Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gdyni

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2022 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Żelewska

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2022 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. C.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Banku (...) SA w W. na rzecz powódki S. C. kwotę 22.309 zł (dwadzieścia dwa tysiące trzysta dziewięć złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 listopada 2020 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego ma rzecz powódki kwotę 4.733 zł (cztery tysiące siedemset trzydzieści trzy złote) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Powódka S. C. wnios ³a pozew przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzib ¹ w W. o zap ³atê kwoty 22.309 z ³ wraz z ustawowymi odsetkami za opóŸnienie od dnia 13 listopada 2020r. do dnia zap ³aty.

W uzasadnieniu pozwu powódka podnios ³a, ¿e w dniu 10 listopada 2020r. przebywaj ¹c w pracy odebra ³a oko ³o godz. 15:30 po ³¹czenie telefoniczne z numeru przypisanego do infolinii pozwanego banku, a dzwoni ¹cy, który przedstawi ³ siê jako pracownik banku, identyfikuj ¹c powódkê, poinformowa ³ o próbie wy ³udzenia po¿yczki na kwotê 800 z ³, próbie przelania pieniêdzy na obce konta, radz ¹c blokadê konta i karty. Osoba ta poradzi ³a powódce œci ¹gniêcie aplikacji na telefon, która pozwoli udaremniæ atak hakerski. Powódka wykona ³a wszelkie polecenia tej osoby. N. dnia powódka skontaktowa ³a siê z infolini ¹ banku w celu potwierdzenia blokady konta i wydania nowej karty, lecz pracownik banku nie mia ³ wiedzy o jakichkolwiek atakach, a nadto wskaza ³, ¿e konto jest puste, a w dniu poprzednim zlecono dyspozycjê po¿yczki na kwotê 122.500 z ³. Powódka wnios ³a reklamacjê do banku i zg ³osi ³a sprawê na Policji, do Rzecznika (...) i organu ds. ochrony danych osobowych. Jako podstawê powództwa powódka wskaza ³a art. 46 ust. 1 ustawy o us ³ugach p ³atniczych. Powódka argumentuje, ¿e dochowa ³a wszelkich okolicznoœci zwi ¹zanych z korzystaniem z internetowego systemu bankowego. U.¿liwienie dokonania transakcji przez oszusta by ³o mo¿liwe ze wzglêdu na niew ³aœciwe zabezpieczenie po stronie banku i wyciek danych osobowych, którymi legitymowa ³y siê osoby dokonuj ¹ce transakcji na rachunku powódki. W konsekwencji osoba, która wykona ³a fa ³szyw ¹ aplikacjê banku, a tak¿e zidentyfikowa ³a powódkê, mog ³a z ³atwoœci ¹ uzyskaæ dane dotycz ¹ce autoryzacji transakcji. D. pocz ¹tkow ¹ roszczenia o odsetki powódka ustali ³a na podstawie reklamacji z dnia 11 listopada 2020r.

(pozew, k. 3-7)

Pozwany wniós ³ o oddalenie powództwa, kwestionuj ¹c powództwo co do zasady. Jego zdaniem nie dosz ³o do z ³amania zabezpieczeñ systemów bankowych, a wszelka procedura autoryzacyjna przebieg ³a prawid ³owo. Tym samym brak podstaw do przypisania bankowi naruszenia obowi ¹zków starannoœci w zakresie bezpieczeñstwa depozytów klientów, w szczególnoœci nienale¿ytej ochrony serwisu transakcyjnego i aplikacji mobilnej. Pozwany podniós ³, ¿e powódka zainstalowa ³a na swoim urz ¹dzeniu program umo¿liwiaj ¹cy zdalny dostêp do urz ¹dzenia i tym samym udostêpni ³a osobom trzecim dane osobowe i dostêpowe do rachunku bankowego. Wszelkie transakcje zosta ³y potwierdzone przez kody sms otrzymane na nr telefonu komórkowego powoda. Ewentualna mo¿liwoœæ zdobycia danych do systemu bankowego powoda przez osoby trzecie œwiadczy o ra¿ ¹cym niedbalstwie powódki w rozumieniu art. 46 ust. 3 ustawy o us ³ugach p ³atniczych w zakresie braku posiadania zabezpieczeñ antywirusowych na urz ¹dzeniach mobilnych i stacjonarnych, wchodzeniu w nieznane linki b ¹dŸ udostêpnianiu swoich danych osobom trzecim. Nawet podwy¿szona starannoœæ nie nak ³ada na bank obowi ¹zku weryfikacji adresów IP, z których korzysta ³a powódka, ani tym bardziej potwierdzenia zamiaru wykonania przelewu. Transakcje by ³y autoryzowane w sposób ustalony przez bank z powodem w Regulaminie. Pozwany otrzyma ³ prawid ³owe dyspozycje i by ³ zobowi ¹zany je wykonaæ, a przed otrzymaniem dyspozycji blokady kana ³ów bankowoœci elektronicznej nie ponosi odpowiedzialnoœci za prawid ³owo zrealizowane transakcje. Wszelka procedura autoryzacji zosta ³a przeprowadzona zgodnie z obowi ¹zuj ¹cymi procedurami. Nadto, informacje o próbach wy ³udzenia danych znajdowa ³y siê na stronie banku. Pozwany podniós ³ tak¿e, ¿e kradzie¿ to¿samoœci czy sprawstwo nieustalonej osoby trzeciej nie zosta ³y do tej pory prawomocnie potwierdzone. Zdaniem pozwanego powódka nie wykaza ³a okolicznoœci uzasadniaj ¹cych odpowiedzialnoœæ banku. Pozwany zakwestionowa ³ tak¿e legitymacjê biern ¹, wskazuj ¹c, ¿e podstawa ¿ ¹dania ma swe Ÿród ³o w dzia ³aniu osób trzecich, a nie banku. Pozwany podniós ³ równie¿, ¿e powódka powinna pos ³ugiwaæ siê danymi identyfikuj ¹cymi oraz autoryzowaæ oœwiadczenia w sposób zapewniaj ¹cy zachowanie ich poufnoœci, w szczególnoœci nie mo¿e ich udostêpniaæ osobom trzecim.

