I C 588/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Gdyni z 2022-10-04
Sygnatura akt I C 588/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 października 2022 r.
Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: asesor sądowy Aleksandra Dumińska
Protokolant: Karolina Langa
po rozpoznaniu w dniu 9 września 2022 r. w Gdyni
na rozprawie
sprawy z pow ództwa A. M.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Spółce Akcyjnej z (...) w W.
o zap łatę
I. zasądza od pozwanego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda A. M. kwotę 20.331,83 zł (dwadzieścia tysięcy trzysta trzydzieści jeden złotych i osiemdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 października 2021 roku do dnia zapłaty;
I. zasądza od pozwanego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda A. M. kwotę 4.634 zł (cztery tysiące sześćset trzydzieści cztery złote) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od czasu uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygnatura akt I C 588/21
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 4 padziernika 2022 r.
Powód A. M. wniós 3 pozew przeciwko Powszechnemu (...) S.A. z siedzib 1 w W. (dalej, jako (...) S.A.) o zap 3atê kwoty 20.331,83 z 3 wraz odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zap 3aty oraz zas 1dzenie kosztów procesu wed 3ug norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód podniós 3, ¿e domaga siê zap 3aty skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od listopada 2020r. do padziernika 2021r. w kwocie 17.524,57 z 3, skapitalizowanych na dzieñ 25 padziernika 2021r. odsetek wyliczonych od ka¿dej z wymagalnych w wy¿ej wymienionym okresie rat w 31cznej kwocie 809,42 z 3, a tak¿e skapitalizowanych odsetek za opónienie w zap 3acie rat renty wymagalnych w okresie od sierpnia 2019r. do listopada 2020r. w 31cznej kwocie 1.998,41 z 3. Jak wyjani 3 powód, w dniu 15 listopada 1997r. uleg 3 wypadkowi komunikacyjnemu z winy kierowcy posiadaj 1cego polisê ubezpieczenia OC w pozwanym zak 3adzie ubezpieczeñ, a wyrokiem z dnia 13 listopada 2000r. w sprawie o sygnaturze akt I C 228/99 S. O. w G. orzek 3 o przyznaniu mu renty wyrównawczej w kwocie 1.492 z 3 miesiêcznie, p 3atnej do dnia 20-go ka¿dego miesi 1ca.
Powód wskaza 3 tak¿e, ¿e dniu 5 padziernika 2011r. na skutek wystosowania przez niego ¿ 1dania zmiany wysokoci wyp 3acanej renty wyrównawczej, pozwany dokona 3 podwy¿szenia jej wysokoci do kwoty 6.595,47 z 3, a termin p 3atnoci zosta 3 ustalony przez strony na ka¿dego 10-ego dnia miesi 1ca. (...) zmiany wysokoci renty by 3 hipotetyczny dochód powoda w wysokoci 8.335,37 z 3 netto.
W uzasadnieniu powód podkreli 3, i¿ w dniu 2 wrzenia 2014r. pozwany jednostronnie obni¿y 3 wysokoæ renty wyrównawczej do kwoty 5.012 z 3. W zwi 1zku z tym powód wyst 1pi 3 do (...) z ¿ 1daniem zas 1dzenia od pozwanego skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 padziernika 2014r. do 30 kwietnia 2015r. ponad wyp 3acon 1 mu przez ubezpieczyciela kwotê oraz kwoty 1.774,11 z 3 miesiêcznie tytu 3em renty wyrównawczej ponad kwotê uznan 1 przez pozwan 1. Wyrokiem z dnia 27 marca 2018r. (...) Rejonowy w G. oddali 3 powództwo powoda. S. O. zmieni 3 ww. orzeczenie i zas 1dzi 3 na rzecz powoda kwotê dochodzon 1 kwotê z tytu 3u renty wyrównawczej, uznaj 1c, ¿e jednostronna zmiana wysokoci renty przez pozwanego by 3a nieskuteczna. W kolejnym sporze s 1dowym o zap 3atê czêci renty za kolejny okres (...) Apelacyjny w G. uzna 3, ¿e strony w 2011r. zgodnie zmieni 3y treæ wiadczenia rentowego. Mimo powy¿szego od sierpnia 2019r. pozwana nie dokonywa 3a wyp 3aty renty w umówionej wysokoci. W odpowiedzi na wezwanie powoda, ubezpieczyciel dokona 3 wyp 3aty ró¿nicy renty za okres od sierpnia 2019r. do 28 listopada 2020r., odmawiaj 1c wyp 3aty pozosta 3ej kwoty 106,40 z 3 za listopad 2020r. i ca 3oci raty za grudzieñ, a tak¿e nie dokona 3 wyp 3aty odsetek za opónienie od daty wymagalnoci ka¿dej z kwot, a odmowê wyp 3aty wiadczeñ uzasadni 3 osi 1gniêciem przez powoda wieku emerytalnego. W niniejszej sprawie powód domaga siê zap 3aty niewyp 3aconych rat w wysokoci ró¿nicy pomiêdzy kwot 1 wynikaj 1c 1 z umowy stron w kwocie 6.595,47 z 3 a kwot 1 wyp 3acan 1 przez pozwan 1 w wysokoci 5.012 z 3.
