Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący:	SSR Justyna Supińska
Protokolant:	sekr. sąd. Dorota Moszyk

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2018 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

przeciwko Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

o zapłatę odsetek ustawowych i kosztów procesu wskutek sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 05 maja 2017 roku wydanego w sprawie o sygn. akt VI GNc 1678/17

I.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. odsetki:

-

ustawowe liczone od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku,

-

ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia 13 czerwca 2017 roku;

II.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 1 150 złotych ( jeden tysiąc sto pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 960/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 listopada 2016 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwoty 4 657,91 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 14 listopada 2014 roku powód omyłkowo przelał na konto pozwanego kwotę 4 657,91 złotych i mimo wzywania go do zwrotu tej kwoty, nie została ona powodowi zwrócona.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym z dnia 05 maja 2017 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 1678/17 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniósł sprzeciw zaskarżając wydane orzeczenie w części, tj. odnośnie odsetek liczonych od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 676 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że dopiero z odpisu pozwu dowiedział się, że kwota wpłacona przez powoda jest pomyłką, gdyż wcześniej strony utrzymywały ze sobą stosunki gospodarcze i powód uiszczał na rzecz pozwanego opłaty handlowe. Jednocześnie pozwany zaprzeczył, że otrzymał wezwanie do zwrotu tej kwoty, jak również, że były prowadzone z pozwanym (lub jakimikolwiek jego pracownikami) jakiekolwiek rozmowy telefoniczne w tej sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 listopada 2014 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. przekazał na rachunek bankowy należący do Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (poprzednio (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.) omyłkowo kwotę 4 657,91 złotych.

niesporne

Pismem z dnia 12 grudnia 2014 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. wezwał Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. do zwrotu kwoty 4 657,91 złotych, w terminie 5 dni od dnia doręczenia pisma.

Pismo to, mimo dwukrotnego awizowania, jako niepodjęte zostało zwrócone nadawcy w dniu 30 grudnia 2014 roku. W tym czasie K. K. – członek zarządu Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Z tego powodu korespondencja kierowana do Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. nie była odbierana.

pismo – k. 53 akt, potwierdzenie odbioru – k. 54 akt, kserokopia zwolnienia lekarskiego – k. 74 akt, zeznania członka zarządu pozwanego K. K. – protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2018 roku – k. 78-79 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:54-0012:33)

Pismem z dnia 19 listopada 2015 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. wezwał Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. do zwrotu kwoty 4 657,91 złotych w terminie do dnia 28 listopada 2015 roku.

pismo – k. 9 akt, dowód nadania – k. 10 akt

W dniu 13 czerwca 2017 roku Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. zwrócił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 4 657,91 złotych na wskazany rachunek bankowy.

niesporne

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron.

Sąd oparł się także na zeznaniach członka zarządu pozwanego – K. K., w szczególności w zakresie, w jakim wskazał on, że w okresie, w jakim wysyłane było wezwanie do zwrotu przedmiotowej kwoty aż do lipca 2015 roku przebywał on na zwolnieniu lekarskim i w tym czasie nie była odbierana żadna korespondencja kierowana do pozwanej spółki. Jednakże za niewiarygodne Sąd uznał jego zeznania w zakresie, w jakim wskazywał, że kwota wpłacona przez powoda została przez niego uznana za zaległą opłatę handlową za sprzedaż towarów powoda w sklepach pozwanego oraz sklepach zrzeszonych wówczas w grupie handlowej (...) w ramach udzielanej franczyzy, gdyż pozwany nie wykazał, żeby powód wobec niego taką zaległość w ogóle posiadał, jak również – gdyby tak w rzeczywistości było – to nieracjonalne wydaje się w tej sytuacji uznanie roszczenia pozwanego, a więc przyznanie, że jest to jednak kwota omyłkowo mu zapłacona i jej zwrócenie po otrzymaniu nakazu zapłaty. Wreszcie wydaje się sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego, ażeby przedsiębiorca, który otrzymuje wpłatę bez opisania czego ona dotyczy, nie podejmował żadnych czynności zmierzających do wyjaśnienia, z jakiego tytułu została ona przez kontrahenta uiszczona.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 19 stycznia 2018 roku Sąd pominął dowód z przesłuchania powoda, albowiem mimo prawidłowego wezwania osoby uprawnione do jego reprezentowania, nie stawiły się na rozprawę bez usprawiedliwienia. Sąd oddalił także wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia bilingu rozmów telefonicznych, wniosek o wskazanie pracowników pozwanego, z którymi powód prowadził rozmowy na temat zwrotu przedmiotowej kwoty, a także wniosek o przedłożenie dowodu doręczenia wezwania do zwrotu tej kwoty z dnia 19 listopada 2015 roku uznając, że przedmiotowe okoliczności nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, wobec ustalenia, że skuteczne wezwanie pozwanego do zwrotu kwoty 4 657,91 złotych miało miejsce już w styczniu 2015 roku (pismem z dnia 12 grudnia 2014 roku), o czym szerzej w poniższej części uzasadnienia.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 19 stycznia 2018 roku Sąd uznał za bezskuteczne oświadczenie powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. złożone w piśmie z datą w nagłówku „dnia 03 października 2017 roku” (k. 49 akt), a dotyczące cofnięcia pozwu w zakresie żądania należności głównej, z uwagi na złożenie tego oświadczenia po uprawomocnieniu się w tym zakresie nakazu zapłaty wydanego w niniejszej sprawie (co miało miejsce z dniem 27 maja 2017 roku).