(odpowiedŸ na pozew, k. 45-63)

(...) stan faktyczny:

Powódka S. C. jest d ³ugoletnim klientem Banku (...) S.A. z siedzib ¹ w W.. Z bankiem tym zawar ³a m.in. umowê rachunków bankowych oraz karty debetowej z dnia 26 lutego 2016 roku. Przed listopadem 2020 roku bank sporadycznie kontaktowa ³ siê z ni ¹ telefonicznie, oferuj ¹c ró¿ne produkty, lecz powódka nie wyra¿a ³a nimi zainteresowania. Powódka korzysta ³a z aplikacji telefonicznej za pomoc ¹ której wykonywa ³a co miesi ¹c przelewy za op ³aty mieszkaniowe, Internet i telewizjê kablow ¹. Na rachunek powódki wp ³ywa ³o wynagrodzenie za pracê oraz alimenty na dzieci. Powódka nie zawiera ³a umów po¿yczek ani nie dokonywa ³a zakupów na raty. W dniu 10 listopada 2020 roku powódka mia ³a na rachunku kwotê 22.309 z ³.

(dowód: przes ³uchanie powódki S. C., p ³yta CD k. 152, umowa rachunków bankowych oraz karty debetowej, k. 85-86)

W dniu 10 listopada 2020r. powódka dokona ³a zakupu pieczywa za kwotê 6,20 z ³, w ³oszczyzny za kwotê 22,57 z ³ przy u¿yciu karty. Transakcje te zosta ³y zaksiêgowane odpowiednio w dniach 13 i 12 listopada 2020 roku. Z kolei, w dniu 9 listopada 2020 roku dokona ³a za pomoc ¹ karty zakupów na kwoty 34,37 z ³ i 20,67 z ³. Obie transakcje zosta ³y zaksiêgowane w dniu 12 listopada 2020 roku.

(dowód: przes ³uchanie powódki S. C., p ³yta CD k. 152, zestawienie transakcji, k. 19-20)

W dniu 10 listopada 2020 roku przebywaj ¹c w pracy powódka odebra ³a telefon z numeru (+48) 22 598 40 40. (...) jako A. G. i poinformowa ³ powódkê, ¿e nast ¹pi ³a próba wy ³udzenia z jej rachunku bankowego kwoty 800 z ³ oraz zaleci ³ jej œci ¹gniêcie i instalacjê aplikacji „antydysk” umo¿liwiaj ¹cej udaremnienie ataków hakerskich. Nadto, wskaza ³, ¿e zostanie przes ³ana powódce nowa karta debetowa. Powódka nie podawa ³a osobie dzwoni ¹cej ¿adnych danych osobowych ani te¿ danych autoryzacyjnych (has ³o, login ani kodów sms). W trakcie rozmowy powódka s ³ysza ³a, jak rozmówca pisze na klawiaturze komputerowej. Po sprawdzeniu w Internecie numeru telefonu z którego dzwoniono powódka upewni ³a siê, ¿e rozmawia z pracownikiem infolinii pozwanego banku. Zgodnie z dyspozycj ¹ powódka zainstalowa ³a na swoim telefonie zalecan ¹ przez osobê dzwoni ¹c ¹ aplikacjê mobiln ¹. Na wskazany nr telefonu – zgodnie z dyspozycj ¹ dzwoni ¹cego – wysy ³a ³a smsy, w których wskaza ³a m.in. nr karty i swój nr PESEL. Na nr telefonu powódki przychodzi ³y wiadomoœci zwrotne.

Po powrocie z pracy S. C. zadzwoni ³a na infoliniê Banku (...) S.A. i dowiedzia ³a siê, ¿e na rachunku nie ma ¿adnych œrodków, a nadto zosta ³a zaci ¹gniêta po¿yczka na kwotê 122.500 z ³. Pracownik banku poradzi ³ powódce zg ³oszenie sprawy na Policji.

(dowód: przes ³uchanie powódki S. C., p ³yta CD k. 152, wydruki wiadomoœci sms, k. 12v-17v)

Powódka niezw ³ocznie w dniu 10 listopada 2020 roku z ³o¿y ³a zawiadomienie o pope ³nieniu przestêpstwa na komisariacie Policji.

(dowód: potwierdzenie z ³o¿enia zawiadomienia o przestêpstwie, k. 18-18v)

W dniu 10 listopada 2020 roku w rachunku powódki zaci ¹gniêto po¿yczkê na kwotê 122.500 z ³, a tak¿e dokonano kilkukrotnych zakupów bez fizycznego u¿ycia karty w hrywnach ukraiñskich ( (...)) w kwotach: 2040 z ³, 2040 z ³, 2040 z ³, 1989 z ³, 2040 z ³, 2040 z ³, 2040 z ³, a tak¿e z fizycznym u¿yciem karty w kwotach (...),95 z ³, (...),80 z ³, 7500,49 z ³, (...),89 z ³, (...),89 z ³, 3060,12 z ³, (...),70 z ³, (...),41 z ³, (...),93 z ³, (...),62 z ³. Transakcje kart ¹ zosta ³y dokonane na rzecz (...)_ (...), Y., (...), (...) 2. W dniu 12 listopada 2020 roku na rachunek powódki dokonano zwrotu kwot 2040 z ³, 2040 z ³, 1989 z ³.

