosił zarzut braku wymagalności roszczenia powoda oraz zarzut nieudowodnienia przez powoda wysokości należnego mu wynagrodzenia.

Pozwany przyznał, że zlecił powodowi ustnie wykonanie montażu kotła centralnego ogrzewania opalanego pelletem wraz z instalacją w obiekcie w L.. Kocioł został zakupiony przez pozwanego, natomiast zadaniem powoda był jego montaż wraz z urządzeniami instalacyjnymi w miejsce dotychczas funkcjonującego kotła. Pozwany potwierdził również, że powód w październiku 2017 roku wykonał zlecone mu prace. Niezależnie jednak od powyższego pozwany zarzucił, że powód nie udowodnił, że złożył pozwanemu ofertę cenową na wykonanie zleconej mu usługi, która została przez pozwanego zaakceptowana albo też że strony ustaliły wysokość przysługującego powodowi wynagrodzenia.

Pozwany zakwestionował również wskazaną przez powoda wartość materiałów użytych do wykonania usługi. Nadto podniósł, że powód nie wykonał wszystkich czynności, od których uzależniona była wypłata i wymagalność przysługującego mu wynagrodzenia. Wskazał, że strony uzgodniły, że powód otrzyma wynagrodzenie po odebraniu przez pozwanego wykonanych prac, przekazaniu pozwanemu dokumentacji technicznej wykonanej instalacji i instrukcji obsługi instalacji automatyki pieca. Nadto powód miał również udzielić pisemnej gwarancji na wykonane prace. Pozwany zarzucił, że żadna z powyższych czynności nie została przez powoda wykonana. Wskazał również, że wkrótce po zakończeniu prac przez powoda, zmuszony był zatrudnić inną firmę celem dokonania diagnostyki i regulacji kotła, który nie działał prawidłowo.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. reprezentowana przez A. K. zawarli ustną umowę, na podstawie której M. K. zobowiązał się do zakupu urządzeń instalacyjnych oraz wykonania montażu kotła centralnego ogrzewania opalanego pelletem wraz z instalacją w miejsce dotychczas funkcjonującego pieca w obiekcie położonym w L. przy ulicy (...).

Strony nie ustaliły z góry wynagrodzenia za wykonane prace, bo jego określenie wymagało dokładnego pomierzenia wykorzystanych materiałów, ale uzgodniły, że będzie ono obejmowało koszt robocizny w kwocie 3 500 złotych netto oraz koszt zużytych materiałów, które dostarczyć miał M. K..

Zgodnie z ustaleniami stron kocioł centralnego ogrzewania opalany pelletem został zakupiony i dostarczony do miejsca montażu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G..

zeznania powoda M. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:01:30 – 00:19:32), zeznania członka zarządu pozwanego A. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:19:32 – 00:44:07)

Prace związane z przebudową instalacji i montażem pieca M. K. wykonywał przy pomocy podwykonawcy J. K..

Przerobienie instalacji i montaż kotła zostały przez M. K. wykonane w umówionym terminie.

zeznania świadka J. K. – protokoł rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 roku – k. 85-87 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:48 – 00:22:55), zeznania powoda M. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:01:30 – 00:19:32), zeznania członka zarządu pozwanego A. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:19:32 – 00:44:07)

Po zakończeniu prac M. K. dokonał uruchomienia pieca oraz przeszkolił pracownika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. – P. B. w zakresie rozpalania pieca. P. B. dokonał jeden raz zgłoszenia M. K. problemów z rozpaleniem pieca, gdyż zapominał, jak się to robi. W późniejszym czasie pracownik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. nie informował o jakichkolwiek nieprawidłowościach i nie kontaktował się z M. K. w sprawie problemów z działaniem pieca.

P. B. pozyskał instrukcję dotyczącą obsługi sterownika pieca z internetu.

zeznania świadka P. B. – protokoł rozprawy z dnia 21 stycznia 2019 roku – k. 74-76 akt, zeznania powoda M. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:01:30 – 00:19:32), zeznania członka zarządu pozwanego A. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:19:32 – 00:44:07), wydruk wiadomości sms – k. 10 akt

Odbioru montażu przedmiotowego kotła centralnego ogrzewania wraz z instalacją dokonał przedstawiciel producenta pieca – (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. – S. P.. Dokonał on również uruchomienia pieca, po którym sporządzony został protokół serwisowy uruchomienia kotła.

Podczas odbioru pieca przedstawiciel producenta nie stwierdził jakichkolwiek nieprawidłowości w jego montażu. Jedynie w celu usprawnienia działania kotła zalecił montaż pompy na powrocie kotła, by osiągnąć odpowiednią temperaturę powrotu. M. K. dokonał montażu pompy powrotowej zgodnie z zaleceniem.