(pozew - k. 3-10).
Pozwany (...) S.A. wniós 3 o oddalenie powództwa w ca 3oci, podnosz 1c, ¿e powód naby 3 uprawnienia emerytalne i nie zachodz 1 przes 3anki do dalszego wyp 3acania wiadczenia. Nadto, wskaza 3, ¿e nie wiadomo na jakiej podstawie i w jaki sposób powód obliczy 3 wysokoæ dochodzonego pozwem roszczenia. Pozwany zaprzeczy 3 te¿, by strony zawiera 3y jak 1kolwiek umowê odnonie ustalenia wysokoci renty. Nadto, podniós 3 zarzut przedawnienia roszczeñ powoda. Ubezpieczyciel wskaza 3, ¿e wyp 3ata kwoty 5.012 z 3 by 3a spowodowana tym, ¿e powód legitymowa 3 siê orzeczeniem o czêciowej niezdolnoci do pracy i uzyskiwa 3 rentê z Z. S. (dalej, jako ZUS). Do wyliczeñ pozwany przyj 13 hipotetyczne zarobki powoda brutto w kwocie 11.886,92 z 3 (netto 8.335,37 z 3), co przy uwzglêdnieniu zachowanej zdolnoci zarobkowej daje kwotê 6.251,52 z 3, a po uwzglêdnieniu wiadczenia z ZUS (1.477,98 brutto, 1.239,96 z 3 netto) - kwotê wyp 3acon 1 przez pozwan 1. Zdaniem pozwanej, waloryzacja renty w przysz 3oci mo¿e nastêpowaæ wy 31cznie w trybie art. 902 §2 k.c. po przedstawieniu przez poszkodowanego odpowiednich dowodów.
(odpowied na pozew k. 74-77).
S¥D USTALI£ (...)¥CY STAN FAKTYCZNY:
W dniu 15 listopada 1997r. powód A. M. uleg 3 wypadkowi komunikacyjnemu z winy kieruj 1cego pojazdem A. B. objêtym ochron 1 ubezpieczeniow 1 na podstawie umowy (...) ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej zawartej z pozwanym Powszechnym (...) S.A. z siedzib 1 w W..
(okolicznoæ bezsporna).
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2000 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 228/99 S. O. w G. zas 1dzi 3 od Powszechnego (...) S.A. z siedzib 1 w W. i A. B. na rzecz powoda A. M. kwotê 1.492 z 3 miesiêcznie tytu 3em renty wyrównawczej, p 3atnej do dnia 20-go ka¿dego miesi 1ca, poczynaj 1c od dnia 1 listopada 2000r. z ustawowymi odsetkami na wypadek zw 3oki w jej p 3atnoci, przy czym zap 3ata przez jednego z pozwanych zwalnia 3a drugiego od jej ponoszenia.
(okolicznoæ bezsporna ustalona w oparciu o wyrok S 1du O. w G. z dnia 13 listopada 2000r. wraz z uzasadnieniem, k. 102-123).
Pismami z dnia 25 lipca 2011r. i 31 sierpnia 2011r. powód wniós 3 o ustalenie wysokoci renty wyrównawczej na kwotê 6.595,47 z 3 miesiêcznie. W odpowiedzi na ten wniosek, decyzj 1 z dnia 5 padziernika 2011r. pozwany - (...) S.A. podwy¿szy 3 powodowi rentê wyrównawcz 1 przys 3uguj 1c 1 mu na podstawie wyroku S 1du O. w G. z dnia 13 listopada 2000 roku do kwoty 6.595,47 z 3 miesiêcznie (zgodnie z ¿ 1daniem powoda). J.nie, pozwany poinformowa 3 powoda, ¿e waloryzacja renty w przysz 3oci bêdzie nastêpowaæ wy 31cznie w trybie art. 907 § 2 k.c. po przedstawieniu odpowiednich dokumentów. Zmiany te wed 3ug pozwanego mia 3y byæ mo¿liwe jedynie do 2020 roku, kiedy to poszkodowany osi 1gnie wiek emerytalny, a renta zostanie przeliczona do wysokoci straty w emeryturze.
(okolicznoci bezsporne ustalone w oparciu o pismo powoda z dnia 31 sierpnia 2011r.- k. 31-32, pismo pozwanego z dnia 5 padziernika 2011r., k. 33).
(...) z dnia 2 wrzenia 2014 roku pozwany ubezpieczyciel obni¿y 3 wysokoæ renty wyrównawczej do kwoty 5.012 z 3 miesiêcznie. Przy ustaleniu wysokoci wiadczenia pozwany uwzglêdni 3 mo¿liwoci zarobkowe powoda na poziomie 25 % hipotetycznego dochodu tj. w kwocie 2.083,84 z 3 oraz wiadczenie rentowe otrzymywane przez powoda z ZUS w kwocie 1.239,96 z 3 netto.