(dowód: zestawienie transakcji na rachunku, k. 19-20)

Transakcje na rzecz (...)_ (...) zosta ³y potwierdzone has ³ami sms wys ³anymi w dniu 10 listopada 2020r. w ramach us ³ugi 3D S. na numer telefonu wskazany do autoryzacji p ³atnoœci. Z kolei, transakcje na rzecz Y., (...), (...) 2 zosta ³y zrealizowane po dodaniu karty V. do aplikacji A. P.. Dyspozycja zosta ³a potwierdzona kodem weryfikacyjnym wys ³anym na numer telefonu w dniu 10 listopada 2020 roku.

(dowód: decyzja pozwanego z dnia 2 grudnia 2020r., k. 21)

W dniu 10 listopada 2020 roku powódka zg ³osi ³a reklamacjê w pozwanym banku, która zosta ³a uznana za niezasadn ¹ w dniu 2 grudnia 2020 roku. W dniu 9 grudnia 2020r. powódka z ³o¿y ³a odwo ³anie od decyzji banku. Nadto, powódka z ³o¿y ³a pismo do Prezesa (...) D. O. o udostêpnienie jej danych osobowych osobom trzecim, a tak¿e skargê do Rzecznika (...).

(dowód: pismo powódki z dnia 2 grudnia 2020r., k. 20v, pismo pozwanego z dnia 2 grudnia 2020r., k. 21-22, pismo pozwanego z dnia 7 stycznia 2021r., k. 23, odwo ³anie powódki z dnia 9 grudnia 2020r., k. 24, wniosek do Prezesa (...) z dnia 11 stycznia 2021r., k. 25, skarga z dnia 13 grudnia 2020r., k. 25v, odpowiedŸ (...) z dnia 30 grudnia 2020r., k. 26-27, wniosek do Rzecznika (...), k. 27v)

W dniu 12 listopada 2020 roku powódka uda ³a siê do oddzia ³u banku po wydruk z histori ¹ transakcji na koncie. (...) wówczas zapewniona, ¿e na rachunek (...) zawrócona kwota oko ³o 6.000 z ³.

(dowód: przes ³uchanie powódki S. C., p ³yta CD k. 152)

W zwi ¹zku z zaci ¹gniêtym kredytem pozwany wysy ³a ³ do powódki monity, a nadto odwiedzi ³ j ¹ windykator. Pozwany równie¿ zg ³osi ³ powódkê do BIK.

(dowód: przes ³uchanie powódki S. C., p ³yta CD k. 152, wydruk wiadomoœci sms, k. 28)

Od 2018 roku Bank (...) S.A. zamieszcza komunikaty na g ³ównej stronie internetowej banku, stronie logowania, a tak¿e stronie po zalogowaniu na belce informacyjnej o aktualnych sposobach wy ³udzania danych. Od 2020 roku takie komunikaty pojawiaj ¹ siê z wiêksz ¹ czêstotliwoœci ¹.

W dniu 19 maja 2020 roku bank skierowa ³ do powódki wiadomoœæ o treœci: " (...) nowe sposoby wy ³udzania danych. Zachowaj czujnoœæ! (...)W zwi ¹zku z pojawiaj ¹cymi siê nowymi metodami wy ³udzania danych prosimy o

zwracanie szczególnej uwagi na oszustów podszywaj ¹cych siê pod pracowników infolinii banku, prosz ¹cych o dane do logowania lub zainstalowanie dodatkowego oprogramowania, maile z proœb ¹ o sprawdzenie aktywnoœci konta zawieraj ¹ linki przekierowuj ¹ce na strony mog ¹cych wy ³udzaæ dane, fa ³szywe wiadomoœci sms dotycz ¹ce danych do logowania, dop ³at do przesy ³ek itp." Zaznaczamy: " Nie podawaj nikomu danych do logowania. Nie loguj siê do swojego konta na stronach innych ni¿ strona banku, nie wpisuj podczas logowania ca ³ego numeru pesel, dowodu osobistego b ¹dŸ te¿ paszportu. Podczas logowania prosimy tylko o dwa losowe znaki identyfikatora. Czytaj uwa¿nie ka¿d ¹ otrzyman ¹ od nas wiadomoœæ. Nie otwieraj ¿adnych linków wysy ³anych w wiadomoœciach sms.". Powódka odczyta ³a tê wiadomoœæ w dniu 23 maja 2020r.

W dniu 21 lipca 2020r. bank wys ³a ³ do powódki informacjê "U.¿aj na oszustów promuj ¹cych inwestycje w kryptowaluty", która zosta ³a odczytana w dniu 23 lipca 2020r.

W dniu 13 sierpnia 2020r. natomiast bank wys ³a ³ komunikat "O.œci podszywaj ¹ pod bank (...) i znane marki." Ta wiadomoœæ zosta ³a odczytana przez powódkê w dniu 7 wrzeœnia 2020r.