Po powyższym uruchomieniu pieca (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. otrzymał gwarancję na zakupiony kocioł od producenta.

zeznania świadka S. P. – protokoł rozprawy z dnia 28 czerwca 2019 roku przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie – k. 122-124 akt, (zapis obrazu i dźwięku 00:02:28-00:17:04), zeznania powoda M. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:01:30 – 00:19:32), zeznania członka zarządu pozwanego A. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:19:32 – 00:44:07), zeznania świadka P. B. – protokoł rozprawy z dnia 21 stycznia 2019 roku – k. 74-76 akt, zeznania świadka S. P. – protokoł rozprawy z dnia 28 czerwca 2019 roku przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie – k. 122-124 akt, (zapis obrazu i dźwięku 00:02:28-00:17:04)

Strony nie dokonały protokolarnego odbioru prac wykonanych przez M. K..

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zlecił A. G. i H. B., prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Z.U.H. S. usługę serwisu, diagnostyki i regulacji kotła. Tytułem wykonanej usługi (...) wystawił na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. w dniu 13 października 2017 roku fakturę numer (...) na kwotę 1 353 złotych.

W wiadomości mailowej z dnia 18 października 2017 roku przedstawiciel (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zgłosił M. K. problemy z regulacją kotła, wskazując że nie reagował on na temperaturę zewnętrzną, w związku z czym konieczne było wyłączenie instalacji.

Piec był używany przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zgodnie z przeznaczeniem, jednakże nie działał on prawidłowo, aczkolwiek nie było to spowodowane wadami prac M. K..

zeznania członka zarządu pozwanego A. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:19:32 – 00:44:07), zeznania świadka P. B. – protokoł rozprawy z dnia 21 stycznia 2019 roku – k. 74-76 akt, wydruk wiadomości mailowej – k. 24 akt, zeznania powoda M. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:01:30 – 00:19:32)

W związku ze zrealizowaniem zleconych prac, w dniu 23 października 2017 roku M. K. wystawił na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. fakturę numer (...) na kwotę 16 829,05 złotych brutto tytułem wynagrodzenia za usługę montażu kotła na pellet z materiałem instalacyjnym, z terminem zapłaty do dnia 30 października 2017 roku. Załącznikiem do faktury była przygotowana w dniu 07 października 2017 roku oferta numer (...) obejmująca wykaz zakupionych i użytych materiałów do montażu kotła centralnego ogrzewania wraz z instalacją oraz koszt robocizny w kwocie 4 305 złotych brutto.

faktura – k. 7 akt, oferta – k. 8-9 akt, zeznania świadka J. K. – protokoł rozprawy z dnia 26 kwietnia 2019 roku – k. 85-87 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:48 – 00:22:55), zeznania powoda M. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:01:30 – 00:19:32)

M. K. doręczył (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. powyższą fakturę wraz z wykazem materiałów w dniu 23 października 2017 roku.

A. K. w imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. po dokonaniu weryfikacji wyceny materiałów poinformował M. K., że większość przedstawionych cen obarczona jest błędem wskazania cenny brutto jako ceny netto i ponownym jej zwiększeniem o podatek VAT podnosząc, że nie kwestionuje ceny robocizny. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się sporządzenia pisemnego protokołu odbioru.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. nie ujął faktury numer (...) w dokumentacji księgowej.

wydruk korespondencji mailowej – k. 11-12v, 23 akt, zeznania członka zarządu pozwanego A. K. – protokół rozprawy z dnia 04 września 2019 roku – k. 126-129 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:19:32 – 00:44:07)

Pismem z dnia 10 listopada 2017 roku M. K. wezwał (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. do zapłaty kwoty 16 829,05 złotych wynikającej z faktury numer (...).

W odpowiedzi pismem z dnia 04 grudnia 2017 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. poinformował M. K., że wynagrodzenie za wykonane prace budowlano – montażowe i instalacyjne zostanie wypłacone po spełnieniu warunków w postaci: sporządzenia protokołu odbioru robót, udzielenia gwarancji na wykonane prace, przekazania dokumentacji podwykonawczej wykonanej instalacji, przekazania instrukcji obsługi zaprojektowanej instalacji automatyki obsługi pieca i wystawienia poprawnej faktury podpisanej przez wykonawcę.

wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania – k. 13 akt, pismo z dnia 04 grudnia 2017 roku – k. 14 akt

W dniu 05 marca 2018 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wezwał M. K. do przedłożenia dokumentów związanych z odbiorem instalacji grzewczej w celu zawarcia porozumienia i wypłaty wynagrodzenia.

wydruk wiadomość mailowej – k. 25 akt

Wartość rynkowa materiałów wskazanych w wykazie materiałów (bez robocizny) w okresie wrzesień – październik 2017 roku wynosiła łącznie kwotę 10 369,26 złotych netto (12 754,19 złotych brutto).

opinia biegłego sądowego G. M. – k. 135-145 akt, pisemna uzupełniająca opinia biegłego sądowego G. M. – k. 164-166 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron. Pozostałe dokumenty dołączone do akt nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się również na zeznaniach świadków: S. P., J. K. i P. B. oraz na zeznaniach stron.