Pismem datą w nagłówku „dnia 03 października 2017 roku” (k. 49 akt), powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. ograniczył także swoje roszczenie do żądania odsetek ustawowych liczonych od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia 13 czerwca 2017 roku, a także kosztów procesu, co uznać należy za oświadczenie o cofnięciu pozwu w zakresie żądania odsetek ustawowych liczonych od kwoty 4 657,91 złotych za okres po dniu 13 czerwca 2017 roku jako dniu zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Zgodnie zaś z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

W niniejszej sprawie powód cofnął pozew w powyższym zakresie bez zrzeczenia się roszczenia, niemniej jednak uczynił to przed rozpoczęciem rozprawy, a zatem zgoda pozwanego na dokonanie tej czynności nie była wymagana. Sąd zaś oceniając powyższą czynność procesową powoda z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 203 k.p.c. nie dopatrzył się, ażeby była ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego lub by zmierzała do obejścia prawa, zwłaszcza, że podstawą cofnięcia pozwu w zakresie wynikającym z oświadczenia powoda była zapłata przez pozwanego całej dochodzonej należności głównej.

Uznając zatem, iż czynność powoda jest zgodna z prawem, Sąd na podstawie art. 355 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 i 4 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie dotyczącym żądania odsetek ustawowych liczonych od kwoty 4 657,91 złotych za okres po dniu 13 czerwca 2017 roku (punkt II wyroku).

Mając na uwadze powyższe oraz uprawomocnienie się nakazu zapłaty z dnia 05 maja 2017 roku wydanego w sprawie o sygn. akt VI GNc 1678/17 w zakresie należności głównej w kwocie 4 657,91 złotych, a także zakres zaskarżenia tego orzeczenia, w niniejszej sprawie (tj. w sprawie rozpoznawanej pod sygn. akt VI GC 960/17) powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. domagał się ostatecznie zasądzenia od pozwanego Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. odsetek ustawowych liczonych od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia 13 czerwca 2017 roku, a także kosztów procesu.

Poza sporem pozostawało, że w dniu 14 listopada 2014 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. omyłkowo przelał na rachunek bankowy pozwanego kwotę 4 657,91 złotych oraz, że kwota ta została zwrócona przez pozwanego w dniu 13 czerwca 2017 roku.

Pozwany Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. podnosił jednakże, że dopiero z odpisu pozwu dowiedział się, że kwota wpłacona przez powoda jest pomyłką i jednocześnie zaprzeczył, że otrzymał wezwanie do zwrotu tej kwoty, jak również, że były prowadzone z pozwanym (bądź jego pracownikami) jakiekolwiek rozmowy telefoniczne w tej sprawie, a zatem niezasadne jest żądanie od niego odsetek oraz kosztów procesu.

Zgodnie z treścią § 2 art. 410 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Przepisy regulujące instytucję bezpodstawnego wzbogacenia, a więc i nienależnego świadczenia, nie określają jednakże terminu, w jakim nastąpić ma wykonanie obowiązku zwrotu takiego świadczenia. Zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma więc charakter bezterminowy, w konsekwencji czego termin spełnienia takiego świadczenia musi być wyznaczony zgodnie z treścią art. 455 k.c., a więc niezwłocznie po wezwaniu skierowanym przez zubożonego. Wezwanie do spełnienia świadczenia przekształca więc zobowiązanie bezterminowe w terminowe. Zgodnie zaś z treścią art. 481 k.c. odsetki za czas opóźnienia należą się dopiero za czas opóźnienia w spełnieniu świadczenia.

Jak wynikało z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, już w dniu 12 grudnia 2014 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. poinformował pozwanego o zaistniałym omyłkowym przekazaniu środków pieniężnych na rachunek bankowy pozwanego oraz wezwał go do zwrotu tej należności w terminie 5 dni od dnia otrzymania tego pisma. Pismo to zostało wysłane na aktualny adres pozwanego (w G. przy ulicy (...)) i mimo dwukrotnego jego awizowania, w dniu 30 grudnia 2014 roku zostało jako nie podjęte zwrócone do nadawcy, tj. powoda (k. 54 akt).