Kolejna wiadomoœæ zosta ³a przes ³ana przez bank do powódki w dniu 24 wrzeœnia 2020r. o treœci: "Szanowny kliencie, otrzymaliœmy sygna ³y o oszustach podszywaj ¹cych siê pod pracowników infolinii T. M.. P. dzwoni ¹ w sprawie szkoleñ podejrzanych transakcji na koncie, karcie i prosz ¹ o podanie danych oraz zainstalowanie aplikacji, która umo¿liwia zdalne sterowanie urz ¹dzeniem u¿ytkownika. Uwaga! Podczas rozmowy mog ¹ wyœwietlaæ siê numery banku, a oszuœci dysponuj ¹ niektórymi danymi klienta. Prosimy, zachowaj czujnoœæ oraz nie pobieraj ¿adnych podejrzanych aplikacji. Konsultanci banku nie zalecaj ¹ pobierania ¿adnych aplikacji do szybkiej obs ³ugi klienta. (...), któr ¹ bank promuje jest aplikacja mobilna banku (...). Nie udostêpniaj nikomu poufnych danych np. numerów dokumentów, numeru swojej karty bankowej, kodu CVV. Konsultanci infolinii nigdy nie prosz ¹ o takie dane. Nie podawaj swoich danych logowania do systemu. Konsultant banku zaloguje siê do systemu za Ciebie. Loguj siê do konta wy ³¹cznie na stronie banku, a podczas logowania pamiêtaj, ¿e nigdy nie prosimy o podanie pe ³nego numeru pesel, czy pe ³nego numeru dokumentu, a jedynie o dwa znaki losowo wybrane znaki. W razie jakichkolwiek w ¹tpliwoœci skontaktuj siê z nami.". Wiadomoœæ zosta ³a przez powódkê oczytana w dniu 11 paŸdziernika 2020 r.

Z kolei, w dniu 9 paŸdziernika 2020 roku bank przes ³a ³ do powódki wiadomoœæ, i¿ "Zachowaj czujnoœæ podczas autoryzacji p ³atnoœci internetowych. Otrzymaliœmy sygna ³y o nowym typie oszustwa z wykorzystaniem procesu aktywacji aplikacji mobilnej. O.œci próbuj ¹ wy ³udzaæ informacje niezbêdne do aktywacji aplikacji mobilnej MilleKonto has ³o sms, aby na swoich urz ¹dzeniach aktywowaæ aplikacjê po ³¹czon ¹ z twoim kontem. Dlatego prosimy zachowaj czujnoœæ i pamiêtaj informacje us ³yszane podczas automatycznego po ³¹czenia w treœci aplikacji mobilnej wprowadzaj wy ³¹cznie na swoim telefonie. Nie udostêpniaj ich nikomu, nie wpisuj ich do urz ¹dzenia, które nie s ¹ twoje, a tak¿e na stronach internetowych nawet ³udz ¹co podobnych do strony banku. Podczas logowania do MilleNetu podawaj tylko dwa wskazane znaki numeru pesel lub dokumentu. Nigdy nie prosimy o podanie wiêcej znaków. Zanim wpiszesz has ³o sms dok ³adnie przeczytaj treœæ sms'a autoryzacyjnego aby mieæ pewnoœæ jak ¹ operacjê potwierdzasz. Nie wprowadzaj swoich danych osobowych na nieznanych stronach internetowych. Zanim dokonasz transakcji w miarê mo¿liwoœci spróbuj zweryfikowaæ wiarygodnoœæ tzw. super okazji znalezionych w Internecie." (...) ona odczytana w dniu 11 paŸdziernika 2020 roku.

(dowód: zeznania œwiadka W. Z., p ³yta CD k. 152)

Zgodnie z § 75 ust. 1 pkt 3 Regulaminu ogólnego œwiadczenia us ³ug bankowych dla osób fizycznych w Banku (...) S.A. z dnia 25 wrzeœnia 2020 roku posiadacz rachunku (...) z Aplikacji mobilnej w tym z (...)œci Mobilnych BLIK zobowi ¹zany jest do:

1) zabezpieczenia (...) mobilnego wraz z (...) oraz do przestrzegania zasad bezpieczeñstwa przy jej korzystaniu, umieszczonych na stronie internetowej Banku,

2) niezw ³ocznego zg ³oszenia do Banku w przypadku utraty, kradzie¿y, (...) mobilnego lub nieuprawnionego korzystania z Aplikacji mobilnej,

3) nieudostêpniania osobom trzecim narzêdzi s ³u¿ ¹cych do weryfikacji i uwierzytelniania w Aplikacji mobilnej.

(dowód: Regulamin ogólny œwiadczenia us ³ug bankowych dla osób fizycznych w Banku (...) S.A., k. 87-95)

Pismem z dnia 19 stycznia 2021 roku powódka wezwa ³a pozwanego do zap ³aty kwoty 22.309 z ³ tytu ³em utraconych œrodków na rachunku bankowym w terminie 7 dni od otrzymania pisma.

(dowód: wezwanie do zap ³aty z dnia 19 stycznia 2021r., k. 29-32)

(...)¿y ³, co nastêpuje:

P.¿szy stan faktyczny (...) na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznañ œwiadka W. Z. oraz dowodu z przes ³uchania powódki.