Odnosząc się do zeznań P. B., to Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie, w jakim zeznał on, że były problemy z działaniem pieca, który gasł – okoliczność ta znajduje bowiem potwierdzenie w zeznaniach innych świadków, a także w zeznaniach członka zarządu pozwanego, który jednakże wskazał, że nie jest to wadą prac powoda, lecz prawdopodobnie związane jest z wadą pieca wyprodukowanego w Rumunii. Odnośnie ustaleń dotyczących rozliczeń stron świadek nie posiadał wiedzy. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka także co do okoliczności pokazania mu przez powoda sposobu uruchamiania pieca, jak również i okoliczności, że świadek kontaktował się z powodem w tej sprawie, gdyż zapominał, w jaki sposób dokonać rozpalenia pieca – okoliczność ta znajduje bowiem potwierdzenie w wiadomości sms wysłanej przez świadka.

Zeznania świadka J. K. Sąd uznał za wiarygodne i oparł się na nich w szczególności w zakresie, w jakim świadek wskazał na podejmowane wspólnie z powodem czynności związane z przerobieniem istniejącej instalacji tak, aby możliwe było zamontowanie nowego zakupionego przez pozwanego kotła, co odbywało się zgodnie z instrukcją producenta dotyczącą montażu pieca. Świadek potwierdził również, że serwisant producenta był obecny przy pierwszym uruchomieniu pieca i zalecił zamontować pompę pierwotnego obiegu, co też zostało przez powoda wykonane, a także, że elementy wskazane w ofercie powoda dołączonej do faktury zostały wykorzystane w czasie prac i ich zapewnieniem zajmował się powód.

Odnosząc się do zeznań świadka S. P., to Sąd uznał je w całości za wiarygodne i oparł się na nich w szczególności ustalając, że świadek jako przedstawiciel producenta pieca był obecny przy jego uruchomieniu i stwierdził jego prawidłowe podłączenie, tj. zgodne z dokumentacją techniczno – rozruchową, co jest niezbędne do odbioru kotła i udzielenia na niego gwarancji przez producenta. Świadek potwierdził także, że zalecił, aczkolwiek jedynie w celu usprawnienia pracy pieca, zamontowanie pompy na powrocie kotła, jednakże brak tego elementu nie stanowił o nieprawidłowym montażu pieca, a także że skoro doszło do uruchomienia pieca, instalacja musiała być już wykonana.

Odnosząc się natomiast do zeznań powoda, to Sąd dał wiarę jego zeznaniom, że strony nie uzgodniły ostatecznej wysokości wynagrodzenia, bo oprócz robocizny obejmowało ono również koszt części wykorzystanych do wykonania instalacji i montażu, których ustalenie w zakresie ilości zużytego materiału było możliwe dopiero po wykonaniu usługi. Powód potwierdził również, że po zamontowaniu pieca pokazał P. B., w jaki sposób rozpalić piec i obsługiwać go, a następnie miało miejsce jego uruchomienie przez serwisanta producenta kotła S. P., który poinformował go jedynie o zaleceniu dotyczącym montażu pompy na powrocie kotła, co też powód uczynił. Sąd dał wiarę zeznaniom powoda, że nie otrzymywał on od pozwanego żadnej reklamacji dotyczącej jego prac.

Sąd miał również na uwadze, że powód zaprzeczył, ażeby zobowiązał się do sporządzenia dokumentacji projektowej wykonanej instalacji oraz udzielenia gwarancji na wykonane prace, a także by strony uzgodniły pisemny odbiór wykonanych prac. W tym zakresie pozwany nie zdołał podważyć wiarygodności zeznań powoda i w szczególności wykazać, że łącząca strony umowa nakładała na powoda powyższe obowiązki, o czym szerzej w poniższej części uzasadnienia.