(okolicznoæ bezsporna ustalona w oparciu o decyzjê pozwanego z dnia 2 wrzenia 2014r., k. 34).
W zwi 1zku z powy¿szym powód wniós 3 pozew do (...) Rejonowego w G., domagaj 1c siê od pozwanego zap 3aty kwoty 12.418,77 z 3 wraz z odsetkami ustawowymi od szczegó 3owo wskazanych kwot tytu 3em skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 padziernika 2014 do dnia 30 kwietnia 2015r. ponad kwotê wyp 3acon 1 przez pozwanego oraz kwoty 1.774,11 z 3 miesiêcznie tytu 3em renty wyrównawczej ponad kwotê uznan 1 i wyp 3acon 1 przez pozwanego p 3atnej do dnia 10 ego ka¿dego miesi 1ca wraz z ustawowymi odsetkami za opónienie, pocz 1wszy od 1 maja 2015r.
Wyrokiem z dnia 27 marca 2018r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 559/15 (...) Rejonowy w G. oddali 3 powództwo.
W wyniku rozpoznania apelacji powoda, wyrokiem z dnia 25 stycznia 2019r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt XVI Ca 554/18 S. O. w G. zmieni 3 wyrok S 1du I instancji w ten sposób, ¿e w pkt I zas 1dzi 3 od pozwanego na rzecz powoda kwotê 12.418,77 z 3 stanowi 1c 1 skapitalizowan 1 rentê wyrównawcz 1 za okres od 1 padziernika 2014r. do dnia 30 kwietnia 2015r. wraz z odsetkami ustawowymi za opónienie od szczegó 3owych wskazanych kwot w wysokoci 1.774,11 z 3, za w pozosta 3ym zakresie oddali 3 powództwo i oddali 3 apelacjê. W uzasadnieniu wyroku S 1d ad quem uzna 3, ¿e poprzez wymianê owiadczeñ na pimie strony dokona 3y umownej zmiany wysokoci renty, a z 3o¿one nastêpnie przez pozwanego jednostronne owiadczenie o obni¿eniu renty by 3o nieskuteczne.
(okolicznoci bezsporne, ponadto: wyrok S 1du Rejonowego w G. z dnia 27 marca 2018r. wraz z uzasadnieniem k. 301, 308-313 akt (...) Rejonowego w G. o sygnaturze I C 559/15, wyrok S 1du O. w G. z dnia 25 stycznia 2019r. wraz z uzasadnieniem k. 355, 360-373 tam¿e).
Kolejnym pozwem powód domaga 3 siê od pozwanego zap 3aty kwoty 97.446,20 z 3 wraz z ustawowymi odsetkami za opónienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zap 3aty, na co sk 3ada 3a siê kwota 86.792,91 z 3 tytu 3em skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od stycznia 2016r. do sierpnia 2019r. oraz kwota 10.653,29 z 3 tytu 3em odsetek skapitalizowanych na dzieñ 22 lipca 2019r.
Wyrokiem z dnia 30 padziernika 2020r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 1503/19 S. O. w G. uwzglêdni 3 powództwo w ca 3oci.
W wyniku rozpoznania apelacji pozwanego, wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2021 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I ACa 85/21 (...) Apelacyjny w G. zmieni 3 zaskar¿ony wyrok S 1du I instancji, obni¿aj 1c zas 1dzon 1 kwotê do kwoty 76.582,67 z 3 i oddalaj 1c powództwo i apelacjê w pozosta 3ym zakresie. (...) Apelacyjny opar 3 swoje rozstrzygniêcia na ustaleniu, ¿e w 2011 roku strony dokona 3y umownej zmiany wysokoci renty, a z 3o¿one nastêpnie przez pozwanego jednostronne owiadczenie o obni¿eniu renty by 3o nieskuteczne, wskazuj 1c, ¿e jest w tym zakresie zwi 1zany wczeniejszym wyrokiem dotycz 1cym oceny tego samego stosunku prawego.
(okolicznoci bezsporne, ponadto: wyrok S 1du O. w G. z dnia 30 padziernika 2020r. wraz z uzasadnieniem - k. 85-89v, wyrok S 1du Apelacyjnego w G. z dnia 13 kwietnia 2021 roku wraz z uzasadnieniem k. 90-99v).
Pismem z dnia 21 lipca 2021 roku powód reprezentowany przez zawodowego pe 3nomocnika wezwa 3 pozwanego do zap 3aty w terminie 7 dni od otrzymania wezwania kwoty 38.003,28 z 3 tytu 3em ró¿nicy pomiêdzy przyznan 1 rent 1 wyrównawcz 1, a kwot 1 zap 3acon 1 w okresie od sierpnia 2019 roku do lipca 2021 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opónienie od poszczególnych rat miesiêcznych w kwocie po 1.583,47 z 3 od dnia wymagalnoci do dnia zap 3aty.