(...) zebrany w sprawie materia ³ dowodowy (...) nie dopatrzy ³ siê ¿adnych podstaw do kwestionowania autentycznoœci i wiarygodnoœci dowodów z dokumentów prywatnych wymienionych w ustaleniach stanu faktycznego, w szczególnoœci umowy stron, Regulaminu, korespondencji stron, a tak¿e pism kierowanych przez powódkê do organów zajmuj ¹cych siê ochron ¹ danych osobowych oraz do Rzecznika (...). P.œliæ bowiem nale¿y, i¿ ¿adna ze stron niniejszego postêpowania nie zaprzeczy ³a prawdziwoœci tych dokumentów, jak równie¿ nie kwestionowa ³a pochodzenia zawartych w nich oœwiadczeñ. Przedmiotowe dokumenty nie nosz ¹ bowiem ¿adnych œladów przerobienia, przerobienia, b ¹dŸ innej ingerencji. Zatem, przyj ¹æ nale¿a ³o, ¿e s ¹ autentyczne, a zawarte w nich oœwiadczenia pochodz ¹ od osób, które je w ³asnorêcznie podpisa ³y. Za prawdziwe nale¿a ³o równie¿ uznaæ dokumenty stanowi ¹ce wydruki z systemów informatycznych pozwanego (zestawienie transakcji na rachunku bankowym), albowiem nie kwestionowano tego, ¿e za ³¹czone do akt sprawy wydruki nie stanowi ¹ odzwierciedlenia danych zapisanych na noœnikach czy w systemach elektronicznych banku.

Za wiarygodne nale¿a ³o uznaæ tak¿e zeznania œwiadka W. Z.. Zdaniem (...) zeznania tego œwiadka by ³y wewnêtrznie spójne, a tak¿e nie by ³y sprzeczne z ¿adnymi innymi dowodami. Przede wszystkim nie ma podstaw do kwestionowania zeznañ œwiadka, i¿ bank kierowa ³ do powódki wiadomoœci dotycz ¹ce zachowania zasad bezpieczeñstwa i przestrzegaj ¹ce przed oszustami. (...), sama powódka przyzna ³a, ¿e otrzymywa ³a od banku tego typu wiadomoœci.

Nadto, (...) zeznaniom powódki S. C. odnoœnie przebiegu i okolicznoœci zdarzenia z dnia 10 listopada 2020r. Zeznania powódki s ¹ wewnêtrznie spójne i konsekwentne, zgodne z jej wczeœniejszymi oœwiadczeniami sk ³adanymi pozwanemu po zg ³oszeniu reklamacji czy w zawiadomieniu o pope ³nieniu przestêpstwa. Zeznania te nie budz ¹ tak¿e ¿adnych w ¹tpliwoœci (...) w œwietle zasad logicznego rozumowania i zasad doœwiadczenia ¿yciowego.

Natomiast, na podstawie art. 2352 § 1 pkt 2 kpc, (...) dowód z opinii (...) z zakresu informatyki i bezpieczeñstwa systemów informatycznych na okolicznoœæ wykazania zwi ¹zku zainfekowania urz ¹dzenia powódki z ³oœliwym oprogramowaniem z mo¿liwoœci ¹ wykonania spornych transakcji na rachunku powódki. Z.¿yæ bowiem nale¿a ³o, ¿e okolicznoœci zdarzenia by ³y niesporne, a powódka nie kwestionowa ³a tego, ¿e zainstalowa ³a na swoim urz ¹dzeniu mobilnym aplikacjê, zgodnie z dyspozycj ¹ osoby podszywaj ¹cej siê pod pracownika pozwanego banku.

(...) do rozwa¿añ merytorycznych, nale¿y wskazaæ, i¿ w niniejszej sprawie powódka dochodzi ³a od pozwanego zwrotu kwoty 22.309 z ³ pobranej z jej rachunku bankowego na skutek nieautoryzowanej transakcji p ³atniczej, wykonanej bez jej zgody. P. prawn ¹ powództwa stanowi ³ przepis art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o us ³ugach p ³atniczych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2360), zgodnie z którym z zastrze¿eniem art. 44 ust. 2, w przypadku wyst ¹pienia nieautoryzowanej transakcji p ³atniczej dostawca p ³atnika niezw ³ocznie, nie póŸniej jednak ni¿ do koñca dnia roboczego nastêpuj ¹cego po dniu stwierdzenia wyst ¹pienia nieautoryzowanej transakcji, któr ¹ zosta ³ obci ¹¿ony rachunek (...), lub po dniu otrzymania stosownego zg ³oszenia, zwraca p ³atnikowi kwotê nieautoryzowanej transakcji p ³atniczej, z wyj ¹tkiem przypadku gdy dostawca p ³atnika ma uzasadnione i nale¿ycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewaæ oszustwo, i poinformuje o tym w formie pisemnej organy powo ³ane do œcigania przestêpstw. W przypadku gdy p ³atnik korzysta z rachunku (...), dostawca p ³atnika przywraca obci ¹¿ony rachunek (...) do stanu, jaki istnia ³by, gdyby nie mia ³a miejsca nieautoryzowana transakcja p ³atnicza. Data waluty w odniesieniu do uznania rachunku (...) p ³atnika nie mo¿e byæ póŸniejsza od daty obci ¹¿enia t ¹ kwot ¹. W myœl natomiast przywo ³anego art. 44 ust. 2 ustawy o us ³ugach p ³atniczych je¿eli u¿ytkownik nie dokona powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, w terminie 13 miesiêcy od dnia obci ¹¿enia rachunku (...) albo od dnia, w którym transakcja mia ³a byæ wykonana, roszczenia u¿ytkownika wzglêdem dostawcy z tytu ³u nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienale¿ycie wykonanych transakcji p ³atniczych wygasaj ¹.