Odnosząc się natomiast do zeznań członka zarządu pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. – A. K., to Sąd uznał je za wiarygodne w zakresie, w jakim wskazał on, że umowa z powodem obejmowała wykonanie instalacji podłączeniowej do istniejącej już w obiekcie instalacji oraz zamontowanie kotła i jego wyposażenie w instalację sterowania, a co powód wykonał. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że sam przedstawiciel pozwanego wskazał, że do instalacji wykonanej przez powoda nie było żadnych uwag, a także że pozwany korzystał z pieca, aczkolwiek były z problemy z utrzymaniem jego grzania. Jednocześnie pozwany wskazał, że nie kwestionuje należnych powodowi kosztów robocizny, a jedynie koszty materiałów podnosząc, że został tam dwukrotnie naliczony podatek VAT, a także ceny tych materiałów, gdyż pozwany mógł jej uzyskać taniej we współpracujących z nim hurtowaniach oraz że domaga się również od powoda protokołu odbioru.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miał dowód z opinii biegłego sądowego G. M.. Przedmiotowa opinia została wydana przez osobę posiadającą wiadomości specjalne z zakresu sieci, instalacji, urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych i gazowych, a zatem uprawnioną do przeprowadzania badań i sporządzania opinii danego rodzaju. Opinia biegłego sądowego była rzetelna i obiektywna, a nadto sporządzona zgodnie z zasadami wiedzy fachowej i wymogami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, a zatem stanowiła ona miarodajny materiał dowodowy dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w sprawie .

Odnośnie zarzutów przedstawionych przez obie strony postępowania biegły sądowy w sporządzonej pisemnej opinii uzupełniającej szczegółowo wyjaśniła, że dokonała weryfikacji wartości netto z oferty powoda numer (...), która w pozycjach numer 1, 2, 3, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 39, 48, 49, 61, 66, 74, 75, 76, 77 została wyliczona matematycznie nieprawidłowo. Przy wykonywaniu weryfikacji powyższych pozycji biegły sądowy ujednolicił jedynie zaokrąglenia przyjmując dwie pozycje po przecinku, co wpływa na ustalenie wartości netto złożonej oferty, a która wynosi kwotę 10 181,87 złotych netto. W tym zakresie wniosku biegłego sądowego Sąd nie podziela, albowiem wskazać należy, że uwzględniając również pozycje, co do których biegły sądowy wskazała na powyższe zastrzeżenia, dokonując stosownych operacji matematycznych Sąd ustalił, że łączna wartość materiałów wskazanych w ofercie powoda wynosi kwotę 10 184,12 złotych netto. Jednakże w sytuacji, w której powód domagał się w poszczególnych pozycjach oferty dokonując nieprawidłowego wyliczenia kwoty niższej aniżeli wynikająca z prawidłowych zaokrągleń, brak było podstaw do uwzględniania kwoty wyższej, stanowiłoby to bowiem wyjście poza żądanie pozwu. Natomiast w tych pozycjach, w których powód dokonywał nieprawidłowego wyliczenia domagając się wskutek tego wyższej kwoty, aniżeli wynikającej z prawidłowych zaokrągleń, zasadne było dokonanie stosownych przeliczeń matematycznych, co prowadziło do zawyżenia kosztów materiałów łącznie o kwotę 0,50 złotych. Okoliczność ta jednakże nie miała znaczenia o tyle, że z treści faktury wynikało, iż wynagrodzenie, którego powód się domaga wynosi kwotę 13 682,15 złotych netto, co odejmując niesporną wartość robocizny w kwocie 3 500 złotych netto oznaczało, że powód domagał się kwoty 10 182,15 złotych netto tytułem kosztów materiałów, a więc kwoty niższej aniżeli wynikająca z oferty i pomniejszona o zawyżenie wskutek nieprawidłowych zaokrągleń (10 184,12 złotych – 0,50 złotych = 10 183,62 złotych).

Biegły sądowy wyjaśniła również, że wartość rynkowa prac została przez nią ustalona na podstawie analizy aktualnych cen rynkowych materiałów oraz cen publikowanych w cenniku S. IV kwartał 2017 roku. W wykonanej wycenie biegły sądowy nie weryfikowała ilości zużytych materiałów, które przyjęto do wyceny zgodnie z przedłożoną ofertą. W tym miejscu wskazać należy, że pozwany na żadnym etapie postępowania, także w czasie składanych zeznań przez jego przedstawiciela, nie kwestionował rodzaju zużytych materiałów ani ich ilości, przeto okoliczność ta nie była w sprawie sporna i nie wymagała ustalania rzeczywistego ich zużycia, pozwany jedynie kwestionował cenę tych materiałów i to stanowiło okoliczność sporną, a przez to wymagającą rozstrzygnięcia, w tym za pomocą dowodu w postaci opinii biegłego z zakresu wyceny wartości takich materiałów.