W odpowiedzi na to wezwanie, pismem z dnia 25 sierpnia 2021 roku pozwany wyp 3aci 3 powodowi 31cznie kwotê 25.229,89 z 3. Ubezpieczyciel wskaza 3, ¿e za okres od 1 sierpnia 2019r. do 31 padziernika 2020r. nale¿y siê powodowi co miesi 1c kwota 1.583,47 z 3 stanowi 1ca ró¿nicê pomiêdzy kwot 1 6.595,47 z 3 a faktycznie wyp 3acan 1 kwot 1 5.012 z 3. Natomiast za listopad 2020r. jedynie kwota 1.477,84 z 3 do dnia 28 tego miesi 1ca, tj. do dnia osi 1gniêcia przez powoda powszechnego wieku emerytalnego.
(dowód: wezwanie do zap 3aty z dnia 21 lipca 2021r. k. 16-17, pismo pozwanego z dnia 25 sierpnia 2021r. k. 14-15).
Powszechny (...) S.A. w okresie od grudnia 2020r. do padziernika 2021r. wyp 3aca 3 powodowi rentê wyrównawcz 1 w wysokoci 5.012 z 3.
(dowód: przes 3uchanie powoda A. M. - p 3yta CD k. 207).
Powód nie otrzymuje emerytury, lecz uzyskuje rentê z tytu 3u niezdolnoci do pracy w kwocie oko 3o 1.077 z 3 miesiêcznie.
(dowód: decyzja ZUS z dnia 3 grudnia 2021r. k. 146-150, przes 3uchanie powoda A. M. - p 3yta CD k. 207).
S¥ (...)¯Y£, (...):
P.¿szy stan faktyczny (...) na podstawie dowodów z dokumentów, a tak¿e dowodu z przes 3uchania powoda.
(...) zebrany w niniejszej sprawie materia 3 dowodowy (...) nie dopatrzy 3 siê ¿adnych podstaw do kwestionowania prawdziwoci i wiarygodnoci wymienionych w ustaleniach stanu faktycznego dokumentów. P.liæ bowiem nale¿y, i¿ dowody w postaci orzeczeñ s 1dów powszechnych wydanych w poprzednich sprawach tocz 1cych siê z udzia 3em stron stanowi 3y dokumenty urzêdowe w rozumieniu art. 244 k.p.c. i w zwi 1zku z tym korzystaj 1 z domniemania autentycznoci i zgodnoci z prawd 1 wyra¿onych w nich owiadczeñ, a w toku niniejszego postêpowania ¿adna ze stron nie kwestionowa 3a powy¿szych domniemañ w trybie art. 252 k.p.c. Ponadto, za w pe 3ni wiarygodne (...) tak¿e dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron. Z.¿yæ bowiem nale¿a 3o, ¿e przedmiotowe dokumenty nie nosz 1 ¿adnych ladów przerobienia, podrobienia, czy te¿ innej manipulacji, st 1d nie ma ¿adnych podstaw, aby uznaæ, ¿e zosta 3y stworzone wy 31cznie na potrzeby niniejszego postêpowania.
Ponadto, (...) nie znalaz 3 podstaw do odmowy przyznania waloru wiarygodnoci zeznaniom powoda A. M., które korelowa 3y z treci 1 przed 3o¿onych do akt sprawy dokumentów, w szczególnoci wyroków s 1dów ró¿nych instancji wydanych na tle sporów prowadzonych przez obie strony o wiadczenia za okresy wczeniejsze, a tak¿e decyzji organu rentowego w odniesieniu do wysokoci uzyskiwanego przez powoda wiadczenia z tytu 3u czêciowej niezdolnoci do pracy.
Na podstawie art. 2352 § 1 pkt 2 k.p.c. (...) natomiast wnioski dowodowe pozwanego o dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci zeznañ podatkowych PIT powoda, dokumentacji ZUS w zakresie wysokoci pobieranej przez niego emerytury, jak równie¿ o dopuszczenie dowodu z opinii (...) lekarza z zakresu medycyny pracy. Z.¿yæ bowiem nale¿a 3o, ¿e okolicznoci zwi 1zane z aktualn 1 sytuacj 1 maj 1tkow 1 i zdrowotn 1 powoda czy te¿ z jego aktualnymi mo¿liwociami zarobkowymi pozostaj 1 irrelewantne dla rozstrzygniêcia niniejszego sporu. Przedmiotem niniejszego postêpowania nie by 3o bowiem ¿ 1danie zmiany wysokoci renty wyrównawczej, jako obowi 1zku wynikaj 1cego z ustawy na mocy art. 907 § 2 k.c. tj. wskutek zmiany stosunków, lecz roszczenie o zap 3atê zaleg 3ej czêci rat renty. Zgodnie natomiast z utrwalonym orzecznictwem, o czym szczegó 3owo w dalszej czêci rozwa¿añ niniejszego uzasadnienia, nie jest mo¿liwe domaganie siê ustalenia wyganiêcia lub zmiany stosunku renty wynikaj 1cej ze róde 3 pozaumownych w drodze zarzutu, w postêpowaniu o zap 3atê wymagalnych wiadczeñ z tytu 3u renty. Bezcelowe by 3o równie¿ dokonywanie ustaleñ w zakresie uprawnienia powoda do emerytury oraz wysokoci kapita 3u pocz 1tkowego. Powód bowiem nie korzysta ze wiadczenia emerytalnego, lecz uzyskuje wiadczenie rentowe, co jednoznacznie wynika z przed 3o¿onych przezeñ dokumentów.