Jak wskazuje siê w orzecznictwie jeœli transakcje zosta ³y zrealizowane bez zgody p ³atnika oraz w okolicznoœciach, za które nie ponosi on odpowiedzialnoœci, a nastêpnie p ³atnik dokona ³ zg ³oszenia wyst ¹pienia nieautoryzowanych transakcji, to na dostawcy ci ¹¿y obowi ¹zek zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji. Jeœli jednak do nieautoryzowanych transakcji p ³atnik doprowadzi ³ umyœlnie albo w wyniku umyœlnego lub bêd ¹cego skutkiem ra¿ ¹cego niedbalstwa naruszenia swoich obowi ¹zków (o których mowa w art. 42 ustawy z 2011r. o us ³ugach p ³atniczych), wówczas to on, a nie dostawca odpowiada za nieautoryzowane transakcje (por. wyrok S ¹du Apelacyjnego w W. z dnia 24 maja 2018 r., VI ACa 217/17, L.). C.¿ar udowodnienia, ¿e transakcja p ³atnicza by ³a autoryzowana przez u¿ytkownika lub, ¿e zosta ³a wykonana prawid ³owo spoczywa na dostawcy. Wykazanie przez dostawcê zarejestrowanego u¿ycia instrumentu p ³atniczego nie jest wystarczaj ¹ce do udowodnienia, ¿e transakcja p ³atnicza zosta ³a przez p ³atnika autoryzowana. Dostawca jest obowi ¹zany udowodniæ inne okolicznoœci wskazuj ¹ce na autoryzowanie transakcji przez p ³atnika albo okolicznoœci wskazuj ¹cych na fakt, ¿e p ³atnik umyœlnie doprowadzi ³ do nieautoryzowanej transakcji p ³atniczej albo umyœlnie lub wskutek ra¿ ¹cego niedbalstwa dopuœci ³ siê naruszenia co najmniej jednego obowi ¹zków o których mowa jest w art. 42 ustawy o us ³ugach p ³atniczych (por. wyrok S ¹du Apelacyjnego w £odzi z dnia 10 marca 2017 r. I ACa 1174/16, L.). Z. przy tym nale¿y uwagê, i¿ zgodnie z treœci ¹ art. 46 ust. 3 ustawy o us ³ugach p ³atniczych to p ³atnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje p ³atnicze w pe ³nej wysokoœci, je¿eli doprowadzi ³ do nich umyœlnie albo w wyniku umyœlnego lub bêd ¹cego skutkiem ra¿ ¹cego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowi ¹zków, o których mowa w art. 42. Stosownie zaœ do art. 42 ust. 1 powo ³anej ustawy u¿ytkownik uprawniony do korzystania z instrumentu p ³atniczego jest obowi ¹zany:

1) korzystaæ z instrumentu p ³atniczego zgodnie z umow ¹ ramow ¹ oraz

2) zg ³aszaæ niezw ³ocznie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcê stwierdzenie utraty, kradzie¿y, przyw ³aszczenia albo nieuprawnionego u¿ycia instrumentu p ³atniczego lub nieuprawnionego dostêpu do tego instrumentu. W myœl ust. 2 w celu spe ³nienia obowi ¹zku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, u¿ytkownik, z chwil ¹ otrzymania instrumentu p ³atniczego, podejmuje niezbêdne œrodki s ³u¿ ¹ce zapobie¿eniu naruszeniu indywidualnych danych uwierzytelniaj ¹cych, w szczególnoœci jest obowi ¹zany do przechowywania instrumentu p ³atniczego z zachowaniem nale¿ytej starannoœci oraz nieudostêpniania go osobom nieuprawnionym.