Ponadto biegły sądowy wskazała, że „zwyczajowe rabaty” udzielane podmiotom prowadzącym handel artykułami budowlanymi i instalacyjnymi, przy zakupie większej ilości towarów są indywidualną formą rozliczania pomiędzy podmiotami, a uzyskane zniżki i rabaty mogą być, ale nie muszą formą rozliczenia pomiędzy wykonawcą i inwestorem.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 08 lipca 2020 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do przedłożenia faktur dokumentujących nabycie elementów instalacji niezbędnych do wykonania zleconych prac, mając na uwadze, że pozwany nie kwestionował ilości zużytych materiałów, jak również i okoliczność, że wniosek ten uznać należało za spóźniony (albowiem złożony został dopiero w piśmie zawierającym zastrzeżenia do opinii biegłego sądowego, mimo że pozwany od samego początku kwestionował ceny tych materiałów), o czym szerzej w poniższej części uzasadnienia.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

W niniejszej sprawie powód M. K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwoty 16 829,05 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 31 listopada 2017 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem zapłaty wynagrodzenia za wykonanie i materiał wykorzystany do instalacji i montażu kotła na pellet w obiekcie należącym do pozwanego.

Kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zarzucił, że powód nie udowodnił, że złożył pozwanemu ofertę cenową na wykonanie zleconej mu usługi, która została przez pozwanego zaakceptowana albo też że strony ustaliły wysokość przysługującego powodowi wynagrodzenia. Pozwany zakwestionował również wskazaną przez powoda wartość materiałów użytych do wykonania usługi. Nadto podniósł, że powód nie wykonał wszystkich czynności, od których uzależniona była wypłata i wymagalność przysługującego mu wynagrodzenia. Wskazał, że strony uzgodniły, że powód otrzyma wynagrodzenie po odebraniu przez pozwanego wykonanych prac, przekazaniu pozwanemu dokumentacji technicznej wykonanej instalacji i instrukcji obsługi instalacji automatyki pieca. Nadto powód miał również udzielić pisemnej gwarancji na wykonane prace. Pozwany zarzucił przy tym, że żadna z powyższych czynności nie została przez powoda wykonana.

Mając na uwadze tak zakreślone granice sporu w niniejszej sprawie, Sąd zważył, że podstawy dochodzonego przez powoda roszczenia o zapłatę wynagrodzenia należy upatrywać w treści art. 627 k.c. wyrażającego istotę umowy o dzieło. Zgodnie ze wskazanym przepisem przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Ponadto art. 642 k.c. stanowi, iż w braku odmiennej umowy, przyjmującemu zamówienie wynagrodzenie należy się w chwili oddania dzieła. Dalsze przepisy wprowadzają zaś obowiązek odbioru przez zamawiającego dzieła wykonanego zgodnie ze zobowiązaniem.

Zważyć należy, że istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej bądź niematerialnej. Rezultat materialny polegać może przy tym zarówno na wytworzeniu nowych przedmiotów, jak i na doprowadzeniu istniejących przedmiotów do umówionego stanu. W regulacji kodeksowej brak jest legalnej definicji „dzieła”. W literaturze przedmiotu przyjmuje się jednak, iż wykonanie oznaczonego dzieła jest zazwyczaj określonym procesem pracy o możliwym do wskazania momencie początkowym i końcowym, którego celem jest doprowadzenie do umówionego przez strony rezultatu. W tym przypadku istotne jest to, że chodzi o dzieło oznaczone, które posiadać będzie cechy przez zamawiającego wskazane (por. m. in. komentarz do art. 627 k.c. K. Zagrobelnego [w: ] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2008, s. 1085).

Ostatecznie – mając na uwadze treść zeznań członka zarządu pozwanego A. K. – niesporne stało się, że strony łączyła ustna umowa, której przedmiotem było wykonanie montażu kotła grzewczego opalanego pelletem wraz z instalacją w obiekcie położonym w L., które to prace zostały przez powoda wykonane prawidłowo i w całości. Wprawdzie początkowo (w sprzeciwie od nakazu zapłaty) pozwany podnosił, że wkrótce po zakończeniu prac przez powoda, pozwany zmuszony był zatrudnić inną firmę w celu dokonania diagnostyki i regulacji kotła, który nie działał prawidłowo, niemniej jednak z zeznań przedstawiciela pozwanego złożonych na rozprawie w dniu 04 września 2019 roku wynikało, że do instalacji wykonanej przez powoda nie było żadnych uwag. Co więcej, pozwany reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika z tytułu ewentualnego nienależytego wykonania umowy nie podnosił przy tym w niniejszym procesie żadnych roszczeń.

Odnosząc się do zarzutów sformułowanych przez pozwanego wskazać w pierwszej kolejności należy, że stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 03 października 1969 roku w sprawie o sygn. akt II PR 313/69, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów przemawiających za zasadnością jego roszczenia. W razie zaś sprostania przez powoda ciążącemu na nim obowiązkowi, na stronie pozwanej spoczywa wówczas ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 roku, sygn. akt I CR 79/82). Natomiast zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 roku (sygn. akt I PKN 660/00) samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Jeśli zaś strona nie przedstawia dowodów, to uznać należy, iż dany fakt nie został wykazany (udowodniony).