(...) natomiast do kwestii formalnych nale¿y wyjaniæ, ¿e brak by 3o podstaw do uwzglêdnienia wniosku pozwanego o zawieszenie niniejszego postêpowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. z uwagi na wniesienie przez niego do S. O. w G. pozwu o uchylenie obowi 1zku wyp 3acania renty wyrównawczej. Jak wskazuje siê w orzecznictwie podstawa do zawieszenia postêpowania okrelona w art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. zachodzi wtedy, gdy rozstrzygniêcie sprawy zale¿y od wyniku innego tocz 1cego siê postêpowania cywilnego. Z.¿noæ ta musi byæ tego rodzaju, ¿e orzeczenie, które ma zapaæ w innym postêpowaniu cywilnym, bêdzie prejudykatem, czyli podstaw 1 rozstrzygniêcia sprawy, w której ma byæ zawieszone postêpowanie. Oznacza to, ¿e nie jest mo¿liwe rozstrzygniêcie sprawy w tocz 1cym siê postêpowaniu cywilnym bez wczeniejszego rozstrzygniêcia kwestii prejudycjalnych (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 14 marca 2014r., VI ACa 780/13, L.). W niniejszym przypadku jednak takie podstawy nie zachodz 1. Z.¿yæ bowiem nale¿y, i¿ przed S. O. w G. pozwany domaga siê zmiany, b 1d uchylenia obowi 1zku wyp 3aty renty wyrównawczej pocz 1wszy od dnia 1 stycznia 2022r., podczas gdy niniejszy spór dotyczy zap 3aty rat wymagalnych w okresie od listopada 2020r. do padziernika 2021r. Nadto, nale¿a 3o mieæ na wzglêdzie, ¿e zgodnie ze stanowiskiem judykatury wyrok wydany na podstawie art. 907 § 2 k.c. ma charakter konstytutywny i stwarza nowy stan prawny, dlatego co do zasady wywiera skutek tylko na przysz 3oæ (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 8 grudnia 2016r., I ACa 326/16, L.), a wiêc zasadniczo nie wp 3ywa na istnienie i zakres wiadczenia z tytu 3u renty, które sta 3o siê wymagalne wczeniej. Zatem stosownie do powy¿szego nale¿a 3o przyj 1æ, ¿e spór tocz 1cy siê obecnie przed S. O. w G. nie ma wp 3ywu na wynik niniejszego postêpowania.
P. prawn 1 powództwa w niniejszej sprawie stanowi 3 przepis art. 444 §2 k.c. Zgodnie z treci 1 tego przepisu, je¿eli poszkodowany utraci 3 ca 3kowicie lub czêciowo zdolnoæ do pracy zarobkowej albo je¿eli zwiêkszy 3y siê jego potrzeby lub zmniejszy 3y widoki powodzenia na przysz 3oæ, mo¿e on ¿ 1daæ od zobowi 1zanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.
(...) do szczegó 3owych rozwa¿añ nale¿y w pierwszej kolejnoci wskazaæ, ¿e obowi 1zek pozwanego do wyp 3aty powodowi renty wyrównawczej zosta 3 ustalony wyrokiem S 1du O. w G. z dnia 13 listopada 2000 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 228/99. Przedmiotowym wyrokiem S 1d zas 1dzi 3 od ubezpieczyciela i sprawcy szkody in solidum na rzecz powoda kwotê 1.492 z 3 miesiêcznie tytu 3em renty wyrównawczej, p 3atnej do dnia 20-go ka¿dego miesi 1ca, poczynaj 1c od 1 listopada 2.000r. z ustawowymi odsetkami na wypadek zw 3oki w jej p 3atnoci, uznaj 1c, ¿e powód wskutek wypadku komunikacyjnego utraci 3 czêciowo zdolnoæ do pracy zarobkowej. P.