W ocenie (...) w niniejszej sprawie nie sposób uznaæ, ¿e powódka umyœlnie doprowadzi ³a do nieautoryzowanej transakcji p ³atniczej b ¹dŸ dopuœci ³a siê wskutek ra¿ ¹cego niedbalstwa naruszenia któregokolwiek z obowi ¹zków o których mowa jest w art. 42 ustawy o us ³ugach p ³atniczych. Z.¿yæ nale¿y, i¿ zgodnie ze stanowiskiem judykatury przez nale¿yt ¹ starannoœæ nale¿y rozumieæ starannoœæ ogólnie wymagan ¹ w stosunkach danego rodzaju. Jej wzorzec ma charakter obiektywny, a z kolei jego zastosowanie w praktyce polega najpierw na dokonaniu wyboru modelu ustalaj ¹cego optymalny w danych warunkach sposób postêpowania, odpowiednio skonkretyzowanego i aprobowanego spo ³ecznie, a nastêpnie na porównaniu zachowania siê d ³u¿nika z takim wzorcem postêpowania. O tym, czy na tle konkretnych okolicznoœci mo¿na osobie zobowi ¹zanej postawiæ zarzut braku nale¿ytej starannoœci w dope ³nianiu obowi ¹zków, decyduje nie tylko niezgodnoœæ jej postêpowania z modelem, lecz tak¿e uwarunkowana doœwiadczeniem ¿yciowym mo¿liwoœæ i powinnoœæ przewidywania odpowiednich nastêpstw zachowania. Miernik postêpowania d ³u¿nika, którego istot ¹ jest zaniechanie do ³o¿enia starannoœci, nie mo¿e byæ formu ³owany na poziomie obowi ¹zków niedaj ¹cych siê wyegzekwowaæ, oderwanych od doœwiadczeñ, regu ³ zawodowych, konkretnych okolicznoœci czy typu stosunków (por. wyrok SN z dnia 17 maja 2002r., I CKN 1180/99; wyrok SN z dnia 23 paŸdziernika 2003r., V CK 311/02; wyrok SN z dnia 8 lipca 1998r., III CKN 574/97). P.œliæ nale¿y, ¿e za niedbalstwo ra¿ ¹ce mo¿e zostaæ uznane niezachowanie podstawowych, elementarnych zasad ostro¿noœci, które s ¹ oczywiste dla wiêkszoœci rozs ¹dnie myœl ¹cych ludzi (por. wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 10 sierpnia 2007r., II CSK 170/07, L.). Zebrany w niniejszej sprawie materia ³ dowodowy nie wskazuje, aby stopieñ naruszenia przez powódkê regu ³ ostro¿noœci by ³ na tyle donios ³y, by móc jej postawiæ zarzut ra¿ ¹cego niedbalstwa. Po pierwsze, nale¿y wskazaæ, ¿e do zdarzenia, w wyniku którego powódka utraci ³a pieni ¹dze znajduj ¹ce siê na jej rachunkach bankowych dosz ³o w listopadzie 2020 roku, a wiêc w czasie, kiedy instytucje finansowe, w tym przede wszystkim banki, dopiero zaczyna ³y kampaniê informacyjn ¹ o phishingu, w tym zaczê ³y kierowaæ do swoich klientów ostrze¿enia dotycz ¹ce zachowania ostro¿noœci podczas logowania do bankowoœci mobilnej banku, na co zreszt ¹ zwróci ³ uwagê œwiadek W. Z.. W 2020 roku metody dzia ³ania hakerów i œrodki obrony przed nimi nie by ³y powszechnie znane, a zatem nie sposób przyjmowaæ, ¿e wiedza odnoœnie zachowania ostro¿noœci przy korzystaniu z kana ³ów bankowoœci elektronicznej by ³a podstawow ¹, elementarn ¹ wiedz ¹ znan ¹ ka¿demu rozs ¹dnemu u¿ytkownikowi. W niniejszym przypadku, o ile bank informowa ³ o mo¿liwoœci podszywania siê oszustów pod pracowników infolinii, o tyle z ostrze¿eñ tych nie wynika ³o, ¿e oszuœci maj ¹ mo¿liwoœæ podszywania siê pod numer telefonu infolinii, jaki figuruje na stronie internetowej banku. Po drugie, jak wynika z zebranego materia ³u dowodowego, powódka jako klientka banku nie naruszy ³a obowi ¹zków, o których mowa w art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o us ³ugach p ³atniczych umyœlnie lub wskutek ra¿ ¹cego niedbalstwa. Za (...) przez powódkê, ¿e w czasie, gdy przebywa ³a w pracy na jej numer telefonu zadzwoni ³a osoba przedstawi ³a siê jako pracownik banku (...) i poinformowa ³ powódkê, ¿e nast ¹pi ³a próba wy ³udzenia z jej rachunku bankowego kwoty 800 z ³ oraz zaleci ³ jej œci ¹gniêcie i instalacjê aplikacji umo¿liwiaj ¹cej udaremnienie ataków hakerskich. (...) ostro¿noœæ powódka nie podawa ³a w rozmowie telefonicznej osobie dzwoni ¹cej ¿adnych danych osobowych ani te¿ danych autoryzacyjnych (has ³o, login ani kodów sms), nadto zweryfikowa ³a na stronie internetowej numer telefonu, z którego dzwoni ³a osoba podszywaj ¹ca siê pod pracownika banku. P.œliæ przy tym nale¿y, i¿ powódka nie jest specjalist ¹ z bran¿y IT, pracuje w szkole jako woŸna, st ¹d nie posiada ³a ponadprzeciêtnej wiedzy w zakresie telekomunikacji i nie mia ³a œwiadomoœci, ¿e istnieje techniczna mo¿liwoœæ wyœwietlenia na aparacie innego numeru ani¿eli numer z którego faktycznie nast ¹pi ³o po ³¹czenie. Wedle stanu posiadanej wiedzy powódka zachowa ³a ostro¿noœæ, albowiem dane poda ³a dopiero po upewnieniu siê, ¿e numer telefonu nale¿y faktycznie do pozwanego banku. J.œnie, okolicznoœci zdarzenia, w tym fakt, ¿e dzwoni ¹cy zna ³ dane osobowe powódki, tylko utwierdza ³ j ¹ w przeœwiadczeniu, ¿e rozmawia z pracownikiem banku, a nie z oszustem. Z. nale¿y tak¿e uwagê, ¿e na nr telefonu powódki przychodzi ³y smsy zwi ¹zane ze zmian ¹ limitów na koncie, co równie¿ wskazywa ³o na to, ¿e z powódk ¹ skontaktowa ³ siê bank. Nawet, gdyby szczegó ³owo zapozna ³a siê z ostrze¿eniami przesy ³anymi jej przez pozwany bank, to w okolicznoœciach niniejszego przypadku, mog ³a zak ³adaæ, ¿e prowadzi rozmowê z pracownikiem banku. O tym, ¿e dzia ³anie powódki nie by ³o umyœlne, œwiadczy równie¿ fakt, ¿e niezw ³ocznie po powrocie z pracy skontaktowa ³a siê z infolini ¹ banku, a po uzyskaniu wiedzy, ¿e pad ³a ofiar ¹ oszustwa z ³o¿y ³a zawiadomienie o pope ³nieniu przestêpstwa. W œwietle zebranego materia ³u dowodowego nale¿a ³o uznaæ, ¿e powódka nie udostêpni ³a œwiadomie identyfikatora, has ³a ani innych danych osobom trzecim, a dokonanie przelewów z rachunków bankowych powódki nast ¹pi ³o poza jej wiedz ¹ i bez autoryzacji przez ni ¹. Pozwany nie z ³o¿y ³ ¿adnego dowodu, który wskazywa ³by na to, ¿e powódka zatwierdzi ³a poszczególne dyspozycje przelewów bankowych, b ¹dŸ dokona ³a zakupów przy u¿yciu karty. Potwierdzenia poszczególnych transakcji bez w ¹tpienia dokona ³a osoba trzecia, na co wskazuje m.in. waluta transakcji – hrywna ukraiñska, miejsce wykonania transakcji – Ukraina. (...) uchybieniem po stronie powódki by ³o, ¿e przes ³a ³a sms-em swój nr PESEL czy dane karty debetowej, co w okolicznoœciach niniejszego przypadku pozwala dzia ³aniu powódki postawiæ zarzut niedochowania nale¿ytej starannoœci, jednak¿e nie w stopniu ra¿ ¹cym, jak to usi ³uje przedstawiæ strona pozwana. Z drugiej jednak strony trzeba wzi ¹æ pod uwagê profesjonalizm przestêpstwa, który dot ¹d sprawca nie zosta ³ wykryty (wedle twierdzeñ strony powodowej postêpowanie przygotowawcze zosta ³o umorzone z uwagi na niewykrycie sprawcy przestêpstwa).