W tej sytuacji zatem po myśli art. 6 k.c. to na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia, że przedmiotem uzgodnień stron było również sporządzenie i przekazanie przez powoda pozwanemu projektu wykonanej instalacji oraz udzielenie gwarancji na wykonane prace. Obowiązkowi dowodowemu w tym zakresie pozwany nie sprostał, zaś powód konsekwentnie zaprzeczał, ażeby uzgodnienie stron obejmowało również te elementy – dokumentację instalacji i gwarancję na wykonane prace.

Odnosząc się do zarzutu braku pisemnego protokołu odbioru dzieła, to jakkolwiek pozwany nie wykazał, że taki obowiązek objęty był umową stron, niemniej jednak wskazać należy, że w świetle utrwalonego poglądu judykatury, który podziela Sąd w niniejszym składzie, w przypadku umowy o dzieło decydujące znaczenie dla powstania obowiązku zapłaty wynagrodzenia ma odbiór dzieła. Przy czym, chociaż regułą jest dokonywanie odbioru w formie pisemnej w postaci tzw. protokołu odbioru, to równie skuteczne oczywiście dokonanie faktycznego odbioru bez sporządzania formalnego protokołu. Brak sporządzenia protokołu nie stanowi bowiem przeszkody do uznania, że odbiór dzieła nastąpił, jeżeli faktycznie miał on miejsce, a zatem w sytuacji, w której czynności faktyczne świadczą o tym, że do tego doszło (tak Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt I ACa 368/13, LEX numer 1322583). O odbiorze – w przypadku braku protokołu odbioru, tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – mogą świadczyć określone czynności faktyczne, jak na przykład zapłata części wynagrodzenia, dysponowanie dziełem, zlecenie poprawek dzieła innemu podmiotowi (tak Sąd Apelacyjny w Gdańsku z dnia 24 stycznia 2013 r., sygn. akt V ACa 1019/12). Wykonanie umowy o dzieło ma oczywiście miejsce wtedy, gdy nastąpiło wykonanie dzieła oznaczonego w umowie w takiej postaci, że dzieło to spełnia cechy zamówienia co do postaci, ilości i jakości, przy czym nie chodzi o to, aby dzieło było pozbawione jakichkolwiek wad, lecz by było to takie dzieło, na podstawie którego można osiągnąć zamierzony cel. Na marginesie jedynie wskazać należy, że jeżeli natomiast wada ujawni się już po odbiorze, powstają po stronie zamawiającego ewentualne roszczenia wynikające z rękojmi za wady dzieła, czy odszkodowawcze wynikające z przepisów ogólnych, nie wpływające jednakże na obowiązek zapłaty wynagrodzenia.

Po dokonaniu analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd nie miał wątpliwości co do tego, że pomimo braku sporządzenia protokołu odbioru w formie pisemnej, pozwany odebrał wykonane przez powoda prace w postaci montażu kotła grzewczego opalanego pelletem wraz z instalacją.

Zgodnie z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym m. in. w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 lutego 1998 roku (sygn. akt I CKN 520/97) oddanie dzieła nie powoduje automatycznie wymagalności wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie, gdy oddane dzieło jest dotknięte wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie. Jedynie bowiem w sytuacji, gdy dzieło ma tylko wadę nieistotną, jego oddanie powoduje w myśl art. 642 § 1 k.c. wymagalność wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie za dzieło. Wobec powyższego Sąd zważył, że zgodnie z art. 636 § 1 k.c. – jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