¿sze rozstrzygniêcie oparte by 3o na przepisie art. 444 § 2 k.c., co oznacza, ¿e renta mia 3a charakter tzw. renty ustawowej. W 2011 roku, wskutek wymiany pism pomiêdzy stronami, uzgodniono zmianê wysokoci renty przyznanej powy¿szym wyrokiem z kwoty 1.492 z 3 na kwotê 6.595,47 z 3 miesiêcznie. Po czym jednostronn 1 decyzj 1 z dnia 2 wrzenia 2014 roku pozwany obni¿y 3 wysokoæ renty do kwoty 5.012 z 3 miesiêcznie i od tego czasu wyp 3aca 3 powodowi rentê w takiej w 3anie wysokoci. W zwi 1zku z wyp 3at 1 przez pozwanego rat renty wyrównawczej w zani¿onej wysokoci powód dwukrotnie dochodzi 3 swoich roszczeñ z tytu 3u renty na drodze (...). Najpierw, wyrokiem z dnia 25 stycznia 2019r. wydanym w sprawie o sygnaturze XVI Ca 554/18 S. O. w G. rozstrzygn 13 ¿ 1danie powoda o zap 3atê wiadczeñ z tytu 3u renty wyrównawczej za okres od 1 padziernika 2014r. do dnia 30 kwietnia 2015r., (...) Apelacyjny w G. wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2021 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I ACa 85/21 ¿ 1danie za okres od stycznia 2016r. do sierpnia 2019r. W przedmiotowych wyrokach S 1d O. i (...) Apelacyjny rozstrzygnê 3y zarówno kwestiê skutecznoci zmiany wysokoci renty w wyniku porozumienia stron, jak te¿ zmiany wysokoci tego wiadczenia w drodze jednostronnego owiadczenia pozwanego z dnia 2 wrzenia 2014 roku. Zgodnie natomiast z treci 1 art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wi 1¿e nie tylko strony i s 1d, który je wyda 3, lecz równie¿ inne s 1dy oraz inne organy pañstwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych tak¿e inne osoby. Jak wskazuje siê w orzecznictwie prawomocnoæ materialna, w któr 1 s 1 wyposa¿one w procesie, oprócz rozstrzygaj 1cych sprawê co do istoty wyroków, orzeczenia proceduralne, wyra¿a nakaz przyjmowania, ¿e w danej sytuacji stan prawny przedstawia siê tak, jak to wynika z zawartego w orzeczeniu rozstrzygniêcia (por. wyrok S 1du N.¿szego z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, L.). W wyroku z 7 kwietnia 2011 r. I PK 225/10, L. S. wyrazi 3 pogl 1d, ¿e zwi 1zanie stron prawomocnym orzeczeniem wyra¿one w art. 365 § 1 k.p.c. zawiera w sobie zakaz ponownego prowadzenia sporu co do okolicznoci faktycznych stanowi 1cych podstawê rozstrzygniêcia zakoñczonego sporu s 1dowego. Innymi s 3owy - nie jest dopuszczalne w wietle art. 365 § 1 k.p.c. odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeñ faktycznych w kolejnych procesach s 1dowych miêdzy tymi samymi stronami, chocia¿by przedmiot tych spraw siê ró¿ni 3. Nadto, w orzecznictwie wskazuje siê, ¿e powaga rzeczy os 1dzonej rozci 1ga siê tak¿e na motywy orzeczenia w takich granicach, w jakich stanowi 1 konieczne uzupe 3nienie rozstrzygniêcia, niezbêdne dla wyjanienia jego zakresu (por. wyrok S 1du N.¿szego z dnia 29 marca 2006 roku, II PK 163/05, L.).
W wietle powy¿szego, rozstrzygaj 1c niniejszy spór, (...) i ocen 1 stanu faktycznego dokonan 1 przez S. O. w G. w sprawie XVI 554/18 i przez (...) Apelacyjny w G. w sprawie I ACa 85/21. Przede wszystkim w obu poprzednich sprawach przes 1dzono, ¿e w drodze wymiany przez strony owiadczeñ na pimie dosz 3o do zmiany wysokoci nale¿nej powodowi renty w drodze umowy. Ponadto, przes 1dzono, ¿e zmiana wysokoci renty wyrównawczej na mocy jednostronnego owiadczenia pozwanego dokonana pismem z dnia 2 wrzenia 2014 roku by 3a nieskuteczna wzglêdem powoda. Na mocy art. 365 § 1 k.p.c. (...) jest zwi 1zany powy¿szymi ocenami prawnymi, co oznacza, ¿e nie móg 3 tej kwestii rozstrzygn 1æ w sposób odmienny, ani prowadziæ w tym zakresie postêpowania dowodowego.