Z. nale¿y uwagê, ¿e zgodnie z art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 2324) na bankach ci ¹¿y powinnoœæ do ³o¿enia szczególnej starannoœci w zakresie prowadzenia rachunków bankowych oraz zapewnienia maksimum bezpieczeñstwa dla wk ³adów pieniê¿nych i przeciwdzia ³ania wyp ³aty tych œrodków na rzecz osób nieuprawnionych. Trudno by ³o uznaæ za profesjonalne dzia ³anie banku polegaj ¹ce na braku odpowiedniej reakcji na dokonywane na kontach powódki operacje bankowe dotycz ¹ce przelewu czy wyp ³acie w krótkim czasie znacznych kwot, odpowiadaj ¹cych praktycznie ca ³oœci wk ³adów i to w walucie obcej (hrywna ukraiñska) i za zakupy dokonane na terenie obcego pañstwa, podczas gdy tego samego dnia w ³aœciciel rachunku bankowego dokonywa ³ p ³atnoœci przy u¿yciu karty debetowej na niewielkie kwoty w miejscu swojego zamieszkania. Z.¿ywszy na profesjonalny charakter dzia ³alnoœci pozwanego i posiadan ¹ przez niego wiedzê odnoœnie metod wy ³udzania œrodków pieniê¿nych i phishingu powinien w taki sposób skonfigurowaæ systemy bezpieczeñstwa, aby umo¿liwia ³y wykrycie tego typu transakcji i ich zablokowanie. W niniejszym przypadku transakcje na rachunku powódki odbiega ³y od dotychczasowej praktyki w ³aœciciela rachunku zarówno w zakresie zaci ¹gniêcia zobowi ¹zania kredytowego w znacznej wysokoœci, jak te¿ – co dla rozstrzygniêcia niniejszej sprawy najistotniejsze – w zakresie wydatkowania œrodków zgromadzonych na rachunku. O.œci ¹, która powinna wzbudziæ reakcjê banku by ³o przede wszystkim miejsce dokonywania transakcji p ³atniczych i waluta transakcji. Nie by ³o fizycznej mo¿liwoœci, aby w ci ¹gu kilku godzin powódka przemieœci ³a siê z G. na teren Ukrainy. (...), fakt, i¿ tego typu przestêpstwa s ¹ nader czêsto dokonywane z terenu pañstw by ³ego ZSRR winien byæ znany pozwanemu i winien na to odpowiednio zareagowaæ. Bank winien stworzyæ odpowiednie algorytmy, które uniemo¿liwia ³yby, b ¹dŸ ograniczy ³y tego typu proceder.

W œwietle zebranego materia ³u dowodowego nie ulega w ¹tpliwoœci, ¿e powódka niezw ³ocznie po zauwa¿eniu utraty œrodków na koncie dokona ³a zg ³oszenia nieautoryzowanych transakcji, a zatem dochowa ³a terminu o jakim mowa w art. 44 ust. 2 ustawy o us ³ugach p ³atniczych.

(...)¿sze na wzglêdzie, na mocy art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o us ³ugach p ³atniczych, (...) od pozwanego na rzecz powódki kwotê 22.309 z ³. Nadto, na podstawie art. 481 kc (...) odsetki ustawowe za opóŸnienie od dnia 13 listopada 2020r. do dnia zap ³aty, maj ¹c na wzglêdzie, ¿e w dniu 11 listopada 2020r. z ³o¿y ³a reklamacjê i wnios ³a o zwrot utraconych œrodków. Roszczenie sta ³o siê wymagalne stosownie do art. 455 kc.

O kosztach procesu (...) na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasad ¹ odpowiedzialnoœci za wynik sprawy zas ¹dzi ³ od przegrywaj ¹cego niniejsz ¹ sprawê pozwanego na rzecz powodów kwotê 4.733 z ³, na któr ¹ sk ³adaj ¹ siê: op ³ata s ¹dowa od pozwu (1.116 z ³), op ³ata za czynnoœci fachowego pe ³nomocnika w stawce minimalnej (3.600 z ³) oraz op ³ata skarbowa od pe ³nomocnictwa (17 z ³). Na mocy art. 98 § 1

1 kpc od dnia uprawomocnienia siê wyroku do dnia (...) od powy¿szej kwoty tak¿e odsetki ustawowe za opóŸnienie