W tym zakresie jednak również zgodnie z treścią art. 6 k.c., ciężar udowodnienia wadliwości prac powoda oraz jego wezwania do usunięcia usterek w określonym terminie, a także zgłoszenia ewentualnych roszczeń z rękojmi oraz powierzenia wykonania prac naprawczych innemu podmiotowi i wysokość kosztów poniesionych z tego tytułu obciążał tylko i wyłącznie pozwanego. Odnosząc się więc do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu, że wkrótce po zakończeniu prac przez powoda, pozwany zmuszony był zatrudnić inną firmę celem dokonania diagnostyki i regulacji kotła, który nie działał prawidłowo, to Sąd zważył, iż jakkolwiek pozwany zdołał wykazać, że rzeczywiście zlecił wykonanie takich prac innemu podmiotowi, na co wskazują zarówno zeznania świadków, jak i złożona do akt sprawy faktura dokumentująca wykonane prace, to w ocenie Sądu pozwany nie podołał ciążącej na nim, z mocy art. 6 k.c. powinności wykazania, że do usunięcia akurat tych prac powód został przez niego wezwany, a także że stwierdzone usterki dotyczyły prac przez niego wykonywanych. Co więcej w zakresie powyższego Sąd zważył również, że pozwany przed wytoczeniem powództwa w niniejszej sprawie nie dokonał jakiegokolwiek potrącenia ewentualnych wzajemnych należności stron, a przynajmniej okoliczności takiej nie podnosił i nie udowodnił, jak również nie zgłosił takiego zarzutu w toku postępowania. Jedynie zaś w formie procesowego zarzutu potrącenia pozwany mógłby dochodzić roszczeń z tytułu ewentualnego nieusunięcia przez powoda zgłoszonych usterek, przy czym jak już wskazano w powyższej części uzasadnienia ostatecznie z zeznań przedstawiciela pozwanego złożonych na rozprawie w dniu 04 września 2019 roku jednoznacznie wynikało, że do instalacji wykonanej przez powoda nie było żadnych uwag.

Odnośnie natomiast wysokości należnego powodowi wynagrodzenia, to Sąd zważył, że jakkolwiek w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany kwestionował żądanie powoda w całości, tj. tak co do wynagrodzenia za robociznę, jak i co do wartości materiałów użytych do wykonania usługi, to jak wynika z przedstawionego w trakcie składania zeznań stanowiska przedstawiciela pozwanego – A. K., koszt robocizny ostatecznie nie był kwestionowany przez pozwanego, natomiast spór w niniejszej sprawie dotyczył wyliczonej przez powoda wartości materiałów użytych do montażu kotła wraz z instalacją, przy czym pozwany na żadnym etapie postępowania nie kwestionował ilości zużytych materiałów, a jedynie ich ceny wskazując, że pozwany mógł je uzyskać taniej we współpracujących z nim hurtowaniach oraz podnosił, że w kosztach materiałów dwukrotnie naliczony został podatek VAT, które to zarzuty wynikają nie tylko z zeznań pozwanego, ale również z przedprocesowej korespondencji mailowej.

W związku z tym, że wynagrodzenie obejmujące robociznę, jak również ilość zużytych do montażu materiałów nie były kwestionowane oraz mając na uwadze, że jak wskazał sam powód strony nie ustaliły kosztu części wykorzystanych do wykonania instalacji i montażu, gdyż było to możliwe dopiero po wykonaniu usługi, rozstrzygnięcie w zakresie ustalenia wartości materiałów użytych przez powoda do wykonania zleconych mu prac wymagało zdaniem Sądu wiadomości specjalnych i musiało znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłego sądowego. W oparciu o sporządzoną w niniejszej sprawie opinię biegłego sądowego w zakresie : sieci, instalacji, urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych i gazowych G. M. Sąd ustalił, że wartość rynkowa materiałów użytych przez powoda przy montażu pieca opalanego pelletem wraz z instalacją, tj. wskazanych w wykazie materiałów (bez robocizny) w okresie wrzesień – październik 2017 roku wynosiła łącznie kwotę 12 754,19 złotych brutto (10 369,26 złotych netto). W tym miejscu wskazać należy, że Sąd nie podziela wniosku biegłego sądowego, że wartość rynkowa materiałów użytych przez powoda przy montażu pieca opalanego pelletem wraz z instalacją, tj. wskazanych w wykazie materiałów (bez robocizny) wynosi 7 677,81 złotych, albowiem z sumowania poszczególnych pozycji wynika kwota 10 184,12 złotych netto. Sąd miał przy tym na uwadze, jak to wskazano już w powyższej części uzasadnienia, że w sytuacji, w której powód domagał się w poszczególnych pozycjach dokonując nieprawidłowego wyliczenia kwoty niższej, brak było podstaw do uwzględniania kwoty wyższej, stanowiłoby to bowiem wyjście poza żądanie pozwu. Natomiast w tych pozycjach, w których powód dokonywał nieprawidłowego wyliczenia domagając się wskutek tego wyższej kwoty, zasadne było dokonanie stosownych przeliczeń matematycznych, co prowadziło do zawyżenia kosztów o 0,50 złotych. Okoliczność ta jednakże nie miała znaczenia o tyle, że z treści faktury wynikało, iż wynagrodzenie, którego powód się domaga wynosi kwotę 13 682,15 złotych netto, co odejmując niesporną wartość robocizny w kwocie 3 500 złotych netto oznaczało, że powód domagał się kwoty 10 182,15 złotych netto i w tym zakresie żądanie pozwu było zasadne.

Nie zasługuje przy tym na uwzględnienie zarzut pozwanego, że ceny wskazane przez powoda nie uwzględniały rabatów, jakie może uzyskać podmiot współpracujący z danymi kontrahentami. Zgodnie bowiem z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a nadto jak również wskazał biegły sądowy w sporządzonej opinii „zwyczajowe rabaty” udzielane podmiotom prowadzącym handel artykułami budowlanymi i instalacyjnymi, przy zakupie większej ilości towarów, są indywidualną formą rozliczania pomiędzy podmiotami, a uzyskane zniżki i rabaty mogą być, ale nie muszą formą rozliczenia pomiędzy wykonawcą i inwestorem. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że pozwany kwestionował wysokość cen materiałów wskazanych na fakturze, ale nie zdołał wykazać, że strony ustaliły, iż będzie to cena materiałów zakupionych przez powoda (w swoich zeznaniach sam pozwany wskazał, że akceptował doliczenie przez powoda do 10% wartości za zaopatrzenie) oraz że na mocy łączącej strony umowy powód zobowiązany był przedstawić pozwanemu faktury źródłowe zakupionych materiałów, stąd też postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 08 lipca 2020 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do przedłożenia faktur dokumentujących fakt nabycia elementów instalacji niezbędnych do wykonania zleconych prac, mając na uwadze również i okoliczność, że wniosek ten uznać należało za spóźniony.

Odnosząc się natomiast do zarzutu pozwanego dotyczącego nieprzekazania przez powoda pisemnej instrukcji sterowania piecem, to jakkolwiek powód nie zdołał wykazać, że instrukcję taką w istocie przekazał – okoliczności tej nie potwierdził ani świadek P. B., ani świadek J. K., niemniej jednak z zeznań świadka P. B. wynikało, że instrukcję taką – samodzielnie pobraną ze strony internetowej – posiadał, a także że powód pokazał mu, w jaki sposób uruchomić piec. Nie sposób zatem w tej sytuacji przyjąć, ażeby brak przekazania tego dokumentu, nawet jeżeli miał miejsce, uniemożliwiał pozwanemu korzystanie z pieca i stanowił o niewykonaniu spornej umowy i w konsekwencji prowadził do braku podstaw do zapłaty powodowi wynagrodzenia.

W konsekwencji uznać należało, iż działając na zlecenie pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. powód M. K. w całości i prawidłowo wykonał montaż pieca grzewczego opalanego pelletem wraz z dostosowaniem do niego istniejącej instalacji, w związku z czym należy mu się wynagrodzenie tytułem robocizny w kwocie 4 305 złotych brutto (niekwestionowane), a także zwrot wartości materiałów użytych do wykonania usługi w łącznej żądanej kwocie 12 524,05 złotych brutto (albowiem jest ona niższa od wartości materiałów ustalonej przez biegłego sądowego), a więc jego żądanie było zasadne w całości. Nie było bowiem wątpliwości, że strony ustaliły wynagrodzenie obejmujące nie tylko robociznę, ale również i koszt materiałów. Takiego ukształtowania sposobu ustalenia wynagrodzenia powoda pozwany na żadnym etapie, także przedprocesowym, nie kwestionował podnosząc jedynie zarzuty co do wysokości tego wynagrodzenia, a dokładnie – co do cen zużytych materiałów, nie kwestionując jednocześnie faktu ich wykorzystania i ilości.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 627 k.c. w zw. z art. 642 k.c. w zw. art. 4 i art. 7 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (poprzednio – o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 118 ze zmianami) Sąd zasądził od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz powoda M. K. kwotę 16 829,05 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 01 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty. Sąd zważył, przy tym, że powód domagał się należności odsetkowej liczonej za okres od dnia 31 listopada 2017 roku, przy czym dzień ten w kalendarzu nie występuje, wobec czego powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu w oparciu o wyżej wskazane przepisy w zw. z art. 6 k.c. stosowanym a contrario.

Odnośnie kosztów procesu, to Sąd zważył, iż przepis art. 98 § 1 k.p.c. statuuje zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu. Przepis art. 100 k.p.c. wskazuje natomiast, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Niewątpliwie w niniejszej sprawie wskazać należy, że powód przegrał sprawę jedynie w nieznacznej części żądania. W tej sytuacji w ocenie Sądu całością kosztów procesu należało obciążyć powoda, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zasądzając od pozwanego jako strony przegrywającej na rzecz powoda – jako strony wygrywającej zwrot poniesionych przez niego kosztów postępowania w kwocie 5 576,45 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu (300 złotych), opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 złotych), kosztów zastępstwa procesowego ustalonych zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku o opłatach za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zmianami) i wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego (1 659,45 złotych).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

⚫

(...)

⚫

(...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 19 sierpnia 2020 roku