W dalszej kolejnoci nale¿a 3o ustaliæ, czy dokonano zmiany treci przedmiotowego stosunku prawnego w odniesieniu do rat wymagalnych w okresie objêtym ¿ 1daniem pozwu, a tak¿e nale¿a 3o odnieæ siê do podnoszonych przez pozwanego zarzutów dotycz 1cych zmiany sytuacji uprawnionego z tytu 3u renty. Nie budzi w 1tpliwoci, ¿e przepisy o rencie zawarte w art. 903-907 k.c. stosuje siê do innych stosunków o charakterze rentowym, które wynikaj 1 ze róde 3 pozaumownych. Wykorzystuje siê je jednak tylko wówczas, jeli przepisy szczególne nie zawieraj 1 odmiennej regulacji. Waloryzacja renty mo¿e te¿ nast 1piæ na podstawie umowy stron. Przepis dotyczy jedynie sytuacji, w której strony nie mog 1 dojæ do porozumienia w sprawie dokonania zmiany wielkoci renty lub czasu jej trwania (por. J. Ciszewski (red.), P. Nazaruk (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, LEX/e. 2022). Renta wynikaj 1ca ze róde 3 pozaumownych to ponadto renta, której obowi 1zek p 3acenia wynika z ustawy. (...) stosunków zobowi 1zaniowych nawi 1zywanych ex lege, nale¿y stwierdziæ, ¿e konkretyzacja treci poszczególnego stosunku, w tym w zakresie rozmiaru poszczególnych wiadczeñ rentowych, zawsze wymaga ukszta 3towania stosunku prawnego w drodze umowy lub orzeczenia s 1dowego. Zdarzenia te nie zmieniaj 1 jednak charakteru renty, która zachowuje charakter renty ustawowej. Renta z ustawy to przede wszystkim renta stanowi 1ca wiadczenie odszkodowawcze (np. art. 444 § 2 k.c.) (por. M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 6271088. Wyd. 3, Warszawa 2022)
Stosownie do powy¿szego, umowy (...) zobowi 1zania ustawowe nie powoduj 1 zmiany charakteru renty przyznanej na podstawie art. 444 § 2 k.c. na rentê umown 1. Zatem mimo ¿e wysokoæ renty, bêd 1cej przedmiotem niniejszego postêpowania zosta 3a zmieniona w drodze umownej, to nadal ma ona charakter renty ustawowej. Nie oznacza to jednak, ¿e pozwany mo¿e broniæ siê w niniejszym sporze powo 3uj 1c siê na treæ art. 907 § 2 k.c., zgodnie z którym je¿eli obowi 1zek p 3acenia renty wynika z ustawy, ka¿da ze stron mo¿e w razie zmiany stosunków ¿ 1daæ zmiany wysokoci lub czasu trwania renty, chocia¿by wysokoæ renty i czas jej trwania by 3y ustalone w orzeczeniu s 1dowym lub w umowie. Uprawnienie, jakie wynika z przytoczonego przepisu, mo¿e byæ bowiem realizowane jedynie w drodze powództwa, albowiem wyrok ma charakter konstytutywny i kreuje nowy stan prawny. Tym samym, (...) w niniejszej sprawie nie by 3 uprawniony do rozwa¿ania, czy zasz 3a zmiana stosunków, o jakiej mowa w art. 907 § 2 k.c., a tym samym brak by 3o podstaw do czynienia jakichkolwiek ustaleñ odnonie sytuacji materialnej, zdrowotnej powoda, czy jego mo¿liwoci zarobkowych.
Nadto, ca 3kowicie b 3êdne by 3o za 3o¿enie pozwanego, ¿e mo¿e on jednostronnie zmniejszyæ wysokoæ renty z uwagi na osi 1gniêcie przez powoda wieku emerytalnego. Pozwany nie ma bowiem ¿adnego uprawnienia do narzucania powodowi z którego wiadczenia powinien korzystaæ. W drodze umowy nie dosz 3o do modyfikacji stosunku prawnego, maj 1ce swoje ród 3o w ustawie. Wszelkie okolicznoci zwi 1zane ze zmian 1 stosunków pozwany mo¿e podnosiæ w odrêbnym postêpowaniu na podstawie art. 907 § 2 k.c. W niniejszej sprawie argumenty i wnioski dowodowe pozwanego nie mog 3y doprowadziæ do oczekiwanych przez niego rezultatów, a zatem zmierza 3y one jedynie do przed 3u¿enia postêpowania. Nadto w odniesieniu do wniosku dowodowego pozwanego o ustalenie wysokoci emerytury powoda, wskazaæ nale¿y, i¿ powód wiadczenia takiego nigdy nie pobiera 3, a zatem ju¿ tylko z tego powodu wniosek ten powinien zostaæ pominiêty.
Dla rozstrzygniêcia sprawy istotne by 3o jedynie, czy istnieje obowi 1zek pozwanego do wyp 3aty renty wyrównawczej we wskazanej w pozwie wysokoci. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny w przypadku spe 3nienia przes 3anek wskazanych w art. 907 § 2 k.c. zmiana wysokoci renty lub czasu jej trwania mo¿e nast 1piæ w drodze umowy, zgodnie z zasad 1 autonomii woli, w granicach wskazanych w art. 3531 k.c. Zastosowanie tego trybu mo¿e mieæ miejsce zarówno wówczas, gdy poprzednia wysokoæ renty lub czas jej trwania by 3y ustalone w umowie, jak i wtedy gdy nast 1pi 3a w orzeczeniu s 1dowym. Odmowa zawarcia umowy daje podstawy do zastosowania trybu s 1dowego zgodnie z art. 907 § 2 k.c. (por. M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 6271088. Wyd. 3, Warszawa 2022). Z zebranego materia 3u dowodowego nie wynika aby, ¿e po 2011 roku pomiêdzy powodem a pozwanym zosta 3a zawarta kolejna umowa, która modyfikowa 3aby wysokoæ renty. Jednostronna zmiana wysokoci renty przez pozwanego by 3a natomiast bezskuteczna, co tak¿e zosta 3o przes 1dzone prawomocnymi orzeczeniami w rozstrzygniêtych uprzednio sprawach, a s 1d orzekaj 1cy w niniejszym sk 3adzie powy¿szymi ustaleniami by 3 zwi 1zany, a nadto przyjmuje je i podziela zaprezentowany w nich pogl 1d. Bezspornym by 3o tak¿e to, ¿e nie dosz 3o do zmiany wysokoci, b 1d czasu trwania renty w wyniku konstytutywnego orzeczenia s 1du. Tym samym nale¿a 3o uznaæ, ¿e strony by 3y zwi 1zane stosunkiem prawnym w kszta 3cie nadanym mu w wyniku umowy zawartej w 2011r.