W ocenie Sądu nie ma wątpliwości, że w ten sposób pozwany Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. został wezwany do zwrotu nienależnie spełnionego do jego rąk świadczenia i to w sposób skuteczny, co oznacza, że już od dnia 06 stycznia 2015 roku (po upływie wyznaczonych 5 dni) pozwany popadł w opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia, a więc to od tej daty powodowi przysługuje roszczenie odsetkowe, które w tym procesie powód ograniczył domagając się odsetek liczonych od dnia 29 listopada 2015 roku.

Z tego też względu nie miały znaczenia dla wymagalności i terminu zwrotu omyłkowo wpłaconej kwoty podnoszone przez pozwanego okoliczności związane z kwestionowaniem prowadzonych rozmów, czy doręczeniem wezwania z dnia 19 listopada 2015 roku, zobowiązanie do zwrotu kwoty 4 657,91 złotych z zobowiązania bezterminowego przekształciło się bowiem w zobowiązanie terminowe i wymagalne poprzez wezwanie z dnia 12 grudnia 2014 roku.

Bez znaczenia dla powyższych kwestii pozostawała także okoliczność przebywania na zwolnieniu lekarskim w tym okresie członka zarządu pozwanego – K. K..

Należy przy tym pamiętać, że na przedsiębiorcy spoczywa szczególny obowiązek dochowywania należytej staranności, również jeśli chodzi o zabezpieczenie własnego interesu, tak prawnego jak i gospodarczego. Wynika to bowiem z założenia profesjonalnego charakteru takiej działalności i idącego za tym ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. W ocenie Sądu zatem pozwany jako przedsiębiorca, a więc podmiot profesjonalny w obrocie gospodarczym, a przez to otrzymujący niewątpliwie korespondencję w większej ilości także np. od innych swoich kontrahentów, tym bardziej powinien zadbać o kwestie odbioru korespondencji na czas nieobecności członka zarządu dochowując w tym zakresie należytej staranności i to w taki sposób, żeby jego interesy nie ucierpiały wskutek np. upływu wyznaczonych terminów. Zdaniem Sądu pozwany takiej staranności nie dołożył, nie zadbał bowiem o to, by korespondencja do niego kierowana, była doręczana na adres, pod którym jej odbiór jest możliwy i nie tłumaczy pozwanego fakt przebywania członka zarządu na zwolnieniu lekarskim, co przecież nie zwalnia z obowiązku dbałości o własne interesy. Wręcz za nieprawdopodobne w ocenie Sądu uznać należy twierdzenia członka zarządu pozwanego – K. K., że przez niemalże pół roku (w czasie jego choroby) żadna korespondencja przychodząca do pozwanej spółki nie była odbierana. Jeżeli zaś tak było, świadczy to jedynie o znacznym naruszeniu przez pozwanego należytej staranności w tym zakresie.

Jedynie na marginesie wskazać należy, że bez jakiegokolwiek znaczenia pozostawały także argumenty pozwanego dotyczące różnych form doręczenia przesyłek z wezwaniem (za potwierdzeniem odbioru w grudniu 2014 roku i bez takiego potwierdzenia – w listopadzie 2015 roku), jak też argumenty dotyczące różnych numerów rachunków bankowych wskazywanych w poszczególnych wezwaniach, czy późniejszych pismach składanych w toku procesu, a także brak wskazania numeru rachunku bankowego w piśmie z dnia 19 listopada 2015 roku – nie budzi wątpliwości Sądu, że każdy racjonalnie działający człowiek, a tym bardziej przedsiębiorca, w tej sytuacji dokonałby zwrotu środków pieniężnych na rachunek bankowy, z którego przelew został wykonany, a jednocześnie pozwany nie wykazał, że podejmował takie próby, ale okazały się one bezskuteczne, np. z powodu zamknięcia takiego rachunku.

Powyższe okoliczności te pozostają jednak irrelewantne prawnie dla stwierdzenia, że pozwany został wezwany do zwrotu świadczenia i w to w sposób skuteczny oraz, że nie uczynił tego w wyznaczonym terminie.

Mając na względzie powyższe i uznając, że w grudniu 2014 roku pozwany Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. został w sposób skuteczny wezwany do zwrotu świadczenia nienależnie spełnionego na jego rachunek bankowy, zaś od upływu wyznaczonego w piśmie z dnia 12 grudnia 2014 roku terminu pozwany pozostaje w opóźnieniu w spełnieniu tego świadczenia (polegającego jego zwrocie), żądanie powoda w zakresie odsetek liczonych za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia 13 czerwca 2017 roku uznać należy za uzasadnione, wobec czego Sąd na podstawie art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 481 k.c. zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. odsetki ustawowe liczone od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 29 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 4 657,91 złotych za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia 13 czerwca 2017 roku (tj. do dnia zwrotu należności głównej).

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast w punkcie III wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanego jako strony przegrywającej na rzecz powoda – jako strony wygrywającej – zwrot poniesionych przez niego kosztów procesu w kwocie 1 150 złotych (obejmujących opłatę sądową od pozwu w kwocie 233 złotych, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 złotych ustalone zgodnie z treścią § 2 pkt 3 w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zmianami).