W zwi 1zku z tym w okresie objêtym ¿ 1daniem pozwu tj. w okresie od listopada 2020r. do padziernika 2021r. pozwany by 3 zobowi 1zany do zap 3aty na rzecz powoda renty wyrównawczej w kwocie 6.595,47 z 3 miesiêcznie. Z tego wzglêdu, za miesi 1c listopad 2020 r. nale¿a 3a siê powodowi dop 3ata w kwocie 106 z 3 (ró¿nica pomiêdzy kwot 1 6.595,47 z 3 a faktycznie wyp 3acon 1 kwot 1 6.489,84 z 3), natomiast za pozosta 3e miesi 1ce kwota po 1.583,47 z 3 (ró¿nica pomiêdzy kwot 1 6.595,47 z 3 a wyp 3acon 1 kwot 1 5.012 z 3).
Nadto, na podstawie art. 481 §1 k.c. od dnia wymagalnoci ka¿dej z rat miesiêcznych nale¿a 3y siê powodowi odsetki ustawowe za opónienie. Z.¿yæ nale¿y, i¿ zgodnie z treci 1 porozumienia stron z 2011 roku termin p 3atnoci ka¿dej raty przypada 3 na dzieñ 10 - ego ka¿dego miesi 1ca. Z uwagi na fakt, ¿e pozwany nie uiszcza 3 na rzecz powoda pe 3nej kwoty rat renty, w wysokoci wynikaj 1cej z umowy stron, to pozostawa 3 w opónieniu z zap 3at 1 kwoty stanowi 1cej ró¿nicê pomiêdzy wysokoci 1 renty nale¿nej a faktycznie wyp 3aconej. Dochodzona kwota tj. 809,42 z 3 z tytu 3u skapitalizowanych odsetek nale¿nych od zaleg 3ych rat wymagalnych w okresie od listopada 2020 roku do padziernika 2021 roku, a tak¿e kwota 1.998,41 z 3 z tytu 3u skapitalizowanych odsetek nale¿nych od zaleg 3ych rat wymagalnych w okresie od sierpnia 2019r. do listopada 2020r. w zasadzie nie by 3a kwestionowania przez pozwanego. P.æ wyliczenia powy¿szych kwot na dzieñ ich kapitalizacji nie budzi 3a tak¿e ¿adnych w 1tpliwoci (...).
Bezzasadny okaza 3 siê równie¿ podniesiony w odpowiedzi na pozew zarzut przedawnienia. Nie ulega w 1tpliwoci, ¿e roszczenie rentowe ma charakter wiadczenia okresowego i przedawnia siê z up 3ywem trzyletniego terminu przedawnienia okrelonego w art. 118 k.c. W niniejszej sprawie ¿ 1danie powoda dotyczy 3o rat wymagalnych w okresie od listopada 2020r. do padziernika 2021r. Z.¿ywszy, i¿ pozew zosta 3 wniesiony w dniu 29 padziernika 2021r. to nie ulega w 1tpliwoci, ¿e ¿adne z roszczeñ okresowych nie uleg 3o przedawnieniu.
Zatem, na podstawie art. 444 § 2 k.c. (...) od pozwanego na rzecz powoda 31cznie kwotê 20.331,83 z 3. Zgodnie z art. 481 k.c. i art. 482 k.c. od powy¿ej kwoty (...) odsetki ustawowe za opónienie od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 29 padziernika 2021 roku do dnia zap 3aty.
O kosztach procesu (...) na podstawie art. 98 §1 k.p.c. i zgodnie z zasad 1 odpowiedzialnoci za wynik sprawy zas 1dzi 3 od przegrywaj 1cego niniejszy spór pozwanego na rzecz powoda kwotê 4.634 z 3, na co sk 3ada 3y siê: op 3ata s 1dowa od pozwu (1.017 z 3), op 3ata za czynnoci fachowego pe 3nomocnika powoda bêd 1cego radc 1 prawnym w stawce minimalnej (3.600 z 3) obliczona od wskazanej wartoci przedmiotu sporu, a tak¿e op 3ata skarbowa od pe 3nomocnictwa (17 z 3). Nadto, na podstawie art. 98 § 11 k.p.c. (...) odsetki ustawowe za opónienie od dnia uprawomocnienia siê wyroku do dnia zap 3aty.
(...) na uwadze powy¿sze orzeczono jak we wstêpie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Gdyni
Osoba, która wytworzyła informację: asesor sądowy Aleksandra Dumińska
Data wytworzenia informacji: